چیئرمین ءِ سُتکگیں مند
نبشتہ کار : دُرّین بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
چیئرمین ءِ مند آشوب ءِ مزنیں چیدگے بیتگ، بلے مروچاں سُتکگیں بوه ءَ کنت. آ آشوب تُرس ءُ بیم ءَ وتی پادانی چیر ءَ لگتمال کُتگ ، کسے پہ وتی لاپ ءِ تُرس ءَ ءُ کسے جان ءِ تُرس ءَ دپ بند اِنت. اگاں مروچی چیئرمین زندگ بوتیں گُڑا اے آشوب چو پادمال بوگ ءَ نہ اِشتگ اَت لوگ پہ لوگ بوتگ اَت مھلوک تِچکیں راه ءَ آؤرتگ اَت، تُرس ءِ بدیں سیمسر ھلاس ئِے کُتگ اِت اَنت، درستیں کوریں چمّ ءُ کرّیں گوش پد ءَ پچ ئِے کُتگ اِت اَنت-
چیئرمین ءِ روگ ءَ چہ پد مند ءِ کُنڈ کُنڈ ءَ تُرس ءِ بوه چو نود ءُ نمب ءَ شلان اِنت .اُستاداں بِگر داں پوریاگِراں در ءَ ھرکس انچیں تُرسے ءِ تہ ءَ مانگیشِّینَگ بوتگ گُش ئے زاناں زورگِر ءَ تُپنگ آئی ءِ سر ءَ داشتگ ءُ ھاموش ئِے کُتگ-
من ءَ ڈاکٹر شلی ءِ گپ گیر کاینت کہ چیئرمین ءِ مند پیسرگیں مند نہ اِنت کہ آشوب ءِ بازار بیتگ مروچاں وکشیگاں مند ءِ مھلوک اَنچو ھاموش کُتگ کہ مھلوک ءِ دپ بند ءُ گوش کرّ اَنت. کسے اگاں زورانسری بیگواہ کنگ بہ بیت ھم کسی توار چست نہ بیت. نہ گُش ئے زاناں زندگیں مردُمے گار ءُ بیگواه کنگ بوتگ ، یکے ءِ لوگ دپ ءِ پس گار بہ بیت آ لوگ پہ لوگ بیت پہ پس ءِ شوھاز ءَ داں اوپار ئِے ھست آئی ءِ شوھاز ءَ یل نہ کنت اد ءَ مردُم رُمب رُمب ءَ گار ءُ بیگواه کنگ بنت بلے کسے FIR ءِ ھم نہ کنت-
دومی نیمگ ءَ مند ءِ اسکولانی اُستاد ھما 1950 ءِ دھک ءَ زندگی کنگ ءَ اَنت وتی نودربراں اَنچیں دابے ءَ وانینگ ءَ اَنت کہ نودربر کسانیں جُستے ھم چست کُت نہ کن اَنت اِے ھم ریاست ءِ اَڈ داتگیں یک مزنیں پالیسی ءِ کہ اَنچو نودربر colonized کنگ به بنت کہ آوانی مجگ ءِ تہ ءَ جست کنگ ءِ اِزم پچ گِرگ بہ بیت۔ اے پالیسی ھمُک گُلامیں راجانی سر ءَ کنگ بیتگ ءُ مارا سرپد بوگی اِنت کہ ریاست ءِ مزنیں ٹارگِٹ ءِ وانگجاہ اَنت کہ وانگجاه آیوکیں وھد ءِ واستا مردُم ودی کنت ءُ colonizer اَنچیں مردُم ودی کنگ لوٹ اِیت کہ آ ایردستی ءِ بدیں نوبتانی درگت ءَ سرپد مہ بنت ءُ ایردستی ءِ تہ ءَ زندگی کنگ ءَ وتی بھت بہ پھم اَنت ءُ دپ بند بہ بنت ۔ بلے مارا سرپد بوگی اِنت کہ آشوب ءِ تہ ءَ اُستادانی مزنیں role ءِ ھست . آ وتی وانگجاھاں نودربراں اَنچیں دابے ءَ بہ وانین اَنت کہ نودربر بہ پھم اَنت کہ آ colonialism ءِ آماچ اَنت آوانی سر ءَ دگہ دریں راجے ھُکمرانی کنگ اِنت ءُ آوانی ھکاں جَنگ ءَ اِنت. هیر اپسوز ءِ گپ ایش اِنت کہ مروچگیں اُستاد اُستاد شھید سبا دشتیاری ءِ شھزانت ءِ منّوک نہ اَنت اگاں مروچگیں اے اُستاداں استاد شھید سبا ءِ پلسپہ بہ زُرتیں ءُ نودربر بہ وانیتین اَنت گڑا آ روچ دور نہ اَنت کہ بلوچ ءِ ھمُک لوگ ءَ کندیل بل اِیت-
راجدپتر اِے چیز ءِ ھم شاھِد اِنت کہ ھمُک ایردستیں راجاں ایردست کنوکیں دُراھیں پالیسی پُروشتگ اَنت ءُ مُھکمی ءَ ایردست ءِ دیم ءَ اوشتاتگ اَنت. اگاں ویتنام ءِ مسال ءَ بُزوراں گڑا ویتنام ءِ جنگ یک powerful مُلکے ءَ گون بوتگ بلے اَنگت آئی ءَ پُشت کِنزگ مکن کُتگ ءُ مروچی ویتنام ءَ وت ءَ رکّینت چہ فرانس ءِ پیمیں پاورپُلیں مُلکے ءِ دست ءَ ءُ مروچی وتی سر زمین ءَ پد ءَ وت واجھی کنگ اِنت. مارا آوانی ھمے مُھکم بوگ ءِ درس زورگی اِنت. واجکار ءَ اے موه دیگی نہ اِنت کہ ما تُرس ءِ آماچ ایں تُرس ءُ بِیمّ لگوریں راجانی تہ ءَ بیت ءُ بلوچ ءِ گْوست ءَ بگر داں ھستیں وھد ءَ اے پیش داشتگ کہ آئی ءَ تُرس داشت نہ کنت آئی ءَ زورانسری بیگواہ کنگ ءُ بمب ٹوپ تُرّسینت نہ کن اَنت ۔ مئے مھلوک باید اِنت واجکاراں اے موه ءَ مدے اَنت کہ آ مارا گیشتِر پُشت ءَ پَشت بہ گیج اَنت آوانی پالیسی ھمیش اِنت کہ برے وانینگ ءِ نام ءُ برے کار دیگ ءِ نام ءَ مارا بھا زورگ لوٹ اَنت ۔ مئے مند ءِ مھلوک ءِ ھاموش بوگ ءِ مستریں سَوب ھمیش اِنت کہ آواں شریں دابے ءَ کار ءُ بار کنگ ءَ کِلّگ بوگ ءَ اِنت ءُ آ satisfactory ءِ آماچ بوگ ءَ اَنت .پرانس ءِ نامداریں آشوبی نبشتکار فرانز پینن وتی کتاب “سامراج کی موت”ءِ تہ ءَ ساپ نبشتہ کنت کہ آ( colonizer)ترا بھا زورگ ءِ ھاتر ءَ وڑ وڑیں چانس دنت لھتیں بر ءَ تئی کِرد ءِ توسیپ ءَ کنت ءُ ترا بھا زور اِیت ءُ لھتیں بر ءَ ترا وتی گوماکار کنگ ءِ شرّیں کیمتے پیش کنت ءُ بھا زور اِیت. مئے مھلوک چئیرمین ءِ روگ ءَ پد یک comfort zone ءِ تہ ءَ زندگی کنگ ءَ اِنت ءُ ارزانی ءَ واجکارانی واست راہ ءَ پچ کنگ ءَ اِنت کہ نوکیں نسل ءَ ھمے داب ءَ کارمرز بہ کن اَنت۔
Marie von ebnerگْوش اِیت کہ
“Happy slaves are the worst enemies of freedom”,
شات ءُ گَلیں گُلام آزادی ءِ مستریں دژمن اَنت .گُلامی ءِ تہ ءَ گَل بوگ گوں ھما ماتاں نا اِنساپی اِنت کہ آوانی شیرمزاریں بچّ شھید کنگ بیتگ اَنت. مارا چئیرمین ءِ داتگیں دیمونی ءُ آئی رِتکگیں ھون ءُ ھما شھید بوتگیں بچانی داتگیں دیمونی چوں دیم ءَ نیا اَنت ؟ کہ آواں سر داتگ بلے زمین نہ داتگ ءُ وتارا گوں وتی دُراھیں واھگاں ندر کُتگ تھنا ھمے گُلامانی واستا کہ باندا وشیں زندے بہ گوازین اَنت مروچی اے گُلام” خوابے خرگوش” ءِ آماچ اَنت . بژن ءِ گپ ایش اِنت کہ اے گَلیں ٹولی ھمے لوٹ اِیت کہ نوکیں نسل ھمے satisfactory ءِ آماچ بہ بیت بلے سرجمیں لوگ ءِ بُنگِرگ ءَ ساری مارا آس کُشگی اِنت. مند ءِ نوکیں نسل باید اِنت چئیرمین ءِ دیستگیں وابانی سرجم کنگ ءِ واستا وت ءَ پُشت ءَ پَشت مہ گیج اَنت ءُ استاد شھید سبا دشتیاری پیمیں intellectual ءِ شھزانت ءَ وتیگ بہ کن اَنت ءُ وتارا گیشتِر تُرس ءُ بِیمّ ءِ تہ ءَ گار مہ کن اَنت-
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی ءِ درشانی انت-