بلوچستان ءِ اکسکاری: کمانچر بلوچ ءِ ازمکاری ءِ سپر
ٹی بی پی کور اسٹوری
بلوچستان ءِ جھلانکی ءَ ھمود ءَ زمین ءِ سر ءَ کھر آماچی اِنت ھمود ءَ نندوکانی ساہ ءِ یک مھکمیں ریشگے ھست اِنت – یک اکسکارے دیم ءَ کیت اِنت ءُ آ ھما زیباہ ءُ پشکپتگین ءُ جنگ آماچیں دمگ ءَ چیریں کسھاں درشان کنگ ءَ اَنت-
بلوچستان ءُ وتی زیبائی ءُ دودمانی ءِ دولت ءِ پژدر ءَ نامان اِنت، دَہ ءَ گیش سالاں کمانچر بلوچ ءِ کیمرہ ءِ بنجل جوڑ کتگ – آئی ءَ وتی کیمرہ ءِ زور ءَ بلوچستان ءِ زیبائیں رنگ ءُ مھلوک ءِ ھمک روچ ءِ زندمان ءِ یک اکسکاری ءِ دروشمے پیش کتگ – اے زیبائی نگاھانی رنگ ءَ لس اِنت بلے ایشی ءِ کسہ یکدم ءُ سک ءَ دراج کشیں دروشمے ءِ ندارگاں پیش کنت اِنت-
نی وھدیکہ دیمپانی وتی جان ءُ ساہ ءِ بیت اِنت گڑا کمانچر یک نوکیں رنگے بندات کتگ اے رنگ ءَ آ ایوک ءَ وتی ازمکاری ءَ تالان کنگ اِنت بلکیں آ وتی جاندراھی ءِ ھاتر ءَ ھم کمک ءَ لوٹگ ءَ اِنت-
یک ویژنری پوٹوگرافر
کمانچر بلوچ 25 نومبر1998 ءَ بلوچستان ءِ دمگ کیچ ءِ ھند مند ءَ ودی بیتگ، آئی ءَ بنداتی رنگ ءَ وتی سادگیں رنگیں موبائل ءِ کمک زوران ءَ پوٹوگراپی ءِ دنیا ءَ گامے ایر کتگ اَنت – آئی ءَ 2015 ءَ پوٹوگراپی ءِ وتی کار جوڑ کتگ ات-
بلوچستان پوسٹ (ٹی بی پی) ءَ گوں گپ کنان ءَ آئی ءَ وتی ڈیھ ءِ زیبائی ءُ جیڑھانی کسہ دنیا ءِ دیم ءَ آرگ ءَ پھری رنگ ءُ تچکیں رنگے ءَ درشان کتگ انت، چوشکہ اے دمگ ءَ پوٹوگراپی شوکے ءِ رنگ ءَ اِنت-
پانزدہ سال ءَ پیش منی گور ءَ یک موباھلے بیتگ ءُ ھما وھد ءَ من ءَ دلدوستی بیتگ ’کمانچر ءَ ٹی بی پی ءَ گوں جتگ ‘- اے وھد ءَ منی واھشت بوتگ کہ چیزے نا چیزے من گرنچاں گوں ایر بہ کن آں ءُ مردماں گوں سر بہ کن آں – اے وھد ءَ بازیں جاھانی تر ءُ تاب کتگ ءُ جتا جتائیں زیبائیں ندارگ ءُ کسہ کیمرہ ءِ تہ ءَ یکجاہ کتگ اَنت -’ نی اے ھُب ءُ واھگ ءَ ھما کچ ءَ سر کتگ کہ من ایشی ءَ پہ وتی واستا زمہ واری یے سرپد باں –
وھدیکہ آئی ءَ را جست کنگ بیتگ کہ بلوچستان ءِ ازم ءِ کار سُبک اِنت، کمانچر ءَ پسو داتگ ’ بلوچستان ءَ ھروھد ءَ ازمکار جاڑیگ اَنت بلے آیاں بازیں جیڑھانی دیمپانی بنت اِنت، ءُ ایشانی درستاں جیڑہ تریں نیزگاری اِنت – مئے مھلوک، سرکار ءَ ھواری ءَ ازمکاری ءَ سرپد نہ اِنت – ’آئی ءَ گوشتگ مئے مھلوک داں انگت ءَ ازمکارانی رنگ ءِ زانگ ءَ بے سوب بیتگ اَنت ءُ آیانی پلامرزی ءَ نہ کنت اِنت – ’مئے مھلوک داں انگت ءَ ازم ءَ سرپد نہ اَنت بازیں مردم ایشی ءَ وھد زوالی سرپد بنت اِنت بلے ایشی ءَ نزان اَنت کہ یک پوٹوگراپرے یک اکسے ءِ کشگ ءَ کجام کساس ءَ جھد کنت اِنت، چنکس دور روت اِنت ءُ یک زیبائیں رنگے شوھاز کنگ ءَ سپرے ھلاس بیت اِنت – اگاں ما لوٹ ایں مئے چاگرد زندگ بہ بیت گڑا مارا وتی ازمکار شرپ دیگ لوٹ اَنت‘-
کمانچر ءِ ازمی ویژن بلوچستان ءِ زیبائی ءِ ھندانی ھواری ءَ ھما مردمانی نگاھانی نیمگ ءَ اِنت دمگانی دودمان ءِ سانمندی ءَ ایر کن اَنت – آیانی نگاہ شائر، کتابکار ءُ نامی ئیں مردمانی سر ءَ اِنت، اے دمگ ءَ دودمان ءِ بنھشت ءَ ایر کنگ ءَ اَنت-
بلوچستان ءِ دودمانی وارسس: کمانچر ءِ لینس ءِ کسہ
کمانچر ءِ کیمرہ ءِ چماں بلوچستان ءِ پراھگ ءُ دراجی ءَ تران ءُ جتا جتائیں رنگ ءُ زیبائی گرنچ داتگ اَنت ءُ زیبائی ءِ وش رنگی جتاجتائیں رنگ ءُ دروشماں گچینی رنگاں پیش کتگ اَنت آئی ءِ اکس شال ءِ برپ بستگیں کوھانی دامن ءَ بندات بیت اِنت گوادر ءِ زیبائیں زر ءَ داں سپر کنگ ءَ گندگ بیت اِنت اے ھم سر نامان اِنت کہ مکران ‘پرنسس آف ھوپ ‘ ھم ھوار اِنت-
آئی ءَ بلوچستان ءِ زیبائی ءِ ھواری ءَ مھلوک ءِ مھنت، دودمان ءُ ازم ءِ تالانی کتگ- آئی ءَ بلوچ زالبولانی دیمروئی ءِ زانت پدراھی کتگ ءُ آئی ءَ مردینانی دستاں جوڑ بیتگیں سواس ءُ بلوچی چَوٹانء اکس ءُ شان وتی اکسانی توک ءَ گندگ بیت اِنت – آئی ءِ کار بلوچستان ءِ نود ءُ پنچ درسد ھنداں زیبائی ءَ درا کن اَنت کہ مھلوک ءِ مھکمی ءُ زندگ دلی ءِ واستا اکسانی دروشم ءَ دار اَنت ٹ کمانچر ءِ اکس بلوچستان ءِ رژنائی اَنت- بلے جد ءُ جھد ءِ زیبائی ءَ ندارگ ءَ پیش کن اَنت-
بلوچستان یک ھنچیں زمینے کہ ابرمی مڈیاں سرگنج اِنت بلے اے ھم راستی یے اے دمگ دنیا ءِ پشکپتگیں ھنداں ھوار بیت اِنت، کہ سالانی سال جنگ ءُ زرکاری ءِ دیمپانی ءِ سانمندی ءَ اِنت – کمانچر ءَ اے دمگاں مھلوک ءِ مھکمی ءُ دیمروئی ءِ واستا گام یک تچکیں رنگے ءَ پیش کتگ اَنت، ھمک روچی ئیں رنگ ءَ مشکل ءُ جیڑھانی دیمپانی ءَ کنگ ءَ اَنت-
ما کمانچر ءَ را جست کتگ کہ بلوچستان ءِ زبھریں وڑین ھند ءَ جھمنندی بیگ ءَ آئی ءَ پوٹوگراپی ءِ پجار ءِ ھاتر ءَ آئی ءَ کجام کجام مشکل ءُ جیڑھانی دیمپانی کنگ کپتگ؟ آئی ءِ پسو ات ’ منی پوٹوگراپی ءِ کسہ 2008 ءَ بندات بیتگ، ھما وھد ءَ منی وتی بنکی ھنکین مند ءَ وتی ازم ءِ بندات کتگ – اے جاہ ءِ دود مشکل ءُ ازمکار ءَ وتی مھنت ءُ جد ءُ جھد ءِ وتی جاہ ءَ جوٍ کنگ کپتگ ات- من ءَ پوٹوگراپی ءِ واستا اژدری ساز ءُ سامان دیگ نہ بیتگ اَنت کہ ھمایانی من ءَ زلوری بیتگ اَنت – یک پوٹوگراپی ءِ واستا وھد ءُ مالی آسراتی زلوری بنت اِنت دانکہ آ وتی گچینی کسھاں جوانیں رنگے ءَ آورت بہ کنت اِنت – من باز وھد ءَ جیڑ اتگ کہ من یک شریں ادارھے ءَ چہ کلاس بہ زوراں دانکہ پوٹوگراپی ءَ جوانتر سرپد بہ باں ءُ وتی کار ءَ دیم ءَ بہ براں بلے منی دزرسد ءَ گیش اِنت پرچا منی گور ءَ دگہ سپانسر نیست اِنت – منی پت 2003 ءُ بیران بیتگ ءُ من یک نودربرے آں، منی کار پوٹوگراپی اِنت، ءُ اے چاگرد ءَ پوٹوگراپی ھچ کسی کوپگ بیت نہ کنت اِنت-
بلوچستان ءِ پوٹوگراپر کمانچر ءَ وتی ازم ءِ زور ءَ بلوچستان ءِ مھلوک ءِ جیڑہ ءُ جنجالاں دیم ءَ کار ایت اِنت- اے اکسانی توک ءَ دلمانگی، بدھالی ءُ بنکی آسراتی ءِ کمی تچک ءَ گندگ بنت اِنت بلے اے مشکل ءُ جیڑھاں ابید ھم فریمز اُمیتانی تہ ءَ گندگ بنت اِنت – کمانچر ءَ بلوچستان ءِ مھلوک ءِ واستا سادگین ءُ تچکیں اکس پیش کتگ اَنت-
آئی ءَ نا ایوک ءَ بلوچستان ءِ شوانگانی ٹنگ ٹنگیں گدان وتی لنس ءَ گرنچ داتگ اَنت کہ یک سادگیں زندے ءِ گوازینگ ءَ اَنت بلکیں کمانچر ءَ بلوچستان ءِ نیزگاریں زھگانی وانگ ءِ واھشت ءُ دمگی لوک گشندہ سوروز کہ بلوچ دودمان ءِ یک جوانیں سازے زانگ بیت اِنت اے ھم آئی ءَ وتی اکسانی توک ءَ گرنچ داتگ ءُ آئی ءَ وتی سازانی جوڑینگ ءِ جاورھال پیش داشتگ اَنت ھمے وڑ دمگ ءل سازگری ءِ وانگی ادارہ نیست اِنت – آئی ءُ مھلوک ءِ ھُب ءُ واھگ ءُ آیانی جاورھال پیش کتگ اَنت-
کمانچر ءَ ٹی بی پی ءَ گوں گوشتگ کہ آئی ءُ ھچبر پوٹوگراپی ءِ رسمی وانگ نہ زرتگ بلکیں آئی ءَ وتی ردیاں دربران کتگ ’پوٹوگراپی یک گچینی ازمے ءُ منی واھش اِنت من وتی راج ءِ کسھاں اے زبان ءَ گوش بہ داریناں- منی اے سپر انگت روان اِنت ءُ من اے سپر ءَ داں انگت ءَ یک نودربرے آں ‘ اے لیکہ آئی ءَ درشان کتگ انت-
وھدیکہ بلوچستان پوسٹ ءَ آئی ءَ.جست کتگ ات کہ آئی ءِ گچینی جار ءِ سبب چی اِنت گڑا آئی ءَ پسو داتگ کہ ’ ھر ھما پوٹوگراپر وتی سپر ءَ بیت اِنت ءُ ھرکس وتی وتی رنگ ءَ دنیا ءَ گند ایت ءُ اکس کش ایت- من بلوچستان ءَ وتی گچینی جاہ سرپد باں ءُ ایشی ءِ جتا جتائیں رنگاں وتی اکسانی دروشم ءَ گرنچ دے آں –
ٹی بی پی ءَ ازمکار ءَ چہ جست گپت پوٹوگراپی چاگرد ءِ واستا کجام رنگ ءَ جوان اِنت ؟
آئی ءَ پسو داتگ کہ ’پوٹوگراپی چاگرد ءِ ھمک تک ءُ پھناتاں پدر کنت اِنت – اے وئیلاں گرنچ دنت ءُ آیوکیں باندات ءِ واستا مھکمیں رنگے ءَ ایر ایش کنت اِنت – ھرچی کہ چاگرد ءَ بوگ ءَ اِنت آئی ءَ را انبار کت کنت اِنت‘-
بلوچ چاگرد ءَ ازمکار ءِ شرپ ءِ درگت ءَ آئی ءَ گوشتگ کہ آیاں گچینی نگاھچاری دیگ نہ بیت اِنت آیانی واستا نگاھچاری دیگ بیت اِنت – آئی ءِ لیکہ اِنت ’ازمکار ءَ دانکہ راستی نگاھچاری دیگ نہ نیت اِنت ازم چاگرد ءِ گھتر کنگ ءَ کمکار نہ بیت اِنت‘-
ٹی بی پی ءَ چہ کمانچر ءَ گیش جست کنگ ءِ جھد کتگ تو پرچا وتی کار ءَ گیشتر بلوچستان ءِ سر ءَ نگاھاں ایر کن ئے گڑا آئی ءَ گوشتگ، ’ من بلوچے آں، ءُ من لوٹ آں منی اکس بلوچستان ءِ گچینی یے وشبو بہ بنت ءُ اے وشبو سرجمیں دنیا ءَ تالان بہ بنت‘-
نوکیں پدریچ ءَ دلگوش گور کنگ
کمانچر ءِ اکسکاری ءِ سان بلوچستان ءِ ورنایاں سر بیتگ ءُ آئی ءَ جوانیں رنگے ءَ دگہ ورنا ھم اکسکاری ءِ تک ءَ دلبڈی داتگ اَنت کہ آ ھم وتی کسھاں بیار اَنت – ءُ آئی ءَ وتی اکس چاگردی ترامجاھاں ھم وتی اکس ابید دارگ ءَ شنگ ءُ تالان کتگ اَنت، ءُ دانکہ دگہ کسے ایشاں ڈونلوڈ بہ کنت ءُ ایشاں کارمرد بہ کنت – اے پیسلگ ءَ نوک رُستگیں پوٹوگراپرز ءَ یک کمیونٹی ءِ گیش کتگ، کہ وتی لنس ءَ بلوچستان ءِ چیریں زیبائی ءُ جیڑھاں پدر کنگ لوٹ ایت-
جاندراھی ءِ جد ءُ جھد ءُ پوٹوگراپی ءِ بھا کنگ
کمانچر بلوچ ءِ ازم ءِ سپر چو کسانوکینے نہ اِنت ایشی ءِ توک ءَ آئی ءِ زاتی جیڑہ ءُ جاندراھی ءِ جد ءُ جھد ھم ھوار اَنت، میدہ ءِ نادراھی، چمانی نیزاری، زیابیتس ءُ جسمانی نیزوریاں آئی ءِ سپر ءِ دیمپانی داشتگ اَنت – بلے آئی ءَ پروش نہ من اتگ-
اے مشکلیں وھد ءَ کمانچر ءَ وتی اکسانی پیشدراھی ءُ بھا کنگ ءِ پیسلہ کتگ دانکہ آ وتی جاندراھی ءِ واستا اژدری ءِ کمک ءَ زرت بہ کنت – بندات ءَ آئی ءَ ترس ءُ لرزے سما کتگ ات بلے ستک جوڑ بیت چریشی ءَ نا ایوک ءَ آئی ءِ مالہ جیڑہ آسان بوت بلکیں اے بلوچستان ءِ دود ءُ ازم ءِ شرپ ءَ گیش کنت اِنت-
کمانچر ءِ اے نوکیں گام ءِ پژدر دو درور ودی کنگ ءَ اِنت لھتیں مردم ایشی ءِ پلامرزی ءَ کنگ ءَ اَنت لھتیں مردم اے گام ءِ کمک ءَ آئی ءِ ازم ءِ راستی ءَ کمی گندگ ءَ اَنت – بلے کمانچر وتی مھکمی ءَ تچک اِنت زان ایں آئی ءِ پوٹوگراپری ءَ نا ایوک ءَ آئی ءِ زند مٹ بیت اِنت بلکیں اے بلوچستان ءِ ازمکارانی واستا یک نوکیں راھے پچ کنت اِنت-
ھمے زوتاں تو وتی جاندراھی ءِ جیڑہ ءِ بارو ءَ گپ جتگ ات ءُ ھمے سبب ءَ وتی اکسانی بھا کنگ ءِ سوڑ اتگ ات دانکی وتی جاندراھی ءَ کت بہ کن اں – ھاں ناوشیں جاور ھالاں ترا کسے ءَ کمک کنگ ءِ گپ جتگ؟
کمانچر: جی منی جان گوستگیں لھتیں ماھاں یکدم ناوش اِنت – اے وھداں روچ پہ روچ منی جاور گیش ناگیگ بوان بوت اَنت ءُ من مرگ ءأ زند ءِ کش ءَ اوشتوک بوت اَنت – اے ناوشیں وھد ءَ منی سنگتانی نیمگ ءَ پکر ءُ کمک ءِ سما رس اتگ – بلے بژن کہ بلوچستان ءِ سرکار یا دگہ مزنیں مردمے ءَ من ءَ ھچ کمک کنگ ءِ گپ نہ جتگ- اے وڑیں جاورھال ءَ منی گور ءَ بس یکیں راہ پش کپتگ من وتی اکساں بھا بہ کن آں ءُ وتی مالی کمک ءِ زلورتاں سرجم کت بہ کن آں –
بلوچستان ءَ پوٹوگراپرانی شرپ ءُ ازمکارانی جاہ
کمانچر بلوچ جانسلامتی ءِ نیزوریانی سبب ءَ آئی ءَ وتی اکسانی بھا کنگ ءِ پیسلہ کتگ دانکہ آئی ءِ جاندراھی ءِ واستا مالی کمک ءَ وتی کت بہ کنت- اے پیسکہ نا ایوک ءَ مالی کمک ءِ سبب اِنت بلکیں اے یک جوانیں کلوھے کہ ھما پوٹوگراپر ءُ ازمکارانی شرپ ءَ پدر کنت اِنت – بلوچستان ءَ پوٹوگراپرزی یک اسٹرونگیں پلیٹ پارمے ءِ زلوری اِنت – دانکہ اے ازمکاراں شرپ بہ دنت ءُ آسراتی دات کت بہ کنت ءُ آ گیش پروگریس کت بہ کن اَنت-
ٹی بی پی: ھاں بلوچستان ءِ سرکار یا دمگی ادارہ تئی ازم ءِ پلامرزی ءُ دلبڈی کنگ ءَ اَنت ؟
کمانچر: بژن نہ اِنت، من گوستگیں پانزدہ سالاں اے تک ءَ کار کنگ ءَ آں ءُ من بلوچستان ءِ جتا جتائیں جاھاں ھپت ھزار ءَ گیش پوٹو کش اتگ بلے داں انگت ءَ بلوچستان ءِ سرکار ءِ نیمگ ءَ ھچ پلامرزی یا دلبڈی نہ رس اتگ ءُ مارا وتی کار ءِ دیم ءَ برگ ءِ اجازت ھم دیگ نہ بیتگ ،ازمکار ءِ دیم ءَ برگ ءِ واستا گچینی اسکیم یا آسراتی نیست اِنت ءُ بلوچستان ءِ سرکار ازمکارانی جاورھالاں ھم چَٹ بے سما اِنت-
وھدیکہ ما کمانچر بلوچ ءِ کریئیٹو دنیا ءِ جھلانکی ءَ رویں ما گندیں پوٹوگراپر یک گچینی یے تاکتے کہ راستی ءَ پدر کنت اِنت ءُ مٹی یے ءِ کلوہ ءَ سر کنت اِنت آئی ءِ لنس ءَ بلوچستان ءِ دودمانی وارست، زیبائی دروشم ءُ مردمانی نہ پروشوکہں جزبگ ءِ چمک گندگ ءَ کاینت – کمانچر ءِ سپر بلوچستان ءِ زیبائی ءُ جد ءُ جھد ءِ یک بے دروریں مسالے ءُ مئے درستانی زمہ واری اِنت ما اے ازمکاری ءِ گھتری ءُ دیم ءَ آرگ ءَ ستک بہ کن ایں-