میر بالاچ مری
چمشانک: شبیر اھمد
دی بلوچستان پوسٹ
یک دانائیں ءُ کواسیں مردُمے گُش اِیت کہ”اگاں زالمے مِر اِیت تو آئی ءَ را ھِچ کَسے نیست کہ یات ئِے بہ کنت ، بلے اگاں کہ یک شھیدے مِر اِیت تو آئی ءَ ھُکمرانی چہ ھمود ءَ بِندات ءَ بیت، ھَمے وڑ ءَ شھید بالاچ مری ءِ ھُکمرانی تاں اَبد بلوچے ءِ دِل ءِ تہ ءَ ھَست ءُ ھِچ وڑ ءَ شَموشگ نہ بیت۔
شھید ءِ اِنکلاب بالاچ مری 17 جنوری 1966 ءَ بابا ھیر بَکش مری ءِ گِس ءَ کوھلو (کاھان) ءَ ودی بیت ۔ وتی بُنکی وانگ چہ شال ءَ بِندات کنت ءُ پہ دیم ءِ وانگ ءِ ھَاتِر ءَ روس ءِ مزن شھر ماسکو ءَ شُت۔
چہ ماسکو ءَ شھید بالاچ مری انجینئرنگے ءُ رسانکدر ءِ ڈگِری ءَ گِپت۔ وھدے کہ 1978 ءِ وھد ءَ بابا ھیربَکش مری گوں وتی آ دِگہ ھَزارانی کچ ءَ مری سنگتاں اوگانِستان ءَ شُت تو شھید بالاچ مری ھَم گون اَت ءُ وھدے کہ چہ اوگانِستان ءَ واتَر بُوت اَنت گڑا 1999 ءَ شھید بالاچ مری شُت لندن ءَ اود ءَ شھید بالاچ مری را ”سندھی بلوچ فورم“ ”بلوچِستان ایکشن کَمیٹی یوکے“ ” بلوچ رائٹس کمیشن “ ءِ کارمَستری رس اِیت۔
ھَمے وھد ءَ 2002 گچینکاری اَت۔ ءُ شھید بالاچ مری ءِ نزیکیں سنگتاں پہ گچینکاری ءِ ھاتِر ءَ آئی ءِ کاگز جما کُرت اَنت۔ شھید بالاچ مری ءِ ھِلاپ ءَ مھبت ھان مری اُوشتات ءُ شھید بالاچ گوں یک مزنیں کچے ءَ گچینکاری ءَ کَٹ ایت ءُ بلوچِستان اسمبلی ءِ باسک جوڑ بیت انت۔
پد ءَ 2002 ءِ تہ ءَ شھید بالاچ مری دوبر چہ لندن ءَ شُت ءُ گوں وتی دوست داروکیں مزنیں سنگتے ءَ بلوچِستان اسمبلی ءَ شُت ءُ اُود ءَ وتی مادری زبان بلوچی ءِ تہ ءَ ھلپ ءِ زُرت ءُ پاکِستان ءِ جاگہ ءَ گُشت ئِے کہ دانکے من ھست آں” بلوچ ءُ بلوچِستان ءِ وپاداری ءَ کناں“ شھید بالاچ مری پہ ھِساب بس دو چکر اسمبلی ءَ شُت ءُ گُشت ئِے من ایشی ءَ اسمبلی چوں ٹشوپیپر ءِ وڑ ءَ کارمرز کُرت ءَ پد ءَ یلہ دات ئِے۔
چیزے وھد ءَ رند شھید بالاچ مری شُت کوھلو ءَ کہ اُود ءَ مری ءُ بُگٹیانی میان ءَ باز دیری ئیں جَنگے چل اِت ھَما جَنگ ءَ را پیسلہ ءِ کُرت ءُ ھَمے جَنگ ھَلاس بُوت ءُ رند ءَ چہ ھَمود ءَ شھید بالاچ مری شُت کوہ ءَ جَنگ ءَ گوں وتی سرمچاریں بَراسانی کوپگاں ھَم کوپگ بوت ءُ چہ کوھلو ءِ کوھاں بلوچِستان ءِ آجوئی ءِ جَنگ بِندات کُرت اِت۔
یک جاگھے باباھیر بَکش مری پہ بلوچ راج ءَ وتی یک کُلوھے ءِ تہ ءَ گُش اِیت کہ ” بلوچ جَنگ بہ کَنت اگاں جَنگ نہ کَنت مِر اِیت ءُ گار بَیت چہ وتی بیگواھی ءَ ساری ءَ وتی دژمن ءَ گار بکنت۔ بلوچ ءِ زند جَنگ ءَ گوں بَندوک اِنت ۔ مَن گُشاں کَدی ھَم وتی سِلاھاں دَور مہ دے اِت ءُ نا کہ پُروش ءَ بہ مَن اِت پہ آجوئی ءَ جَنگ کَنان بہ اِت۔
مَن بَلوچاں گُشاں کہ روچ ءَ اَنچائیں مردمے بے بہ اِت ءُ شَپ ءَ شیر ءِ وڑ ءَ اُرش بہ کن اِت۔ شھید بالاچ مری چہ ھَما اولی سر ءَ راج دوستے بُوتگ چیاکہ چہ کَسانی ءَ بِگر دانکے تاں بلوچ زرمبشت ءَ ھَوار بیگ ءَ شھید بالاچ مری وتی پِت ءِ داتگیں دانکانی میان ءَ رُست ءُ مزن بُوتگ ءُ چہ بابا ءِ ھَمے دانکانی سبب ءَ بلوچ چاگِرد ءِ تہ ءَ پہ وت ءَ جاگھے جوڑ کُرت۔ شھید بالاچ مری گوں اے ناپاکیں اِستان ءِ اسمبلی ءَ ھمیں ھَاتر ءَ ھوار بُوت ءُ یلہ ئِے کُت کہ ھَما کاسگ چٹانی چَم پچ بہ بہ اَنت کہ پارلیمانی سیاست ءِ تہ ءَ پہ بلوچ ءَ ھِچ نیست ءُ اے پَندلے پہ بلوچ راج ءَ کہ گیشتر ایردست بہ بیت انت۔
ھَمے وڑ ءَ بلوچ آشوبی سروک شھید بالاچ مری گُش اِیت ”کہ بلوچ ءِ ھَک اَبید چہ جَنگ ءَ دِگہ ھِچ وڑ ءَ نہ رس اِیت “ بلوچ تہ ءَ وتی سرجمیں زندگی ءَ گوں گلامی ءَ گوازینت نہ کَنت۔
ھَمے وڑ ءَ اگاں ما بچاریں ویتنامی تاں ھبدا (17) سال گوں اَمریکہ ءَ جَنگ اِش دات۔ اے جَنگ ءِ تہ ءَ آیانی کِساس پانزدہ لَک مردم بِیران بُوت بلے پد ءَ ھم آیانی سَروک ھوچی من وتی جَنگ ءَ را بَرجم داشت ءُ گُڈسر ءَ امریکہ ءَ اے جَنگے ءِ تہ ءَ بے سُوب بُوت ءُ چہ ویتنام ءِ تہ ءَ درآتک۔ ھَمے ھَاتِر ءَ گُش اَنت کہ راج پہ جَنگ ءُ بیرانی ءَ گار نہ بَیت بلکیں پہ ھاموش بیگ ءُ اَچ وت ءَ چہ وتی راجی زرمبشت ءَ دور دارگ ءَ راج ھَلاس ءُ بیگواھی ءِ آماچ ءَ بیت انت۔
اگاں مردم بچار اِیت اے دُگنیا ءِ تہ ءَ ھَر لُوٹ ءَ را یک بہ بھائیں ارزشتے ھَست ھَما مردم کہ اے چیزانی اَرزشت ءَ سَرپد نہ بیت گڑا آ اَمل ھم کُرت ءَ نہ کَنت بس یکیں تاں ھُشکیں گَپ ءُ تَران ءَ مھدود ءَ بَیت ءُ اے وڑیں مردم ھِچ وڑ ءَ سُوب مَند بُوت نہ کَن اَنت۔ یک زانتکارے( کَمال نَک) گُش اِیت ” بَنی آدم ءِ گُوست ھَمے چیز ءَ پَدر کَنت کہ ھَر ھَما مھکمیں راج کہ وتی مِرگے پَرواہ ءَ نہ کَنت ءُ گوں وتی آزاتی ءِ آشُوب ءَ ھَوار ءَ بیت گڑا آ الّم وتی جُھد ءِ تہ ءَ سوبمند بہ اَنت پرچا کہ آجوئی ءِ کندیل تیل نہ بلکیں ھُون لُوٹ اِیت ءُ روژنا ءَ بیت۔ شھید بالاچ مری ھَم آجوئی ءِ کَندیل ءَ را چہ وتی زگَریں ھُوناں روژنا کُرت ءُ پہ بلوچ راج ءَ را یک راھے ءِ نِشانے دات ءُ نوں بلوچ راج ءِ زمہ واری اِنت کہ ھَمیں راہ ءَ پہ وت ءَ گِچین کَنت ءُ گوں بلوچ آجوئی ءِ زُرمبشت ءَ ھَوار بہ بَیت ءُ گوں زالمیں دژمن ءَ جَنگ بہ دَنت۔
دگنیا ءِ تہ ءَ سئے کِسمے مردم اَنت۔
یکے ھَما کہ بس تھنا وتی وھد ءَ گوں ھُشکیں جیڑگ ءَ ھَلاس کَن اَنت دِگہ ھِچ نہ کَن اَنت، دومی ھَما کہ ھِچ نہ جیڑ اِیت بَس ھَر کُجا وتی دستاں مان کَنت ءُ بے سُوب بیت، سیمی ھَما مردم کہ یکے تو جیڑ اِیت ءُ دومی اَمل ھَم کَنت ءُ ھَمے مردم بس سُوبمند بیت۔ اگاں ما پچاریں شھید بالاچ مری ھَم چہ ھَمے کسمے مردماں چہ یکے اَت چیاکہ اے شھید بالاچ ءِ جھد ءِ بَرورد اِنت کہ بلوچ راج ءِ تَوار چہ بلوچستان ءِ کوہ ءُ کوچِگاں دراتکگ ءُ دگنیا ءِ آدگہ کُنڈاں سَر اِنت۔
21 نومبر 2007 ھَما سیاھیں روچ اِنت کہ بلوچ راج چہ یک اَزیمیں سرمچارے ءَ زبھر بیت۔ ھَمے روچ ءَ شھید بالاچ مری ءُ آئی ءِ آ دگہ سَنگت سرلٹھ (نوشکی) بلوچستان ءُ آوگانِستان ءِ سیمسر اِنت ھَمود ءَ دژمن ءَ چپ ءُ چاگرد ءَ مانپوشت ءُ تہ ءَ کاینت ءُ تاں وتی گڈی ساہ ءَ گوں دژمن ءَ جَنگ دیاں بَنت ءُ شھید بنت۔
ھَمے روچ پہ بلوچ راج ءَ یک سیاھیں روچے پیم ءَ زانگ ءَ بیت۔ پد ءَ بابا ھَیر بَکش مری پہ نمیرانیں بالاچ وش اَت نہ دار اِیت ءُ مھلوک بابا را ھَمے گُش اِیت تو شھید بالاچ مری ءِ ھاتِر ءَ پرچا وش ئے؟ نہ دار ئے گڑا بابا ھمے پَسو ءَ دَنت کہ ھَما بلوچ پرزند گوں شھید بالاچ ھَوار شھید بُوتگ اَنت اگاں آیانی ناماں من ءَ بہ گُش اِیت گڑا من گوں شھید بالاچ ھَوار پہ درستیں شھیداں وش اَت دار ایں۔ نہ تو یکیں بالاچ منی زھگ نہ اِنت آ ھَم منی زھگ اَنت ءُ بلوچستان ءِ پرزِند اَنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسانی درشانی اِنت-