ولی ئیں ولیؔ
نبشتہ کار-بہادُر بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
آ بری ئیں زِمستان ءِ دِراجیں شپ منا شر یات اَنت کہ تو گوں وتی وشّیں هبر ، اَھدی کِسّہ ءُ داستان ،راجدپتری گپ ءُ گال ءُ بینجو ءِ ابیتکیں سازاں گوں گوازینت اَنت، بلے اے بَراں زِمستان تئی یاتاں گوں تہنائیءَ گوْزان اِنت، منی ٹَنڈِیل۔۔۔
سرپدئے کہ چہ ترا پد اے ملپَدانی سرجمیں رنگ مَٹ بوتگ اَنت ؟ کُلبرءَ وتی ماہِکانیں شَپانی مُشاعرہ آنی پَتّر پیچ اِتگ ؟ ھؤ اے ھم راستے کہ ناکو ءَ ھم وتا مِہلبیں ھاکءِ میار کتگ؟ ءُ سرپدئے۔۔؟
سرپد ئے کہ تئی ڈَل دیمیں میتگءَ ھم وتی هما بُرزیں ٹَہکانی پُرس ءِ پتّرے داشتگ؟
من ، پیر مردیں بہادُر گوں بے رِیائیں وهدءَ سُوگند وارتگیں تئی پکرءِ پاسبان، گُمانءَ ھچ نہ اَت کہ اِنچو زُوتّاں بس گوں شُمئے کِسّہاں پشت کپاں۔
بلے چے کنیں ولیؔ؟
مردم ءِ وتی ھیال بنت کہ آھانی تہا اُوژناگ کنگ لوٹیت ءُ جہان وتی داب ءَ وتا پیچ اِیت ءُ پلگاریت، بلے دُرْستاں چہ گیش ھاک ءِ مہر اَنت کہ مردم ءَ چہ وت سدگءَ نئیل اَنت۔
چوناھا وھداں من ہمے مار اِتگ کہ مردم وتی کوپگ ءِ باراں ٹہینان ءُ کم کنان کنت ءُ وھد پہ وھد ءَ آسودگ ءُ گیگ ءُ گوْر بوھان بیت ، بلے مروچی من گُشاں چُشکہ من پیسرا جیڑ اِتگ چوش نہ اِنت، بگندئے پہ بے سسّا ءُ بے سَمائیں مردمءَ پہ اے گُنجائش بہ بیت اِیں، بلے گِراں بہائیں وھدءِ ھمگامیں مُساپراں پہ اے دانکانی توجیل ماناھے نہ دار اَنت، بلے اے ھبرءَ چہ مُدّتےءَ پد من پہمگءَ آں ،کہ بَہ سنگینیں بارانی کوپگیں شاہیم ھچبر ماں برزاد نہ بنت۔
ءُ راستے کہ وھد یک دَربرجاہ یے، کہ آ وتی گاماں گوں مردمءَ زندمانءِ بازیں رازاں سرپد کنت، بلے ھما مردم کہ آئی ءِ مجگاں ایر کپت بِہ کنت، آئی ءَ ونت ءُ پہم اِت بہ کنت .
بے ھساب زندگیں یات اَنت کہ شپ ءُ روچ ماں دلءَ جِکّ جن اَنت، پہ لس مہلوکءَ بگندئے ھُشکیں کِسّہ اَنت ءُ ایر اَنت بلے من ھردے اے زھیرانی دپترءَ پچ کناں ءُ چاراں گڑا باز بے چاڑ باں، اے گوْستگیں یاتانی دپتر ءِ ھمُک تاکاں وانانءَ چہ دلءَ بازیں جست پاد کئیت، “من باریں اے زہیرانی چاڑاں کوپگاں زُرت کناں؟ اشاں پہ وتی نوکیں بانداتءَ ماں سینگءَ جاہ دات ءُ سر کُت کناں؟ یا کہ اِنّاں؟”
ولی
بار سَک گِران اَنت، بلے دومی دیمءَ چہ آھاں منی سر رِیچیں شاہیم ءِ توکَل ھم کمتر نہ انت، چیا کہ اے توکلانی بُنزہ گوں سُہرچکیں ہُوناں رجگ بوتگ اَنت، ھما سُہر چکیں ھون کہ ماں مِسکیں ھاک ئے دلبندءَ نکش اَنت ، آ مردمءَ را ھمُک گرانیں بارءَ ماں ارزانیں چمےءَ پیشدار اَنت۔
ولیؔ،
کَسانیں مدّتے ءَ کمو پیسر ءِ گپ یے، منی اوّلی بَر اَت کہ من کُلبر ءِ مُشاعرہ ءِ پتّر لگت دات، چوناھا من ھمے اِش کُتگ اَت کہ کُلبر ءَ ھم یحییٰ یے ھست اِنت، ھمے یحییٰ ئے گیشیں جُست ءُ پداں منءَ آؤداں سر کُت،
چونہا یحییٰ ئے جند من نہ دیستگ بلے آئی ءِ زندگیں کِسّہ اِش کتگ اَنت پمیشکہ دلءَ گشت کہ اے یحییٰ ءِ دیدارءَ الّم ءَ بکن، بگندئے ھما یحییٰ ءِ چہرگءَ بہ جنت ءُ آئی ءِ گپ ءُ تِراناں وَ المءَ کنت.
اے یحییٰ باز مہروانیں مردمے اَت، آئی ءِ گپّانی گوشدارگءَ گوں گوْشے من ھم رُدان ءُ یحییٰ یے بوھان اِتاں، یک شہزانت ءُ مزنیں شاعرے اَت، آئیءِ بازیں شعر ءُ گَال دنیگت منی سینگءَ نکش اَنت۔
بلے آئی ءِ یک شعرے ءِ دو بندانی ماناہ ءَ دنیگت من سرپد نہ بوتاں۔ آئی ءَ گْوشت کہ
“چونیں نا سرپدے کہ ھچ گپءَ پوہ نہ بیت ،
من گُشتگ ساجیءَ برو آ کلبرءَ شُتگ”
ادا ھیرانی ایش اِنت کہ آئیءَ ساجی ءَ پہ گُشگ بوتگ، آ کلبرءَ پرچے شُتگ؟
بازیں شپاں کُلبر ءِ مہکانیءِ ساھگ ءَ جل اِت ءُ آئی ءِ شعر گوشداشت اَنت، داں دل ءَ نہ گُشت کہ واتر بِہ باں، بلے ھمدا پدا ناکو اَتک گْوشت ئِے کہ بیا ترا وتی ھلک ءَ براں ءُ پیش داراں، بہارگاہ اِنت ھم، آؤدا ترا شیر ءُ شیلانچ ءَ ھوار مدَرے ھم وارین آں۔
راہءَ دلءَ گُشت کہ ناکوءَ ھمے شعرانی ماناہ ءَ جُست بکن، بگندئے بزانت ئِے، بلے ناکو بالاچ ءِ کِسّہان اَت ءُ من پدا بیہال بوت آں۔
پدا باز جہد کُت کہ آئی ءِ جند ءَ بگنداں ءُ ھمے شعرانی ماناھاں بزاناں بلے وائے کِسمت کہ دوبَر دیدار نہ بوت۔
بالاچ انگت سک کَسان اِنت، بلے سکّءَ شیوّار اِنت،
ھاھاھامن کند اِت ءُ گشت کہ تئی بچ اِنت ناکوؔ۔
ناکو ھم سکیں شیوّار ءُ جور جوابے اَت، کُلبر ءِ شاعر ءِ شعرانی پیما آئی ءِ بازیں کاراں ھم من ءَ اجکہ کتگ اَت،
گوں ناکو ءِ اجبیں کِسّہاں ما آئی ءِ ھلک ءِ نزیک ءَ سر بوتیں داں ورنائے مئے دیم ءَ اتک ءُ مارا لوگے ءَ برتے.
شیر ءُ شیلانچ ءُ ناہ ءُ مدر پیسرا چہ جریدگ اِتنت، موسم ھم اے روچ ءَ چو شیر ءُ شیلّانچانی پیما گُشئے پیسرا چہ جریدگ کنگ بوتگ اَت ، آبریشُمیں جمبر چو زمین ءِ کُودِکیں چُکّانی پیما ھورو، ھورو کنگ ءَ اِتنت ءُ گوْات چو نہنگءِ کور ءَ تچگ ءَ اَت۔
ولی ،
زندمان ءِ روچانی تہ ءِ لہتیں روچ بنت، کہ ما آھانءَ زندمان ءِ چہ آ دگہ روچاں جِتا ءُ گچینیں روچ بہ گُشیں ھم رَد نہ بئیں،
اے روچ ھم منی زندمان ءِ گچینیں روچے اَت، من نزانت کہ منی ءُ ناکو ءِ گُڈّی دیدار اِنت، من اے نزانت کہ آ منا ھلک ءَ دیم دنت ءُ وت پدا واتر نہ بیت، بلے آئی ءَ بگوش بیا کہ اے کوھساراں پدا ھوراں پہ تبے گوْرتگ، پدا بہارگاہ اِنت، اگاں پمّا واتر نہ کن ئے، بلے پہ وتی بالاچءَ بچار ، آ انگت سک کَسان اِنت، آئی ءِ وانگ انگت سرجم نہ اِنت، تئی یاتاں آ الّمءَ زندگ دار اِیت، چیا کہ تئی بچ اِنت، سکیں شیوّاریں چُکے، بلے آ تئی مہراں گوں رُدوم زورگ لوٹیت ،ءُ ترا ابید تئی مہراں آئی ءَ کس دات کُت نہ کنت۔
ولی، ھنّوں شپ اِنت، آزمان استالاں سمبہینتگ، من وتی زمین ءِ دلبند ءَ نِشتگ ءُ آھاں چارگءَ آں، دُور ماں آزمان ءِ میان ءَ یک استالے چہ دُراہیں استالاں جِتا مریت ءُ زندگ بیت، آئی ءِ تہا گُشئے من وتارا گندگءَ آں، یا کہ آ منا گندگءَ اِنت ءُ منی کِسّہ ءَ گوں آ دگہ استالاں آرگ ءَ اِنت، اے ھم بوت کنت۔
منی گوْرا بس چِرتّانی توار اِنت ءُ ساپیں گوریچّءَ داں سُہب شِیک شِیکّے بِر، اے شپ نوں چون وتءَ ماں بامے ءَ سر کنت، آئی ءِ ھالءَ منءَ جست کن کہ آئی ءِ تہنائی ءِ بار منی کوپَگان اِنت۔
اے ساھتاں گندئے تئی بینجو ءِ زیلّ اے کوھاں ژامبلینگ ءَ بوت اِیں، کُلبر ءِ شاعر شعر وانگءَ بوت اِیں، ناکو بالاچءِ کِسّہاں، ءُ تئی ڈل دیم ءِ بُرزیں ٹَہکاں ھما ڈَول ءَ آزمان سرا زُرت اِیں،
گڑا اے زمین الّم ءَ وتی جندئے رنگءَ بوتگ اَت ءُ من هم ادا استال ھساب کنگءَ نہ اِتاں، بلے لاچار اِنت مردم چے بِہ کنت شپ وَ ھر رنگءَ ھلاس کنگی اِنت۔
دی بلوچستان پوسٹ : اے نبشتانک ءِ تہا درشتان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ۓ جندءِ گنت، الم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منوک بہ بیت یا اگں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
