“تئی گنوکی ھزاراں سالانی مانزمان اِنت” -ھزاران رحیم داد|قاسُم ارمان

“تئی گنوکی ھزاراں سالانی مانزمان اِنت”

نبشتہ کار: ھزاران رحیم داد

رجانک: قاسُم ارمان

دی بلوچستان پوسٹ

2009 ءُ 2010 ءُ چرائی ءَ چہ دیم ءِ سال ھوش ءُ سما ءِ تہ ءَ کلّ اَنت ءُ ماں بلوچستان ءَ یک زھگے ءِ جھت ءَ رُست ءُ رُدوم زیرگ ءِ وھد ءَ انچیں یات ھست کہ بھ گار ءُ گور کنگ نہ بنت۔ من مُدام اچ وت ءَ پُرساں کہ 2009 ءُ آئی ءَ چہ دیمتر ءِ ھما سالانی ویلاں کہ زندمان ایربُرتگ اَنت، ترانگ ءُ تھتال ماں زِرے ءَ اوگار اِتگ اَنت ءُ توار بے توار کُتگ اَنت، آ چون انگت مارا تُرسین اَنت؟ کے اے ٹاپار ءَ جت کنت کہ چتور یک زھگے ءِ گار ءُ گور نہ بوؤکیں تھتال ورنائی ءَ را پونز ءُ گوش کنگ ءَ واتر اَنت؟

من ءَ ھما سال یات اَنت کہ من وتی بُنکی ھنکیں پسنی ءَ یک نودربرے ءِ جھت ءَ وانگ ءَ اِتاں، وھدے ھمُک روچ یاکہ ھپتگ چپراسی ءَ گھنٹی جت کہ آئی ءِ مانا ءُ بِزانت ھمیش اَت کہ اسکول بند بوگ ءَ اِنت۔ ما مدا ھمے ھبر ءَ اِش کنگ ءَ اِتیں کہ “شھر مئے دستاں شہ در لگُشتگ” در لَگُشگ ءِ مانا ھمیش اَت کہ شہ لشکر ءِ دستاں یا وَ یکّے چِست کنگ بیتگ اَت، یاکہ کُشگ بیتگ اَت۔ بازار بند بوھان اِت اَنت، دُکّانانی شٹر جھل کپتگ اِت اَنت ءُ مردم اشتاپ اشتاپ ءَ کار ءَ شہ پد دیم ءَ گِس ءَ رھادگ اِت اَنت۔ ما ھمگ سُھب تُرس ءُ بیم ءِ ساھگ ءَ ھاموشی ءَ نِشت ءُ جیڑ اِت: باریں مرچی چپراسی گھنٹی ءَ جنت یا ناں؟ داں کہ گُڈّی کلاس آسر نہ بوت، ما ھمے گَڈ ءُ منجانی دیمپان اِتیں۔ ھما روچاں کہ ما گھنٹی ءِ توار نہ اِش کُت، ما ساکم ءُ اشکام ءِ ساھگ ءَ اِتیں کہ کم چہ کم مرچی وَ چپراسی ءَ گھنٹی نہ جتگ۔

بَلے لھتیں انچیں روچاں درونت ءِ میان ءَ گھنٹی ءِ توار گوشاں کپت۔ ما پد ءَ سرپد بوتیں کہ کسے بَرگ یاکہ کُشگ بوتگ۔ اگاں ھما مردُم ءِ سیادے مئے کلاس ءَ بوتگ اَت، بِلّے تُری کسانی ءِ سَوَب ءَ ما مَرت ءُ مارِشت ءَ شہ سرجم ءَ آژناگ نہ اِتیں بَلے آئی ءِ رنج ءَ مارا کُلّاناں وتی پانچلاں پتاتگ اَت۔ ما ھما گم مار اِتگ اَت کہ آئی سَوَب ءَ بَرے ما گْریت ءُ بَرے چو بُت ءَ ھیران ءُ ھبکّہ نِشتیں۔ لھتیں روچاں، چندے مئے ھم تَبک ساڑی بوت اَنت، چے ءَ کہ یک دگہ شھرے ءَ ھمے جاورھال برجاہ اِت اَنت۔

ھمیش اَت مئے کَسانی کہ آئی ءِ تہ ءَ مئے دست مُدام بُرزان اِت اَنت ءُ ما ھمے اُمیت ءَ اِتیں بُرتگیں یا کُشتگیں مئے دوستگیں مردُمے نہ اِنت ۔ بَلے مئے دُوا بے سوب بوت اَنت۔ کُلّ ھمے درد ءُ تورشت ءِ آس ءَ یک وڑ ءَ سُچان اِت اَنت: یکّے ءِ براس بیگواہ اَت، یکّے ءِ پِس، ناکو ءُ ناکو زھگ۔ آ ساھتاں یک ھبرے پکا اَت کہ ھر کس کہ بَرگ بوتگ، آ مدُام سے چار ماہ ءَ بے ساھیں جونے ءِ دْروشم ءَ واتر اِت۔ ءُ ھما کہ جونانی دْروشم ءَ واتر نہ یتک اَنت، آوانی روچ مروچی ھم ھچ ڈسّ ءُ نِشان نیست۔ ما بِھ نہ زانت کہ آواں گوں چے کنگ بوتگ۔ بہ گِند ئے ما ھچبر سرپد ھم مہ بیں۔

پَرے زُوتاں، سَپرے ءِ میان ءَ من مبارک کازی ءِ شَیرانی دپتر ۔ ھانی منی ماتیں وتن” ءَ وانگ ءَ اِتاں۔ یک ھاسیں شَیرے َدیم ءَ کپگ ءَ گوں تاکانی لیٹینگ بند کُت۔ آ شَیر “میانداد تئی درد ءَ کے زانت؟” اَت۔ من ھمے شَیر ءَ چہ دیم شُت نہ کُرت ءُ مزنیں چُرتے ءَ کپتاں۔ من اے کِسّہ ءَ زاناں۔ اے ویل بوتگ۔ بَلے کَدی؟ چون؟ پرچا؟ ما شَمُشتگ اَت۔ من وتی زھن زُور دات کہ یات بہ کنت، ھمینچو زور دات کہ منی گیرانک ءَ ھمے کِسّہ ھما رنگ ءَ تِچک، ساپ ءُ تورناکیں رنگے ءَ منی دیم ءَ تالان کُت، ھما وڑ کہ اے ویل بوتگ اَت۔

بِلّے کہ ھمے ساھت من ءَ یک ءُ ٹِکّ یات نہ اِنت، بَلے من ءَ اینچو یات اِنت کہ ما گْونڈوانی ٹولی، بَچِک ءُ جَنِک وتی گِسانی ابیل ءَ لیب ءَ اِتیں ءُ بَچِک گوں پستول ءِ لیبوکاں لیب ءَ اِت اَنت۔ ھمے روچ ءَ لیب ءِ میان ءَ ھمساھگے ءَ ڈاہ پِرّینت کہ “اے پستولاں گوں لیب مہ کن اِت، اے شمارا تاوانے دینت” ما ھبکّہ اِتیں، چے ءَ کہ آ وَ ایوک ءَ لیبوک اِت اَنت۔ بَلے پد ءَ آئی ءَ مارا ھال دات کہ چے بوتگ: یک گنوکیں مردے بازار ءَ تیر جَنَگ ءُ کُشگ بوتگ۔ آئی ءَ لیبوکیں پستولے دست ءَ بوتگ ءُ کوسٹ گورڈ ءَ آئی ءِ سر ءَ تیر گْواری کُتگ۔

آیوکیں ءُ تورناکیں ویل ءُ واکیاتانی میان ءَ من ءَ آئی ءِ نام یات نہ اَت ءُ من ھمے ویل ھم شَمُشتگ اَت۔ بَلے مرچی ھمے لَچّہ ءِ وانگ ءِ مْیان ءَ من آئی ءِ نام ءَ سرپد بوت آں: ھو آ میانداد بوتگ۔

لَچّہ:

2012 ءَ چاپ ءُ شِنگ بوتگیں وتی شَیرانی دپتر “ھانی منی ماتیں وتن” ءِ تہ ءَ بلوچی زُبان ءِ نامداریں شائر مُبارک کازی یک تَواناھیں لَچّھے ھما میانداد ءِ نام ءَ نْدر کنت کہ نپسیاتی نادْراھی ءِ آماچ بوتگ ءُ ماں پسنی ءَ کوسٹ گارڈ ءِ تیر گْواری ءَ شہ شھید کنگ بیت۔ ھما شَیر کہ آئی تہ ءَ مُبارک کازی آئی کُرتگیں امل ءُ شھیدی ءَ ساڑا اِ یت، چو اے وڑ ءَ اِنت:

میاہ داد، تئی درد ءَ کے زانت
چُشیں گنوکی کے ءَ نسیب اِنت
وت ءَ تو تیرانی بانزُلاں بست پہ گُلزمین ءَ
چُشیں شھیدی کے ءَ نسیب اِنت
تیاب ءِ چولانی بْرمش وھدے کپ اِیت ماں گوشاں
ءُ کوش ارساں وتی شلین اِیت
ھوائی مُرگانی دل زدگ بیت
تئی “گنوکی” ھزاراں سالانی مانزمان اِنت
اے سار ءُ سرپد ترا نہ زان اَنت
وت ءَ نہ زان اَنت
میاہ داد تئی درد ءَ کے زانت؟

اے لچّہ یک موتکے کہ آئی تہ ءَ کازی میانداد پسُند ءِ شھادت ءِ سر ءَ موتک آرگ ءِ ھمرائی ءَ آئی کربانی ءَ ساڑاھگ ءَ اِنت۔ کازی گُش اِیت کہ شھیدی ھر کس ءُ ناکس ءَ نسیب نہ بیت۔ اے ھماوانی بھت ءُ تالہ ءِ ونڈ ءَ کیت کہ آوانی پہ زمین ءَ رھن بوھگ ءِ جوزگ تُرس ءُ زندگ بوھگ ءِ ھیال ءَ را سرگْوز کنت۔اے رِد “میاہ داد تئی درد ءَ کے زانت” ءِ تہ ءَ شائر ھمے ھبر ءَ درشان کنت کہ میانداد ءِ رنج ءُ شھادت ءَ لس مھلوک پھم اِت ءُ سرپد بوت نہ کن اَنت۔

آ دیمتر ءَ گُش اِیت، “چُشیں گنوکی کے ءَ نسیب اِنت” آ شھیدی ءَ دَرانگاز اِیت ءُ آئی ءَ ایوک ءَ رنج ءُ مولُمے ناں بلکیں یک پاکیں شانے نامین اِیت۔ ھما شان کہ ایوک ءَچندے گچینی ئیں مردمانی بھت ءُ ونڈ ءَ کپ اِیت۔ ھمے ھیال ءَ دیمتر ءَ گیشّینان ءَ کازی گُش اِیت، “وت ءَ تو تیرانی بانزُلاں بست پہ گُلزمین ءَ چُشیں شھیدی کے ءَ نسیب اِنت” اے بندانی تہ ءَ آ میانداد ءِ مرگ ءَ زُلم ءُ زوراکی ءُ گھگیری ءِ شاھگانیں پِگر ءَ گوں پیوست کنت۔ میانداد ءِ تیرانی دیم ءَ اوشتگ ءِ ھاتر ءَ جاڑیگ بوھگ کُربانی ءِ گُڈّی سیمسر ءَ شہ سرگْوزگ ءِ شُبین ءَ دنت ءُ کازی ھمے ھیال ءَ تِچک کنت ءُ گیشّین اِیت کہ زمین ءِ پاکیں مِھر ءِ پُشت ءَ ندر بوھگ ءَ پہ مزنیں دیمونی یے پکار بیت۔

دیمتر ءَ کازی ابرم ءِ رنگاں گوں گوناپ سازی ءِ ھُنر ءَ کار گِران ءَ میانداد ءِ مرگ ءَ پد ءِ سھت ءُ جاوراں چو درشان کنت: “تیاب ءِ چولانی بْرمش وھدے کپ اِیت ماں گوشاں/ءُ کوش ارساں وتی شلین اِیت/ ھوائی مُرگانی دل زدگ بیت” لَچہ ءِ بند ھمے ھیال ءَ درانگازگ ءَ اَنت کہ ابرم ھم موتک آرگ ءَ اِنت۔ تیاب ھلوت کنت، کوش وتی ارساں شلین اِیت، ءُ آجوئی ءِ چیدگیں مُرگ ھم زَدگ ءُ زیمیگ اَنت، گُش ئے سرجمیں زمین میانداد ءِ مرگ ءَ موتکیگ اِنت۔ شائر یک انچیں تواناھیں گوناپے ساز اِیت کہ آئی ءِ تہ ءَ ابرم ءِ جند ھم آئی ءِ کُربانی ءِ شاھدی ءَ دنت۔

“تئی گنوکی ھزاراں سالانی مانزمان اِنت” اے بند ءِ تہ ءَ میانداد ءِ تُرس ءُ بیم ءَ شہ پاکیں امل ءِ نیمگ ءَ اشارت کنت، ھما میانداد کہ آ زھنی نادْراھی ءِ دیمپان اَت۔ بَلے ھمے امل بلوچ راج ءِ مُچانکی ءِ سِنچ ءُ سما ءَ گوں تُرندی ءَ پیوست اِنت، ھما سِنچ ءُ سما کہ آئی ءَ چہ ھزاراں سالاں گھگیری ءِ پِگر ءُ امل ءَ را زندگ ءُ برجم داشتگ۔ بِلّے کہ ربیتی مانا ءُ بِزانتانی بُنیاد ءَ میانداد مھلوک ءِ نَزّ ءَ سار ءُ بروبریں مردُمے نہ بوتگ، بَلے آئی ءِ امل ھما جوزگ ءُ جُھلیں پِگر ءِ دَرانگازی ءَ کنت کہ آواں بلوچ ءِ سرجمیں راجدپتر ءَ راجی سِنچ ءُ سما ءُ ربیدگ ءَ را برجاہ داشتگ۔

اِد ءَ “گنوکی” ءِ گال گنوکی ءَ درانگازگ ءَ نہ اِنت بلکیں ھما سِنچ ءُ سما ءِ نیمگ ءَ اشارت دیگ ءَ اِنت کہ سار ءُ سرپد ھم چرائی ءَ شہ بیگانگ اَنت ءُ اے مُکام ءَ سر بوت نہ کن اَنت۔

کازی ھمے ھیال ءَ مُھکم کنان ءَ دیمتر ءَ گُش اِیت: “اے سار ءُ سرپد ترا نہ زان اَنت/ وت ءَ نہ زان اَنت” کازی “سار ءُ سرپد” ءِ جُتگال ءَ کارمرز کنان ءَ تژن ءُ ملنڈ جنت ءُ ھماواں کلاگ زیر اِیت کہ آ شہ کرناں برجم داشتگیں جوزگ ءُ سما ءَ شہ پراموش اَنت۔ “وت ءَ نہ زانگ اَنت” ھما نپسیاتی نابروبری، بِزاں پجّار ءَ شہ زبھر بوھگ اِنت کہ زوراکی ءِ ساھگ ءَ ودّان اِنت۔

ھمے گپچل ءَ آوانی پِس ءُ پیرُکانی زندگ ءُ برجم داشتگیں پِگر ھم چیر ترّینتگ۔ ھمے سَوب اِنت کہ کازی وتی لَچّہ ءَ ھمے بند ءَ گوں آسر کنت، “میاہ داد تئی درد ءَ کے زانت” بِزاں کے ھست اِنت کہ سِنچ ءُ سما ءُ سار ءُ سرپدی ءَ گوں پیوستیں تئی امل ءَ را گیشّینت بہ کنت، چے ءَ کہ آ کُل چرے ھبر ءَ پراموش اَنت کہ آ شہ ھزاراں سالاں کے بوتگ اَنت۔

15 جولائی 2011

جَلیں ءُ تپس اِتگیں روچے ءَ روچ وتی گرمیں برانزانی تالان کنگ ءِ گُڈّی سیمسر ءَ سر اَت۔ سی سالی ئیں میانداد وتی لَچی ءِ تہ ءَ گوں دو ماھیگ ءَ پسنی ءِ جیٹی بندن ءَ شہ واتر کیت، یک ماھیگے پہ وتی ماس ءُ یکّے پہ وتی لوگبانُک سکینہ ءَ۔

کساس 11:30 ءَ آ گَل ءُ شادانی گَس ءَ واتر اتکگ اَت ءُ آئی لُنٹانی سر ءَ بچکندگے اَت۔ آئی ءَ گْوانک جت،” سکینہ مروچی تئی بھت شر اِنت، من ماھیگ آؤرتگ گوں۔”

سکینہ ھما دمان ءَ پاد اتک ءُ ماھیگ اِش دز گپت اَنت۔ آ وھد ءَ میانداد ءِ ماس ءِ گْور ءَ گوکے ھست اَت ءُ میانداد ءَ آئی ءِ بھر ءِ ماھیگ دات ءُ کمّو شیر لوٹ اِت، چے ءَ کہ آ روچ ءِ جلیں پاھاراں شہ دمبرتگ اَت۔ چرائی ءَ پد، آ ھاک ءُ گِل ءَ شہ جوڑ بیتگیں وتی بان ءِ تہ ءَ واتر اتک۔

ھمے کہ سکینہ کَنوَر کنگ ءَ پہ جاڑیگ بوت، آئی ءَ میانداد ءَ را گُشت کہ آ آوانی دو ماھی ئیں شیرمچیں زھگ ءِ پانگ بہ بیت۔ بَلے میانداد ناگتہ بْرانز گِپت، “او سکینہ، من ءَ زھگ نیست ءُ من اِیشانی پانگ نہ باں۔”

ھمے ھبر ءَ گُشان ءَ آئی ءَ درک بست ءُ وتی براس ءِ گس ءِ نیمگ ءَ راہ کپت کہ اُود ءَ آئی ءَ لیبوکیں پستولے زُرت ءُ وتی لانک ءَ جَت۔

چرائی ءَ پد، آ واتر سکینہ ءِ کوٹی ءَ واتر اتک۔ آئی ءِ دوئیں جنکیں زھگ آ وھد ءَ اسکول ءَ اِت اَنت ءُ یکّیں ساھت ءَ وتی شیرمچیں زھگ ءِ چار ءُ دلگوش ءُ کَنور کنگ ءِ میان ءَ سکینہ چکّ ءُ پَد اَت۔

میانداد ءَ درائینت، “سکینہ، من ءَ کمّو آپ بِدئے کہ من تُنّیگاں” سکینہ ءَ آئی ءَ گِلاسے دات ءُ آ روچ ءَ میانداد ءَ سے پُرّیں گِلاس آپ وارت۔

“شرّیں سکینہ، من گُڑا روگ ءَ آں” ھمے ھبر ءَ گُشان اَت آ در کپت۔ اے وھد ءَ ساھت روچ ءِ دوازدہ بج اَت۔

آ گِس ءَ شہ در کپت ءُ ببرشور ءِ نیمگ ءَ رھادگ بوت کہ آوانی گِس ءَ شہ باز دُور نہ اَت۔ ببرشور ءِ وٹّ ءَ پوجی چیک پوسٹے ھست اَت کہ آئی تہ ءَ کوسٹ گارڈ ءِ سُپاھی نندوک اِت اَنت۔ میانداد ءَ لانک ءَ شہ ھمے پستول کشّ اِت ءُ کوسٹ گارڈ ءِ اپسراں شہ یکّے ءِ نیمگ ءَ ٹال کُرت۔ ءُ ھمے دمان ءَ تیرانی گْوارگ بندات بوت۔ تیراں آئی بالاد ءَ را ٹُنگ ٹُنگ کُرت۔ آ دگ ءِ سر ءَ کپت ءُ ھون چرائی بدن ءَ چُکُرّگ ءَ اِت اَنت، آئی ءِ لاپ ءِ روت در اتکگ اِت اَنت۔

مُچّ بوتگیں مُچّی ءَ آ پجّا آؤرت۔ آواں آئی جون ءَ را گس ءَ سر کُت۔ اے ویل ءِ ھال جنگل ءِ آس ءِ پیم ءَ سرجمیں پسنی ءَ تالان بوت: یک گنوکیں مردے لیبوکیں پستولے ءِ سَوَب ءَ کوسٹ گارڈ ءِ تیرگْواری ءَ جَنَگ بوتگ۔

دو روچ ءَ پد، پوجی اپسر پھلی لوٹگ ءَ آئی گِس ءَ اتک اَنت۔ آواں گُشت، “ما آئی ءِ ھون ءِ بَدل ءَ دئیں۔” میانداد ءِ پِس ءَ پُرس اِت، “چون؟”

“ما آئی زھگانی وانگ ءِ ھاتر ءَ پنڈ دیگ ءُ آئی ءِ مرگ ءِ بدل ءَ زرّ دیگ ءَ تیار ایں۔”

میانداد ءِ پِس ءَ آوانی سَلاہ رد کُرت۔ “ ھُدا اے زھگاں وت رودین اِیت۔ شما منی بچ ءِ ھون بھا زُرت نہ کن اِت ۔”

میانداد یک شھیدے نامینگ بوت ءُ آئی کبر ءِ شکّ ءِ سر ءَ “شھید میانداد” نبشتہ اِنت۔

میانداد؛ بازیں سرپدینے گنوک کنت؟

میانداد ءِ بے رنگ ءُ کَرُتگیں کُڈّک ءَ یک ورنا ءِ اکس ٹنگوک بوتگ، آ اکس الیاس نِزر ءِ بوتگ۔ الیاس بلوچ اھوالکارے ءُ بلوچ نودربر گل آزاد ءِ باسکے بوتگ۔ آ پہ زھگاں چاپ ءُ شِنگ بوتگیں اولی ماھتاک “درونت” ءِ شونکار بوتگ کہ آ الیاس ءِ بیگواھی ءَ تاں دو سال یکشل ءَ چاپ ءُ شِنگ بوتگ۔آ 22 دسمبر 2010 ضلع گوادر ءِ شھر پسنی ءِ زیرو پوائنٹ ءَ پاکستان ءِ چیریں ادارھانی دستاں آوار جَنَگ بیت۔ لھتیں روچاں پد، 5 جنوری 2011 ءَ آئی ٹپّ ءُ ٹوریں ءُ تیراں سُپتگیں جون ضلع کیچ ءِ دمگ پیدراک ءَ بلوچ نودربر گل آزاد ءِ جھدکار کمبر چاکر ءِ جون ءَ ھوار دست کپ اِیت۔

آئی ءِ لوگبانُک ءِ رد ءَ میانداد بھ گوں الیاس ءَ دُچار نہ کپتگ، ناں کہ آوانی میان ءَ آشنائی یے بوتگ، بَلے آئی ءِ شھادت ءَ شہ رند ھر شے بدل بوت۔ آ گُش اِیت، “الیاس ءِ کوش ءَ پد، ھردیں کہ آئی ءَ “کُشگ ءُ دور دیگ” ءِ ویلے ءِ بابت ءَ اِش کُرت، آ بے توار بوت۔ ھما رنگ ءَ کہ آئی ءَ پیسر ءَ گوں ما ھبر کُتگ اَت، آئی ءَ ھما رنگ ءَ گپّ ءُ تران کنگ یلو داتگ اَت ءُ مدام کسانیں چیزانی سر ءَ برانز گِپتگ۔”

وھدے الیاس کُشگ بوت تاں میانداد ءَ دریا ءِ روگ بند کُت۔ آ مزنیں لانچے ءِ سر ءَ کار کنوکیں ماھیگرے اَت کہ گیشتر تاں پانزدہ روچ ءَ زر ءَ اَت ءُ بَرے بَرے وَ داں ماھے ءَ گِس ءَ نیاتک۔ بَلے ھما روچ ءَ (الیاس ءِ شھادت) ءَ شہ پد آئی ءَ زر ءَ وتی پاد ایر نہ کُرت اَنت ءُ داں شش ماہ ءَ زر ءَ نہ شت، دانکہ آ ھم کُشگ بوت۔

“ھمک سھب کہ شہ واب ءَ پاد اَتک، آئی ءَ دْرائینت، ‘سکینہ، الیاس ءَ بچار چون زیبا اِنت۔ بَلے تو زان ئے، اے زالمیں مردُماں اے ھم کُشت۔”

سکینہ ءَ دْرائینت، “من ھاموش بوتاں۔ من سما کنگ ءَ اِت آں کہ آئی زھنی جاور روچ پہ روچ ھراب بوھان اَت۔ اگاں آئی ءِ گپانی پسّو ءَ منّاں یا ناں بُگشتیں، تاں بِزاں پد ءَ جاک ءُ جگّہ ے بندات بوت۔”

میانداد ءِ مستریں گھار ءِ رِد ءَ چوناھا میانداد ءَ ایوک ءَ دو جمائت ونتگ اَت، بَلے آئی ءَ بلوچی لبزانک ءِ سر ءَ مزنیں دزرسے ھست اَت۔ آئی ءَ مبارک کازی بے کساس دوست بوتگ ءُ مدام آئی ءِ چارگ ءَ شُتگ۔ آئی ءِ گْور ءَ بازیں کتابے بوتگ ءُ آئی ءَ وت شَیر ھم نبشتہ کُتگ۔

آئی ءِ مرگ ءَ پد آئی لوگبانک ءَ ھمے تُرس اَت کہ لشکر گس ءَ بیڑ بارت، پرچا کہ مُدام انچو بوتگ۔ مردم ھمے سرپد بوتگ اَنت کہ گِس ءُ کتاب مُدام ھترہ ءِ تہ ءَ اَنت۔ پمیشکا آوانی رکّینگ ءِ ھاتر ءَ سکینہ ءَ آئی کُلّیں کتاب ماں گونی یے تہ ءَ مُچّ کُت اَنت ءُ زمین ءَ بار دات اَنت۔

الیاس ءِ اکس ھم ایرگیجگ بوت، بَلے کُڈّک ءِ دیوال ءَ ھما اکس ءِ نشان انگت پشت کپتگ اَنت۔

میانداد ءِ سے زھگ اِت اَنت: دو جَنِک آپرین ءُ کائنات ءُ بچک ءِ نام ھمل اَت۔ ھمل ءِ گْور ءَ آئی ءِ پِس ءِ ھچ یات نیست اَت۔ آ نوکی ھمیش اَت کہ سیزدہ سال ءِ اُمر ءَ سر اَت۔ گِس ءِ یکّیں مردین بوھگ ءِ جھت ءَ آئی ءِ ماس ءِ چمّ پہ اُمّیتے آئی ءَ ھمے وڑ ءَ سَک اِت اَنت، انچو کہ راجمان ءِ تہ ءَ بچکیں زھگانی سرءَ امیت دارگ بیت۔

آئی ءَ انچو گُشتگ، “میانداد ءَ پد ھم من انگت ساہ کَشّگ ءَ اِتاں۔”

بَلے 2023 ءِ بیگاھے ءَ یک دگہ تورناکیں ویلے بیت: ھمل دَگ ویل ءِ آماچ بیت ءُ بیران بیت۔ آئی ءِ مرگ پد سکینہ ءَ گُڈّی کارچ اَت کہ ماں دلبند ءَ لگّ اِت۔

سکینہ ءَ وتی کسانیں گِس یلو کُرت ءُ وتی 19 ءُ 18 سالی ئیں جنک زُرت اَنت ءُ وتی ماس ءِ گِس ءَ شُت۔

“من آ کوھنیں گِس یلو کُرتگ۔ آ من ءَ تُرس ءُ بیمے دنت۔ وتی لوگ واجہ ءَ شہ پد منی چمّ ءُ پونز منی زھگ اَت ءُ من گوں ھمائی ءِ ساکم ءُ وشّان اِت آں، بَلے آ ھم رپت۔ نوں من چدو گیش آ گِس ءَ نِشتی بوت نہ کناں۔ پرچا کہ آ من ءَ ھما زند ءِ یاتاں پرّین اِیت کہ اچ من پہ مُدامی رپتگ۔”

“میاہ داد تئی درد ءَ کے زانت؟”

میانداد ءِ چپّ ءُ چاگرد ءَ بوؤکیں زوراکی ءَ آئی ءَ سار ءُ برجمی ءَ شہ گنوکی ءِ نیمگ ءَ بُرت۔ بَلے انگت آئی ھوش ھمینکدر برجاہ اَت کہ آ بِزانت آئی گنوکی ءِ پُشت ءَ کئی دست مان اِنت۔

چو سک باز بیگواہ ءُ شھید کُرتگیں مردمانی وڑ ءَ آئی ءَ ایوک الیاس ءِ نام اِش کُتگ اَت، بَلے گوں آئی بھ دُچار نہ کپتگ اَت۔ ھر بیگواہ بیتگیں، لٹّ ءُ کُٹّ کُرتگیں ءُ تیر باراں کُرتگیں مردمانی کِسّہ ءَ آئی ءِ زھرگ گیشّ ودّینت ءُ آئی ءِ جوزگ گیش مُھکم کُت اَنت۔ اے ھما وھد اَت کہ ورنا ایوک ءَ لاشانی دْروشم ءَ چمانی دیم ءَ سھرا اِت اَنت ءُ گُڈّسر ءَ میانداد ھم ھمے مار ءِ وارتگیناں شہ یکّے بوت۔

ھر روچیگیں کُشت ءُ ھون ءِ یکشلیں شوربندی ءِ سَوَب ءَ میانداد ءِ زھنی جاور روچ پہ روچ ھرابتر بوھان بوت۔ آ پسنی ءَ بیگواھی ءَ پد کُشگ ءُ دور دیگ بوتگیں ورنایانی جنازہ ءَ ھم شُت۔ ھمک کپتگیں جون آئی ءِ زھن ءِ سر ءَ وتی تورناکیں ٹپّانی میھ ءَ جنان اَت۔

چریشی ءَ شہ پیش، آئی ءِ زند سک سادگ ءُ وشّ اَت؛ بِزاں ایوک ءَ آ اَت، زِر اَت ءُ مبارک کازی ءِ شَیر اِت اَنت۔ آوانی بُنکی دَامن کُلانچ اَت ءُ رند ءَ آئی ءِ پِس پَسُند ءَ دیم پہ ضلع گوادر ءِ شھر پسنی ءَ لڈّ ءُ بوج کُت ءُ ھمودا جھمنند بوت۔

میانداد بھ چہ پسنی ءَ ڈنّ ءُ در نہ شُت، بَلے پد ءَ ھم ھمک تورناکیں مرگ ءِ بالے آئی ءِ سر ءَ وتی ساناں دور دیان اَت۔ آ چرے ازاب ءَ شہ جست کُت کنگ ءَ نہ اَت۔ پرائی ءَ اے جاور اوپار ءَ شہ ھم در اَت۔ یک یک ءَ ورنا بے ساھیں جونانی دْروشم ءَ شہ زندان ءَ واترگ ءَ اِت اَنت۔

مرچی کس آوانی گِس ءَ نِشتی نہ اِنت۔ ھاک ءُ گِل ءَ شہ جوڑ بیتگیں آئی ءِ کسانیں گِس یلو کنگ بوتگ ءُ آ چہ ھما کتاباں زبھر اِنت کہ یک وھدے آئی ءِ کُنج ءَ شہ ھماواں سربار بوتگ اَنت۔ الیاس ءِ اکس ھم شہ وتی جاگہ ءَ ایرگیجگ بوتگ، ایوک ءَ آئی نشان انگت منتگ اَنت۔

ءُ میانداد؟ بہ گِند ئے آ ھم پراموش کنگ بوتگ۔

اگاں کسے آئی ءَ زانت تاں آ ھم ھمے ھاتر ءَ کہ یک گنوکیں مردم ءِ وھد ءِ مُجانی تہ ءَ بار گِپتگ۔ اگاں کازی ءَ آئی ءِ بابت ءَ نبشتہ مہ کتیں، بہ گِند ئے آئی ءِ نام ھم مردُماں شَمُشتگ اَت۔

پمیشکا منی نزّ ءَ ، کازی ءَ راست گُشتگ اَت کہ “میاہ داد تئی درد ءَ کے زانت؟”