نبشتانک: ڈاچی پوک نہ بیت
نبشتہ کار: ابدلستار بُگٹی
دی بلوچستان پوسٹ
”سڑدار، اگاں کلموّ مئیت گُڑا ڈاچی پُوک اِنت؟”سڑدار: سلیمانی گالوار ءِ بدلتوارے کہ بُنتوار ئِے (سردار) اِنت، کلموّ بلوچی زُبان ءِ زگریں گالے کہ اَربی ءَ (قلمہ) گْوش اَنت ئِے کہ ھمے کُران ءِ گالرِد ءِ وانگ ءَ بنی آدم مسلمان منّگ بیت پوک: چوناھا “پوک” ءِ بازیں مانا بنت بلے اد ءَ اِے گال ءِ بزانت (بے مُز) اِنت بزاں یک چیزے بے بھا زیان بیت یا ماں یک آمیدگِسے ءِ سوڑگ ءَ یک تبکے کَٹّ ایت ءُ دومی برّائین ایت ئِے بزاں سوڑگ ءِ برّائینگ ءِ تبک ءَ پوک گْوش اَنت۔
اِے بتل ءِ پژدر ءِ زانگ ءَ پیش ءَ مارا لھتیں چیز دلگوش کنگ لوٹ ایت کہ بلوچیت وت یک سرجمیں نیکراہ ءُ رھبندے، بلوچ راج ءِ دود ءُ ربیدگ، بلوچ راج ءِ ٹَکری رِد ءُ رھبند (ٹرائیبل روُلز) وت پیلوئیں کانود اَنت کہ آیانی تہ ءَ ھر وڑیں جیڑھانی توجِیل ھست اَنت۔
توری راج ءِ ٹَکرانی میان ءَ کِشت ءُ کِشارانی جیڑہ بہ بنت، بلوچ چاگِرد ءِ تہ ءِ ھمساھِگ ءُ سْیادانی سِیر ءُ سانگانی جیڑہ بہ بنت یا توری دُزّی، ڈُنگی، ویل ءُ جنگانی جیڑہ بہ بنت بزاں اے ڈولیں ھزاریں جیڑھانی توجیلّ بلوچی دود ءُ ربیدگ یا گْوش ئے بلوچیت ءِ تہ ءَ ھست انت کہ یک راجمستریں مُلک ءُ اُلسی سرکاری کانود ءِ توک ءَ بنت دلگوش بَہ اِت کہ من “بلوچیت” ءِ گال ءَ پمیشکا نبیسّ آں کہ منی نز ءَ “بلوچیت” وت یک نیکراھے ءُ من بلوچیت ءَ چہ دین ءُ نیکراہ گیشتر دوست دار آں چی ءَ کہ ما شش ھزار سال ءَ پیش بلوچ اِت ایں چریشی ءَ من اول وت ءَ بلوچ لیکھان ءُ منّ آں، دومی لمبر ءَ ھم من گوں پھر ءُ ناز ءَ وت ءَ بلوچ گْوش آں۔ گُڑا سیمی رند ءَ من مسلمانے آں چی ءَ کہ بلوچیت چہ اسلام نیکراہ ءَ پیش ءَ اَت ءُ تچکیں ٹوک اِنت کہ مرچاں اسلامی وتگڑیں ملکانی کانود اسلامی نیکراہ ءِ رِد ءَ نہ اَنت۔
بہ گِند ئے سرکاری آمیدگِساں سرکاری کانودانی رِد ءَ جج ءُ وکیل بنت کہ پیسر ءَ پِیس ءَ زَر لوٹ اَنت ءُ پد ءَ ھر جج ءُ وکیل سِلکار اَنت بلکیں آمیدگِس ءِ ھر کارندہ سِلکار اِنت آمیدگِس ءَ ھچ کس ءَ مُزّ نہ رس ایت ءُ سوڑگ سک باز دیر درشان بیت پمیشکا انگریزی ءَ گْوش اَنت “جسٹس ڈیلیڈ، جسٹس از ڈینائیڈ” البت بلوچیت ءِ تہ ءَ اِے وڑ ءَ نہ اِنت بلکیں اگاں بلوچ چاگِرد ءَ چیزے جیڑھے ودی بیت گُڑا بلوچ راج ءِ ٹکری سروک زیت وت کا اَنت ءُ مُچ بنت، دوئیں تبکانی زھر ءِ توسگ ءِ تچ تاگ ءَ رند بلوچی رھبندانی رِد ءَ جیڑہ گیش ءُ گیوار کن اَنت انچوشکہ آس ءُ آپ ءِ جِرگہ مئے دیم اَنت آس ءُ آپ ءِ وتی یک رِدے کہ سْیاھکاری، کُشت ءُ کوش ءِ وڑیں جیڑھانی توجیلّ ءَ کارمرز بیت
اگاں یک چیزے دُزّی بیتگ ءُ ھما چیزے ءِ مرچیگیں وھد ءَ نھاد یک لکھ ءُ نیم لکھ ءَ گیشتر اِنت گُڑا بلوچ ٹکری سروک یا دمگی میر ءُ نواب آس ءُ آپ ءِ سوڑگ ءَ زیر اَنت آس ءُ آپ ءِ سوڑگ ءَ پیش دُزی بیتگیں چیز ءِ نیم کلداریں زَرے سردار ءِ ھزانگ ءَ ایر کنائین ایت کہ اگاں دُزّ آس ءَ ما سوچ ایت گُڑا ھما زَراں بارات کہ آئی ءَ ناھکّیں دُزی ءِ تھمت جنگ بیتگ اگاں دُزی بیتگیں چیز ءِ بھا یک لکھ ءُ نیم لکھ ءَ کم اِنت گُڑا شَکی ئیں دُز ءَ میر ءُ نواب ءِ مُچّی ءِ تہ ءَ اسلامی کلمو وانگ بیت یا میست ءِ تہ ءِ برگ بیت ءُ اود ءَ کُران مجید ءِ سر ءَ دست ایر کنت ءُ گْوش ایت کہ منّ اے دُزّی ءِ گُناھیں کار نہ کُتگ یا گل ءَ ھوار نہ ات آں-
نی ما بتل ءِ پژدر ءَ کا ایں کہ اِے بتل ءَ کوہ سلیمان ءِ گالواریں بلوچ، ھاس مری ءُ بُگٹی گیشتر گْوش اَنت کِسہ چو اِے وڑ ءِ انت کہ چَہ یک سادگیں بَاگّیایے(شْوانگ) ءِ بَگّ ءَ یک ڈاچی یے دُزّی بوتگ، آئی ءَ سک باز پٹ ءُ پول کُت کہ وتی ڈاچی ءِ دُزّ ءَ بہ زانان ءُ ڈاچی ءَ درگیج آں بلے بے سوب بوت۔ گُڑا یک نامداریں دُزّے ءِ سر ءَ شَکی اَت کہ گُمان ءَ منی بَگ ھمے مرد ءَ جتگ ءُ ڈاچی دُز اتگ۔مرد ءَ وتی ٹکری سروکاں ھال دات ءُ آ گوں سروکاں ھمراھی ءِ سردار ءِ مُچّی ءَ ساڑی بوت انت۔ آیاں سردار ءَ وتی جیڑہ بیان کُت کہ مارا گُمان ءُ شک اِنت مئے ڈاچی یے پلان ٹکر ءِ مرد ءَ دُزّ اِت ما بلوچی رواج ءِ رِد ءَ وتی پلّو ءِ گرگ ءَ لوٹ کن ایں سردار ءَ دُزّ ءِ ٹکری سروکاں لوٹ دات کہ باندا دُزّ ءُ دُزّ ءِ ٹکری سروک ساڑی بہ بنت کہ اِے جیڑہ گیش ءُ گیوار کنگی انت۔ دومی روچ آتک ءُ دوئیں تبک ءِ مردم ساڑی بوتگ اَنت۔ دوئیں نیمگی سروک سُھل ءُ تْران ءِ آسر ءَ تپاک بوت اَنت کہ ڈاچی ءِ بھا آس ءُ آپ ءِ زَراں برابر نہ کنگ ءَ انت گُڑا سردار ءَ شَک بیتگیں دُزّ ءِ نیمگ ءَ تْرُندیں چمشانکے دات ءُ گْوشت “ تو اڑے کلمو ءَ وان کہ تو اے بزگ ءِ بَگّ نہ جتگ ءُ ڈاچی نہ دُزّ اِت” دُزّ وَ تانسریں جاھیلے ءَ اَت گُڑا سردار ءَ پسّو ئِے دات ءُ گْوشت “سردار من ءَ کلمو وانگ نئیت”-
یک نیمگ ءَ بَاگیا بزگ زھر ءَ بْرانز اَت کہ منی ڈاچی ءِ بھا کم ایرکنگ بیتگ اَنت چیریشی ءَ سوڑگ آس ءُ آپ ءِ نیمگ ءِ نہ شُت، دومی اِے ھیال ءُ وسواساں گار اَت کہ دُزّ وَ بے نیکراہ بنت پمیشکا آیانی دیم ءَ کران مجید ءُ کلمو ھچ بستارے نہ دار اَنت چمیشکا دُزّ کلمو ءَ وان ایت ءُ من پوک بہ آں۔ بلے ھمے دمان ءَ چار اِت ئِے کہ دُزّ چَٹیں جاھیلے کہ کلموّ ءِ وانگ ءَ نہ زانت گُڑا یکپارگی بَاگیا ءِ اوپار سِست ءُ سردار ءِ نیمگ ءِ کوکار ئِے کُت “سڑدار، اگاں کلموّ مئیت گُڑا ڈاچی پُوک اِنت؟” گُڑا گوں اِے گِلّوتگیں کُوکار ءَ دْراھیں مُچّی ءَ کَند اِت ءُ گْوشت کہ اِنّا ناں تئی ڈاچی پوک بیت ءُ نَیکہ تو پوک بَہ ئے پمیشکا اِے بتل ءَ ھما بزگ گیشتر گْوش اَنت کہ وھدے آئی ءَ مُزّ دیگ مہ بیت یا وام وھد ءِ سر ءَ دیگ مہ بنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کارے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔