شھید مائی بیبو – ڈاکٹر جلال بلوچ |سمیربلوچ

شھید مائی بیبو

نبشتہ کار : ڈاکٹر جلال بلوچ

رجانکار : سمیر بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

شانزدہ سد شست ءُ شش 1666 ءَ اھمدزئی کھول ءَ وتی ھاکمی ءِ بندات کُت گڑا اے اندازگ کس ءَ نہ جت کہ ھمے ھاکمی یکروچے سرجمیں بلوچ سر زمین ءَ برجم بیت۔ اے زمانگ ءَ استان ءِ لشکری تاگت ءِ نزوری ءِ ھال ایش اَت کہ آیاں سیوی ءِ ھاکمانی ھلاپ ءَ یکشل ءَ شانزدہ جنگاں پروش ءِ دیمپانی کنگ کپت

جنگانی تہ ءَ یکشل ءَ پروش ورگ ءَ پد اھد ءِ ھاکم ءَ گیش جنگی شور ءُ سلاہ نہ کتگ اَت پمیشکہ آ جنگانی ھاتر ءَ سرجم ءَ دست کش ءُ دلپروش بوت۔ چُشیں گرانیں ساھتاں وھدیکہ استان ءِ ھاکم ءِ ھمت ءُ توکل ھلاس اَت گڑا استان ءِ شرپ ءُ شان ءِ برجمی ءَ یک انچیں مزنیں ھستی ءَ جھہ جتگ اَت کہ آ لشکر ءِ کمانداری کنگ ءَ ساڑی ات آئی ءَ گوستانک مائی بیبو ءِ نام زانت ءُ سرپد بیت۔

مائی بیبو استان ءِ ھاکم میر اھمد ھان (اولی) ءِ گوھار بوتگ۔ میر اھمد یار ھان وھدیکہ باروزیانی ھلاپ ءَ شانزدھمی جنگ ءَ لاچار بوت گڑا جنگے یل دات۔ بلوچانی اے پروش ءَ پد مائی بیبو ءَ نہ تھنا وتی برات تژن ءُ شگان جت بلکیں آئی ءَ لشکر ساجو کُت باروزیانی ھلاپ ءَ دیم پہ کارراز ءِ پڑ ءَ راہ گپت آ ھم یک انچیں پُرآشوبیں اھدے اَت کہ اُود ءَ استان ءِ ھاکم (اھمد یار ھان اول) یکشل ءَ جنگاں پروش وران ءُ جنگ ءَ چہ دلپروش اَت۔

سپاھیگّانی ھمت ءُ توکل ءَ جواب داتگ ءُ آیانی اندر ءَ گیش جنجالانی دیمپانی ءِ توان نزور تَر اِتگ اَت۔ وھدیکہ ھر نیمگ ءَ نااُمیتی ءِ جمبر گندگ بوت گڑا ھما دشمن کہ آئی ءَ سپاھیگّاں بہ گِر ھاکم نااُمیت کُتگ اَت آئی ءِ ھلاپ ءَ جنگ ءِ جار پرینگ یک ارزانیں کارے نہ اَت بلے ایشی ءِ درور مائی بیبو ءَ ایر کُتگ اَت۔

مائی بیبو ءَ اھمد یار ھان گوں آ وھد ءِ نہ گیگیں جاوراں یل دات جنگولیں لشکر ءِ ھمراھی ءَ وت ماں سیوی ءِ نیمگ ءَ رھادگ بوت۔ باروزیاں بلوچانی لشکر ءِ درگت ءَ سرپدی سر بوتگ اَت پمیشکہ آیاں ڈھاڈر ءِ نزیکیں ھنداں ءُ دمگاں لشکر ءِ سر ءَ اُرش کُت۔ بلوچانی لشکر مائی بیبو ءِ رھشونی ءَ ڈھاڈر ءِ ھنداں سر بوت آیاں دیست کہ باروزیانی لشکر ءَ بُنجل جتگ ءُ مئے ودار ءَ اَنت۔

اینچوکیں ٹوھیں سپر ءِ جنگ ءَ پد سپاھیگاں کمو وھد پہ دم بالا کنگ ءَ درکار اَت بلے اے رِد ءَ باروزیاں بلوچ لشکر ءِ بے تاھیری ءِ پائدگ چست کنگ ءِ موہ رست ءُ بلوچانی سر ءَ اُرشے کُت۔ چریشی ءَ پد تُرندیں اُرش بنا بوت، جنگ ءِ پڑ ءَ دو نیمگ ءَ جنگولاں وتی نہ تُرسی ءِ مزن دلی پیش داشت، شیر زالیں مائی بیبو جنگ ءَ وت ھوار کپتگ اَت ءُ جنگ ءِ نیام ءَ انچیں جنگی رپک ءُ ھنر پیش داران اَت کہ اگل ھیران بوت۔ ھمے ھاتر ءَ باروزیانی درگاھی شائر شیک پازُل ھم آئی ءِ دلیری ءِ سر ءَ نبشتہ کنت۔

“یکے خواہرش بود بنمام”
“ہما مردماں کردار اور اسلام”

“چوں مرداں بہ دیوان نشستی مدام”
“بہ گردش ہمہ مرد اں خاص و عام”

“زنے بود دانا بسے ہوشیار”
“بہ مردانگی در جہاں اشتہار”

مائی بیبو اے جنگ ءَ گوں دژمن ءَ دلیری ءَ جنگ کنت، داں دیراں آ جنگ ءَ دار اِیت ءُ گڈسر ءَ توکل کنان اے میڑ ءَ دیم ءَ جنزینگ ءَ شھید بیت۔ چریشی ءَ پد بلوچانی لشکر کمو دیر ءَ داں گھگیری کنت بلے یک دگہ پروشے آیانی بھت ءُ تھالہ ءَ ھوار کپ اِیت۔ اے پروش ءِ ٹوھیں مُراد ایش اِنت کہ یکّے وَ دژمن ءِ سپاھیگّانی کچ ءُ کساس گیش بیت، دومی گپ بلوچانی لشکر انچو کہ ڈھاڈر ءَ سر بیت آیاں دم کشّگ ءِ موہ نہ رس اِیت ھمے رِد ءَ دژمن ءَ چداں پائدگ رس اِیت ءُ اُرش بنا کنت، سمی رند ءَ بلوچانی لشکر ءِ کماندار بانک مائی بیبو اے جنگ ءَ شھید بیت۔

مائی بیبو بلوچ راجدپتر ءِ انچیں کارستے ایشی ءِ ستا ءُ ساڑاھگ ءَ لبزانی گرنچ بوجگ کپ اَنت۔ یک انچیں جنگی شیرزالے کہ مردینانی چاگرد ءَ مردیناں گوں ھوار جنگ ءِ سرپ ءَ اوشتوک بیت۔ ھما ھستی کہ نہ تھنا جنگی رپکاں شیوار ءُ سرپد بیت بلکیں مائی بیبو ھاکمی ھنراں ھم آژناگیں کردارے انچوش کہ شیک پازُل ءَ درشان کتگ کہ:

“چوں مرداں بہ دیوان نشستی مدام”
‘بہ گردش ہمہ مرد اں خاص و عام”

بانک مائی بیبو ءِ شھیدی یک نہ سگّوکیں تاوانے اَت بلے اے جنگ ءِ تہ ءَ آئی ءِ راجدپتری شھیدی ءَ آؤکیں روچاں ھان اھمد ھان ءُ آئی ءِ لشکر ءَ باروزیانی ھلاپ ءَ جنگی زرمبشتے ءَ پُجّارینت۔ گُڈی ءَ استان ءِ کلات ءِ سوبمندی ءَ گوں آسر بیت۔

گُشت کن ایں کہ نہ تھنا باروزیانی دست ءَ استان ءِ کلات چنگُلاں چہ رک اِت بلکیں مائی بیبو ءِ مھکمیں جنگی زانت ءُ زانش ءِ بروردیں کہ ھژدھمی کرن ءِ تہ ءَ سرجمیں بلوچستان ءِ واب نسیر ھان نوری ءِ اھد ءَ جھان ءِ نکشہ ءَ ایر بوت، اے ٹوھیں ھستیانی جھد ءُ جپا کشی ءِ مُز اِت اَنت۔ اگاں مائی بیبو باروزیانی ھلاپ ءَ جنگ ءِ پڑ ءَ ایر مہ کپتیں گڑا مرچی ما اے درور نہ دیستگ اَت کہ بلوچ آؤکیں روچاں اے سرجمیں ھاک ءِ وارس بوتگ اَت۔