TBP Balochi

نوکیں دَور ءُ بلوچ ءِ سیاست

 نبشتہ : شاہ جان بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

مرگاپ ءِ شھیدانی ھوناں توامیں بلوچستان ءَ اے پیگام سر کُت کہ مئے راجی جُھد وھدیگیں جُھد ءِ وڑ ءَ نہ اِنت، اے چو آسانی ھلاس نہ بیت ءُ پارلیمانی سیاست ءَ واتر نہ کنت۔اے گپ ءِ سبوت مروچی دنیا ءِ کُنڈ ماں کُنڈ ءَ بلوچانی آجوئی ءِ ھالے سر بیّگ ، شھیدانی ھونانی برورد انت کہ مروچی بلوچ سیاست میان استمانی گّلانی تہ ءَ سر کش اِتگ ءُ وتی بستار ءَ منارینگ ءَ انت.

اِد ءَ اگاں واجہ شھید گلام مھمد بلوچ ءِ داتگیں پنت ءُ ھمے پنتانی برورد ءَ مئے سنگتانی سیاسی گام گیجی درگزر کنگ بہ بنت گُڑا اے سنگتانی کُتگیں کارانی ءُ آیانی جُھد ءِ بے ازتی انت ،من سلام کناں ھمے سنگتاں کہ روچ ء مروچی وت ءَ گوں بلوچ سیاست ءِ تہ ءَ داشتگیں ءُ جُھد ءَ دنیا ءِ ھرچ کُنڈ ءَ دیم ءَ بران انت۔
من اے سنگتانی جُھد ھمے ھاتر ءَ دوست انت کہ اشاں گْوست ءِ پروش ءَ چہ سبّک زُرتگ، دوُمی گپ اِش انت کہ اشانی تہ ءَ بازیں سنگتاں وتی جند ءِ واھشت وتی سر زمین ءِ ھاتر ءَ یکجاھی سر ءَ زور داتگ ءُ مروچی تِپاک انت ءُ کار ءَ انت، دگہ یک سبّکے شھید واجہ گلام مھمد بلوچ ءَ چہ در برگ بیتگ آ ایِش انت کہ اگاں جُھد ءِ تہ ءَ ترا اندری مشکلاں جنجالاں گِپت پرشت ءُ پروشاں گِپت اگاں ترا راجی جُھد ءِ ھمراھاں زاہ ءُ بد کُت ایشاں درگزر بہ کن ءُ پہ وتن بیت۔
پَھل ئِے بکن اے تئی وتیگ انت درامد نہ انت،اگاں تو پہ ھُدا کسے ءَ پھل کُت کن ئے گڑا پہ وتن پرچا نہ کن ئے؟ چُشیں پنت انگت ءَ بلوچ سیاست ءِ تہ ءَ ھچ کس ءَ نداتگ اے شھید واجہ گلام مھمد بلوچ ءِ بودناکی بیتگ۔

چندے گپ پہ مروچیگیں ءُ باندات ءِ سیاست ءِ بابتءَ۔

ماں بلوچ کورونا ءِ بابت ءَ ھچ کُت نہ کن ایں کہ مئے گْور ءَ ھچ راہ ءُ در یا شے نیست بلے وت ءَ چہ اے نادراھی ءَ ھرچی کہ دست ءَ بیت وت ءَ بِہ رکین ایں۔

برے برے انچیں جیڑہ دنیا ءَ بیت کہ وھدے گڑیال ءَ سُست کنت ءُ وھد میزان میزان ءَ گام جنت.
کورونا ءَ دنیا وتی نادراھی ءِ آماچ کُتگ ءُ اوشتارینتگ،سوشلسٹ کِسہ ءِ منوک گُش انت کیپیٹلِسٹ کِسہ ءِ منوکانی اندری کار انت، سیکولر کِسہ ءِ منوک ھوں ھمے بھتام ءَ جن انت، راجدوستیں کِسہ ءِ منوک ھوں ھمے بھتام ءَ منّ انت کہ اے کیپیٹلِسٹ کِسہ ءِ منوکانی کار انت۔

وھدے اے درُستیں کِسہلھانی منوک یکجاہ انت ءُ کمیونسٹ چین کہ گوستگیں چِل سالانی تہ ءَ یک کیپیٹلِسٹ ریاستے جوڑ بیتگ ایشی ءِ ھلاپ ءَ یکجاہ انت گُڑا الم چین ءَ وڑے کن انت یا بِگند ئے دنیا ءِ توامیں کیپیٹلِسٹ کِسہ ءِ منوک کہ چین ءِ کاروبار تہ ءَ مزنیں بِستارے دار انت آ چین ءَ بہ رکین انت ءُ وتی نوکیں راھبندے شِنگ بکن انت۔
کورونا ءِ وبا ءَ ملکانی سیاست دیم پہ نوکیں راھبندے نیمگ ءَ ترینگ ءَ اِنت، ھرچ ملک ءِ وتی آؤوکیں باندات ءِ بابت ءَ جیڑگ ءَ انت، پِگر کنگ ءَ انت،اگاں بچار ئے اے بلوچ راجی جُنز ءِ تہ ءَ وتی دیم ءِ پروگرامانی سر ءَ کار کنگ ءِ ءُ شارٹ ٹرم ءُ لانگ ٹرم پالیسیانی ءُ پلاننگ ءِ سر ءَ کار کنگ ءِ شریں وھدے۔

انو دنیا ءِ توامیں ملک کورونا ءِ رند ءِ سیاست ءِ بابت ءَ وتی پروگرامانی سر ءَ کار کنگ ءَ انت ءُ جِتا جِتائیں پالیسی جوڑ کنگ ءَ انت، پہ درور آیانی پگر اِیش انت کہ اگاں چین آؤوکیں نوکیں راھبند ءِ سروک بیت گُڑا آیانی پالیسی چے بہ بنت؟ اگاں چین ءِ دُژمن چین ءَ پروش بدے انت آ چونیں راھبندے دنیا ءِ دیم ءَ کار انت؟

نوں اے دوئیں جاوراں بلوچ ءِ سیاست چے پیم ءَ دیم ءَ بّرگ بیت؟ بلوچ دنیا ءِ نوکیں راھبند ءِ تہ ءَ چے پیم وت ءَ جاگہ بہ دنت؟چو اے گپ ءَ دنیا ءِ دگہ ملکاں باوری بہ کنت کہ ماں آیانی نوکیں راھبند ءَ یک شریں وڑے ءَ ھمراھی کُت کنیں۔

اگاں ماراں اے رستریں ریاست شِکست دیّگی اِنت تا ماراں دنیا ءِ نوکیں راھبند ءِ سروکاں اے باور کنائینگی انت کہ ما یک انچیں راجے کہ گون کپت کن ایں،اگاں نا ما ایشانی راھبند ءِ تہ ءَ یک انچیں سّک مِرے راجے کہ ایشانی گُٹ ءَ یک اڈے بئے کہ ایر بّرگ نہ بیت۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

نکش

نبشتہ کار: سکی ساوڑ بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

واجہ تو ھما ملک ءِ کسہ ءَ بہ کن کہ تو یک رندے ناکو شمبے ءِ زھگ ءِ آروس ءِ روچ ءَ دیوان ءِ تہ ءَ کنگ ءَ اِت ئے، بلے من سرجمیں کسہ ءَ سرپد نہ بوت آں پرچاکہ من پد ءَ زوت چہ دیوان ءَ پاد اھت آں کہ مھمان وڑ ءُ پیم کنگی اِت اَنت” دوشمبے ءِ نواسگ بالاچ ءَ چہ وتی پیرُک ءَ جُست کرت”؟

دو شمبے ءَ وتی دست پہ چیزے ءِ شوھاز دزموش کنان بوت ءُ چہ وتی نواسگ ءَ جُست ئِے کرت” ابا من ءَ ھوش نہ کنت من کجام ڈیھ ءِ نام گِپتگ ءُ کسہ کنگ ءَ بوتگ آں، ابا اے پیرانسری ءَ اینچو ھوش کج اِنت”؟

واجہ من ءَ باز گیر آیگ ءَ نہ اِنت بلے تو گْوشگ ءَ اِت ئے کہ یک سالے وبایے ءَ سرجمیں گیدی کپتگ اَت ،بلے درستیں زانوگر ءُ پولکار وبا ءِ ھلاسی جھد کنگ ءَ اِت اَنت بلے دگہ یک ڈیھے بوتگ کہ آ وبا ءِ ھلاس کنگ وتی جاہ ءَ وتی ڈاکٹر ئِے جتگ ءُ بندیگ کرتگ اَنت، واجہ نوں ترا ھوش کنت ھمے ڈیھ کجام بوتگ”؟

ھو ھو ابا نوں ھوش کنت، اے ڈیھ ءِ اے وڑیں کسہ باز اَنت یکے نہ اِنت کہ ھوش بہ بیت، ایشی درستیں کسہ مئے چمانی دیم ءَ چو اکس ءِ وڑ ءَ روچ ء مروچی نکش اَنت، منی بالاچ جان آ ڈیھ ءِ نام بے سرستان اَت بلے کسہ چو وڑ ءَ اِنت، اے کسہ ءَ اندازگ شست سال بیت بزاں شست سال پیش، یک وبایے سرجمیں گیدی ءَ کپتگ اَت کہ آ وبا چہ نھارستان ءَ بندات بوتگ اَت ءُ سے ماہ ءِ تہ ءَ سرجمیں گیدی ئِے انگر کرت، گڑا ھمے وبا مئے ڈیھ ءَ ھم اھت ءُ سر بوت، دنیا ءِ مزن مزنیں ڈیھانی کواس ءُ زانتکار ایشی ءِ گر ءُ چیل ءَ شپ ءُ روچ کنگ ءَ اِت اَنت بلے مئے ڈیھ ءَ یک دیمے مھلوک جَنَگ ءُ برگ بوگ ءَ اَت ءُ دومی دیم ءَ ھمے شومیں وبا ءَ گِپتگ اَت، مئے کرّ ءَ انچو مال ءُ مڈی نیست اَت کہ مردم ھمے وبا ءِ دیم ءَ بوشت اَنت پرچاکہ آ وھد ءَ مارا نان پہ ورگ ءَ نیست اَت، ھما کہ زردار اِت اَنت گڑا آواں مئے بزگیں مھلوک ءِ شرپ ءُ ازتانی پادمالی کنگ ءَ تگ ءُ تاچ کنگ ءَ اِت اَنت ، کسے ءَ نیزگار ءُ جنوزامے ءَ را آڈالیں سابونے دات ھم اکسے کَش ئِے اِت ءُ چاگردی رسانکدار ءَ شنگ ئِے کرت یا نیم سیرے آرت ءُ شکر ئِے دات گڑا اکس ئِے شنگ کرت، پرچاکہ نیزگاری اَت ، زھگ چہ گُژن ءَ مرگ ءَ اِت اَنت گڑا مردم لاچار اِت اَنت کہ اکس ءِ کَشگ ءَ موکل بہ دے اَنت، منی بابُل ایشاں مئے ھما ماس ءُ گھارانی اکس شنگ کرت اَنت کہ آواناں درامداں نہ دیست اِت اَنت بلے لاچاری ءَ آوانی شرپ ءُ ازت پہ نیم سِیرے شکر ءَ نیلام کرتگ اَت.
یک دیمے ھزگاریں مردماں ھمے پایدگ چِست کرت ءُ مھلوک زر دیان اِش کرت ءُ وتی تن اِش پروشان کرت اَنت، باریں دگہ ایشاں چے چے نہ کرت”.

واجہ گڑا سرکار ءَ شمے کمک نہ کرتگ اَت کہ ھزگاریں مردماں اے وڑیں بے لجی کرت”؟

منی بالاچ جان آ وھدی ئیں سرکار اے سرکار ءِ وڑیں مھروان ءُ راجدوستے نہ بوتگ کہ راج ءِ درد ءَ بہ مار اِیت، اگاں درد ماروکے بوتیں گڑا مئے ازت یک آڈالیں سابونے ءُ نیم سیرے آرت ءُ شکر ءَ لگتمال نہ بوتگ اَت، ابا بالاچ آ سرکار ءِ کمک ءَ سوچ آئی ءَ ھمے وبا ءِ توجیل کنوکیں ڈاکٹر لَٹ ءُ کٹ کرت اَنت کہ شما پرچا الاج ءِ واستا کمک لوٹ اِت، بِلّ اِت شما بہ مر اِت بلے کمک مہ لوٹ اِت گڑا ڈاکٹر لاچار بوت اَنت ءُ زھرشانی اِش کرت گڑا سرکار ءَ ڈاکٹر گِپت اَنت ءُ بندیگ کرت اَنت”.

واجہ گڑا پد ءَ اے وبا چوں ھلاس بوت”؟

بالاچ جان چوناھا گیدی ءَ وبا باز اھتگ ءُ شتگ بلے اے وبا ءَ گیدی سک تکانسر کرتگ اَت ،سرجمیں دنیا ءِ ڈیھاں شپ ءُ روچ جھد کرت داں سالے ءَ پد ھمے وبا چہ گیدی ءَ کَش اِت ءُ چَگل اِش دات، بلے سے لک مردم بیران بوت ءُ دہ لک مردم ھمے وبا ءِ آماچ بوت”.

واجہ گڑا شمے سرکار ءَ اے سرجمیں سال ءَ نیم سیرے شکر ءُ آرت دات ءُ اکس کش اِت یا دگہ چیزے کرت ئِے”؟

منی بچ بالاچ جان مئے سرکار ءَ پہ ما ھچ نہ کرت، پرچاکہ پیسر ءَ ھم مئے ڈیھ ءَ ھمے وڑیں وبا کپتگ انچوش کہ گرُمپُک، دل ءُ لاپ، سُھرک ءُ دگہ دگہ نادراھی کہ ما گوں بلوچی درماناں الیج کرتگ اَت گڑا ھمے کورونائیں وبا ھم ما گوں وتی بلوچی درماناں اِلیج کرتگ ءُ لھتیں مردم مرتگ بلے ما سوبمند بوتگ ایں، گْوش اَنت گریب ءِ ھدا، گڑا ما ھم ھمے بلوچی درماناں وت ءَ رکیناں کرت، گُژن وَ چوناھا مئے ھمراہ اَت گڑا ما گوں کاہ ءُ بوچاں وتی وھد تیلانک دات “.

واجہ گڑا شما ھچ زھرشانی ءُ کوکار نہ کرت کہ مارا کمک بہ کن اِت”؟

بالو جان کوکار ءُ زھرشانی ءَ ما وَ وس کرت بلے ھچ پہ ھچ، کسے ءَ کہ کوکار کرت بزاں دومی روچ ءَ تھاریں کوٹیانی باھوٹ……..”.

واجہ گڑا شما سک بزگ بوتگ اِت، نواسگ ءَ گوں ارمانی ءَ گْوست”.

ابا بزگی زند ءِ بھر اَنت کہ کاینت، بلے اے کسہ سک مزن اِنت ءُ سرجمیں کسہ ءَ ترا دگہ روچے کمو کمو گْوشان کن آں ، تو چوش کن من ءَ داں جانشود ءَ بہ بر کہ کمو دزنمازے گر آں کہ نوں ابابت ءِ وھد اِنت”.

بالاچ ءَ وتی پیرک دست ءَ گِپت ءُ جانشود ءَ برت ءُ سر کرت، وت جانشود ءِ دپ ءَ پہ ودار ءَ نشت کہ پیرک کدی چہ جانشود ءَ در کیت؟

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

نِمدی یے پہ بانُک شبانا بلوچ ءَ

نبشتہ کار : داد بلوچ شاشانی

دی بلوچستان پوسٹ

دْروت ءُ دْراھبات ئے بانُک شبانا بلوچ ءُ ما دْراہ وش ءُ سلامت اِیں

من نہ زان آں تو چون ئے، گوں تو انوں چے چے بیگ ءَ اِنت من انچوش زان آں تئی چمانی ارس ھُشک نہ بنت تو مُدام ھمے جیڑگ ءَ ئے کہ من بلوچ راج ءِ لَجّ ءُ میار اَنت الّم پہ من راھے پَچ کن اَنت یا منی بیران الّم گِر اَنت ،منی ارس بے سیت نہ بنت ۔۔
بَلے مارا پھل کن ، ما اد ءَ ھچ ءَ سرپد ھم نہ اِیں کہ گوں تو زُلُم ءُ زوراکی بوتگ یا بوگ ءَ اِنت، ما ھما اِنت انگت بدل نہ بوتگ اِیں، انچو اُمیت ھم مئے سر ءَ مہ کن ءُ انچو پھر ھم مہ بند، بدانی دیم ءَ شان مہ کن چُش مہ گْوش کہ شُما من ءَ پہ زور آرتگ ،اد ءَ بلوچ ءِ تَہ ءَ انگت کمبر ،بالاچ ءُ دودا ھست کہ منی جُست ءَ الم شمارا کن اَنت، انچوش گوں ھانی ءَ بوتگ، انچوش گوں سمینا ءُ ھسینا بوتگ، انچوش گوں ناز بی بی ءُ نور مَلک گوں بوتگ انچوش گوں زرینا ءَ بوتگ دگہ دگہ ۔۔۔۔۔
سدانی ھساب ءَ بلوچ زالبواں گوں انچوش بوتگ کہ گوں تو بُوگ ءَ اِنت بلے ما چے کُتگ ،کَے ءَ را کَئی بیر گِپتگ، کَئی دست گُڈ اِتگ؟ ما ھما رنگ ءَ انگت نشتگ ءُ ندارہ کنگ ءَ اِیں ،وتی ھیال ءَ وت بدار مئے اُمیت ءَ مہ کن ۔۔۔۔ ۔
اولی وَ گپ اِیش اِنت ما گوں کَے ءَ گِلگ بہ کن اِیں؟ ترا چَہ سُوری کِلہ ءَ کَے ءَ بُرتگ ءُ گار ءُ بیگْواہ کُتگـ؟ آ وَ وت بلوچے، آ وت ھر روچ گَرد ایت ءُ ھمے گپ ءَ کنت من بلوچے آں، من میار جَلّے آں، من ءَ گَیرَت ھست من اِزّت ءُ شَرپ داری ءَ شَر سرپد آں ،من پہ لَجّ ءَ وتی سر ءَ نَدر کن آں ءُ پہ میاراں مِر آں ۔۔۔
دومی ھما بلوچ کہ گچینکاری ءِ وھد ءَ کاینت بلوچاں گوں کول ءُ وادہ کن اَنت کہ مارا گچین بہ کن اِت ما شُمئے پاسپانی ءَ کن اِیں ،گرمین گْواتے ھم شُمئے دیم ءَ کُپگ ءَ نیل اِیں ما شُمئے ھر سکی ءُ درداں گوں ھُور اِیں، ما شُمئے بزگی ءُ واری مار اِتگ پمیشکا ما لوٹ اِیں کہ مارا سُوبمند بہ کن اِت دانکہ ما گوں شَریں وڑے ءَ شُمئے کاراں گیش اینت کرت بہ کن اِیں، وڑ وڑیں کسہ ءُ واب پیشدار اَنت ، وھدے کہ سوبمند بنت تو گْوش ئے زاناں ایشی ءِ بلوچی مُرتگ یا جند ئِے ھما روچ ءَ مِرتگ ءُ کُشگ بوتگ، نوں زندگ نہ اِنت اگاں زندگ بوتیں الم مارا اے وڑیں گِرانیں تنگی ءَ نہ گیپتگ اَت دگہ۔

ما انگت سرپد نہ بہ ایں اے لَجّ ءُ میار یا نَنگ ءُ ناموس چے ءَ گْوش اَنت ءُ اے گال کُجام جاگ ءَ کار مرز بِیت، یا ایشی ءِ زگریں بزانت چے اِنت ؟ ما ھیران ءُ ھبکہ اِیں ھما بلوچ ءِ بد اَنت یا بلوچ ءِ زند ءَ وش نہ اَنت بلوچ ءِ چُکچینی ءَ کنگ ءَ اَنت، مئے بلوچ گوں ھمایاں گون اَنت پد ءَ لَجّ ءُ میار ءِ گپ ءَ کن اَنت، نَنگ ءُ ناموس ءِ گپ ءَ کن اَنت پد ءَ ھما کاینت بلوچ ءِ نَنگ ءُ ناموس ءَ یا لَجّ ءُ میار ءَ دست ءَ سک کن اَنت ءُ پادمال کن اَنت، پہ شان ھم گْوش اَنت ما بلوچ اِیں ما میار جَل ءُ اِزّت دار اِیں مارا نَنگ ءُ ناموس ھست ۔۔۔۔
برے برے مردُم اے رنگیں گپاں گند ایت گریوگ گِیت، برے برے کَندگ ھم کیت ۔چاگردی رسانکدر ءَ ما گند اِیں مردُم ءَ را وتی جند ءِ سر ءَ زھر کیت دل گْوش اِیت وت کُشی کن اگاں یک بلوچ زالبولے ءِ اکس دیست ما اِمروز ءَ سر ءَ زُریں تو وتی اکس شنگ کُتگ یا تامُرے شنگ کُتگ تئی گُشان سر ءَ نہ اِنت تئی مھپر شنگ اَنت تئی گور ءُ سینگ دَر ءَ اَنت ، تو تامُرانی تہ ءَ کار ءَ ئے، تو گُشندھی کنگ ءَ ئے، تو شائری کنگ ءَ ئے یا تو مردُانی توک ءَ نشتگ ئے گوں آیاں دیوان ئے، مُدام زاہ ءُ بد کن اِیں، وڑ وڑیں بد ءُ رَد کن اِیں ۔ ۔۔۔
دومی نیمگ ءَ کہ بلوچ ءِ نَنگ ءُ ناموس ، لَجّ ءُ گَیرَت ، اِزّت ءُ میار لگتمال بیگ ءَ اِنت ھمے مردُمانی گوشان بُوڈے ھم نہ وارت تو گْوش ئے ھچ نہ بوتگ یا اے مردُم ھچ ءَ سرپد نہ اَنت یا ھما مردُم بے شَرپ کنگ بوتگ، بے اِزّت کنگ بوت ،آئی ءِ نَنگ ءُ ناموس پادمال کنگ بوت، آ بلوچے نہ اِنت پمیشکا کس ھچ نہ گْوش اِیت، بلوچ ءِ زالبول ھر روچ بے اِزّت ءُ بے شَرپ کنگ بوگ ءَ اَنت ءُ تھاریں زنداناں بند کنگ بوگ ءَ اَنت، باریں گوں آیاں بدیں دُژمن چون ءُ چے چے کنگ ءَ اَنت، اود ءَ مئے گَیرَت کمو ساہ ھم نہ کَش اِیت ءَ اُود ءَ بلوچ ءِ گَیرَت مِر اِیت، وت سر ءَ وت اگاں کسے چاگردی رسانکدر ءَ پہ چَکاس وتی اکسے گوں زالبولے ءَ بِہ کَش اِیت ءُ ایر کن گُڑا بچار انچیں بلا بلائیں پتوا دیگ بیت تو وت ھیران بہ ئے یا تو وتی دل ءَ ھمے کار ئے بلوچ ءِ گَیرَت انگت ھما رنگ ءَ زندگ اِنت کہ پیسر ءَ بوتگ ۔
پھل کن بُانُک من گپ دگہ نیمگے ءَ بُرت من زان آں ترا وھد انچو نیست کہ تو منی پوتاریاں دلگوش بہ کن ئے، پد ءَ بَدانی لَٹ ءُ بیم ترا کُجا پہ نمدی ءِ وانگ کِل اَنت ، ھُدا ءِ باھوٹ ئے ءُ پہ وشی پد ءَ بیا یات ئے۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

مروچی دگہ ماتے ءِ سمبھتگیں ٹیٹلے گوں سھت ءُ زیوراں آور جنگ بوت۔

 نبشتہ : گنی ھیات

دی بلوچستان پوسٹ

چار کرّا( اپریل )ءَ بزاں مروچی واشک ءِ دمگ راگے شنگر ءَ دژمن ءِ داشتگیں چریک زین جان ء نور جان ءَ بانور شبانہ ء ابدلواھد آوار جتگ ءُ برتگ۔۔
بانور ءِ گناہ ءُ میار بس ھمے بوتگ کہ آ بلوچ زَھگے ۔
بلوچاں من زاناں شما بے دسرس اِت ، شما بے تاکت اِت بلے کمے ھمت وَ کن اِت ، چار ھکیں گپ بہ جن اِت۔
سوچ اِت اے مزن گردنیں کاسگ چٹّاں ، ایشانی گیرت ءِ جنازہ دیر اِنت کہ وانگ بوتگ ،چہ ایشاں ھچ وڑیں امیت مہ دار اِت ءُ وت دیم ءَ کنز اِت…
بلوچاں شما پرچا وتی دژمن ءَ نہ زان اِت!! ؟

چاریں نیمگ ءَ بدواھاں چو بشّی جمبر ءَ مانشانتگ ، ھپتاد ءُ دو سال سرجم اِنت کہ اے زلم ءِ جمبر بُرّگ ءِ نام ءَ نہ زانت
نہ زاناں کجام جرم ءِ سزا ءَ بُنگْران ایں!!!
پاکیں ھاوند اگاں اے پمّا چکاسے گڑا مارا چہ وتی بزرگی ءُ مزنی ءَ درگوز کن ، مارا چوشیں گرانیں چکاس مہ گِر کہ ما سگّ اِت ئِے مہ کن اِیں ،
تو ء ھاوند ءَ وت گشتگ کہ من وتی بندگاں چہ آیانی زور ءَ گیش آیاں چکاس نہ گر آں گڑا ھدا جان اے چکاس چہ مئے زور ءَ گیش انت ما گوں اے وڑیں چکاساں جنگ کرت نہ کن ایں، بوت کنت اے چکاسانی دیم ءَ مئے ھمت مارا بہ دروہ ایت ءُ مئے سبر ءُ اوپار دست ءِ ما مرّینگ مہ بیت ۔
ھدا جان تو سرپد ءُ زان ئے کہ مئے سر ءَ زالم ءُ متل شاہ چونیں زلم ءُ زیادتی کنگ ءَ انت
نی پہ ما ھچ پشت نہ کپتگ ۔
بندات ءَ زالماں مئے سرڈگار برت ءُ مارا بندیگ کت ،پد ءَ زالماں مئے وانگ ءُ دربرگ ءِ راہ ڈنگر جت ءُ بند کت انت ۔
نی دست اِش مئے گیرت ءَ سک داتگ انت ءُ مئے لوگانی ھما چراگاں چست کنگ ءُ برگ ءَ انت کہ پہ ایشاں انسان وتی بیرانی ءَ شرپے سرپد بیت ۔
ھدا جان اے ھوا ءِ ھما اوبادگ انت کہ پہ ایشانی درگور کنگ ءَ تو نہ وش بوتگ ئے ءُ وتی ربالکار دیم داتگ انت کہ جاھل ءُ زالماں سرپد بہ کن انت ۔
مرچی ھما زالم ھوا ءِ گیرت داریں چراگاں بیگواہ کنگ ءُ برگ ءَ انت گوں ایشاں چونیں زیادتی ءُ گیشی کنگ ءَ انت کہ ناں نبشتہ کنگ بنت ءُ نیکہ اوپار ءِ شاھیم ءَ تورگ بنت۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

شھر ءِ بازار کُبل انت

نبشتہ کار: بانڑی بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

چہ اے نبشتانک ءِ بندات ءَ من وتی ماتی زبان ءِ ھما ھزمتکار ءُ جُھدکاراں سلام کن آں کہ آ سنگتاں نیکہ مرچیگیں دامگ، چاگِردی رسانکدر ءِ وٹس ایپ ءُ پیسبوک ڈولیں مُچّی(پلیٹ پارم) بوتگ انت ءُ نیکہ مرچیگیں ڈیجیٹل گوانکو گوں سیدگنج بزانت بلد ءُ بلوچی کلیتاک (کِی بورڈ) وڑیں پریام بوتگ انت، بزاں ھچ وڑیں آسراتی نیست اَت اش بلے انگت ھما مھروانیں زبان دوستاں مُدام ماں نگیگیں جاور ءُ بے آسراتیاں شپ داں روچ ماتی زبان ءِ دیمروی ءَ گلائیش ءُ جُنزان بوت انت۔ انچو گْوش ئے ھر کسے ءَ وتی وس ءُ واک ءَ وتی نیمگی دَمگ ءُ شھر ءِ مردماں ماتی زبان بلوچی ءِ آگاھی ءُ سرپدی دات کہ اگاں زبان ھست گُڑا ما ھم ھست ایں بلے بے زبان ءَ ما گار ءُ بے پجّار ایں، بس گوں ھمے یکیں زرمبش ءَ راج ءِ لاپ ءَ ماتی زبان ءِ بستار ءُ ارزِشت ءَ ودی کنان ءُ جُنزان بوت انت گُڑا گُلیں راج ءِ لھتیں برات ءُ گْوھاراں ھم آیانی رندگیری کت ءُ ماتی زبان ءِ نبشتہ ءَ بَلد ءُ سوھو بیتگ اَنت۔

بژن انت کہ ماتی زبان ماں سرکاری ءُ نیم سرکاری وانگجاھاں وانینگ نہ بیت پمیشکا راج ءِ مرچیگیں ورنا ءُ لس مھلوک چہ ماتی زبان ءِ لزت ءُ بستار ءَ زبھر انت ءُ لھتے ماتی زبان ءِ سیاھگ ءِ رھبند ءَ ناشناس اَنت۔ البت بلوچ راج دوست ءُ زبان ءِ شیداں پہ زبان ءِ دیمروی ءَ وتی نمیرانیں جُھد مُدام مھکم داشتگ انت بزاں زبان اش بیگواہ کنگ ءَ نہ اشکتگ۔ اد ءَ اے گپ ءَ ھم ما دلگوش بِہ بَہ ایں کہ اے ھما نمیرانیں مردم ات انت کہ ایشاں ناں کہ سرکاری کُمکے گون بیتگ ءُ نیکہ کہ بلوچستان ءِ بلاھیں سردار ءُ نوابانی کُمک ءُ واھِرے گون بیتگ بس وتی وس ءُ واک یا توری زبان ءِ مھر گوش ئے ایشاں وتی کاروان پہ مِنزل ءِ نیمگ ءِ جُنزان کت کہ مرچی اے آکبت ءَ ماتی زبان ءِ بے کساس وانوک ءُ نبشتہ کنوک ھست انت۔

وھدیکہ دامگ ءُ وٹس ایپ ءِ زمانگ آتک گُڑا لھتیں زبان شیداں پہ ماتی زبان ءِ دیمروی ءَ بلوچی وٹس ایپی گل اڈ کتگ اَنت کہ وتی دزھُورکی ءِ وھد ءَ بلوچ راج ءِ برات ءُ گْوھاراں زبان ءَ بہ وانین ایں، انچوشکہ اگاں یک بلوچے ماتی زبان ءِ وانگ ءَ سَے یا چار روچ جُھد بہ کنت گُڑا آ ماتی زبان ءِ وانگ ءَ ھیل کت کنت چی ءَ کہ بلوچی آئی ءِ ماتی زبان انت پمیشکا سرپد بوگ ءَ ھچ وڑیں تکانسری مہ بیت ئِے۔ چوناھیگا اے وٹس ایپی گلانی مول ءُ مُراد ھمیش اِنت کہ ما اود ءَ ماں بلوچی سْیاھگ ءَ گپ ءُ رپ(چیٹگ) بہ کن این ءُ یکدومی سْیاھگ ءِ رَدیاں راست بہ کن ایں پد ءَ چہ ھمے سْیاھگ ءِ رَدیاں دیوان ءِ تیوگیں باسک دربِبَر اَنت، دومی دیوان ءَ بلوچی درونت، نبشتانک،شئر ءُ شائری گْوشکند ءُ وشکند ھم شِنگ ءُ شانگ بہ بنت کہ باسک ماتی زبان ءَ بہ وان انت ءُ تچکیں نبشتہ بَلد بہ بنت۔ پد ءَ وھدے کہ دیوان ءِ ھر باسکے ءَ ماتی زبان دربرتگ گُڑا آئی ءِ زمہ واری انت کہ آ وتی نیمگی شھر ءُ دَمگ ءَ بلوچ راج ءِ لھس مھلوک ءَ ماں وٹس ایپی گلاں بلوچی ءَ بہ وانین ایت گُڑا اے آسر ءَ ماتی زبان ءِ وانوک ءُ نبشتہ کار گیشتر بنت ءُ راج ءِ تہ ءَ ماتی زبان ءِ آگاھی کیت۔
البت اگاں ما بِہ گند ایں وٹس ایپی گلاں بازیں بلوچ ماں دیواناں ھوار انت بلے آیاں ماں دیواناں ھاسیں بَھر نہ زور انت۔ وھدے ما چہ آیاں جُست کت کہ شُمئے بلوچی وانگ چون اِت ءُ شُما چی ءَ بلوچی وانگ ءُ نبشتہ کنگ ءَ بَھر نہ زور اِت گُڑا ایشانی پَسّو مُدام ھمے بوتگ
“ما وتی پوریاگِری ءَ دزگٹّ ایں۔۔۔”
“ما واند ءُ دزھُورک نہ ایں۔۔۔” “من باز کار آں ہمیشکا وھد نہ رس ایت” بزاں بازیں نیمونے اش کن آں

بژن انت کہ لھتیں اے وڑیں بلوچ ھم من وتی گناھگاریں چَمّاں دیستگ کہ واند ءُ دزھُورک انت بلے بلوچی نہ وان انت بلکیں شپ داں روچ بے سیتیں وڈیو گیم ءُ گوں پمبجی لیب ءَ وتی گِرانبھائیں وھد ءَ زیان کن اَنت
دومی نی ما گِندگ ءَ ایں کہ درراھیں گیدی کرونا ویروس ءِ نادراھی ءَ پیڑینتگ ءُ میان اُستمانی جاندْراھی سلامتی ءِ گل ڈبلیو ایچ او ھم ھمے گْوش ایت کہ وتی لوگاں بِہ نِند اِت پمیشکا دگنیا ءِ استاناں وتی شھر ءُ دَمگ کُبل کت انت۔ انچوشکہ ما گندگ ءَ ایں کہ کارجاہ، وانگجاہ، بازار ءُ واپار دراہ کُبل انت ءُ ما ھرکسے وتی لوگاں واند ءُ دزھُورک ایں۔ نی باید انت ما اے نیمون ءَ مہ کن ایں کہ ما دزگٹّ ایں یا مارا پہ ماتی زبان ءِ وانگ ءَ وھد نہ رس ایت۔
باید انت ما بلوچ اے واند ءُ دزھوکی ءَ ماتی زبان ءَ نبشتہ بہ کن این ءُ وتی سْیاد ءُ وارساں بلوچی بہ وانین ایں۔ راج ءِ برات ءُ گْوھار پہ ماتی زبان ءِ دیمروی ءَ پاد بیا اَنت ءُ زبان ءِ دیمروی ءَ گوں کاروان ءَ ھوار بہ بنت۔ انچوشکہ ابا کازی گْوش ایت

“بلوچی بہ وان اِت داں شمئے ماتانی شِیر ءُ نازینک پہ شُما ھلار بہ بنت۔”

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

گدار: زندان
(چارُمی بھر)

نبشتہ کار: کوبرا بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

ھما ساھت ءَ کہ دو کَلاکی گاٹ دراھتکاں گُڑا مَردم ءَ یک ءُ دو مِنٹ ءِ ھاتر ءَ واب کپگ ءِ گُنجائش ھست اَت۔برے برے چُش ھم بوت کہ مَردُم ءَ ھِچ پیم ءَ موہ نہ رس ات۔ اَنچوش کہ اولی گاٹانی کدم چہ دروازگ ءَ آدیم بوت اَنت، دومی گاٹ پُترِت اَنت۔

اے روچ ءَ گوں گاٹانی درایگ ءَ من وتی چم پہ ادارُکے مُچ کُت اَنت ۔ اے اِنچُکیں ساھت ءَ درد ءُ دورانی لھڑ ءِ تہ ءِ آگھیں چم پہ زوراں سَری واب گیجگ پرماتاں۔ وس کُت کہ بوْسپان بَلے دل ءُ ھیال انگت ءَ چہ اِشکریں زِندان ءِ ازاباں آگاہ اِتاں۔

یک ءُ دو دمان ءَ زِندان ءَ واب کپگ پمّن یک نبوتگیں ھبرے اَت ۔ یکے وَ گُژن ءُ تُن دومی دُراھیں روچ ءَ برے پہ چِتِر ءُ لَٹ ، برے پہ داگ ءُ اِشکر، برے پہ کَرنٹ ءُ گرینڈر، ءُ برے گوں بلیڈ ءَ جان ءَ کاڑ کاڑ کنگ ءَ کُجا واب ء ُآرام بیت، پد ءَ دو دمان! ۔
منی چم مُچ اِت اَنت من ودار ءَ اِت آں کہ کدی دومی گاٹ کاینت بلے دو دمان گوستگ اَت اَنگت ءَ گاٹانی پاد برْمش نیست اَت، من چم پَچ کُتاں۔اِنگو آنگو چار اِت کَس گِندگ نہ بوت دروازگ چار ات تانکے دروازگ کمکیں پَچ اَت۔کڑی نہ اَت۔من ھیران ءُ اَبّکہ بوتاں کہ پرچا انگت ءَ آدِگہ گاٹ نیاتکگ اَنت؟ چی ءَ کہ پیسر ءَ وَ ھما دمان ءَ آھتگ اَنت بلے آروچ ءَ گار اِت اَنت۔

من ھمے گاٹانی آیگ ءُ نہ آیگ ءِ گَڑ ءُ مُنجانی تہ ءَ اِت آں تانکے واب کپت آں۔

من واب ءَ گِنداں کہ چار مَردُم ءَ من ءَ زُرت ءُ ٹیبل ءِ سر ءَ واپ اینت۔ دو مَردُم ءَ منی دَست ءُ دو ءَ منی پاد گوں ٹیبل ءَ میک جت اَنت پد ءَ بلائیں تینزیں کارچے زُرت اِش منی سینگ ءَ را چہ نُک ءَ بِگر تانکے ناپگ ءَ چاک اِش دات۔دُراھیں زِندان چہ ھون ءَ چول جنگ.ءَ اَت۔تاں  اناگت ءَ مَردُم گار بوت اَنت ءُ رَستر ءُ ڈُونڈوار آھت اَنت۔ منی جان ءِ گوشتاں چِیلینَگ ءَ اِت اَنت بلے من  ھاموش اِتاں ھِچ کوُکار ءَ نہ اِتاں۔بَس پہ بزگی ءُ بے وسی اِشاناں چارگ ءَ اِتاں ،پد ءَ دُراھیں زِندان ءَ یک توارے سک ء َزور ءَ چکرگ ءَ بوت۔( آجوئی ۔۔۔آجوئی۔۔۔آجوئی۔۔۔)۔”

من ھمے واب ءَ گِندگ ءَ اِتاں کہ منی گوشاں بانگ ءِ آواز آھت ۔نزان آں دیگرے بانگ اَت یانکے پیشیم ءِ ۔بس من ءَ اے پّکا یات اَت کہ پیشم اَت بِلّے کہ من چم ء وَت روچ ءِ برْمش ھَشت روچ بیت کہ نہ دِستگاں بَلے من روچ ءُ شَپ ءِ میان ءَ اے وڑ ءَ پرک کُت کہ سُھب ءِ سر ءِ بانگ ءِ توک ءَ مُلا گُشیت” نماز چہ واب ءَ گھتِر اِنت ” ھمے دوھیں سے ئیں گالانی بِرکت اَت کہ من زانت کدی لُنجُمیں شَپ ءِ چادِر لَگُشتگ ءُ کدی روچ ءِ لھڑیں برْمش گُلزمین ءَ ھیر کپتگ اَنت۔

من بانگ ءِ توار ءَ گوشدارگ ءَ اِتاں۔بانگ اَنگت ھلاس نہ بوتگ اَت کہ من ءَ یکے ءَ زِر ءِ میانجین ءَ بُک دات۔

روان اِنت

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

یک بانکے ءِ تژن

نبشتہ کار :سیپ بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ 

لبزانک ءِ تہ ءَ مرچی اَنچیں جوانیں سنگت همبل ءُ بانکیں گهار کارست جوڑ بوتگ انت ، وتی مادری زبان ءَ وانگ ءَ اَنت ،وتی زبان ءِ دیمروی ءِ واستا جهد کنگ ءَ انت.

راستیں گپ ایش ات کہ من اندلیب گچکی ءِ مرچی نبشتانکے ونت انچو گمان بوت کہ بانکیں گهار وتی نویس اتگیں گالاں چہ گیشتر پدرد اَت، وتی نبشتانکانی سر ءَ ءُ وتی جهد ءِ سر ءَ جوانیں واهگے هست اَت ئِے بلے دل تنگ اَت ،پرچا؟
اسل گپ ایش انت کہ گیشتر همے گْوشگ ءَ اَت کہ یک زالبولے ءِ واستا اے چیز زاناں پرچا هراب اَنت، پرچا مئے چاگرداں زالبولاں آزادی دیگ نہ بیت ؟ ایشی ءِ مستریں مول چے انت ؟
لبزانک ءُ لبزانکی مردمانی تہ بازیں پرک گندگ ءَ کیت بلے اے هم نہ انت مردم وتی نبشتہ کاراں بار بار همے جست ءَ بہ کنت کہ تئی گدار کجا دست کپیت ؟
1. یک زالبولے ءِ واستا بلوچ چاگرد ءِ تہ انویں وهد ءَ من بازیں جاهے دِیستگ کہ وانگ ءُ زانگ بازیں مشکلیں گپے پرچا کہ ما وتی زالبول وتی لوگانی گلام جوڑ کتگ انت ، هرچ واهگے مرد دار ایت یک زالبولے ءِ هم دل لوٹ ایت کہ من وتی ملک ءُ براساں گوں هم کوپگ بہ باں، وتی مادری زبان ءِ واستا چیزے نہ چیزے بہ کن آں بلے دیم تر ءَ بانک ءَ نویس اِتگ اَت کہ بلوچ راجدپترے ترا همے تو مان کنگ بوتگ کہ مان جامگ انت ماتی لجیں گهارانی ، بلے منی گْوشگ ءِ مول ایش انت کہ ما وتی چاگرد ءِ تہ ءَ (جامگ ) کجام جامگ؟ همے جامگ ایشی سر ءُ ما سوگند وارتگ کہ وتی جامگانی اِزت ءُ هپازت ءَ کن ایں؟
2. مئے هما سوگند اَت مرچی کجا سر بوت؟ مرچی دنیا ءِ تہ ءَ آدگہ راجانی زالبولاں پچار کجا سر انت ، زاناں درست زالبول بدکار انت؟ زاناں درست زالبولاں وتی دیمروی چہ کج ءَ بندات کتگ ات؟ پہ وانگ زانگ وتی برات وتی کماشاں گوں دیم ءِ کارستانی کمک ءَ چہ وتی جهد دیم ءَ آورتگ بلے مئے چاگرد ءِ تہ ءَ زالبول گلام اَنت زالبول ما آورتگ لوگے ءِ هما کوهین بے بهائیں پوشاک کتگ پرچا وهدے جهد ءَ کوم ءَ مردم دیم ءَ روگ ءَ الیت گڑا زالبول ءُ مرداں هم کوپگ بوگ لوٹ ایت‌.
3. وهدے مئے زالبولے کسانیں آزمکارے جوڑ بیت یا وتی چاگرد ءِ نزوری ءَ گند ایت چیزے نبشتہ کنت ما آئی ءِ جست پد ءَ بہ کن آں کہ کجا دربرتگ؟ تو کے ئے اے زالبول وت دلپروش بیت وتی جهد ءَ کٹن کنت .
4. من بانک اندلیب گچکی ءِ تژن ءِ سر ءَ هبر کنگ ءَ اَت آں، مستریں مول ایش انت کہ کتاب ایوک ءَ بانکیں گهار ءِ چاپ کنگ ناں بلکیں انوں مئے راجی جهد کارانی دْرسیں گدار چاپ کنگ ءُ شنگ کنگ بوگ ءَ انت من تو پرچا آئی ءَ جست نہ کن ایں اگاں من تو وانوک ایں پرچا آئی ءَ کتاب ءَ نہ وان ایں؟

5. مستریں هبر ایش انت کہ اے کہ جست کن انت ایشاں کتابانی هچ شوک نیست بس لبزانکی کچراهیں مردم گوشگ بنت، بے زمیریں بے لج همے گوشگ بنت وهدے کتابے ءِ سر ءَ نبشتہ اِنت کہ کجام کتاب جاہ ءَ ترا دست کپ ایت ، زاهر انت ایش وانوک نہ انت نبشتہ کاراں وتی راج ءِ ازمکار ءُ آزماکارانی نام ءِ هراب کنگ ءِ دمب ءَ انت.

6. وهدے مرچی هورتیں نگاهیں مردم چم ءَ چشانک بہ دنت داں اندلیب انویں دور ءَ مئے چاگرد ءِ زالبولاناں یک نوکیں کشکے پیشداتگ کہ هرچ جنکویں گهار ءُ چک بچار ئے وتی جهد ءَ کنگ ءَ انت کہ ما هم وتی بانکیں گهار ءِ وڑ ءَ جهد بہ کن ایں، دیمروی بہ کن ایں، پہ وتی مادریں زبان ءَ واستا بلے لبزانکی بے زمیریں کچره نیل ایت کہ زالبول دیمروی بہ کنت.

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

کرونا ویروس ءِ وت پھریزی

نبشتہ کار: ماریہ بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

انچوشکہ ما دراہ زان ایں کہ سرجمیں دگنیا ءَ یک نوکیں نادراھی ءَ گور جتگ کہ اے نادراھی کرونا ویروس ءِ نام ءَ زانگ بیت البت سائنسی ءُ میڈیکل پِڑ ءَ کووڈ-19 گْوش انت ئِے۔ چہ اے کرونا ویروس ءِ نادراھی ءَ تیوگیں گیدی ءَ دہ لک مردم نادراہ بوتگ ءُ ھزارانی کچ ءَ مُرتگ انت ءُ انگت اے ٹوھیں نادراھی تْرُندی ءَ تیوگیں گیدی ءِ لس مھلوک ءَ پیڑینگ انت۔

نی ما گِندگ ءَ ایں کہ مئے ماتیں وتن بلوچستان ءِ کِرّ ءُ کشاں کرونا ویروس ءِ نادراھی ءِ بیڑترینتگ ءُ بازیں لس مھلوک ئِے ھم پیڑینتگ۔ اے ٹوھیں نادراھی بنی آدم ءِ نوکیں نادراھی یے پمیشکا اے سِلیں نادراھی ءِ ھچ درمان ءُ دوا نیست انت، انچو گْوش ئے کہ اے یک بے اِلاجیں نادراھی یے پمیشکا دوا ئِے نیست انت انچوشکہ درمان ءُ دوا ھما نادراھییانی جوڑ کنگ بنت کہ آ نادراھی ءِ بُنکی پُژدرے زانگ بہ بیت، ڈاکٹر ءُ سائنسدان بہ زان انت کہ اے چونیں نادراھی یے ءُ ایشی ءِ ودی بوگ ءِ جاہ ءُ ھند چے انت، چہ کُجا ودی بوتگ ءُ ایشی ءِ پِیڑگ ءِ سبب چے اَنت بزاں اے چیزانی زانگ ءَ رَند گُڑا گوں بے کسال تپاس ءُ شوھاز ءَ ھر وڑیں نادراھی ءِ اِلاج درگیجگ بنت البت اے کرونا ویروس ءِ نادراھی جِند یک نوکیں نادراھی یے پمیشکا ھچ کسے نہ زانت کہ اے نادراھی چہ کُجا آتکگ، لھتے گْوش ایت کہ چہ شپچراں آتکگ وھدے چینیاں لھتیں رِیکّ ءِ نادراھیں شپچراں دست جت، گراست ءُ وارتگ انت گُڑا آ کرونا ءِ نادراہ بوتگ انت، لھتے گْوش ایت کہ چینی لشکر ءِ ڈاکٹر ووھان انسٹیٹوٹ آپ وائرولوجی ڈیپارٹمنٹ ءَ اے نادراھی ءَ پہ سِلاہ ٹھینگ ءَ ات انت گُڑا چینی لشکر ءِ ڈاکٹر وت ویروس ءَ نادراہ بوتگ انت چمیشکا داں وھدے ویروس ءِ سرجمیں پُژدر زانگ نہ بیت ایشی ءِ درمان وَ نیست۔

اے آکبت ءَ گیدی ءِ بلاھیں دیمروی کتگ استان انچوشکہ امریکہ، چین، پرانس، اٹلی ءُ سپین ڈولیں امیر ءُ ھر وڑیں آسراتی ءَ سر ریچ اے نادراھی ءِ دیم ءَ بے وس ءُ لاچار انت کہ ھچ کت نہ کن انت گُڑا ما بزگیں بلوچ اے نادراھی ءِ دیم ءَ چے کت کن ایں۔

مئے شھر ءُ دَمگانی نادراھجاہ شُمئے دیم ءَ انت کہ بیست ءُ یکمی کرن ءَ ھم مئے ورنا ءُ تَاسُپیں گْوھار کپتوکیں تورشتاں (چُکی دَرداں) کوکاران ءَ مِر انت ءُ ما وتی چمانی ارساں پھک کن این لوگ ءَ رو ایں گُڑا اے کرونا ءِ نادراھی ءَ ما چے کت کن ایں کہ اے نادراھی زیت تیوگیں کُٹم ءَ نادراہ کنت ءُ پد ءَ سْیاد ءُ وارساں ھم بلاھیں جنجالی یے دنت۔ اے نادراھی ءِ بُنکی آسراتی دپوک انت کہ سرکار بلوچ راج ءَ دپوکاں دات نہ کنت گُڑا ایشی ءِ اِلاج ءِ ھاتر ءَ سرکار پہ بلوچ ءَ چون کت کنت البت راستی وَ ایش انت کہ سرکار جِند ءَ ھچ بودی نیست انت کہ پہ بلوچ ءَ نادراھی پدر کنگ ءَ ٹیسٹنگ کِٹاں بیار ایت ءُ بلوچ ءَ مُپتیں اِلاجے بہ دنت پمیشکا ما گْوش ایں کہ اے نادراھی ءَ ھچ توجیل نیست انت ابید وت پھریزی ءَ گُڑا باید انت ما بلوچ وت ءَ وت چہ اے نادراھی ءَ رکین ایں۔ انچوشکہ شھر ءُ دمگ دراہ کُبل انت ءُ میان اُستمانی جاندْراھی گل ڈبلیو ایچ او گْوش ایت کہ وتی لوگاں بہ نِند اِت ءُ نادراھی ءَ سرپد بِہ بَہ ایں۔ مئے بلوچ راج ءِ مستریں مردم ءُ نبشتہ کارانی اے راجی زمہ واری انت کہ ما راج ءِ تہ ءَ کرونا ویروس ءِ بابت ءَ آگاھی بیار این ءُ ویروس ءِ زاھرییاں بِہ گوش ایں

اے نادراھی ءِ لھتیں زاھری ایش اِنت
• تپ • دَمبُرگ ءُ ژندی • ھُشکیں کُلگ

ایندگہ زاھری ایش انت ئِے
• ساہ کَشگ ءِ ژندی • دَرد ءُ تورشت • گُٹّ دَوری
• باز کمیں مردم لاپ ریچ، پَشّانک یا لِمپُشک ءِ ھال دے اَنت۔

ھما مردماں کہ کمیں زاھری ھست بلے انگت جاندْراہ ءُ ڈڈ اَنت، آ وتی لوگاں ایوکی ءَ بِہ نِند اَنت ءُ وتی ڈاکٹر ءَ ھال ءُ اھوال بہ کن اَنت۔
ھما مردماں کہ کلگ ءُ تپ یا ساہ ءِ کَشگ ءَ ژندی بوگ اِنت گُڑا زیت وتی ڈاکٹراں برو اَنت ءُ وتی پھریز ءَ بِہ کن اَنت۔

دلگوش بہ بہ اِت کہ اے نادْراھی ماں پنچ پیم ءَ پِڑگ ءَ اوشت ایت

1- ھر ساھت ءَ ما وتی دستاں بہ شود ایں
2- وتی دیم ءَ دست مہ جن ایں، ھاسکن چَمّ، پونز ءُ دپ ءَ
3- وتی دپ ءَ دپوک بِہ جن ایں، چِشَگ ءُ کُلگ ءِ وھد ءَ ما وتی باسک ءَ دپ ءِ دیمپان بِہ دے ایں کہ لِمپ ءِ تْرینزُّک شِنگ ءُ شانگ مہ بنت۔
4- ما چہ مردماں کساس یک میڑ ءِ شملگ بہ ایں، کُلگ ءُ چِشَگ ءِ نادراھیں مردماں دِیر بِہ بَہ ایں۔
5- نِند ءُ نیاداں مہ کن این ءُ بے سیتیں سپراں ھم مہ رو ایں بلکیں وتی لوگاں بِہ نِند ایں۔

بلوچ راج ءَ دزبندی انت کہ وت ءَ را اے کرونا ءِ نادراھی ءَ پھریز انت کہ اے نادراھی تیوگیں ھمساھِگ ءُ سْیاداں بلکیں سرجمیں راج ءَ ھم بے کساس تاوان دنت۔

ھُدا شُمارا ءُ تیوگیں بلوچ راج ءِ بزگیں لس مھلوک ءَ مُدام ٹوھیں نادراھی ءَ رکین ایت۔
شالا مُدام جاندْراہ ءُ سلامت بات اِت۔
شالا انچوش بات

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

کورونا وائرس ءُ بیگواھیں بلوچ

نبشتہ. رئیس توکلی

دی بلوچستان پوسٹ

مروچی سرجمیں دنیا کہ ”کویڈ 19” آماچ اِنت کہ آ چہ کورونا ءِ نام ءَ زانگ بیت ۔کورونا وائرس 2019 چہ چین ءِ شھر ووھان ءَ شنگ بوتگ۔اے وھد ءَ سرجمیں دنیا کورونا وائرس ءَ وتی امبازاں زُرتگ۔یک گْونڈیں وھدے ءَ سرجمیں دنیا ءِ وتی تُرس ءِ آماچ ئِے کُتگ۔۔199۔۔یک سد ءُ نَود ءُ نُہ ڈیھ کورونا وائرس ءِ آماچ اِنت ,707،684 ھپت لَک ءُ ھپت ھزار ءُ شش سد ءُ ھشتاد ءُ چار مردمانی اے وبا بزاں ”کورونا وائرس ءِ آماچ بوَگ کیس ریکاڈ کنگ بوتگ ,33,524 سی ءُ سَے ھزار ءُ پنچ سد ءُ بیست ءُ چار مردمانی زندگی وتی ارجان ءِ جتگ۔

جھانی جاندراھی گَل(عالمی ادارہ صحت) ءَ 11 مارچ 2020 ءَ کورونا وائرس یک جھانی وبایے نامینتگ ۔

چہ کورونا وائرس ءِ رکگ ءُ پھریز ءِ ھاتر ءَ سرجمیں مُلکاں لاک ڈاؤن جتگ کہ لس ‌مھلوک چہ اے وبا ءَ رک ات بہ‌کنت۔۔۔
زانگ بہ بیت کہ کورونا وائرس ءَ سرجمیں دنیا تکانسر کُتگ ءُ مردم بیمّ آماچ کُرتگ اَنت لس مھلوک لوگانی نندگ ءَ لاچار اِنت
سرجمیں دنیا ءِ وڑ ءَ پاکستان ھم‌ چہ اے وبا ءَ نہ رک اتگ پاکستان ءَ کورونا وائرس آماچیں مردمانی کیس کہ ریکاڈ کنگ بوتگ اَنت آ 1،526 انت اشانی تہ ءَ 14 مردم بیران بوتگ۔۔۔

ھمے وڑ ءَ زورگِپتگیں رودراتکی ءُ روبرکتی بلوچستان ھم کورونا ءَنہ بکش اِتگ اَنت بلوچستان ءِ بازیں دمگاں وائرس ءَ وتی سر چِست کُتگ ۔ بلوچستان ءِ تیاب دپی شھر گوادر ءَ سِند ءِ جھمندیں مردمے کہ کورونا ءِ آماچ بوتگ ءُ بیران بوتگ ۔۔۔۔۔بلوچ راج بایدیں وتی پھریز ءَ وت بہ کنت پہ اے سرکار ءَ ھچ وڑیں اُمیت دارگی نہ‌ اِنت کہ اے وت یک نیمگے مئے گار کنگ ءُ ھلاسی ءِ دُمن ءَ اِنت

بلے بیا کہ جیڑگی گپ اِش اِنت کہ اے وائرس بگند ئے پہ بلوچاں نوکیں وائرسے ھم نہ انت ھاں البت گوں نوکیں نامے ءَ دیم ءَ اتکگ بلوچستان چہ 72 ھپتاد ءُ دو سال ءَ ھمے وڑیں وائرسانی دیمپان اِنت۔1948 ءَ بگر تانکہ روچ ءِ مروچی ءَ آ وائرس بلوچانی چُکچینی ءَ گوں دلگوش اِنت کہ آ وائرس چہ پاکستان ءِ نام ءَ زانگ بیت ھمک روچ بلوچ ورنایانی بیگواہ کنگ ءُ تھاریں زِندانانی تہ ءَ بند کنگ ء‍ُ وڑ وڑیں ٹارچراں ءُ لٹ ءُ کُٹّاں پد ژانگولیں جون پٹ ءُ میداناں گاریں گورانی دروشم ءَ آیانی لاش دست کپ اَنت ھمک روچ سدانی کچ ءَ بلوچ ورنایانی بیگواہ کنگ ءِ رِد یکشل ءَبرجاہ اِنت گوستگیں روچاں کہ کورونا وائرس تُرندی ءَ شنگ بوَگ ء‍ِ سبب ءَ مھتریں مُلک وتی جُرم کاریں بندیگاں آجو کنگ ءَ اَنت ،بلے زورگیریں پاکستانی لشکر اے وڑیں جاوراں ھم بلوچانی بیگواھی ءَ دلگوش اِنت گوستگیں ھمے روچاں مکران ءِ بازیں ھنداں بلوچ ورناہ بیگواہ کنگ بوتگ اَنت.

اے وڑیں وھداں کہ ھرکس چہ لاک ڈؤن ءِ سبب ءَ لوگانی نِندگ ءَ لاچار اِنت چُشکہ آ وتی لوگانی تہ ءَ انت آزاد انت وتی وڑ ءَ انت بس چہ ھمے تُرس ءَ ڈن ءَ در نیاینت کہ کورونا مار ءَ وتی ھرجان مہ کنت آجوئی ءِ ارزِشت ءَ زانگ ءَ اَنت کہ آجوئی ھُدا ءِ داتگیں چونیں دادے.
اے ساھتاں وتی سرے جاورانی گِندگ ءُ بزگی ءِ مارگ ءِ ھمراھی ءَ ھما بلوچانی آجوئی ءَ توار چِست بکن اِت کہ پاکستانی لشکر ءَ پہ تُپنگ ءِ زور ءَ گار ءُ بیگواہ کُتگ اَنت کہ سالانی سال تھاریں کوٹیانی تہ ءَ بے دودمانیں لشکر ءِ لٹ ءُ کُٹانی آماچ اَنت۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔