بلوچ ءِ وانِندہ؟
نبشتہ کار: شازیہ بلوچ ءُ جمائتی بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
ایجوکیشن چہ انگریزی ءِ کارگالیں لبز Educate ءَ درکپتگ ءُ ایجوکیشن ءِ دو دِگہ مانا انچوشکہ Awareness ءُ Knowledge ھم ھست اِنت۔ بلوچی ءَ ایشی ءِ راستیں مانا زانتکاری اِنت۔ بزانکہ وانگ ءُ زانگ ءِ آسر ءَ تو یک زانتکاریں مردمے جوڑ بہ ئے۔ اگاں ما انگریزی ءِ اِے جھلی لبزاں ھورت بچار ایں گُڑا ما سرپد بہ ایں کہ ایجوکیشن (وانگءُزانگ) چے ءَ گْوش اَنت؟
Studying + Learning= Education or Knowledge.
بزانکہ ایشی ءَ گْوش اَنت ایجوکیشن:- وانگ، دربرگ ءُ وت ءَ یک زانتکاریں وانِندھے جوڑ کنگ۔ یک کسانیں درورے دے ایں اگاں تو میڈیکل سائنس ءَ بوان ئے پد ءَ تھنا نادْراھاں الاج ءُ درمان کنان ءَ پہ وت زر کمائین ئے ءُ دومی نیمگ ءَ ترا وتی بزگیں راج، راجی زُبان ءُ ڈیھ ءِ سما مہ بیت گُڑا تو زانتکارے گْوشگ نہ بَہ ئے۔ اگاں تو اے ھوش ھم نہ کُتگ کہ ایران ءِ تھران، اِسپھان، کازون، یازد ءُ سیمان، پاکستان ءِ پنجاب، سند ءُ پشتون ولایت ءَ پرچا شریں نادْراھجاہ ھست ءُ بلوچستان ءِ بلوچانی شھراں پرچا نیست گُڑا تو وت ءَ کُجام ھساب ءَ یک زانتکار ءُ وانِندھے گْوش ئے؟ بلکیں اے داب ءَ تو مجگی گُلام گْوشگ بَہ ئے۔
داں وھدیکہ وانگ ءَ زانگ مہ بیت، وانوک وت ءَ یک زانتکار ءُ پوھیں بنی آدمے جوڑ مہ کنت آئی ءِ وانگ زوال اِنت پمیشکا نازانتکاری ءَ تو وت ءَ واِنندھے گْوشت نہ کن ئے۔ یک وانِندھے ءَ بے سُد ءُ بے سما بوگی نہ اِنت بلکیں آئی ءَ زانت ءُ پوھی بہ بیت۔ اگاں تو بلوچے ئے ءُ تو وتی زِندہ ءَ یک ساھتے ءَ ھم نہ جیڑ اِت کہ ما بلوچاں مئے جِند ءِ راجی زبان پرچا ماں وانگجاھاں وانینگ نہ بوگ ءَ اَنت ءُ مارا پرچا پارسی، ھِندی ءُ انگریزی ماں وانگجاہ، دربرجاہ ءُ زانشجاھاں وانینگ بوگ ءَ اَنت؟ زاناں من یک راجے نہ آں؟ زاناں من ءَ سرڈگار نیست، من ءَ زُبان نیست یا منی زُبان ءَ رھبند نیست؟ وھدیکہ ما وانان ءَ اے جُستانی جواباں ھم بزان ایں گُڑا وت ءَ زانتکار گْوشت کن ایں۔ انی باید اِنت ما سرپد بِہ بَہ ایں کہ بلوچ یک گُلامیں راجے پمیشکا مئے جِند ءِ راجی زُبان ماں ایران ءُ پاکستان ءِ ایردستیں بلوچستان ءَ وانینگ نہ بنت گُڑا ایشی ءِ ملتب اِے وَ نہ اِنت ما وتی راجی زُبان ءَ وت مہ وان ایں یا مہ وانین ایں!-
گُڑا باید اِنت مرچیگ ٹیکنولوجی ءَ شر کارمرز کنان ءَ وتی راجی زُبان ءَ چہ وٹس ایپی وانگجاہ، یوٹیوب ءُ پیسبوک ءَ دربرگ ءِ جُھد بکن ایں، شوشل میڈیائی بلوچی دربرگی گروپاں وت ءَ مُدام ساڑی بکن ایں، وتی پجّاروکیں بلوچاں ھم ھمے دامگی (انٹرنٹی) وانگجاھاں ھوار بہ کنائین ایں کہ انی ما بلوچ راج ءَ چہ ھمے موبائلاں وتی راجی زُبان وت ونگ ءُ دربرگ ءَ ھوار وتی راج ھم وانینگی اِنت۔ گِند ئے بلوچی مئے وتی جِند ءِ ماتی ءُ راجی زُبان اِنت، اگاں ما بلوچاں پارسی ءُ ھِندی(اردو) ماں اَربی سْیاھگ ءَ ونتگ گُڑا ما وتی راجی زُبان بلوچی ءَ وت ھم ونت کن ایں، سرپد بہ ایں۔ بِل اِت تو نبشتہ کُت نہ کن ئے بلے پہ تو وانگ ھم گنج اِنت، تو بلوچی دَرونت ءُ زُبان دوستی نبشتانکاں وانان ءُ دلگوش کنان ءَ کم کم ءَ وت سرپد بہ ئے۔ ما بے ھال مہ بہ ایں کہ پہ بلوچی راست نبیسّگ ءُ وتی راجی زُبان ءِ شریں شائِر ءُ نبشتہ کارے ءِ بوگ ءَ لازم اِنت کہ ما چہ دُرستاں پیسر بلوچی دَرونتاں وان ایں، نامداریں بلوچ نبشتہ کارانی زُبان دوستی ءُ راجدوستی نبشتانکاں بوان ایں پرچا کہ یک شریں وانوکے شریں نبشتہ کار ءُ شائِرے جوڑ بیت۔ اگاں دری زبانانی دَرونت ءُ آیانی کتاباں وانان ءَ ما دہ سال ءَ پد آیانی زباناں راست نبیسّگ ھیل کن ایں۔ گُڑا باید اِنت ما وتی زُبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءَ پرچا اشتاپ بہ کن ایں یا دلپروش بَہ ایں۔ اگاں ما تھنا یک ھپتگے ءَ ھر روچ بلوچی درونت ءُ راجدوستی نبشتانکاں وانان کن ایں، ھمے راجدوستی نبشتانکانی تہ ءَ لبزانکی ٹِک ءُ نشاناں ھوار بھرگاں(Paragraphs) دلگوش بہ کن ایں گُڑا ما بازیں چیزاں ما وت کم کم سرپد بَہ ایں۔ چہ بلوچی دَرونت ءُ بلوچی نبشتانکانی وانگ ءَ پد باید اِنت ما کم کم ءَ وت ھم نبشتہ بہ کن ایں، نبیسّگ ءَ پد وتی گالرِداں مُدام وت چمشانک دیان ءَ راست کنگ ءِ جُھد کن ایں۔ چہ ردیانی راست کنگ ما زوت وتی راجی زُبان ءِ شریں جُھدکار، وانینوک ءُ نبشتہ کار جوڑ بہ ایں۔
ما گوں شما تھنا ھمے دزبندی کن ایں کہ مرچیگیں زمانگ ءَ تھنا انگریزی، میڈیکل ءِ بائیلوجی، انجینئرنگ ٹیکنولوجی ءُ وتی جِند ءِ زبان ءَ بوان اِت پرچا کہ انگریزی یک جھانی ءُ میان اُستمانی زُبانے، انگریزی ءِ وانگ ءُ دربرگ راجاں دیمروی دنت پرچا کہ کارگس ءُ کارجاھی زُبان انگریزی ءَ اَنت، میڈیکل ءُ انجینئرنگ سائنس ھم انگریزی ءَ اِنت پمیشکا وتی دزھُورکی ءِ وھد ءَ بلوچی وت بوان اِت ءُ راج ءَ ھم بوانین اِت۔ شوشل میڈیا ءَ وتی جِند ءِ زبان ءَ کارمرز بہ کن اِت کہ بلوچ راج ءُ چاگِرد ءِ تہ ءَ بلوچی وانگ ءُ نبیسّگ البار بہ بیت۔
وت ءَ راجی زُبان ءِ جُھدکار ءُ ھزمتکار جوڑ بہ کن اِت۔ بلوچ شالا زُبان دوست، یکمُشت ءُ تپاک بات اَنت، بلوچی شالا دیمروی بکنات۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔