ڈیرہ غازی خان: یورنیم ءِ درگیجگ ءَ بہ گِر داں مرگ ءِ سپر – ٹی بی پی گچینی

ڈیرہ غازی خان: یورنیم ءِ درگیجگ ءَ بہ گِر داں مرگ ءِ سپر

ٹی بی پی گچینی

واھگ بلوچ

پانزدھمی کرن ءِ بندات ءَ میر حاجی خان میرانی بلوچ ءَ ڈیرہ غازی خان شھر ءِ بُن ھِشت وتی بچ میر غازی خان ءِ نام ءِ سر ءَ ایر کُتگ اَت کہ آ بازیں کرناں داں بلوچ ڈیھہ ءِ پئیم ءَ مھکم اَت، کہ اود ءَ بلوچ ٹَک میرانی ءُ دودائی ءَ جتائیں اھداں ھاکمی کُتگ۔

ڈیرہ غازی خان ءِ سر ءَ بازیں اھداں زورگیراں زورگری ءِ نیت ءَ اُرش کنگ ءِ جھد کُتگ بلے بے سوب بیتگ اَنت۔ میر نوری نصیر خان اوّل ءَ ھبدھمی کرن ءَ بلوچ ڈیھ ءَ یک بنجاھی ءِ بستارے مھکم کُتگ اَت گُڑا ڈیرہ غازی خان ھم بلوچ فیڈریشن بزاں قلات (بلوچستان ) ءَ ھوار کنگ ءَ بیتگ اَت کہ ھژدھمی کرن ءِ گُڈسر ءَ داں برجاہ اَت۔

برتانیہ ءِ زوگری ءَ پد بلوچستان بازیں ونڈانی تہ ءَ بھر کنگ بیتگ اَت، یک دمگے ءِ واکداری ءِ رد ءَ گوں اوگانستان ءَ ھوار کنگ بیتگ اَت، مستریں بھر ایران ءُ پاکستان ءِ نیام ءَ بھر کنگ ءَ گوں بلوچ وت واکی آسر کنگ بیتگ اَت، کہ ایشی ءِ سوب ءَ داں انگت بلوچ راج ءِ آبادی جتائیں ملکانی تہ ءَ شِنگ ءُ تالان اَنت۔
دومی جھانی جنگ ءَ پد برتانیہ ءَ چہ دمگ ءَ رؤگ ءِ پیسلہ کُت ءُ لھتے ماھاں داں بلوچستان ءِ ڈیھی بستار برجاہ کنگ بیت۔ 1948 ءَ پاکستان ءَ گوں زورانسری ھواری ءَ پد بلوچستان ءِ ڈیھی بستار 1955 ھلاس کنگ بیت، ءُ۔ بلوچ سرڈگار سیاسی ءُ واکداری ھدبندیانی بنیات ءَ ٹکر کنگ بیت ءُ ڈیرہ غازی خان 1951 ءَ پاکستانی پرگینگ پنجاب ءَ ھوار کنگ بیت اِنت ۔

ڈیرہ غازی خان ءِ ھد بندی جیوگرافیک بنیات ءَ چارگ بہ بنت ءُ گُڑءَ ایشی ءِ بُن تھی ھد بلوچستان ءَ گوں بندوک اَنت ءُ ڈیرہ غازی خان ءِ کوہ ءُ پٹانی تہ ءَ جھمنندیں درستیں آبادی جتاھیں بلوچ ٹکانی سر ءَ بندوک اِنت۔

ڈیرہ غازی خان ءَ یورینیم ءِ درگیجگ

ڈیرہ غازی خان ءَ شست ءِ دھک ءَ یورنیم ءِ امبار درگیجگ بیت اَنت کہ اِشی ءَ پد پاکستان اٹامک انرجی ءَ 1977 ءَ بگلچر ءِ تہءِ مائننگ بندات کُت۔ چہ اِدا یورینیم 235U، U238 یورینیم کَشگ بیت اِنت کہ ایشی ءَ سائنسی زبان ءَ ییلو کیک گُشگ بیت، چہ اِد ءَ سالءِ رد ءَ 25000 سیر یورینیم کَشگ بیت اِنت۔

کوہ سلیمان ءِ کوھانی تہ ءَ گیشتر یورنیم ءِ پَٹ ءُ پول انگت برجاہ اِنت ءُ کوہ سلیمان ءِ کساس سرجمیں کوھی دمگانی تہ ءَ یورینیم ءِ ھستی ءِ درور گندگ بیتگ۔

کوہ سلیمان ءَ ھشت مائننگ پلانٹس جنگ بیتگ اَنت کہ ایشانی تہ ءَ وشافی ،دلانہ، زین ،نگرنائی(راکھی گاج)، سوا پراگ، گوھند ءُ بگلچر ھوار اَنت، اے پلانٹس ھما دمگانی تہ ءَ جنگ بیتگ اَنت کہ اِد ءَ آبادی تھنا لھتیں کلومیٹرانی مساپری ءِ سر ءَ اِنت۔ ان پلانٹانی تہ ءَ کارکنوکیں انجینئرزانی رد ءَ چہ اِد ءَ تھنا یورینیم کَشگ نہ بیت اِنت بلکیں یورینیم ءَ ھوار چُشیں بازیں گران بھائیں مادن کشگ بنت کہ اِشانی تہ ءَ ریڈیم ءُ پولونیم ھم ھوار اَنت۔

پاکستان اٹامک انرجی کمیشن ءَ پھازگی ءِ تُرس ءِ پد ءَ کوہ سلیمان ءِ سرجمیں کوھی ٹکر ءِ تہ ءَ زمین ءِ چیر ءَ چہ راہ اڈ کنگ بیتگ ءُ سُوپانی (ٹنل) دروشم ءَ میں بنجاھی ربود ءَ گوں ھمگرنچ کُتگ ءُ اے سُوپانی سر ءَ گیشتر کار برجاہ اِنت کہ چہ اِد ءَ یورینیم یک ھاسیں پھازیتگیں جاھے ءَ سر کنگ بنت اِنت۔

پاکستان اٹامک انرجی ءَ ڈیرہ غازی خان ءِ بازیں کوھی ءُ شھری دمگانی تہ ءَ اود ءِ ھندی مردمانی رؤگ ءِ سر ءَ بندش جنگ بیتگ ءُ ھندی مردماں زور آیانی زمین ءَ چہ زور کشگ بیتگ اَنت ءُ اَے دمگانی تہ ءَ جتاھیں شوربندی برجاہ اَنت کہ اد ءَ چہ یورینیم ءِ دیمرئی ءُ ایٹمی سلاھاں پاشک کنگ بنت۔

ڈیری غازی خان ءَ یورینیم چات ءِ سان

چہ کوہ سلیمان ءَ در آیوکیں یورنیم ءُ ڈیرہ غازی خان ءَ ایٹمی تابکاری ءِ سوب ءَ اے دمگانی تہ ءَ شومک ءِ نادراھی ءِ تہ ءَ باز گیشی گندگ ءَ اَتکگ، کوہ سلیمان ءِ ھندی مردمانی رد ءَ اِد ءَ شومک ءِ ودوکیں وئیلانی سوب پاکستان اٹامک انرجی ءِ شوربندی اَنت ءُ چہ ایشاں در آیوکیں تابکاری اَنت کہ ایشانی سوب ءَ ھمک سال مزنیں کساسے ءَ مردمانی بیرانی ءِ وئیل دیم ءَ پیداک اَنت۔

ھندی مردمانی گُشتن ءَ اٹامک شوربندیاں پد کوہ سلیمان ءُ ڈیرہ غازی خان ءِ شھری ھڈ ءِ مجگل (بون میرو) ،جگر ءِ شومک ،پُپانی شومک ،گرودوں، ھڈانی شومک ، دماگ ءِ فالج ،دیم ءِ ٹیومر، ٹیوبر کلوسس، اِشکند ، جسمانی مازوری، روتانی شومک ءِ آماچ بئیگ ءَ اَنت۔

2005 ءَ بگلچر ءِ ھندی مردماں کوہ سلیمان ءِ کوھانی زوالیں جسد ءِ دوردیگ ءِ بگیر ءَ آمید گِس ءَ کیس مان کُتگ کہ اِشی ءِ سر ءَ پاکستان اٹامک انرجی کمیشن ءَ آمید گِس ءَ رپورٹ پیش کُتگ اَت بلے اِیشی ھاسیں آسر ءِ در نئیتکگ ءُ ریڈی ایشن ءِ تہ ءَ ھچ پئیمیں ھاسیں کمی نئیتکگ، اِد ءَ نشتگیں مردماں پاکستان ءِ جتاھیں ھنداں چہ آرگ بیتگیں ایٹمی گھانی دور دیگ ءِ درگت ءَ باز بر ءَ تُرس ءِ درشان کُتگ بلے آیانی گپ گُوشدارگ نہ بیتگ اَنت ءُ نانکہ اے جیڑہ سنگینی ءَ گوں زیرگ بیتگ۔

بی بی سی ءِ اھوالکار سعید نبشتہ کنت کہ کوہ سلیمان ءِ مردم سرپد بنت کہ ھیروشیما ءُ ناگاساکی ءِ مردمانی سر ءَ ایٹم بم دوردیگ ءَ گوں آ یکیں رند ءَ کُشگ بیتگ اَنت بلے کوہ سلیمان ءَ مئے نسلانی کُشگ ءِ اِنتزام کنگ بئیگ ءَ اِنت، وھدے آیاں ھندی آمید گِس ءَ پاکستان اٹامک انرجی کمیشن ءِ جھگیراں چہ اے بابت ءَ جُست کُتگ گُڑا اٹامک انرجی کمیشن ءِ جھگیراں اَے گپ من اِتگ اود ءَ بازیں ھنداں چہ گند آرگ ءُ دور دیگ بنت بلے آ زمین ءِ چیر ءَ کل کنگ بئیگ ءَ اَنت کہ اِیشی ءِ دمگ ءِ سر ءَ ھچ پئیمیں تابکاری سان نہ کپ اَنت بلے کوہ سلیمان ءِ مردم اَے گپ ءِ منگ ءَ ساڑی نہ اَنت۔

ڈیرہ غازی خان ءِ ڈاکٹر محمد ارشد کہ آ لاھور ءَ آنکلوجسٹ ءَ ھوار سرجیکل آنکولوجی تک ءِ مستر اِنت آئی ءِ رد ءَ ڈیرہ غازی خان ءُ کوہ سلیمان ءِ دمگاں شومک ءِ کساس چہ لاہور ءَ باز گیشتر اِنت بلے پد ءَ ھم اے دمگانی تہ ءَ جانسلامتی ءِ ھچ پئیمیں ربود نیست اَنت۔

اٹیمی سائنس ءِ زانتکاریں باسک ڈاکٹر پرویز ھودبھائی ءِ ھیال اِنت اے ھاموشی ءِ سوب اِش اِنت کہ ڈیرہ غازی خان ءُ اِشی کش گوری مھلوکانی یورنیم ءِ چاتانی درگت ءَ روائیں جُست ءُ ایراداں راجی سلامتی ءِ نام ءَ چیرترینگ بیت اِنت، آئی ءِ رد ءَ ھمے سوب ءَ ھندی مردمانی تہ ءَ اَے تُرس ودی بیتگ کہ اے جیڑہ ءِ سر ءَ گپ کنگ ءِ پد ءَ پاکستانی چیریں ادارگانی نیمگ ءَ نگیگیں گامگیجانی دیمپانی کنگ بیت کنت، ھمے رد ءَ آ وتی جند ءِ تجربگ ءَ درشان کنان ءَ گُشیت کہ وھدے سال 2000 ءَ آئی ءَ گوں وتی لھتیں سنگتانی ھمرائی ءَ اے دمگ ءَ گولگ ءِ شوربندی کُتگ اَت کہ چمود ءَ یورینیم در کنگ بئیگ ءَ اِنت دانکہ آودہ چمشانکے دیگ بہ بیت بلے آئی چہ اود ءَ رؤگ ءَ دارگ بیتگ۔

مارچ 2021 ءَ ڈیرہ غازی خان ءِ دمگی بنجاھی نادراھجاہ ءَ لاپ ءُ روتانی زانتکار ءِ رد ءَ اتکگیں ڈاکٹر ھدایت ءَ اے لیکہ ءِ ھمراہ داری کُتگ ءُ گُشتگ کہ بازیں نادراھانی اِد ءَ داں انگت چکاس بیتگ، ءُ اِشانی تہ ءَ کساس 60 ءَ چہ 80 درسد مردم جگر ءُ شومک ءِ نادارھیانی آماچ اَنت کہ اے کساس دگہ شھرانی رد ءَ سک باز اِنت۔

ڈاکٹر ھدایت ءِ رد ءَ ڈیرہ غازی خان ءَ اے نادراھیانی کساس ءِ ودگ ءِ گمانی سوب یورنیم ءِ کناتانی کش ءُ کری میتگ ءِ مردمانی یورنیم زدگیں آپ ءِ کارمرز کنگ اِنت، آئی ءَ دیمتر ءَ گُشتگ کہ ڈیرہ غازی خان ءَ کسانیں چُک ءُ ورنائیں مردمانی مزنیں کساس ءِ جگر ءِ نادراھی ءُ شومک آماچ بیان اَنت آئی گُشتن ءِ رد ءَ در راستی ءَ چوناھا اے نادراھیں مزنیں امبر ءِ مردماں بنت۔

ڈیرہ غازی خان ءَ ھستیں غازی میڈیکل کالج ءِ شومک تک ءَ بندوکیں ڈاکٹر ءَ نام پدر نہ کنگے شرت ءَ گپ کنگ ءَ ساڑی بیتگ، آئی ءَ کوہ سلیمان ءُ کش ءُ گوری دمگانی تہءَ اے نادراھیانی تالانی ءِ سوب آماچیں آپ ءُ گوات نامینتگ۔ اے آماچی ءِ سوبانی درگت ءَ گپ کنان ءَ گُشتگ کہ یورنیم ءِ کناتی ءَ پد اِشی پھک کنگ ءُ شلگانی دروشم دیگ بیت اِنت کہ آ زردیں کیک گُشگ بیت اِنت آئی گُشتن ءَ وھدے اے ھُشک بیت گُڑا اِشی کسان کسانیں ٹکر جتا بنت ءُ آپ ءُ گوات ءِ تہءَ ھوار بنت کہ چہ اِدا آ مردمانی بدنءَ ھوار بنت۔

یورینیم ءِ کناتی ءُ کارمرزی ءِ زمہ وار بنجاھی ادارگ پاکستان ایٹمی انرجی کمیشن ءِ مدام ھمے لیکہ بیتگ کہ بغلچر ءِ کاریزاں کشگ بیوکیں یورینیم کجام ھم نادارھی ءِ سوب جوڑ بئیگ ءَ نہ اِنت، آیانی اے ھم ٹاہ اِنت کہ یورنیم کاریز ءَ کشگ بیگ ءُ آئی ءَ پھک کنگءِ وھدءَ میان اُستمانی رھبندانی سرءَ ترندی ءَ گوں پابندی کنگ بیت اِنت۔

کمیشن ءِ لس سیادی ءِ منیجر شاھد ریاض ءِ گُشگ اِنت کہ آیانی ادارگ منہ تھنا سائنسی رھبنداں دیما ایر کنان ءَ یورینیم ءِ کناتی کنت ءُ آئی ءَ پھک کنگءِ وھدءَ ودی بیوکیں گَنداں ھم جوانیں وڑی ءَ درگ کنت بلکینہ آئی ردءَ کمیشن وتی چاگردی زمہ واریاں پیلو کنان ءَ پغلچر ءِ مردماں جانسلامتی، وانگ ءُ ورگ ءِ سپاھیں آپ ءِ آسراتی ھم دیگ ءَ اِنت۔ آئی گُشگ اِنت کہ کوہ سلیمان ءَ یورینیم ءِ کاریزکاری سنہ 2000 ءَ چہ دارگ بیتگ ءُ پمیشکہ ھندی مردم ءُ ڈاکٹرانی اے گُشگ راست نہ اِنت کہ اے کار ھندی آبادیانی تہءَ شومک ءُ جگر ءِ نادراھیانی تہءَ گیشی ءِ سوب جوڑ بئیگ ءَ اِنت۔

البت 2021-22 ءِ بنجاھی بجٹ آئی گُڈی ٹاہ ءَ رد کنان ءَ گندگ بیت پرچہ کہ اِشی تہءَ کوہ سلیمان ءَ چہ یورینیم ءِ کاریز ءِ ھاترءَ 14کروڑ روپیہ دیگ ءِ جار جنگ بیتگ۔

شاھد ریاض گُشیت کہ کوہ سلیمان ءِ دمگ بگلچر ءَ درگیجگ بیتگیں یورینیم ءِ کیمیائی وڑ انچیں اِنت کہ اے پہ اٹیمی سلاھاں کار مرز بوت نہ کن اَنت بلکینہ چریشی ءَ تھنا درمان ءُ لین اڈ بیت کنت ھمے بنیاتءَ آئی ءِ ٹاہ اِنت کہ اے یورینیم ءِ انسانی چاگرد ءُ جانسلامتی ءَ پہ تاوان نیستی ءِ برابر اَنت۔

پرویز ہودبھائی، شاھد ریاض ءَ گوں یکدل نہ اِنت اگاں چہ آ من اِیت کہ بغلچر ءَ گیشتر تر یورینیم 238 درگیجگ بیت اِنت کہ آ لس دروشم ءَ درمان ءُ لین ودی کنگ ءِ ھاترءَ کارمرز بنت بلے آئی منگ اِنت کہ اِشانی دروشم ھم یورنیم 235 ءِ پئیمیں بنت پمیشکہ آئی چماں اے دوھیں وڑ مردمانی جانسلامتی ءُ چاگرد ءِ ھاترءَ ھترناک اَنت۔

پرویز ہودبھائی ءِ گپ ءِ سدکی 1990 ءَ بیتگیں امریکی ءُ عراق جنگ ءَ چہ ھم بیت اِنت، کہ چریشی ءِ آسر ءَ بازیں امریکی پوجی ترندیں سر درد، جگر ءِ ھرابی، گُٹگانی سوچ ءِ وڑیں نادرھیانی آماچ بیتگ اِت اَت وھدیکہ سلامتی ءِ زانتکاراں آیانی نادراھیانی سوب درگیجگ ءِ کوشست کُت گُڑءَ زانت بیت کہ سان یورینیم 238 ءِ ودی کُتگیں اَنت، کہ آ اے میزائلانی آس دیگ ءَ کار مرز کنگ بیتگ کہ آ جنگ ءِ نیام ءَ عراقی ٹینکانی تاوانبار کنگ ءِ ھاترا امریکہ ءُ آئی ھواریں پوک ءَ آس داتگ بیتگ اَنت۔

آئی ایس آئی ءِ گوستگیں چیف جنرل حمید گل ءِ گپ پرویز ھود بھائی ءُ شاھد ریاض ءِ گپاں چہ جتا اَنت ءُ ات گپانی پرویز ھودبھائی ءُ شاھد ریاض ءِ گپانی توک ءَ دگری ھست اَنت آئی ءَ پاکستان ءَ ایٹمی تاکت ءِ جوڑ کنگ ءَ بگلچر ءَ یورینیم ءِ گپ کنان ءَ گوشتگ کہ پاکستان ءَ ایٹمی تاکت ءِ جوڑ کنگ ءَ ڈیرہ گازی خان ءِ دمگ بگلچر ءِ یورینیم کش اَنت-

پاکستان ءِ اٹامک انرجی کمیشن بگلچر ءِ پروجیکٹ منیجر یاکوب چوھان ءَ 1989 ءَ رھی سند ءِ ھند ءَ وھدیکہ کُشگ بیتگ چریشی ءَ پد پاکستان ءَ اٹامک انرجی کمیشن ءَ بگلچر ءُ دومی پلانٹسانی سرجم کنگ ءُ سیکیورٹی تھرٹ ءِ سبب ءَ بگلچر پلانٹس ءِ چاریں نیمگاں ٹٹ جتگ جنگ ءِ کار بندات کتگ کہ داں انگت ءَ برجاہ اِنت-

کوہ سلیمان ءِ سرجمیں کوھی دمگاں ھواریں تمن کیسرانی ءَ بگر داں تمن کھوسہ ءَ تاں جانسلامتی ءِ واستا آسراتی نیستی ءِ بروبری اَنت – اٹامک انرجی کمیشن ءِ نیمگ ءَ دو بی ایچ یو ءِ جوڑ کنگ ءُ زین ءُ رونگھڑ ءِ ھند ءَ بہ گر داں اود ءَ ھچ رنگیں بنکی آسراتی نیست اَنت ءُ نانکہ دگہ ڈاکٹر ھست اَنت- کوہ سلیمان ءِ نندوکیں مردمانی گور ءَ بجلی، دگ، آپ، اسکول، کالج، جانسلامتی ءِ وڑیں ھچ آسراتی نیست اَنت اگاں آیانی واستا توار چست بہ کن ئے گڑا دمگی سردار ءُ ایجنسیانی نیمگ ءَ آیاں بے توار کنگ ءِ جھد ءَ کن اَنت-

کوہ سلیمان ءُ آئی ءِ کش ءُ گوراں کینسر “شومک ” ءِ نادراھی درستاں چہ گیشتر اِنت، سیاسی پاٹی بلوچ راج ءَ ھما وھد ءَ ایشانی ھلاپ ءَ توار چست کتگ ءُ ڈیرہ گازی خان ءَ گیش کپتگیں شومک ءِ آسر ءُ جانسلامتی ءِ درگت ءَ یک سرپدی مھمے بندات کنگ بیتگ چریشی ءَ مردماں بازیں کچے ءَ بھر زرتگ بلے پاکستان اٹامک انرجی کمیشن ءُ چیریں ادارھانی نیمگ ءَ آیاں تریسنگ ءَ ھرچ تکان برجاہ بیتگ اَنت – تونسہ شریپ ءُ ڈیرہ گازی خان ءِ مردمانی ٹک ءُ نشان کنگ برجاہ اَنت ءُ آیاں ڈیرہ گازی خان ءُ تونسہ شریپ ءِ پولیس تھانھان لوٹائین اَنت-

بلوچ راج ءِ باسکانی گوشگ اِنت کہ آیاں گوشگ بیتگ کہ تابکاری ءِ آسراں ءُ کینسر ءِ ھلاپ ءَ وتی مھم ءِ بند کنگ ءُ نہ کنگ ءَ گڑا ترندیں ترسناکیں بیھارانی دیمپانی کنگ کپ ایت-

تونسہ شریپ ءَ یک ھندی گلے کہ بزدار اتھاد ءَ ھم کینسر ءِ ھلاپ ءَ زھرشانی دارگ بیتگ ءُ چیریں ادارھانی نیمگ ءَ ترندین بیھار دیگ بیتگ اَنت-

پاکستان اٹامک کمیشن ءُ سرکار وتی زمہ واریاں بے توار اَنت، ڈیرہ گازی خان ڈویژن ءَ کجام رنگیں ھسپتال ءَ کینسر ءِ واڑ نیست اَنت کینسر ءِ کچ ءُ کساسانی درگت ءَ ڈسٹرکٹ ھیلتھ آفیسر ڈاکٹر احسن اعوان ءَ گوشتگ آئی ءِ گور ءَ کینسر ءِ نادراھانی کچ نیست اَنت ءُ کینسر ءَ چہ بیران بیتگیں سرکاری تکاں کچ ءُ کساساں چیر دیگ بوتگ اَنت دانکہ سنگینیں جیڑھاں داشت کُت کن ایں-

یورینیم ءِ چاتانی واستا انٹرنیشنل اٹامک انرجی ایجنسیانی رھبند

دنیا ءِ ھما ڈیھ ءَ یورینیم ءِ پروجیکٹ ھلگ ءَ اِنت آیانی واستا آئی اے ای اے ( انٹرنیشنل اٹامک انرجی ایجنسی) ءِ بک آف انٹرنیشنل لا ءَ جتا جتائیں رنگ ءُ دروشماں راھبند ھست اَنت کہ نیوکلیئر ءِ سلاھانی پھریزگ ءَ ابید انسانی جانسلامتی ءِ مانزمانی ءَ دیگ ءَ اَنت چریشی ءَ یک شکے تچک کنت کہ سرکار ءَ پروجیکٹانی دمگ ءِ تہ ءَ کار کنگ ءَ ابید ملازمی ءَ ھوار دمگ ءِ نزیک ءُ گوراں تابکاری ءِ اسرانی رکگ ءِ واستا سرپدی ھست اَنت-

انٹرنیشنل اٹامہ انرجی ایجنسی بک آف انٹرنیشنل لا ءِ شک نمبر 1.5 ءَ نبشتگ کنگ بیتگ برزی ءُ آپ ءِ لردی ءَ ابید اود ءَ جنگلی جانورانی پھریزگ ءَ ھم ستکی دنت کہ ات پی اے ای سی ءِ زمہ واری اِنت-

شک نمبر 8 ءَ نبشتگ کنگ بیتگ مائنز ءَ دراتکگیں تابکار ءِ مواداں ھچ دومی جاگاھاں ریڈیو ایکٹو پزلہ جات ءَ جتا نہ اِنت – چاتانی پزلہ زمین ءِ تکاں برز ءَ یک مزیں کساسے جاڑیگ بوگ ءِ ھواری ءَ گیش تابکاری ءِ برانز جاڑیگی بنت ھمے واستا کانون سازکارانی المی اِنت اے گپ ےَ سائنسی بنچکاں گیش ءُ گیواری بہ بیت ھما کمپنیاں ویسٹ مٹیریل مینجمنٹ ءِ لائسنس دیگ بیت اِنت آ ان ویسٹ مٹیریل ءِ بنجلاں ٹاھینگ ءُ تابکاری برانزاں پھریزگ ءِ سرجم ءَ گامگیج ءَ زور ایت –

کمپنی ءِ زمہ واری بیت اِنت چات ءِ نزیکیں دمگانی آبادیانی پھریزگ نا ایوک ءَ چاتکاری ءِ وھد ءَ بیت اِنت بلکیں کجام ھم دمگ ءَ چات ءِ بند بوگ ءَ پد اے دمگ ءِ مھلوک ءُ اود ءَ مولم ءِ تابکاری ءِ برانزیانی بچگ ءِ پھریز ءَ بہ کنت ءُ گوستگیں ویسٹ مٹیریل ءِ چاتاں چہ کشگ ءُ ساپ بہ کنت ءُ زمین ءِ چیر ءَ ھستیں آپ ءِ جھلانکی ءِ ھلاس بوگ ءِ واستا اے دمگاں پلانٹس جوڑ بہ کنت-

دنیا ءِ تابکاری ءُ چراھی ءَ بوتگیں دگری

26 اپریل 1986 ءِ سھب ءَ چرنوبپ ایٹمی پلانٹ ءِ ریکٹر ءِ سر ءَ یک پولکاری یے کنگ بیتگ کہ گڑا ھمے وھد ءَ اود ءَ ٹمپریچر گیش بوان بیتگ چریشی ءِ سبب ءَ اود ءَ پلانٹ ءِ گرم ءُ باپ بندات بیتگ چریشی ءِ سبب ءَ ریکٹر تراک گوں ترک اتگ ءُ چریشی ءِ سبب ءَ سِی مردم ھما دمان ءَ مرتگ اَنت-

ریکٹر ءِ تباہ بوکی ءِ سبب ءَ ایٹمی تابکاری چرنوبل ءِ نزیکیں شھراں شنگ ءُ تالان بیتگ ءُ پلانٹ ءَ آس کپتگ، انتزامیہ ءَ ھیلی کاپٹر ءِ کمک ءَ آس ءِ توسگ ءِ جھد بیتگ بلے بے سوب بیتگ ءُ شھر ءِ ھالیگ کنگ ءِ ھکم دیگ بیتگ ءُ داں مروچیگ ءَ اود ءَ مردم شت نہ کن اَنت – تابکاری ءِ آسر یوکرین، بیلاروس، روس ءُ رودراتکی یورپ ءِ دمگاں ھوار روکپتی یورپ ءِ نیمگاں گیش بوتگین بھراں سر بیتگ – ھزارانی باسک وئیل جاہ ءَ روان دیگ بیتگ اَنت اود ءَ تباہ بوتگیں پلانٹس دیمپانی کنگ بیتگ ءُ تابکاری ءِ اسرانی کم کنگ ءِ جھد بے سوب بیتگ ءُ بلے ھما مردماں بھر زرتگ آ ھم نادراہ بیتگ اَنت-

میان اُستمانی ھال شنگ کنوک ءُ میان اُستمان ءِ کچ ءُ کساسانی رد ءخ چرنوبل وئیل ءَ پد سرین ءِ ھڈانی نادراھی ءَ چار ھزار مردن کینسر ءِ آماچ بیتگ اَنت، مولمی تکانی نزام ءِ پھریزگ ءَ ادارہ گرین پیس ءِ نیمگ ءَ دو ھزار ءُ شش ءَ دیم ءَ اتکگین رپورٹ ءَ گوشگ بیتگ کہ یک لَکے ءَ گیش مردم اے وئیل ءَ سانمند بیتگ اَنت کہ ایشانی توک ءَ یوکرائن، روس ءُ بیلاروس ءِ شھری ھوار اَنت-

تابکاری ءِ سبب ءَ سوویت یونین ءِ چرنوبل ءِ نزیک ءَ سی کیلومیٹر ءِ پٹ انسانی آبادی ءِ واستا ترسناک گوشگ بیتگ بلے راستی ءَ چریشی ءَ گیش دمگ ترسناکی ءِ آماچ بیتگ اَنت-

سرجمیں دنیا ءَ ایٹمی اُرش ءُ ایشاں ابید تابکاری ءِ آسرانی رکگ ءِ واستا پناھیں جاہ جوڑ کن اخنت ءُ اود ءَ فال آوٹ شیلٹر گوشگ بنت، ریڈ کراس ءِ سوسائٹی ءِ وڑیں ادارھانی رنگ ءَ وئیلابء دارگ ءِ واستا ھروھد ءَ ساجو بنت بلے ساجو بوگ ءَ ابید آ اود ءَ ھچ درد ءِ دوا نہ بیتگ اَنت پرچاکہ اود ءَ جوھری اُرشکادی ءِ آسر گیش تاکت ور بیتگ اَنت-

گڈسری

سرجمیں دنیا ءَ جوھری پروجیکٹ ءَ دراتکگیں ریڈی ایشن ءَ اود ءَ انسانانی پھریزگ ءِ واستا جتا جتائیں پھریزی سرپدی دیگ بنت دانکہ تابکاری ءِ برانزانی پراھگ ءَ گپتگیں نادراھیانی بچگ ءَ بگلچر ءِ چاتاں ویسٹ مٹیریل ءِ ڈرماں آپ مان کنگ بیتگ ءُ یل کنگ بیتگ انت چریشی ءِ سبب ءَ ویسٹ مٹریل زمین ءِ چیر ءَ ھستین آپ ءِ بھر جوڑ بیتگ اَنت ھیوی میٹلز ءُ ریڈ ایٹڈ آپ ءِ سبب جوڑ بیتگ –

ڈیرہ گازی خان ءُ نزیک ءُ گوری جاھاں دمگاں شھری بون میرو، جگری کاکینسر، مازگی پالج، چھرگ ءِ ٹیومر، ٹیوبر کلوسس، اسکات ھمل، جسمانی مازوری، کینسر ءِ آماچی بوگ ءَ انت اگاں ڈیرہ گازی خان ءَ پاکستان اٹامک انرجی کمیشن ءِ نیمگ ءَ جتا جتائیں دمگاں مھلوک ءُ مولم ءَ یورینیم ءِ تابکاری ءِ آسراتاں پھریزگ ءِ واستا زوت گامگیج نہ بیت گڑا بیت کنت تونسہ شریپ، ڈیرہ گازی خان ءُ کوہ سلیمان ءِ مھلوک ءِ واستا داں زند بر ناوشی ءِ جوڑ بیت اِنت-