مجگی شُشت ءُ شود
نبشتہ کار: شَکّل بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
مرچی من ھمے سرھال ءِ سر ءَ گپ جنگ لوٹ آں کہ پاکستان ءِ زانتکار ءُ کواس گْوشگ ءَ اَنت کہ انوگیں زمانگ ءَ بلوچ کساں سالیں ورنا وانندگیں مردم مجگی شُشت ءُ شود (brainwashing) ءِ آماچ بوگ ءَ اَنت، چہ ایشی ءَ ابید اے بُھتام بلوچ آشوبی جُنز ءِ جُھدکارانی سر ءَ لڑّگ اِتگ اَنت۔
درستاں چہ پیش مارا پیسر ءَ اے زانگ ءُ سرپد بوگی اِنت کہ مجگی شودگ بزاں Brainwashing چی یے؟
گوگل ءِ گُشگ ءِ رِد ءَ Brainwashing بزاں مجگی شودگ زانگ بیت Mind control ” مجگی دزمھار“ menticide ” ناشری کنگ“ coercive persuasion ” زبردستی وتی نیمگ ءَ دلگوش کنائینگ“ thought control ” پگری دزمھار“ thought reform ” پگر ءِ درستی“ ءُ forced re-education مجبوری دو بر وانینگ۔
“برین واشنگ” مجگی شودگ ءِ گالبند اولی رند ءَ 1950 ءَ ایڈورڈ ہنٹر ءَ انگریزی زبان ءَ کارمرز کتگ ات کہ چینی سرکار کوریا ءِ جنگ ءِ وھد ءَ مردماں گوں آیاں ھمکاری کنگ ءَ چوں دیم ءَ اتکگ ات۔ اے دیدانک ءِ پٹ ءُ پول ءَ نازی جرمنی ءُ مرچیگیں شمالی کوریا ، امریکہ ءِ لھتیں مجرمانہ کیس ءُ انسانی سوداگر ءِ کارروائی ھم چار اِتگ اَنت۔
1960 ءُ 1970 ءِ کرن ءِ گڈسر ءَ سی آئی اے ءِ MKUltra ءِ تجربہ ناکام بوتگ انت ءُ اے نبشتانک ءِ آپریشنل” برّوبرینی کارمرز نہ بوتگ انت۔ سائنسی ءُ کانودی گپ ءُ رپ ءِ پد ءَ ، ءُ رسانکدر ءِ دلگوش ، مجگ ءِ شُشتگ ءِ امکان ءِ بابت ءَ کہ لائزرک ایسڈ ڈائیتھیلامائڈ (ایل ایس ڈی) ءِ کارمرز کنگ بوتگ، یا مردمانی ھما گلاں بدل کنگ ءَ کہ بَھری زانگ بنت۔
برین واشنگ ءِ سبب ءَ راج دوستیں دودمانی تہ ءَ یک لس بنگپے جوڑ بوتگ ، ھاس کر سائنس پکشن ءِ تہ ءَ۔ آسودگیں گپ ءِ تہ ءَ “مجگ ءِ شُشت ءُ شود” ءُ آئی ءِ کارگال ءِ دروشم “مجگ ءِ شُشت ءُ شود” ءِ دروشم ءَ چہ راج ءِ لیکہ ءِ جھل ءُ بُرز کنگ ءِ ھاتر ءَ پروپیگنڈا ءِ کارمرز کنگ ءِ ءُ بیان کنگ ءِ ھاتر ءَ مجازی رنگ ءَ کارمرز کنگ بیت۔ نی ما کائیں کمیں پروپیگنڈا ءِ سر ءَ گپ جنیں کہ اے پہ لس مھلوکاں چِہ وڑ ءَ کارمرز بیت اِنت۔
پروپیگنڈا ھما گپ ءُ ھبرانی جوڑشت اِنت کہ بُنکی رنگ ءَ یک ایجنڈے ءِ دیم ءَ برگ ءِ ھاتر ءَ لس مھلوک ءَ را سان کنگ یا دلجم کنگ ءِ ھاتر ءَ کارمرز کنگ بیت، کہ آ راستی جاور نہ بوت کنت ءُ یک ھاسیں وڑ ءُ ڈول یا پگر ءِ دلبڈی کنگ ءِ ھاتر ءَ گچینی رنگ ءَ راستی پیش کنگ بوت کنت، یا اگلی رداَمل ءِ بدل ءَ جذباتی پیداوار ءِ ھاتر ءَ لوڈ زبان ءِ کارمرز کنگ بیت ھما زانتکاری ءَ کہ پیش کنگ بوگ ءَ اِنت۔ پروپیگنڈا بازیں وڑیں جتا جتائیں دروشماں گندگ بیت۔
ایشی ءَ چہ ابید لس مھلوک ءِ لیکہ، یک ھاسیں سرھال یا ووٹنگ ءِ ارادہ ءِ سر ءَ کہ چاگرد ءَ گوں سیادی دار ایت، مُچّانکی لیکہ اِنت۔ اے راج ءِ ھیال ءُ لیکہ انت کہ آیاں سانمند کنوکیں جیڑھانی سر ءَ انت۔
بیست ءُ یکمی کرن ءَ راج ءِ ھیال ءُ لیکہ چہ رسانکدر ءَ سک باز سان گِپتگ؛ بازیں پٹ ءُ پول کنگ بوتگ کہ آ لس مھلوک ءِ لیکہ ءَ را سان کنوکیں جتا جتائیں پِڑّاں چار اَنت۔ سیاستدان ءُ لس لیکھی ءِ گوں سیادی داروکیں دگہ مردم باز براں ھالتاک یا بیانیہ ءِ کارمرز کنگ ءَ آئی ءَ را سان کنگ ءِ جھد ءَ کن انت۔ لیکہ لھتیں نازرکیں سوڑگانی پدر کنگ ءَ یک ھاسیں کردے پیلو کنت۔ جذبات ءِ چمگندی یا لیکہ ءِ یک رھبندے کہ چہ لس مھلوک ءِ ھیال یا جزبات ءَ کارمرز بیت۔لس مھلوک ءِ لیکہ ءِ جھد ءُ کوشستاں چہ یکے ایش انت کہ آ چوں ردیں زانتکاری ءَ چہ سان بوت کنت۔
گپ ایش اِنت کہ یک بلوچ ورنا وانندگیں مردمے چوں چہ دگر ءِ مجگی شُشت ءُ شود ءَ ھراب دزگیر بیت اے چہ رزاکاری بنیاد ءَ کنگ بنت چُش نہ اِنت کہ پہ برین واشنگ ءِ نام ءَ گیش وتی مھلوک ءِ تہ ءَ برین واشنگ پیداک کن ئے کہ شما برین واش مہ بَہ اِت بزاں اے گپ چہ وتی لس مھلوک ءِ تہ ءَ گشوک وت پروپیگنڈا کنگ ءَ اِنت ءُ سرپدی دیگ ءِ جھد ءَ اِنت کہ بلوچ ورنا ونندگ مجگی شُشت ءُ شود ءِ آماچ اَنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسانی درشانی انت-