مُلا پازل ءِ زند ءُ ازم – آرپ وپا بلوچ

نبشتانک: مُلا پازل ءِ زند ءُ ازم

نبشتہ کار: آرپ وپا بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

بلوچی لچّہ گُشی ءِ دومی باریگ ءِ ودی بیتگیں نام مُلّا پازل کہ همک اهد ءِ آ جهگیریں شهلچّہ کار زانگ بیت ، بزاں لچّہ گُشانی بادشاه ، شهلچّہ کار ءِ نام نمیرانیں سید هاشمی ءَ ملا پازل ءَ داتگ ، سید هاشمی ءَ شهلچّہ کار ءِ نام ءَ یک کتابے هم رِد ءُ بند داتگ
سید هاشمی مُلّا پازل ءِ ازم ءِ سر ءَ تْران کنان ءَ گْوش ایت
ملا ءِ چشیں کارمرد کرتگیں بلوچی بے کچّہ ءُ وش بزانتیں گال سک باز اَنت کہ هر کس پہ دیم آیانی بزانتاں درگیتک نہ کنت ءُ انچیں گال اَنت کہ پہ آیانی زانگ ءَ زبانزانتاں ، دست ماں سر ءَ اَنت ءُ نشتگ اَنت ءُ زرد اِش تلوس ایت ، گڑا آ مرد کَے اِنت کہ ملا پازل ءَ لچّہ کارانی سروری ، سردار ءُ بادشاه ءُ شاهانی شاه نہ منّ ایت ، من گْوشتگ ءُ انگت هم گْوشاں ءُ تو هم بگْوش ءُ سرجمیں ندکار ، لچّہ کار ، زبان زانت هم بگْوش اَنت کہ بلوچی زبان ءِ مستریں لچّہ کار مُلّا پازل ءَ ابید دگہ کس بوت نہ کنت ءُ ناکہ کسے آئی ءِ لچّہ کاری ءِ بُرزیاں وتا رسینت کنت ، پمیشکا ما مُلّا ءَ شهلچّہ کار گْوشیں

من سرچمّاں جتگ سیاه ءُ اسپیتیں آسکهے
ٹٹّهی شینک ءُ شپ ءُ استار ماه ءَ چاردهے
چارزِهے بر سر هلال کبلاں ستار ءُ وَسمَهے
گلپ گالیچہ کزان ءَ ساک ءُ بازان ءَ ڈهے
گروهگاں گپت ءُ گلا هپت رنگمیں تاکاں بهے
توتیاں درنگ ءُ کپاں رنگ ءُ نہ سرهالاں شهمے

تو چے گْوشت کن ئے ؟
کجام بزانت بلد ترا اے رنگیں گالانی بزانت ءَ دنت ءُ کجام زبان زانت ترا ایشانی بزانت ءُ مراداں پہ الّمی گْوشت کنت
سید هاشمی کتاب شهلچہ کار
دنیگہ بلوچی لبزانک ءَ چشیں ندکار وَدی نہ کتگ کہ آ ملا پازل ءَ شرگداری کت بہ کنت ، دنیگہ بلوچی لبزانک ءَ سید هم ودی نہ کتگ ، شهرانت ءَ شهزانت زانتگ ، سید ءَ رند پازل ءِ شوهاز هم همود ءَ سر بیتگ ، همود ءَ اوشتاتگ

ناتپاکی ءَ چے شمارا کَٹ ءُ نپ اِنت
ایرشتگ روچ ءُ گنداں کہ امروز ءَ شپ انت
ماں همک راجاں بن جتیں آساں گپگپ انت
دنز ءُ تامور ءُ مچی ءُ دیوان ءُ سرپ اِنت
دائم پہ چهوا ءُ کلاگاں گج ءُ کپ اِنت
آهنیں پَلّے اچ همے کرداراں درپ اِنت

نز ءِ دوسد سال ساری پازل ترا ڈاه دیگ انت ، تئی راجی تاوان ءُ سیت ءُ نپاں ترا چو آدینک ءَ پیش دارگ ءَ انت ترا هوری ءُ یکجاهی ءِ سکین ءَ دیگ ءَ اِنت

اے منی پنتاں زیر اِت ءُ شر باور کن اِت
چہ دل ءَ براتاں کینگ ءُ کستاں در کن اِت
مشکلیں توجیلاں کماشاں پیسر کن اِت
مهر ءُ دوستی ءَ نَے کہ پہ سیم ءُ زر کن اِت
بور وکاباں گوں جنگی هتیاراں گور کن اِت
دژمنیں مرداں پد ءَ هما سنگ ءُ سر کن اِت
تورو ءُ سَنتاں چو کدیمی رنداں کن اِت
ملکاں تاراج ءُ شاهاں ماں گور گنداں کن اِت
دیم ءَ پہ ناراست ءُ نگیگیں سنداں کن اِت

هچ شک نیست پازل شهزانت ءُ شهلچّہ کارے بیتگ ، اِے وڑیں ساچشت سداں سال گْوزگ ءَ پد انگت زندگ بہ بیت ، آئی ءَ دگہ کَے ودی کت کنت ، پازل ءَ بلوچی لچّہ گُشی ءَ زگریں گالانی امبارے داتگ ، انچیں گالبند دیم ءَ آرتگ اَنت آیانی پدگیراں اِے دگہ لچّہ نبیس کنگ ءَ اَنت آیانی سان ءَ کس نہ رکّ اتگ ، انچیں چهر ءُ شبینانی ، گِسدگْوار ءِ پازل ءَ بلوچی ءَ داتگ آ همک وهد ءَ لچّہ گُشانی درد ءَ وارت
پازل گش ایت

موسمی ترهوراں اَلم چو هیمہ زَدی
آ گِسد گْواریں کهربا شنزان اَنت دْردی
پر تماشایے رپتگاں سیلان ء ندی
من چراگ جاڑیں شانتگ اَنت گل بیتگ ودی
مات ءُ باتی ئِے گون اِت اَنت کسب ء چارسدی
یک دمے ساسا کرتگ ءُ وا گشتاں پدی

اتا شاد پازل ءِ رندگیری ءَ چش کنت ;-

شپجتیں زند ءِ گم جتیں پاساں هر کدی
من چراگ جاڑیں شانتگ انت گل بیتگ ودی

گسد گوار ، موسمی ترهور ، چراگ جاڑیں ، گندیم گونگ ، توتی زیمل ، گرکی تل ، شدریں آهو ، موسلی ترنجیں ، وش گوشیں کُمری ، کوکری شنز ، اشرپی ءِ چانگ ، درُیں هتلی

باگانی کپودر سبزیں
توتی زیمر ءُ وش لبزیں

گوش گوں کهربائیں هنگ ءَ
دابانی گلیں مهرنگ ءَ
پرچا نشتگ ئے دل تنگ ءَ
سازئے چو گْوشوکیں چنگ ءَ
هردیں داب کنت نودی شل
گندیم گونگیں گرکی تل
استین ءُ پیاپیں تْرونگل

دوشی شپ بزرگ ءُ پاکیں
درّیں هتلی سیم ساکیں
ماهے ده چهار بے باکیں
دْرپشوکیں سهیل جبراکیں

آسیگوں مکن دردانگ
پهکیں اشرپی ءِ چانگ
بالاد اِت کتگ دیوانگ

ارمان پہ وتی چمروک ءَ
نشتگ همسرانی توک ءَ
بروان ئِے کمند انت نوک ءَ

گردن ئِے کونجی شدر ءُ زیب ءُ نار
بارگیں بورے سنج بیت شیشار
چو منیں مستان ئِے کتگ بے سار

ملگزار پیداک اِنت نگار کوٹیں
سرشم ءُ امبوه ءُ دیار مورتیں
برات منی کانیں نشتگ انت هوتیں
دور کمان اَنت ءُ کنگر اَنت چوٹیں

یا اد ءَ پازل ءَ بچار اِت نیاتکگیں باریگانی چوں سما ءَ دیگ ءَ اِنت ، آکلان سسّا ، اِے دو چهر اَنت ایشانی باز بزانتی چو البرز ءَ برز انت ، چش زر ءَ جهلانک اِنت –

آکلاں سسّا کن اِت کہ کشّ اِتگ جُمپاں سرے
پرنشان پیداگ نہ بیت ماتکوه ءُ برزیں تیهُرے
کاهمیں راجاں نہ منتگ یک کماشیں مهترے
نے نسب دار ایت پشت ءَ نے کبیهیں لشکرے

شهپر ءُ شاهین نہ منتگ ، زندگ اَنت کانگاشک ءُ کَنگ
کینگ ءُ کستاں گسالیں تولگ ءُ روباه پہ جنگ
یا
دنیا مکّاریں جننیے داب کنت هرّوچ پہ رنگ
یاکنت بیگانهاں جنت شوهر ءَ برپشت ء ونگ
بس کن او پازل ، نہ بیت امروز پہ هچ کسّ ءَ درنگ
تهت ء اسکندر کجا شت ، کاخ ء کاؤس ءُ فرهَنگ
اسلم ءُ جمشید کیانی ، دور ء تیمور شاه لنگ
سنجر ءُ سلتان ءُ مانی ، بهمن ءُ پُور پشنگ

پازل ءِ گوهرشناسی انچش مهکم بیتگ ، آئی ءَ بلوچی لبزانک گِسد گْوار کتگ ، انگت پازل ءِ بلوچی زید ءُ کهچراں کس رست نہ کنت ، کس گمان کت هم نہ کنت ،هما گالبند ، هما لچّہ گُشی ءِ چهر ءُ شبین پازل ءَ بلوچی ءَ داتگ انت انگت کس ءَ نداتگ انت ، اردو ادب ءَ گالب سناسی ءِ جنز ءِ سرهال ءَ مزنیں لبزانکی مڈّی ءِ یکجاه کتگ ، بلے بژن بلوچی لبزانک ءَ پازل ءَ انگت باز سرپد نہ انت ، جنز ءُ شرگداری وتی جاگہ ءَ
“جورجوابی”
پازل ءِ جورجوابی هم سک نامدار بیتگ ، آیوکیں کرن ءُ باریگانی هم آئی ءَ گپ جَتَگ انت پیشگوئی هم کتگ ، آئی ءَ گوشتگ انچیں باریگے کئیت زمین ءِ سر ءَ آسن تچ انت ءُ برز ءَ بال بنت آ مرچی مرکب ءُ بالی گراب ءِ دروشم ءَ گندگ بنت

ملا پازل ءُ ملا کاسم یک دیوانے ءَ نندوک بنت
کاسم گش ایت / کپودر ماں گلیں دَمب ءَ
پازل / کجام دیم ءَ دیاں گومب ءَ
کاسم / دریگ ءُ کاپر ءِ لمب ءَ
پازل / انارے پکگ چو امب ءَ

گوش انت پازل یک سیہ تابیں پٹکیں مردمے بیتگ ، رنگ ءُ دانگ ءَ هم شر نہ بیتگ ، یک رندے یک جنینے ءَ همے شگان جت پازل ءَ هما دمان ءَ آئی ءَ گوں لچهی دروشم ءَ پسّو دات ، وتی ساڑا چون کت

“لوهیں سر ءُ کنڈیں زنوک
ما پہ جنکاں دیستگ انت
مرد ملکمیت رنگ بوتگ انت”

سید هاشمی / شهلچہ کار

پازل ءِ زند

سید هاشمی وتی کتاب شهلچہ کار ءِ تَه‍ ءَ گش ایت
اے باز بژنی گپّے کہ اے رنگیں بے دروریں لچّہ کارے ءِ سرجمیں زندمانی ءِ جاور چہ مئے چمّاں اندیم اِنت ، اِے انگت هم چد ءُ گیشتر ارمان ءِ گپّے کہ ایشی ءِ لچّہ هم سرجم ءَ مئے دست ءَ نہ کپتگ اَنت ، البت انچکیں جهدے مئے پہ سرشتگ ءُ ما زانتکار بوتگیں کہ مئے شهلچّہ کار ملا پازل ، ملا کاسم ءُ دلمراد برات بوتگ اَنت ءُ ایشانی پت ءِ نام چاوش بوتگ –

“بِلّ کپوت کوکواں زهیر نالیں
کاسمی چات ءِ مُرگ اوّل سالیں
دیدگ اِت لیبو اَنت اَجب لالیں
کرامگانی توتی شکر گالیں”

کاسمی چات مند ءِ یک میتگے ءِ نام اِنت ، ملا پازل ءِ برات مُلّا کاسم هم ، دوئیں بے دروریں ، شهلچّہ کار ، کواس ءُ جورجواب بیتگ انت
“پاکیں اشرپ” ءِ نام ءَ هدامرزی ئیں بشیر اهمد ءَ ملا کاسم ءِ کتاب رد ءُ بند داتگ چاپ ءُ شنگ کرتگ –
مُلّا پازل ءِ دنیگہ چار کتاب پٹ ءُ پول کنگ ءُ چاپ ءُ شنگ کنگ بیتگ انت
“شپچراگ” پولکار بشیر اهمد ، “دْرپشوکیں سهیل” پولکار پکیر شات ، “ملا پازل ءِ زند ءُ اِزم” پولکار :رهیم مهر “شهلچّہ” کار پولکار سید هاشمی –

مُلّا پازل ءُ مُلا کاسم دوئیں پارسی ، اربی ءَ هم بلد بیتگ انت پارسی لچّہ هم آیاں پربستگ ، بلے اے زانگ نہ بیت کہ ایشاں کجا ونتگ کجا هیل گیپتگ ، لهتے گش ایت واجہ هدر ءَ گوں دچار کپتگ انت بلے سید ایشی ءَ رد کنت ، بلے گیشتر انچیں اهوال انت اے چہ مات ءِ گْوانزگ ءَ زانتکار بیتگ انت ، بزاں ایشانی اِلم کدرتی اِنت هدا ءِ دادے بیتگ ، بلے مرچیگیں الم ءُ سائنس ایشاں رد کنت
سید وتی کتاب شهلچہ کار ءِ تَه‍ ءَ آیانی پارسی لچّہ گْوشی ءُ بلدکاری ءِ درگت ءَ چش گش ایت-
راسک ءُ باپتان ءِ میانجی راه ءَ کور ءِ رودراتکی تلاریں کرود ءِ ایرکپ ءَ کہ ایشی ءَ کیچی هوکین گوش اَنت منا ٹیری یے ءِ هال ءَ گپتگ اَت گڑا من وتا همود ءَ رسینت ءُ همے ٹیری ءِ جند دیست ،اے ٹیری ءِ سر ءَ ملا پازل ءُ ملا کاسم هردوئیناں گوں وتی دست رند ءَ پارسی شئر نبیستگ ات-
سید هاشمی گش ایت پازل ءِ چہ گرمپک ءِ نادرائی ءِ سوب ءَ ۱۲۷۰ هجری ءَ بیران بیتگ ،
سید آ اولی مردم بیت کہ ملا پازل ءُ کاسم ءِ مانش ءِ شکاں چنت ءُ ساپ کنت آیانی نبشتگیناں پہ مدامی پهریزیت
سید هاشمی گش ایت پازل ءِ مانش ءِ شک ءِ سرون ءَ ملا کاسم آئی ءِ برات ءَ گوں اربی ءَ آئی ءِ بیرانی ءِ سوب ءُ سال نبشتگ انت پادون ءِ شک ءَ ملا کاسم ءَ وتی یک پارسی لچّهے هم نبشتہ کتگ-

“من شمارا سرهال کناں پیش ءَ
پیداک انت دهرے پرشمے هوش ءَ”
زهم جنیں سانڈان گر انت گوش ءَ
“چابک ءُ شهمات اِش بر اَنت هوش ءَ
کید ءُ زمزیل بنت بَے وتی کوش ءَ”

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔