جھانی راجدپتر ءِ سر ءَ چمشانکے
نبشتہ کار : سمیع اللہ بلوچ
سیمی بھر
دی بلوچستان پوسٹ
سن عیسوئی ءِ ھزار سال ھلاسی ءَ رند چاراں دگنیا ءِ تہ ءَ چے نوکیں مَٹّ ءُ بدلی کیت۔ چین ءِ تہ ءَ اَنچو ما بُرز ءَ گپ کُرت کے گوریچانی چین ءَ “خِتن قوم” کے رَستر گُشگ بنت، اُرش کن اَنت داں سد ءُ نیم سال گوں یک دگہ رستریں راج “کین” ءِ کُمک ءَ ءُ پد ءَ واتر نہ بنت ءُ “سُنگ بادشاہ” زمین ءَ پہ اے رستراں یل کن اَنت ءُ پُشت کِنز اَنت۔
کوریا ءِ تہ ءَ سنہ 935 عیسوئی ءَ مزنیں پروشت ءُ پروش ءُ بھر ءُ بانگ بوگ ءَ رند یک مُچّانکی بادشاھی یے جوڑ بیت ءُ تاں چار سد سال روان بیت ءُ چین ءَ چِہ ھکومت کنگ دربر اَنت۔ ھندوستان دو بھراں بیت یکے ءِ تہ ءَ مھمود گزنوی ءِ بار بار اُرش ءُ لوٹ ءُ پُل بنت ءُ دومی بھر ءِ تہ ءَ “چولا سلطنت” ءِ تہ ءَ راجہ راج گوں وتی چُک “راجیندر” ءَ باز مزنیں مُلکے ءِ سر ءَ ھکومت کنگ ءَ بنت کہ ایشانی آپی گُراب بھر عرب ءُ خلیج بنگال ءَ ھما دیم لنکا، گوریچانی برما ءُ بنگال ءِ سر ءَ آپی اُرش کنگ بنت۔
ملائیشیا ءِ تہ ءَ ھندوستانی نوآبادی روچ پہ روچ مستر بوھان بنت۔ سماترا ءِ تہ ءَ بودھ سلطنت گوریچانی جزائر ءِ تہ ءَ مزنیں کچے ءَ وتی سوداگری ءُ کاروبار ءَ دیم ءَ برگ ءَ بنت۔ “رودرتکی جاوا” ءِ تہ ءَ وتواجھی یک بکالانی سلطنت ءِ بیت کے وتی زوالی ءِ دور ءِ تہ ءَ پُترگ ءَ بیت۔
روبرکتی ایشیاء ءِ تہ ءَ بگداد ءِ عباسی سلطنت ھلاسی ءِ سیمسران ءَ سر اِنت ءُ مھمود گزنوی ءِ بادشاھت روگ ءَ اِنت۔ منگولیا ءِ تہ ءَ نوک نوکیں خانہ بدوشانی تاکت سر چِست کنگ بہ انت۔ نوں دیم ءَ دیاں گوں یورپ ءَ چار ھزار سال پد عیسیٰ ءَ نوکیں چے بدلی اتک۔
انگلستان سنہ 1016 عیسوئی ءَ “کنیوٹ” ھکومت ءِ زیر دست بیت۔ اسپین ءَ ابید یورپ تہ ءَ بازیں کسان کسانیں عیسائی ریاست جوڈ بنت۔
وھدے سلجوکی ترک قسطنطنیہ ءِ سر ءَ بار بار اُرش کناں گڑا ھمے قسطنطنیہ کے پوپ آف روم ءِ منوگر ھچ بر نہ بوتگ اَنت بلے اے رندی پوپ ءَ چہ کُمک لوٹ اِیت سلجوکیانی ھلاپ ءَ پوپ اے وھداں “ھلڈے برانڈ” بیت ءُ ” ھپتمی گریگوری پوپ” ءِ نام ءَ زانگ بیت کہ ایشی ءِ سکیں زبردستیں سانے بیت یورپ ءِ بادشاھانی سر ءَ ءُ یک جرمن مگروریں بادشاھے” کنوسا ” بیت کے ھمے پوپ ءِ کر ءَ برپانی سر ءَ پاد شپاد کَیت ساھتانی ساھت پوپ کنوسا را ودار کنگ ءَ رند گند ءُ نند کنت ۔
عیسیٰ ءِ ھزار سال پد ءِ بابت عیسائیانی تہ ءَ نامدار بیت کہ نوں دنیا ھلاس بوگی اِنت ءُ گیشتر عیسائی “بیت المقدس” ءَ رو اَنت بلے دنیا وَ ھیر ھلاس نہ بیت بلے عیسائیانی سر ءَ سلجوکی سک زُلم کن اَنت ءُ تنگ ءُ ایزار اِش دینت گڑا سنہ 1059 عیسوئی ءَ سجھیں دنیا ءِ مسیحی ایشانی تہ ءَ روم ءُ یونان ءِ سجئیں عیسائیانی سرادر نند اَنت۔ ءُ سوڑگ کن اَنت کہ بیت المقدس ءَ چہ مسلمانانی کنٹرول ءَ آجو کنگی اِنت گڑا ھمیدا چہ “صلیبی جنگ” بنا بنت ءُ عیسائی ءُ مسلمانانی نیام ءَ مذھبی جنگ بنا بیت ءُ اے جنگ 150 سال ءَ تا مِڑگ بنت نیام ءَ کسان کسانیں وھداں جنگ نہ بیت بلے عیسائی مزنیں کچے ءَ گوں سلجوکی ھاں جنگے واست ءَ فلسطین ءُ بیت المقدس ءَ رو اَنت۔ بگداد ءِ تہ ءَ انگت عباسی ھلاپت ءِ دور بیت بلے خلیفہ ءِ دست ءَ ھچ اختیار نہ بیت ءُ محمود غزنوی تمامیں اختیاراتانی واھوند وت بیت۔
یک سکیں تاکتوریں بادشاھے بیت ءُ عباسی خلیفہ سلجوکی ءَ نی سردار ءَ “سلطان” ءِ لکب ءَ دنت اگاں یک ھسابے ءَ بچاراں گڑا عیسائیانی جنگ گوں سلجوکی ھاں بیت۔ روم ءِ عیسائی سردارانی یک مزنیں واھشتے ھمے بیت کہ ” بیت ال مقدس” ءِ سر ءَ کبزہ کنگ ابید قسطنطنیہ ءِ ھوں گرگ اَت کہ ایشاں مدام روم ءِ چرچ ءِ مستری ءَ چہ منگ ءَ انکار کرتگ اَت انچو کے اُمیہ ھاندان ءِ سرداراں عباسی خلیفہ نہ منتگ اِت اَنت۔
آسر یک “نارمن بادشاہ گاڈفرے” ءِ سرکردگی ءَ عیسائی بیت المقدس ءَ فتح کن اَنت ءُ گادفرے فلسطین ءِ بادشاہ بیت ءُ نند اِیت ۔۔ ھپتاد سالاں رند ترک لشکر ءِ یک دیگ ءَ سردارے ” سلطان صلاح الدین” کیت پد ءَ بیت المقدس سر ءَ کبزہ کنت ءُ یورپ ءِ تہ ءَ یک برے پد ءَ اشتعال ءُ زھر کیت ءُ جنگ ءَ سر گِر اَنت بلے اے رندی یورپ ءِ گیشتر سردار وت جنگے مستری ءَ کن اَنت۔
ھمے سردارانی تہ ءَ یکے انگلستان ءِ “بادشاھے رچرڈ” اَت کے شیر دل ءِ نام ءَ زانگ بوت سکیں دلیریں انسانے اَت بلے صلاح الدین ھوں بھادر سلطانے اَت ءُ بھادریں جنگولانی کدردان اَت ءُ یک کسھے نامدار اِنت وھدے رچرڈ جنگ ءِ تہ ءَ سک نادراہ بیت ءُ لوار ءِ جنت کپ اِیت گڑا وھدے صلاح الدین ءَ ھال سر بیت صلاح الدین چہ بالائی کوھاں برپ لوٹاینت ءُ دیم دنت پہ بادشاہ رچرڈ ءَ۔ ھمے جنگانی نیام ءَ روبرکتی روم ءِ عیسائی مجاھد کاینت قسطنطنیہ ءِ سر ءَ کبزہ کن اَنت ءُ شھر ءَ بُن دیاں برباد کناں۔ بلے پنجاہ سالاں گیش ھکومت کرت نکناں ءُ روکپتی عیسائی پد ءَ توانگر بنت ءُ پد ءَ وتی مُلک ءَ فتح کن اَنت ءُ انگت دو سد سال وتی ھکومت ءَ دار اَنت-
سلجوکی ترک باز جُھد کن اَنت ءُ نزیک ءَ ھوں بنت بلے سلجوکی قسطنطنیہ ءَ فتح کُرت نہ کن انت۔ ھمے وھداں ” منگولیا ءِ مغل” ایشیاء ءِ سر ءَ اُرش کن اَنت گڑا پنجاہ ھزار عثمانی تُرک وت ءَ روکپتی ایشیاء ءَ سلجوکی ءَ شھراں وتی ساہ ءَ سر کن اَنت ءُ ھمیشانی تہ ءَ وت ءَ مھکم کن اَنت۔ ھمے تتکگیں عثمانی تُرک اول سر ءَ قسطنطنیہ ءِ سر ءَ اُرش نہ کن انت بلکیں ھمد ءَ چہ گوز اَنت ءُ “بلغاریہ ءُ سرویا” ءَ کبزہ کن اَنت ءُ وتی سلطنت ءِ بنیاد ءَ ایر کن اَنت ءُ قسطنطنیہ ءَ دوھیں نیمگ ءَ چِہ گِرنت، آسر عثمانی تُرک سنہ 1453 عیسوئ ءَ قسطنطنیہ ءِ سر ءَ چَٹ قابض بنت ءُ قسطنطنیہ ءِ تہ ءَ عیسائی بادشاہی ءِ دور ھلاس بیت ءُ ششمی کرن ءَ “بادشاہ جسٹی نین” ءِ بستگیں چرچ ” سینٹ صوفیہ ” ءِ نام عثمانی ترک بدل کن انت ءُ مسیت ءِ جوڈے کناں ” ابا صوفیہ ” نام ءَ ئِے ایر کن اَنت ءُ چرچ شری سر ءَ لُٹگ ھوں بیت، یورپ چہ اے واکیاتاں وھدے سک مشتعل بیت گڑا ترک سلطان” محمد ثانی” عیسائیانی چرچ ءِ محافظ وت ءَ لیک اِیت۔۔ ءُ ایشی ءَ چہ رند دیگ ءَ یک سلطانے “سلطان سلیمان آعظم” ءِ نام ءَ نامدار بیت وتا رودرتکی رومی شہنشاہانی جانشین لیک اِیت ءُ “قیصر” ءِ لقب ءَ ھوں اختیار کنت۔ عثمانی تُرک ءَ نی آیگ ءَ چوناہا قسطنطنیہ ءِ مھلوک سک نہ وش بیت بلے روبرکتی روم ءِ جاور ھال سک ھراب بنت ھمے واستا روبرکتی مُلکاں چے گیشتر شرتر ھمے سرپد بنت کے عثمانی ترک ھاں گوں نندگ ءَ ترجیح بہ دینت۔
عثمانی ترک یک اجب رنگیں پوجی رسالہ ءِ” جانثار” نام سر ءَ ترتیب دی اَنت ءُ عیسائیانی کسان کسانیں ورنائیں بچکیں زھگاں چہ مات ءُ پتاں پچ گِر اَنت ءُ ھاسیں تربیت ءُ ٹریننگ ءِ دیگ ءَ رند یک پوجی یے اُمراھانی دست راستیں لشکرے جوڑ کن اَنت۔ قسطنطنیہ ءِ فتح ءَ تاریخدان یک نوکیں دورے ءِ بندات گْوش اَنت، ھزار سال ءِ تھاری ءِ دور ءِ ھلاسی ءُ یورپ ءِ تہ ءَ نوکیں ھیات نوں ءُ لَس بیداری ءُ اِلم ءِ دور لیک اَنت ۔۔ لس مھلوک چہ واب ءَ پاد کَیت ءُ واتر ھزار سال پیش یونان ءِ پلسپہ ءِ زمانگ ، سنگ تراشی، مصوری، کوھنیں جمالیاتی ذوق ءَ چہ سرجمیں یورپ ءَ مالامال کن انت۔ ھمے وھداں قسطنطنیہ ءِ مھلوک گِند اَنت چرچ ءِ گلام کرتگیں ءُ تُرسناکیں دورے ھلاسی تصور کن اَنت ءُ وتی دل ءُ دماگاں چہ گھگیری کن اَنت ءُ قسطنطنیہ ءِ کید بوتگیں اِلم و پن ءَ سرجمیں مگرب ءَ سر کن اَنت ھاس “اٹلی” ءَ یونانی ادب ءِ مزنیں ھزانگے چہ قسطنطنیہ ءَ ھوں پہ کُمک ءَ سر بیت بلے “نشاۃ ثانیہ” ءِ دور چہ اٹلی ءَ بندات بیت پد ءَ پرانس ءُ انگلستان ءَ سر بیت۔ من ھیر کمو دیم ءَ در اتکاں بگند ئے پہ شُمئے شرتریں رنگے ءَ ھما وھد ءِ جاوراں سرپد کنگ ءِ جُھدے کُرت۔
عثمانی تُرک وت ءَ تاں ھمیدا ندار انت بلکیں وت ءَ گیشتر مھکم کن اَنت ءُ یورپ ءِ تہ ءَ مزنیں جنگ ءُ جدل ءَ رند “آسٹریا ءِ شھر ویانا” ءَ ایشانی پیش کدمی دارگ بیت۔صلیبی جنگانی تہ ءَ یک مزنیں تاوانے ءِ جرمن ءُ پرانس ءِ نوک بروت ورناھانی ھوں بیت کے ایشاں مصر ءِ تہ ءَ رد دیگ ءُ برگ بیت ءُ ھمودا بھا کنگ بنت۔ دومی نیمگ ءَ انگلستان ءِ بادشاہ رچرڈ وھدے چہ فلسطین ءَ واتر بیت گڑا تُرکانی دستاں بیگواہ کنگ بیت ءُ مزنیں جان بھائے زر دیگ ءَ رند یلہ بیت۔
روم ءِ یک بادشاہے ” ہوہن اسٹاؤفن کافریڈک اول” بیت بلے نامدار وتی پنام (فریڈرک باربروسا ءَ بیت) فلسطین ءِ یک کوْر ءِ ءِ تہ ءَ سنہ 1152 عیسوئ ءَ بوک اِیت ءُ مر اِیت ءُ دومی فریڈرک ءِ دور ھکومت سنہ 1212ء تاں 1250 عیسوئ بیت ایشی ءَ رند پد ءَ کس اے ھاندان ءَ چِہ بادشاہ نہ بیت ءُ دومی فریڈرک ءِ مرگ ءَ رند جرمنی ءِ جاور سک نگیگ بنت ھچ بادشاھی ءِ پیسلہ نہ بیت تانکہ سنہ 1273ء “کاونٹ روڈلف بادشاہ” کنگ بیت۔ صلیبی جنگانی تہ ءَ مزنیں کُشت ءُ ھون ءَ رند ھوں عیسائی بیت المقدس ءَ فتح کُرت نہ کن انت ءُ واتر یورپ ءَ کاینت ءُ گیشتر زر ءُ مال جنگ ءَ تاوان ءِ سرپد بنت ءُ اے پیم بیت المقدس تا 700 سال مسلمانانی زیر دست بیت ءُ سنہ 1918 ءَ اولی جنگ عظیم ءِ گُڈ سر ءَ “بیت المقدس” ءَ یک انگریز جرنیل ءِ چہ تُرکانی دستاں پچ گریت۔ بلے صلیبی جنگانی وھداں ترک ھوں سک نزور بنت جاگیرداری نظام سک زور گپت ءُ ھمے جنگانی زمانگ ءَ “مقدس رومی سلطنت ءِ بادشاہ فریڈرک ثانی” کیت گوں مصر ءِ سلطان ءَ دوستانہ معائدہ کنت ءُ فریڈرک وت عربی ءَ ھوں بلد بیت۔ پوپ آف روم باشاہ فریڈرک ءَ ملحد قرار دنت بلے فریڈرک ایشی پرواہ ءَ نہ کنت۔ صلیبی جنگ تاں سنہ 1249 عیسوئ ءَ گُڈ سری بادشاہ فرانس “لوئی نھم” ءِ سرکردگی ءَ مِڑگ بنت بلے لوئی نہم دستگیر کنگ بیت ءُ قید کنگ بیت۔
سلطان صلاح الدین سنہ 1193 عیسوئ ءَ وپات بیت ءُ عربانی بچ اتگیں سلطنت ھوں ھلاس بیت۔
دوازدھمی کرن ھندوستان ءِ تہ ءَ ھوں جنگانی دور گوشگ بیت، اے جنگ چہ اپگانستان ءِ سرزمین ءَ ھندوستان ءِ تہ ءَ مڑگ بنت بس بادشاہ ءُ اُرش کنوکانی نام مٹ بنت۔ ایشانی سر ءَ ھوں من دیم ءِ تاکانی تہ ءَ گپ کناں بلے یک برے صلیبی جنگاں پیسر ءُ رند چاراں یورپ ءِ شھرانی دیمروی ءُ تعمیراتاں ابید چرچانی عروج ءُ زوال چوں بیت، درآمدیں زورگر ءُ جنگ چوں ، کدی ءُ کُجا بوتگاں۔
انچو کے گوستیں بھرے تہ ءَ من گوشتگ اَت کے روم ءِ سر ءَ وھدے جرمن “قوم گوتھ” ءِ سردار بادشاہ بنت گڑا یازدھمی ءُ دوازدھمی کرن ءَ یورپ ءِ تہ ءَ گوتھک طرز تعمیر ءِ چرچ سک باز گندگ کاینت کے انگت ھست انت ءُ ایشانی تہ ءَ اٹلی ءِ شھر میلان، جرمن شھر فرینکفورٹ، ھیمبرگ، کولون ءُ پرانس ءِ شھر شارتر ءِ تہ ءَ سکیں زیبداریں چرچ بندگ بنت کے ایشانی دراج دراجیں مینار گوتھک تعمیرات ءِ نشان بنت۔
بلے ھمے زمانگاں روم ءِ تہ ءَ وینس شھر ءَ سینٹ مارک ءُ فرانس ءِ تہ ءَ پیرس ءَ ناتردام چرچ ھوں ھست انت کے ایشاں “بازنطینی” چرچ گوشنت لاجواب پچی کاریگری ءِ نمونہ اَنت۔۔ یورپ ءِ تہا دوازدھمی کرن ءَ گیشتر دیھی آبادی شھری آبادیانی تہ ءَ زم بنت ۔۔ یورپ ءِ تہ ءَ چرچ تاں سداں سال تاکتور بنت بلے صلیبی جنگانی تہ ءَ عیسائی ءَ نی باج نہ برگ ءَ رند مردم مایوس بنت چہ چرچ ءَ ءُ پہ روشنائی ءَ دیگ نیمگ ءَ سر جن اَنت کے چرچ وتی زُلم ھاں بندات کنت ءُ اولی شکار بیت “آرنلڈ” اے مرد اٹلی ءِ سکیں مھروانیں و دوستیں انسانے بیت مردماں چہ بدی ءَ دُور ءُ نیکی ءِ نیمگ ءَ توار جنت بلے چرچ آرنلڈ ءَ سنہ 1155 عیسوئ ءَ بندیگ کنت ءُ پھاؤ دنت ءُ لاش ءَ بُن دیگے ھکم دنت ءَ پُراں “ٹائبر کوْر” ءِ تہ ءَ ریچنت۔
پوپ ءَ وتی زُلم برجاہ داشت اَنت ءُ ھکم دات اگاں مذھبی عقائدانی سر ءَ ھرچ انسان ءَ جُست کُرت یا شک کُرت ایشاں کید کنگ بہ بیت۔ پرانس ءِ تہ ءَ ” البی جوئی” فرقہ ءَ چہ تعلق داروکیں “دلدو” نامیں یک مردے گوں وتی مریداں ھوں کوشگ ءَ رند سوچگ بنت۔ یک مردے اٹلی ءِ جاھمنند اِنت “فرانسس سنہ 1181 تا 1226ء زندگ بیت” کے سکیں سیریں و مالدارے بیت بلے وتی سجئیں زر و مالاں یل کنت ءُ پیر پکیری زندگی ءِ گوازینیت ءُ مھلوک ءَ نیکی ءِ نیمگا دعوت دنت ءُ واجہ عیسیٰ مسیح ءِ نکش کدم سر ءَ روگ ءِ جُھد ءَ کنت، “سینٹ فرانسس” ءِ نام ءَ درگاہ ءِ جوڑ کنت ءُ ہزاراں مردم ایشی درگاہ ءَ کاینت ءُ سدانی ھساب ءَ مردم فرانسس ءِ مرید بنت، فرانسس صلیبی جنگانی تہ ءَ مصر و فلسطین ءَ ھوں روت بازیں مسلمان ءُ فرانسس ءَ دوست دارنت۔ فرانسس ءِ مرگ ءَ رند چرچ ءِ معتبریں باسکانی گوں سینٹ فرانسس ءِ راہب ھاں گوں اختلاف پیداک بیت ءُ چرچ سنہ 1318 عیسوئ ءَ چار راہب ھاں ملحد قرار دنت ءُ زندگ ءَ بُن دنت۔
سنہ 1233 عیسوئ ءَ چرچ باقاعدہ “مذھبی عدالت” ءِ جوڑ کنت ءُ مردمانی مذھبی عقیدھاں پٹ و پول کنت ءُ ارچ کس چرچ ءُ پوپ ءِ لوٹاں پیلو کُرت مہ کنت ملحد گوشگ ءُ زند ءَ زند سوچگ بنت۔ بازیں زالبول جادوگر گوشگ بنت ءُ سوچگ بنت۔ پوپ آف روم کیمسٹری ءِ زانت ءِ سرا ھوں پابندی جنت۔ ھرکس ءَ اجازت بیت کے پوپ ءِ نیمگ ءَ چے مردمانی مذہبی ایمان ءُ یقین سرا جاسوسی بہ کنت۔ پرانس ءِ بادشاہ پوپ ءِ باز ماملاتانی تہ ءَ دخل اندازی کنت ءُ پوپ ءَ را آئی جندے محل ءِ تہ ءَ سک زلیل کنت ءُ در کیت روت فرانس ءَ سنہ 1309 عیسوئ ءَ نوکیں پوپ گچین بیت ءُ اے پوپ فرانس ءِ تہ ءَ جاھمنند بیت تاں سنہ 1377 عیسوئ ءَ پرانس ءِ بادشاہے ھکم ءِ تعمیل ءَ کنت بلے سنہ 1378 عیسوئ ءَ چرچ ءِ تہ ءَ اختلاف ودی بیت ءُ دو پوپ دارگ بنت۔ یکے مقدس روم ءِ پوپ بیت دومی فرانس ءَ ادیبانی تہ ءَ بیت ایشر ءَ شاہ فرانس ءُ لھتیں رپیک پوپ منّ اَنت ءُ “مخالف پوپ” گوشگ بیت۔ اے اختلاف تاں چِل سال برجاہ بنت ءُ یکے دومی ءَ لادین ءُ ملحد بوگ ءِ بُھتام جن انت ءُ مذھب ءَ چے در کن انت۔ سنہ 1417 عیسوئ ءَ نوکیں روم ءِ پوپ ءَ دوہیں فرقہ کبول کن انت ءُ اے جنگ ھمیداں چہ ھلاس بیت بلے لس مھلوک سر ءَ اے جنگانی سکیں بدیں اثر کپیت ءُ چہ مذھب ءَ دلگران ءُ دلپروش بنت ۔۔ ہمے وھداں یک انگریز “ویکلف” نامیں پادری ءِ انگلستان ءِ اکسفورڈ یونیورسٹی ءَ پروفیسرے بیت چرچ ءِ خلاف تران کنگ بندات کنت ءُ “انجیل” ءِ اولی انگریزی رجانک ءَ ھوں ویکلف کنت و وتی مرگ ءَ مر اِیت بلے مرگ ءَ 31 سال رند سنہ 1415عیسوئ ءَ چرچ ءِ یک مجلس ءِ ھکم دنت ویکلف ءِ ھڈاں چے کبر ءَ بہ کَش اِت ءُ بسوچِت ءُ انچو کنگ بیت بلے اے کارے کنگا رند “چیکوسلوکیہ” ءِ یک یونیورسٹی ئے ءِ مستریں اُستاداں چے یکے “جان ہُس” ویکلف ءِ نقش کدم ءِسر ءَ روت پوپ ایشرا دین ءَ چے خارج کنت بلے وتی مُلک ءَ جان ھُس ءَ چرچ ھچ کُرت نہ کنت چی ءَ کے ایشی مرید سک باز بنت ءُ مدام جان ہُس ءِ رکھینگا ساڈی بنت بلے شھنشاہ وھد جان ہُس ءَ گوشیت تو چرچ ءِ مجلس ءِ دیما پیش بو ءُ وتی ردی ءَ من ترا بکشگ بیت بلے جان ہُس پہلی نہ لوٹ اِیت ءُ شھنشاہ قول کنت ترا کس دست جت نہ کنت تو چرچ ءِ مجلس دیما پیش بو اے شرط ءَ گوں جان ہُس مجلس ءِ دیم ءَ پیش بوگ ءُ مناظرہ کنگا تیار بیت۔
مجلس سوئزرلینڈ ءِ شھر “کانس ٹنس” ءَ مجلس بوھگا بیت سنہ 1415 عیسوئ ءَ جان ہُس ءِ گوما دھوکہ کنگ بیت ءُ زندگا سوچگ بیت۔ جان ہُس یک بہادریں و سکیں لائقیں مردمے بیت ارچ گپے کے رد سرپد بہ بیت ایشی واستا پہلی لوٹگے بدل ءَ وتی مرگ ءِ قبول کنگا شرتر سرپد بوت ۔۔ جان ہُس ءِ مرید چرچ ءِ خلاف جنگ بندات کناں ءُ یک مزنیں لشکرے جوڈ کن اَنت ہمیدا چہ لس مھلوک ءُ چرچ ءِ مجاہدانی نیام ءَ جنگ ءَ لس مھلوک گیش بنت ءُ ہمیدا چے “پروٹسٹنٹ” فرقہ جوڈ بیت ءُ عیسائی مذہب دو بہراں بیت دومی نیمگا پوپ ءِ منوگر “کھتولک” گوشگ بنت۔۔ دوازدہمی کرن ءَ انگریز ” آئرلینڈ ءِ سر ءَ اُرش کن انت کے وتی کبزہ ءِ تہ ءَ بیاریتے بلے ہفت سد سال ءَ گیش گوستگ انگت اے مسلہ ھست انت ءُ آئرلینڈ ءِ سرا انگریزانی ظلم است انت۔۔ دومی نیمگا “اسکاٹ لینڈ” اِنت کے انگریزانی پہ زور فتح کنگے کوشست بوھان اِنت بلے اسکاٹ لینڈ مدام فرانس ءِ کُمک ءَ انگریزاں ناکام کنگا اِنت بلے سنہ 1314 عیسوئ ءَ اسکاٹ لینڈ ءِ مھلوک ” رابرٹ برومس ءِ سروکی ءَ “بنیک” ءِ مقام ءَ انگریزانی لشکر شکست دات اَنت۔
یورپ ءِ تکریبن من گیشتریں ہما واکیات کے نہرو ءِ کتاب تہ ءَ ھست اَنت من وتی چمشانکے ہمے گُڈی بہرے تہا نبشتہ کرت اَنت لھتیں واکیات کے چہاردہمی کرن ءَ یورپ سرا گوستگ اَنت بیان کنگ لوٹاں کے ایشانی تہا یکے سنہ 1348 عیسوئ ءِ “طاعون” ءِ وبا اِنت کے چہ روس ءَ بِگر تاں انگلستان ءُ یورپ ءِ تہ ءَ لکھاں مردم مرگ ءِ آماچ بنت گیشتر بزگ ءُ نزگاریں مردم مِرنت ءُ آ روچ ءَ “سیاہ موت” نام ءَ یات کن اَنت۔
طاعون ءِ سوْب مزدور ءُ نیزگار سک متاثر بنت بلے انگلستانی سرکار وتی کوھنیں پالیسی ھاں نرم نہ کن اَنت گڈا وھد وھدے سرا مزاھمت و بغاوت بنت بلے سرکار ترندی ءَ بغاوتاں ھلاس کنت ءُ فرانس ءِ تہا ھوں بغاوتے سر چست کنت “ژاکری” ءِ نام ءَ نامدار بیت سنہ 1358 عیسوئی ءَ ءُ لھتیں سال رند انگلستان ءَ پد ءَ گھگیرے ” واٹ ٹاٹیلر” ءِ سرکردگی ءَ سر چست کنت سنہ 1381 عیسوئ ءَ بلے سک بے دردی ءَ گوں ھلاس کنگ بیت ءُ ٹاٹیلر ءَ انگلستان ءِ بادشاہے دیم ءَ کوش اَنت۔ بلے مزدور دھیکان ءُ نیزگار ھمے پکر ءُ ھیالاں بنت کے گریب گیشتر گریب ءُ امیر گیشتر امیر بوھان انت بلے جاگیرداری ءِ نظام ءِ تہ ءَ ایشانی تھریک مدام ھلاس بنت ءُ ھچ کت نہ کناں دومی نیمگا پرانس ءُ انگلستان ءِ وت ما وتی جنگ چھاردھمی کرن ءِ بنداتی ءَ بندات بنت ءُ پانزدھمی کرن ءِ نیام ءِ زمانگا یک شل ءَ برجاہ بنت، فرانس ءِ رودرتک ءَ یک تاکتوریں ریاستے “برگنڈی” اَت پہ نام بس فرانس ءِ تہ ءَ اَت بلے سکیں سرکشیں ریاستے ات گڈا انگلستان ءَ سازش کُرت ءُ برگنڈی ریاست گوں وت ملارینت ءُ دیگہ ءُ لھتیں ریاست گوں وت ملارینت انت فرانس چَپ ءُ چاگرد وتی محاصرہ ءَ کُرت ءُ روبرکتی فرانس ءِ مزنیں بھرے ءِ سر ءَ کبزہ کُرت ءُ شاہ فرانس ءِ لقب “بادشاہ انگلستان” ءَ وت اختیار کُرت۔۔ فرانس وھدے وتی ھراب تریں ھالتانی دیم پان ات گڈاں یک ورنائیں جنکے کیت ” جون آف آرک ” (جولیان ءِ بانُک) کیت میدان ءَ وتی مھلوک ءِ دلاں نوکیں اُمیت ءِ زندگ کنت ءُ انگلستان ءِ ھلاپ راج ءَ پاد کنت اوشتارینیت ءُ انگریز زورگراں چے فرانس ءَ کشیت ۔۔ بلے مذہبی عدالت ءِ تہ ءَ ایشی مرگ ءِ فیصلہ دیگ بیت ءُ جون آف آرک انگریزانی دست ءَ کپیت ءُ انگریز چرچ ءَ مجبور کن انت کے ایشی کوشگ ءُ پاھو دینگے فیصلہ ءَ بِدنت ءُ گڈا سنہ 1430 عیسوئ ءَ “روئیں بازارے” تہا سرعام زندگ ءَ سوچگ بیت بلے لہتیں سالاں رند روم ءِ چرچ وتی فیصلہ ءِ سر ءَ پشومان بیت ءُ باز وھداں پد جولیان ءِ بانُک ءَ “اولیا” ءِ لقب دھیگ بیت۔
سینزدھمی کرن ءَ چہ یورپ ءِ یک کسانیں ملکے ” سوئزرلینڈ” چہ سنہ1291 عیسوئ ءَ وتی سئے ضلعی اتھادے “ابدی اتھاد” ءِ نام ءَ جوڈ کن انت ءُ رندا ایندگا ضلع ھوں اتھاد ءَ ھور بنت وتی آجوئی ءِ واستا زور جن اَنت چئیا کے سوئزرلینڈ پہ زور “مقدس رومی سلطنت” ءِ بھرے بیت ءُ “آسٹریا” سوئزرلینڈ سرا ھاکم بیت آخر بازیں جُہداں پد سنہ 1499عیسوئ ءَ سوئزرلینڈ آجوئیں مُلکے بیت ءُ وتی مُلکا جمھوری ھکومتے جوڈ کنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسانی درشانی انت-