TBP Balochi

بندیں کوٹی ءِ جِنک
(چِل ءُ پنچُمی بھر)

اکیل مراد

دی بلوچستان پوسٹ

اے یک ردی یے بیتگ لھتے اداراں سرجمیں جھان ءَ تالان بیتگ اَنت منی کستریں برات ءِ بدن ءُ مجگ ءَ ھما زانشتی بیتگ اَنت ءُ آیاں اے دیست کُت نہ کُتگ اَنت وھدیکہ منی برات زندگ اَت اے زانشتی آئی ءِ بدن ءِ تہ ءَ گار بیتگ اَنت ءُ مارا اے پیشدراھی نہ بیتگ اَنت اے ھما بدن بیتگ کہ چراھی ءِ تہ ءَ آپ زوریاں جاہ کُتگ منی برات ءِ بدن مُرتگ آ آپ زوریں آپ داریں بدن ءُ آپی ءَ چَہ زبھر بیتگ اے زوریں ردی بیتگ اے ردی سرجمیں جھان ءَ تالان بیتگ بدنامی،

ھما وھد ءَ کہ آ بیران بیتگ ات، آ کسانُکیں برات آئی ءِ پُشت ءَ دراھیں چیزاں مِرگی بیتگ ءُ آئی ءِ دردناکی ءَ چَہ مرگ یک زنجیرے ءِ رنگ ءَ بیتگ آئی ءَ چَہ بندات بیتگ ھما کسانُکیں چُک ءَ چَہ چُک ءِ مردگیں بدن آ ویلاں چَہ بے پرواہ بیتگ چراھی ءِ سوْب ءَ چَہ ایریچ بیتگ اَنت اے زانشتی کہ آئی ءَ بیست ءُ ھپت سال ءِ زندگی ءِ وھد ءَ وتی تہ ءَ میار بند کُتگ اَنت آئی ءَ اشانی نام ھم نہ زانتگ اَنت

کَس ءَ ھم پلگاری ءَ دیست کُت نہ کُتگ اَنت بس من وھدیکہ من ءَ اے سرپدی رَس اِتگ سبکیں زانت اے زانگی ءِ زانشتی منی کستریں برات ءِ بدن ھم منی بدن بیتگ من ءَ ھم مِرگی اَت ءُ من مُرتگ آں ھم منی کستریں برات ءَ من ءَ وتی نیمگ ءَ گوں ھمگرنچ کُتگ آئی ءَ من ءَ وتی نیمگ ءَ کَش اِتگ ءُ من مُرتگ آں

مھلوک ءَ اے وڑیں چیزانی بارو ءَ سرپدی دیگ بہ بیت کہ آیاں اے مٹ کنگی اِنت کہ بے تواریں زانشت وت یک زانشتے ءِ کِرد اِنت کہ مُرت کَنت اے وڑ ءَ پیسر ءَ ھم بیتگ ءُ انگت ءَ ھم بیت اِنت کہ آ وتی بارو ءَ وت درشان کُت نہ کن اَنت ھِچ بر ناں کہ آ سرجم ءَ ٹگی اَنت آیانی بن ریشگ ءِ بارو ءَ گپ نیست بلکیں اے بس رھبندی اَنت لھتے مردماں آئی ءِ بن ریشگ ءِ بارو ءَ سرپدی نہ بیت تانکہ آ ناسرپد اِنت آ زانت کہ اے وڑیں دگہ لھتے مردم کہ آئی ءِ ھما مردمانی جاڑیگ بوھگ ءَ پشت ءَ کَپ اَنت تانکہ آئی ءِ زور ءِ بارو ءَ سرپدی مہ بیت زندگی ھما وھد ءَ بے آپی اِنت کہ تانکہ آ زندگی کنگ ءَ اِنت بے آپی ءِ کم ءُ گیشی ءِ جُست نہ اِنت اے بے آپی ءِ پسو ءُ جُستانی اے نہ اَنت اے دگہ چیزانی جُست ءُ پسو اَنت ھر چے کہ ناسرپدی ءَ نہ اِشتگ اے گوشگ ھمے کساس ءَ رد اِنت

آ بنا ءُ سرجم ءَ ابید ھمے وڑ گوشگ بیتگ کہ آ روھی زندگی ءِ بنداتی بیت ءُ ھلاس ھم بیت اِنت پرچا کہ اے روہ گوات ءَ گون اِنت یک گواتے کہ ابرم ءِ نیمگ ءَ کَشگ ءَ اِنت کجام ھم وھد ءَ بال کَنت ءُ روت

ریک پاداں زمین ءَ مردگانی ھَڈاں بہ چار، چُکانی مردگانی ھڈاں بہ چار بے آپی اود ءَ چَہ گوست نہ کَنت آ اوشت ایت ءُ دومی کِشک ءَ رھادگ بیت

منی کستریں برات کہ مردمانی چماں بے آپی بیتگ بلے آئی ءِ تہ ءَ ھِچ وڑیں داگ پِر نہ بیتگ ابید سھری ءَ ھمدپ بیتگ منی کستریں برات ءِ گور ءَ ابید ءِ گریواسکاں دگہ ھِچ نہ بیتگ آئی ءِ گور ءَ گپ کنگ ءَ ھِچ نہ بیتگ یا دگہ جاھے ءَ یا اِد ءَ ھِچ کہ ھِچی نہ بیتگ آ وانکوک ءُ زانوکے نہ بیتگ آ ھِچ بر ھِچ چیز ءِ دربرگ ءِ کَچ ءَ نہ بیتگ آئی ءَ گَپ کنگ نیاتکگ آئی ءَ بازیں مُشکلیں رنگے ءَ ونت کُرتگ بازیں مُشکلے ءَ نبشتہ ئِے کُرت کُتگ برے برے ھمے سماہ بیتگ کہ آئی ءَ گمیگی ءِ گریوْگ ھم نیاتکگ اَنت آ یک مردمے اَت کہ آئی ءَ ھِچ سرکَج وری نیاتکگ ءُ ترس آماچ بیتگ

منی تہ ءَ آئی ءِ واستا کہ گنوکی ءِ مھر اَنت آ منی واستا یک کارِست کاریں چراگے بیتگ من نہ زان آں کہ من ءَ آئی ءِ واستا اے کساس ءَ چتور مھر بیتگ

من آئی ءِ بیرانی ءِ واھِشت ایر کُتگ اَت من ءَ آئی ءَ چَہ دَہ سال بیتگ اَت کہ جتا بیتگ اَت وھدیکہ ھمے وڑ بیت من آئی ءِ سر ءَ پھر ءُ شانے ءَ آئی ءِ بارو ءَ جیڑ اِتگ ھمے سما بیتگ اَت کہ من ھر وھد ءَ آئی ءِ گوما مِھر کُرتگ آ مِھر ءِ دیم ءَ ھِچ چیز زاھِر نہ بیت کہ من مرگ ءَ چَہ بیھال بیتگ آں

ما یکجاھی ءَ باز کم گپ کُتگ اَت ما مستریں برات بارو ءَ، وتی مات ءِ چَٹ کَشیں پَٹ ءِ بدبھتی ءِ سر ءَ باز کم گَپ جتگ

چریشاں چَہ ابید ما شکار، توپنک، مشین ءُ گاڑیانی بارو ءَ گپ جَتگ آئی ءَ منی جزگیں گاڑی ءِ سر ءَ سک زھر کیت ءُ من ءَ ھما گاڑیانی بارو ءَ درستیں گپ ئِے جَتگ اَنت کہ ھما آئی ءِ گور ءَ بیتگ من شکار، توپنک ءُ گاڑیانی دراھیں کاپراں چَہ زانوگِر بیتگ آں

اے وَ پدری یے کہ ما اے بارو ءَ گَپ جتگ اَت کہ ما مھتاج نہ ایں گڑا مارا شیر وتی لاپ ءَ کن اَنت یا پد ءَ کور ءِ آپ ءَ بُڈّ ایں اگاں ما کور ءِ ترندیں لوھڑاں اوژناگ بہ کن ایں گڑا آ دو سال ءَ من ءَ چَہ مستریں

کِسہ روان اِنت سپر ماں پرانسی جِنک ءَ ـ ـ ـ

ندر پہ تَتکَگیں ارواہ ءَ تئی

اومان بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

پہ تئی کانچ ءُ کاگَدیں بالاد ءَ، پہ تئی شوکیں کندَگ ءُ ٹھکاں ، پہ تئی نیاد ءُ مجلِساں ءُ پہ تئی جنگانی آؤرتَگیں کِسّھاں سک زھیریگ اِت آں،بلے ارمان تو دُرستیں مُـراد مئے بے مُراد کُت اَنت.

امئے زُوتاں جیڑ اِتگ اَت کہ گوں ترا گِند ءُ نِندے بِکناں بَلے زِند ءِ کار ءُ مَداں سَک گَسّی اِتاں کہ اتک نا کُت، مـن کامریڈ ءَ را کلوہ داتَگ اِت اَنت، نزانان ترا سَر ئِے کُت اَنت یا اِنّا؟

من گُشتَگ اَت کہ واجُل ءَ بُگش من بُـونـڈ بَستَگاں ءُ سرگِپتَگاں، مرچی باندا ءِ سراھاں پیداکاں، منی کوشِست ھمیش اِنت کہ زُوت ءَ چہ زُوت وتـ ءَ سَـر بِکناں، بس کمّیں نگیگاں وت ءَ گیگ ءُ گْور کناں، الّم کاھَاں، بَس تو اَنچو بہ سَمج بہ گْوش من پیداگاں، بلے من اے کدی ھَم نہ جیڑ اِتگ کہ تو ھَم دمبَـرگ زان ئے، تـو ھَم دْروھگ ءُ دگاہ دیگ زان ئے ءُ پُشت ءَ کِنز ئے.

مرچی بہ گند ئے منی کَلم شَرمندگ بہ بیت پہ اے نِبشتانک ءَ چی ءَ کہ من تتکگیں ءُ پَشت کَپتگیں مردُمانی سر ءَ نِبشتہ ھِچبر نا کُتگ ءُ نہ کناں ، چی کہ آیاں پہ وتی دیدگیں زمین ءَ مھر نیست گُڑا آیاں پہ کَسّ ءَ مھر نہ بیت.

آزمانک: گُرک ءُ بُزّ

نبشتہ کار :داد بلوچ شاشانی

دی بلوچستان پوسٹ

کَھور ءِ میتگ ءَ گُرک سک باز اَت ءُ گُرکاں سرجمیں میتگ بزگ کُتگ اَت ،ھر روچ یک لوگے ءَ دْور اِش کُت ءُ بُزّ ءُ پَساناں کُشت ءُ وارت ءُ وتی پُشت ماں دات ءُ شُت اَنت، میتگ ءِ مردُماں شُت میتگ ءِ کماش ءَ را گْوشت” بیا اے گُرکاں مارا پُوزّ ءَ رَسیتگ مئے کماش تو ئے بے تئی ءَ ما وَ ھچ کُت نہ کن اِیں ءُ تو مارا راھے بدئے ما اے گرکاں چوں بہ کن اِیں”.

میتگ ءِ کماش ءَ بس ھر روچ دپی دَلاس ءَ دات ءُ مردُم رَد دات اَنت ءُ وتی دیوان ءَ پاد کُت اَنت، پد ءَ گپ ئِے بے ھیال کُت، پرچاکہ میتگ ءِ کماش وش اَت انچوش بہ بیت اگاں میتگ ءِ مردُم تنگ مہ بنت من ءَ جُست نہ کن اَنت نہ کہ منی کماشی ءَ منّ اَنت نہ کہ من ءَ زَرّ ءُ مال ءُ دْولت دے اَنت، میتگ ءِ مردُم بے زار بوت اَنت میتگ ءِ کماش ءَ وَ ھچ نہ کنت مارا ھچ ازباب ءُ سامانے نیست کہ گوں گُرکاں جنگ بہ کن ایں ءُ گُرکاں چَہ وتی میتگ ءَ دَر بہ کن ایں، پد ءَ مارا موکل ھم نیست کہ بے جست ءَ اے وڑیں کارے بہ کن اَیں، اگاں کُت بزاں ما کماش ءِ راہ ءُ رھبند ءَ چہ رَد اِیں، مارا سزّا ھم دیگ بیت یا چَہ میتگ ءَ لَڈینّگ بیت،مئے ھمے گِس ءُ جاگہ آس ماں دارگ بنت ما کُشگ ھم بہ ایں .
میتگ ءِ مردُم لاچار بوت اَنت چَہ گُرکانی تُرس ءُ بیم ءَ وتی بُزّ ءُ پَس ءُ مال چیر کُت اَنت بزاں کُڈ جوڑ کُت ءُ بُزّ پَس کُڈانی توک ءَ کُت اَنت دانکہ گُرک مئے پَس ءُ مالاں مہ ور اَنت بلے گُرک انگت پَد نہ کِنز اِت ، چَہ وتی کار ءُ کِسب ءَ کُڈّانی کَش ءُ کِر کْونڈ جَت ءُ کُڈانی تَہ ءَ شُت اَنت پَس ءُ مال وارت اَنت یا گوں وت بُرت اَنت گُڑا میتگ ءِ مردُماں کُڈّانی کَشاں تَلک ءُ لوپ کَڈات دانکہ گُرک کاینت مئے تلک ءُ لوپ گِراں گُرکاں انچوش بازیں گُرکے کُشتگ بوت گُرک شُت اَنت میتگ ءِ کماش ءِ کِر ءَ وتی ارزی دات کہ” مئے چُکچینی بُوگ ءَ اِنت ،مردُم مارا میتگ ءَ وش نہ کن اَنت ھر روچ مارا کُشگ ءَ اَنت ما کسی کار ھراب نہ کُتگ مارا ناھک ءَ کُشگ ءَ اَنت” ۔
میتگ ءِ کماش پیسر ءَ زھر اَت کہ میتگ ءِ مردُماں من ءَ یل کُتگ ءُ منی ماتات نہ بوتگ اَنت ءُ دومی بے منی جُست وتی مال ءُ دَلوت کُڈاں کُتگ اَنت ءُ پد ءَ کُڈانی کَش ءَ تلک ءُ لوپ ایر کُتگ، کماش ءَ چار اِت وھد وَ ھمیش اِنت نوں پد ءَ چُشیں وھد کُجا کیت ءُ کماش ءَ میتگ ءِ مردُم توار کُت اَنت وتی دیوان ءَ مردُم اَتک اَنت داں گُرک نشتگ اَنت پیسر ءَ گُڑا کماش ءَ شاکار اِت ءُ گْوشت” شُما گُرکاناں بزگ کُتگ ھر روچ اے بزگاں وت سر ءَ چی ءَ کُش اِت، شُمارا زاناں اد ءَ نندگی نہ اِنت”؟
میتگ ءِ مردُماں گْوشت” واجہ مارا وَ نندگی اِنت اے مئے زمین اِنت اِد ءَ ما وتی پُشت ءُ دَر پُشت ءَ بوتگ اِیں نوں کُجا رو اِیں ءُ مارا دگہ جاگھے وَ نیست،بلے واجہ گُرک مئے پَس ءُ مالاں ورگ ءَ اَنت ما چون کن اِیں ءُ تئی کِر ءَ ھم ما ھزار رَند ءَ اَتکگ ایں کہ تو ھچ نہ کُتگ، ما لاچار اِیں دست مئے ھچ ءَ نہ رَس اِیت.”
دیوان ءَ سک باز باوست بوت بلے ھچ راہ ءُ دَر نہ بوت، گُڈسر ءَ کماش ءَ گّوشت “دگہ وھد ءَ اگاں گُرکانی یکے شُما جَت ءُ کُشت من شُمارا اِد ءَ لَڈّین آں “۔
مردُم بزگ بوت اَنت ءُ بلاہ بلاھیں گار بُر اِت ءُ وتی پَس ءُ مال ھمے گارانی تہ ءَ کُت اَنت ءُ گُرک ھم بزگ بوت اَنت کہ گوں آیاں گار پَٹگ نہ بوت اَنت، گُڑا گُرکاں شَور کُت بیا اِت بُزّاں رَد دے اَیں ءُ گْوش اَیں کہ شُمارا شُمئے واھُنداں تھاریں گارانی تَہ ءَ کُتگ، شُمئے زند زندے نہ اِنت شُما ھچ نہ گند اِت، اِمروز جنتے ءُ شُمے اے زند ءَ چَہ زند مہ بوتیں شَر اَت ۔

گُرکانی دیوان ءَ اے گپ منّگ بوت بلے نوں ھیران اَت اَنت کہ چون بُزّاں بہ گند ایں گَرک اِنت، اے وَ انچوش چیر ءُ اندر کنگ بوتگ اَنت کہ اِشانی گندگ نہ بُوگی گپے ، گُڈسر ءَ ھمے راہ دَر اِش کُت بیا اِت دگہ مُلکے ءَ رو ایں ءُ پہ وت دو چار بُزّ تیار کن ایں، بزان لب ءُ ملام دے ایں ءُ دیم اِش دے ایں دانکہ آ بیا اَنت اد ءَ بُزّانی کِر ءَ مئے گپاں سر بہ کن اَنت دانکہ پہ ما سے ءُ چار بُزّ دَر بیت گُڑا ما وتی کار ءَ گوں شَریں وڑے ءَ کت کن اِیں، دیوان ءَ دو ءُ سے شَریں چالاکیں گُرک ءَ را ھمے زمہ داری دات اِش ءُ دیوان ھلاس اِش کُت ۔
ھمے گُرک دگہ ڈیھے ءَ شت اَنت ءُ چار شَریں چالاکیں بُزّ وتی دوست ءُ سنگت کُت اش ءُ کھور ءِ میتگ ءَ دیم اِش دات ، کھور ھمے میتگ ءِ کماش ءِ نام اَت ۔
آ بُزّ اَتک اَنت ھمے میتگ ءَ داں ماھے ، یا ماھے ءَ گیش تر ءُ گرد اِش ءُ گُرکاں ھچ نہ کُت اَنت، ایشانی گپ گیش تمرد بوت اَنت ءُ گوں کھور ءِ میتگ ءِ ایدگہ پَساں گوں گند ءُ نند بوت گڑا گْوشت اِش ” مارا گُرک ھچ نہ کن اَنت، شُمارا چون ور اَنت یا کُش اَنت، شُمے واھُند دروگ بند اَنت ءُ شُمارا بزگ کُتگ اِش ، بُزّانی کسان پادیں ٹولی ءَ باور کُت گوں ھمے درامدیں بُزّاں شُت اَنت کَھچر ءُ کُوچگاں گَشت ءُ ترو ءُ تاب کُت، وش وشیں کاہ وارت ءُ چَرت ءُ گُرک اَتک اَنت سنگت بوت اَنت گوں دوستی ءُ مھر کُت ۔

ھمے رنگ ءَ کم کم ءَ میتگ ءِ کسان پادیں بُزّ سرجم ءَ چَہ گاران دَر روان ءُ کوہ ءُ کْوچگاں اَتک اَنت ،کم کم ءَ پہ وت گلے ٹَھینت ءُ وتی آجوئی ءِ لوٹ ءَ دَر کَپت اَنت ۔
بُزّانی کماش ءُ مستراں پہ سرپد کنگ ءَ وتی وس کُت بلے کسان پاداں گپ گوش نہ داشت پسو ھمے کُت اِش ” شُما ناسرپد اِت، نوں وھد ءُ جاور بدل بوتگ اَنت شُمے وھد نہ اِنت، نوں گُرک مئے سنگت اَنت ما اے گارانی تَہ ءَ وتی زند ءَ ازاب کُت نہ کن اِیں”.
بُزّانی مستر ءُ کماشاں گْوشت” بابا اے شُمارا رد دیگ ءَ اَنت گُرک ھچ بر شُمے نیک نہ بنت شُمارا بزگ کنگ لوٹ اَنت” ۔
بلے کس ءَ گپ گوش نہ داشت ءُ وتی آجوئی ءِ لوٹ ءَ روانک کَش اِت ھَکل ءُ کوکار کُت دگانی سر ءَ زھرشانی کُت گُرک گوں بُزّانی ھَواری ءَ اَتک اَنت روانک ءُ زھرشانی ءَ ھَور بوت اَنت ءُ وت ءَ را درد وار اِش کُت ۔
انچو وھد ءُ سال رواں بوت اَنت سرجمیں بُزّ چَہ گاراں دَر اَتک اَنت ءُ گوں گُرکاں یکجاہ بوتگ اَنت کوہ ءُ کوچگان یَلہ بوت اَنت ۔
نوں گُرکاں پد ءَ وتی دیوانے کُت کہ مئے وھد پد ءَ اَتک ات، بیا اِت بُزّاں چوں یکجاہ بہ کن ایں ءُ بُہ کُش ءُ بُرو اَیں ؟
گُڑا دیوان ءَ ھمے پیسلہ بوت سرجمیں بُزّاں داوت بہ دے اِت ءُ بُگْوش اِت بیا اِت شُمے آجوئی ءَ پہ دیوانے کن اِیں دانکے شُمارا سرجم ءَ آجوئی بِہ رَس اِیت.

بُزّاں وتی سرجمیں ٹولی یکجاہ کُت اَنت ءُ گرکانی دیوان ءَ ساڑی بوت اَنت، گڑا گُرکاں بُزّ انگر کُت اَنت ءُ یک پہ یک ءَ کُشان ءُ وتی امبار پُر کُت اَنت۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

کرونا ویروس

شوھازکار: ماریہ بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

کرونا ویروس یک ویروسانی گَلے کہ آئی ءِ لاپ ءَ بازیں ویروس بنت انچوشکہ سارس، مرس ءُ گُڑا آیانی شاہ ءِ لاپ ءَ لھتیں “آرتوکروناویرانی”، “نِڈووائرال” ءُ “رِبویریا” ڈولیں وڑ وڑیں ویروس ھست انت بلے اے ویروس چہ سارس(سویئر، آیکیوٹ ریسپاریٹری سانڈرم) ءَ سْیادی دار ایت کہ اے یک تْرُند ءُ کُشوکیں سینگ ءِ نادراھی یے کہ نَپَسّ ءِ دگ ءَ نادراہ ئِے کنت پمیشکا مردم ءَ ساہ ءِ کشک ءَ سَک ژند ءُ پند ئِے کنت البت اے ویروس چہ بنداتی ءَ گیابانی دلوت ءُ جاناورانی جان ءِ تہ ءَ ودی بیت ءُ آیاں رِیکّ ءِ نادراھی دنت پد ءَ لھتیں گیابانی دلوت چہ رِیکّ مر انت ءُ لھیتں وتی وش بھتی ءَ جاندراہ بنت۔ میڈیکل سائنس ءِ پِڑ ءَ اے ویروس ءِ نام COVID-19 ءِ نام ءَ زانگ بیت۔ انچوشکہ کہ سارس ءِ ویروس چہ اوشتراں ودی بیت اگاں سارس ءِ نادراھیں اُشتر ءَ کسے دست بہ جنت پد ءَ ھمے ویروس مردماں گیپت البت سارس ھمے بازاری کلگ ءُ تپ ءِ درماناں گار بیت ءُ چوناھیگا سارس ءِ نادراھی ھم سَک باز کم انت بس یک سالے ءَ اَربانی دمگ ءَ بوتگ اَت۔

بلے اے کرونا ءِ نوکیں ویروس COVID-19 چہ شپچر ءُ مُشکانی جان ءِ لاپ ءَ ودی بیت

اے ویروس گْوستگیں زمستان ءَ میان اُستمانی راجانی دیم ءَ ھما وھد ءَ آتکگ، وھدے کہ چین ءِ تیوگیں شھر واھون ءُ لھتیں بازیں شھر وتی ارجان ئِے جتگ، مرچیگیں رمس ءَ ایوک ءَ چین ءِ لاپ ءَ کُلیں نادراھانی لڑ چہ لک ءَ گیشتر انت ءُ ھزارانی کَچ ءَ مردم نادراھجاھاں بستری اَنت۔ بازیں پٹ ءُ پول ءِ رِد ءَ پنچ چینی سنگت پہ شکار ءَ جنگل ءَ شُتگ انت ءُ آیاں بازیں شپچر ءُ مُشک شکار کت انت ءُ چہ آیانی دست جنگ ءُ شپچر ءُ مرگانی گْرادگ ءَ اے ویروس بنی آدم ءِ جان ءِ پُتر ات۔

پد ءَ وھد ھر شکاری یے گوں کرونا ویروس ءِ باراں وتی لوگ ءَ شُت انت ءُ دو ھپتگ ءَ رند وت نادراہ بوت ءُ ماہ ءِ تہ ءَ تیوگیں شھر اش نادراہ کت انت۔ نی مرچی ھمے کرونا ویروس ءِ اُرش ءُ ترس ءَ چینیانی تیوگیں شھر زندان ءِ وڑ ءَ انت توری کارجاہ ءُ وانگجاہ گْوش ئے یا توری سرکاری کار ءُ پوریاگِر، دراہ اوشت ءِ آماچ انت۔ شھرانی دمک ءُ دگ ویران انت چریشی ءَ بے مرادیں چین ءَ ٹریلین ڈالر ءِ کساس ءَ زری بیرانی ھم رستگ ءُ انگت ءَ رسگ ءَ انت ئِے۔

تیوگیں آپریکہ، ایشیا ءُ یورپ ءَ چینی ساماناں کس ناں بھا زُر ایت ءُ نیکہ دست اش جن اَنت۔

کرونا ویروس ءِ آماچ بیگ ءِ اولی نشانی ھمش انت کہ چہ کرونا ءَ مردم ءَ را کلگ ءُ تپ، کار ءِ ژندی ءُ ساہ کَشگ ءِ تکانسری بیت البت گُٹ ئِے ھراب بیت ءُ چِشَگ ھم باز بیت۔ وھدے کہ اے ویروس ءِ نادراھی یکبرے گِران کپت گُڑا پُپّانی نادراھی کہ “نمونیا” ھم گْوش انت ئِے، ھمے بیت ءُ رند ءَ جان ءِ بازیں آزا ءُ لُوٹ کار کِل اَنت ءُ ویروس ءِ نادراھیں مردم مِر ایت
۔
اد ءَ مارا دلگوش کنگ لوٹ ایت کہ میان اُستمانی جاندْراھی گل ڈبلیو ایچ او ءِ رِد ءَ مردتگیں مردم ءِ جون آئی ءِ سْیاد ءُ وارساں نہ دیگی انت بلکیں استان وتی پیلوئیں بند ءُ بستاں گوں مرتگیں جون کَلّ بہ کنت ناں کہ سْیاد وارساں بہ دنت ئِے کہ اود ءَ سْیاد، وارس ءُ دگہ مردمانی مُچی یے بہ بیت پد ءَ ھمے مُچی ءِ مردم ھم ویروس ءِ آماچ بنت۔ گُڑا اے درگت ءَ بازیں استاناں مرتگیں مردمانی جون کلّ نہ کتگ انت بلکیں مُرتگینانی جوناں ماں آس ءَ چگل دے انت ءُ سوچگ ءَ اَنت۔

کرونا ویروس ءِ تالان: اے نادراھی باز ترسینوکیں نادراھی یے، چی ءَ کہ اگاں اے نادراھی یک بزیں شھرے ءَ آتکگ گُڑا اے بازیں مردماں پیڑین ایت گُڑا اے نادراھی ودَ ایت ءُ ھما شھر ءُ ھنکین ءَ تلان بِیان روت پمیشکا گیشتریں مھلوک ءَ نادراہ کنت۔ اے ویروس تاں دہ روچ ءَ مردم ءِ جان ءِ لاپ ءَ دُزّانی ڈول ءَ لِکّ ایت ءُ وتی ھنڈلاں ھاٹیگ دنت ءُ پد ءَ مردم ءَ نادراہ کنت۔ چہ کرونا ویروس ءِ نادراہ ءِ چِشگ ءُ کلگ ءَ اے ویروس گْوات گِر انت ءُ کِرّ ءُ کش ءِ مردم ءَ مان کا اَنت پد ھمے مردماں ھم زیت نادراہ اش کن اَنت۔ اگاں تو میان اُستمانی رسانکدر ءَ بِہ گند ئے گُڑا تو زان ئے کہ مرشی تیوگیں گیدی ءِ استانانی لھس مھلوک چہ کرونا ویروس ءِ کھریں نادراھی ءِ آماں اَنت۔ انچوشکہ اے نادراھی تالان بوان ءُ تیوگیں گیدی بیڑ ترینتگ ئِے۔

پھریز: چوناھیگا پھریز کنوک ھُدا وت انت کہ مارا چہ اے ویروس ءَ رکین ایت بلے انسان ءَ ھم وتی وس ءُ واک ءَ وت ءَ را پھریزگی انت پمیشکا باید انت ما گوں سابون ءَ وتی دستانی شُودگ ءَ ھیل بہ کن ایں۔ بے شُشتگیں دستاں وتی دیم ءُ چمّاں مہ جن ایں، وھدے کہ شھر ءُ دیوانے ءِ رو ایں گُڑا دپوک ءَ دپ ءَ بہ جن ایں کہ مارا ویروس مان مہ ایت۔ اگاں ما گِند ایں کہ مردمے کلگ ءُ چِشگ انت گُڑا ما چہ ھمائی ءَ دِیر بہ بہ ایں ءُ آئی ءَ ھم کرونا ویروس ءِ بارو ءَ آگاھی بہ دے ایں۔ ما وتی لِبز ءُ لمپاں ھاک ءَ ھوارکنائین ایں یا ایشاں پسیل ءَ لوڑ ایں ناں کہ لِبز ءُ لِمپاں دیوال ءُ دروازگاں لِیچین ایں۔

اگاں مارا دپوک نیست انت یا اگاں ما بزگ ایں گُڑا باند انت چہ پیشّانی دپوکاں ٹھین این ءُ چہ آیاں وتی پونز ءُ دپ ءِ جن ایں یا چہ کْوھنیں جَر ءُ گُداں دپوک ٹھین این گُڑا آ اَلم مارا چہ اے بے مُرادیں کرونا ویروس ءَ رکین ایت

منتوار آں ءُ اے کلوہ دیم ءَ ھم روان کنائین اِت۔ شُما دراہ ھُدا ءِ باھوٹ اِت

آزمانک: دریگتیں من آ پیسر ءَ بزانتیں

آزمانکار: گہرام اسلم بلوچ۔ اسلام آباد

دی بلوچستان پوسٹ

آ چُشیں نابزانتے ھم نہ اَت ءُ نا کہ چاگرد ءِ تیوگیں جیڑھانی بابت ءِ سرپدی ئِے ھست اَت ، بلے آ وتی پڑ ءَ سک باز سرپد ءُ لائک ات،آئی ءِ ھمنیاد ءُ ھمکتبانی گُشگ ھم ھمیش ات کہ وانگجاہ ءَ درستاں چہ چالاک تر ءُ بودناک تر بوتگ، بلے آئی ءِ وتی تب ءُ مزاجے بوتگ، آئی ءَ گوں ھچ کس ءَ نزکی کنگ ءِ ھُب نیست ات، آ دائم گوں وتی کتاباں گوں انچو دلگوش بوتگ نہ گُش ئے کہ وت وانگ ءَ اتکگ پورا سرجمیں مزن شاھدربرجاہ ( یونیورسٹی ) ءِ ڈُبّہ ئِے وتی کسانیں بالاد ءَ گوں وتی کوپگ ءَ زُرتگ۔۔۔۔

آئی ءِ تنھائی ءُ ایوکی و دائم گوں وتی کتاباں گوں دلگوشی ءَ ھر کس ءَ وتی وتی ھساب ءَ ھمے گُشت کہ اشی ءِ لوگ ءَ اشی ءِ سروک سکیں وانندیں ءُ زانتکاریں مردم انت ۔۔۔، کسے ءَ گُشت کہ بلوچستان ءِ گیشتریں مزن مزنیں کارمستر ( آفیسر) ھمیشی ءِ ھاندان ءَ ئیگ انت،ھرکس ءَ روچے یک گپے جت بلے داں شُت کس ءَ ھم آئی ءِ بابت ءَ سرجمی ءَ نہ زانت بلے ءَ وتی کش ءُ کرّ ءِ دْرست شری ءِ سر پھمِ ات انت، بلے وتی گریبی ءُ سادگی ءَ داں وانگ ءِ گُڈی روچاں چہ برجاہ داشت، ھمے آئی دْرستیں شریاں چہ دیماتر ات، بلے چاگرد ءَ شری ءُ ھرابی ءِ مانا بس کُنڈیں بُروان ءُ بارگیں بالاد انت اگاں کسے ءَ اے جھلک بہ بنت گڑا بازینے آئی ءِ سر ءَ شیدا بیت، چیزے مردمے ءِ ھیال ءَ شری ھما انت کہ چاگرد ءِ ھر رنگاں بزانت پہ وت زند ءِ ھمراھے بہ شوھاز ایت ءُ من آئی ءِ چمانی تہ ءَ ھمے دیستگ ات کہ آئی ءِ شری چہ جھاں ءِ تیوگیں سر زاھری شریاں چہ دیماتر انت کہ اگاں گوں کسے ءَ ھمراہ داری بہ کنت گڑا زندگی ءَ را زندے بکش ایت ءُ اُمر ءَ چہ گیش زندگ بوگ ءِ سکین ءَ دنت۔
اناگت ءَ آئی ءِ ھال اھوال گوں ( ازیز ) ءَ بوت ءُ ازیز ءِ بابت ءَ آئی ءِ جند ءِ سنگت ءُ چاگرد ءَ دائم ھمے گُشتگ ات کہ شریں جھد کارے دائم ماں دگانی سر ءَ ھرچ چاگردی ءُ شاھدربرجاہ ءِ جیڑھانی بابت زھرشانی ءَ انت ءُ کدی کدی راجی کاراں گوں گلائش انت، اوگام(نعرہ) ھم جنت، کدی کدی پولیس ءِ گپت ءُ بند ئِے کنت۔

ازیز ءَ دائم آئی ءِ سنگت ءُ ھمراہ ھمے گُش انت کہ بس اش کن نوں باز بوتگ زندہ باد مردہ باد ،نوں پہ وت روزگارے شوھاز سور ءُ سانگے بکن، بلے ازیز ءِ دائم گُشگ ھمیش ات کہ من شوھاز ءَ بلے من ءَ منی ھم ھیال دنیگا دست نہ کپتگ، کدی کدی آئی ءِ سنگتاں کند ات ءُ مسکرا کُتگ کہ ترا گوں اے بالاد ءَ کے وتی نہ کنت ؟ آ و دگہ گپے کہ ترا مال ءُ مڈی نیست بلے تئی وّیں مردم ءَ وَ باید اِنت وت بہ شوھاز انت، نزاناں تو چی ءَ انگت نا امیت ئے ؟؟۔۔۔۔

اے نیم ءَ نوں چیزے وھد بیت کہ ازیز گوں یکے ءَ ھم ھیالی پیداک کنگ ءَ انت، بلے آ نہ انت کہ ازیز چاگرد ءِ تہ ءَ یک نامداریں نوجوانے چی ءَ کہ آئی ءَ وَ وتی مزن شھدربرجاہ ءِ زمانگ ءَ گوں ھچ کس ءَ گوں کارنہ بوتگ، ناں سیاسی چست ءُ ھیراں گوں آئی ءِ نزکی بیتگ کہ بزانت کہ ازیز کے انت۔

نوں وَ دوئیں چہ مزن شاھدربرجاہ ءَ چَہ پارگ انت کہ یکے دومی ءَ شری ءِ سر ءَ پھمگ ءِ جھد ءَ بہ کنت، ازیز ءَ سرجمیں زند گوں سیاست ءُ راجکاری ءَ گوں گوزینتگ آ نوں ھچ بزانت کہ من چِہ وڑ ءَ آئی ءَ وتی ھم ھیال جوڑ بہ کناں، چی ءَ کہ کلاس روم نہ انت کہ آ نودربرے وتی پکر ءُ لیکھاں گوں تپاگ درگ ءِ ھاتر ءَ دلجم ( کنوس) بہ کنت اے وَ بلکل جتائیں کارے ازیز ءِ سر ھچ ءَ پر نہ بیت ءُ آ پد ءَ دنیگا ازیز ءِ مارشتاں ھم مارگ ءَ نہ انت وتی ھیالان انت کجا ناں کجا من مزنیں پوسٹے بگراں ءُ ڈی سی ءِ بہ بہ آں ۔۔۔۔۔۔۔ بلے ازیز وتی پڑ ءَ روچ پہ روچ دیم ءَ روان ات، چونکہ نا آ ازیز ءِ پڑ ءَ گوں آئی ءَ سرپدی داشتگ نا کہ ازیز ءَ زانت کہ (انٹی بائیٹک) چے بلاھے۔۔۔۔۔۔
امران ءُ اکوان نوں ھم ھمے مارگان انت کہ ازیز نوں جاگھے ءَ دلگوش انت بلے مارا گوں چیر انت اللہ بہ کنت کہ دل ئںے موم بہ بیت ءُ سور ءُ سانگے بہ کنت، بلے انگت ھمے مالوم بوت کہ آ چہ درکسانی ءَ نام گپت انت ، وھدے کہ ازیز ءَ اے مالوم بوت جت انت دست ماں سر ءَ کہ اوہ کسمت دریگتیں من ترا پیسر ءَ بزانتیں مرچی اے گرانیں سھت منی سر ءَ نیاتک۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

سالونکیں دودا جان

نبشتہ کار: سول بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

انچیں سنگت دیم ءَ کیت کہ مردم گش ایت ھر وھد ءَ چہ آئی ءَ دور مہ بو، انچو کہ سنگت دودا جان اِنت، منی اولی گند ءُ نند گوں دودا جان ءَ 2017 ءَ بوتگ، کمو روچ ءَ پد آ زوت چہ منی کرّ ءَ درکپت ءُ دگہ جاھے ءَ شت، گڑا لھتیں روچ ءَ پد من ھم سپرے ءَ شتاں، بلے منی دواد جان ءِ ھال ءُ اھوال ھست اَت ، من مدام گشت” دودا جان کدیں بیت من تو دوبر یکجاہ بہ بہ ایں”.

آئی ءَ گشت” اللہ مالکے الّم دوچار کپ ایں”.
ھمے وڑ ءَ وھد گْوزان بوت ءُ دو دسال ءَ پد بزاں 2019 ءِ گڈسر اَت کہ من دامگے( نیٹورکے) ءَ اتکگ اِت آں گڑا منی ھال ءُ اھوال گوں دودا جان ءَ بوت گڑا ھمے گْوشت ئِے انشاءاللہ ما زوت شمے ھوتاگ ءَ کا ایں، لھتیں روچ ءَ پد دودا جان گوں شھید سلیم ءُ ایدگہ سنگتاں گوں اتک، گڑا من سک گَل بوت آں ءُ منی ءُ آئی ءِ دیدار بوت، مزاک ءُ مسکرا، سپر ءُ کارانی گپ ءُ تران ، رند ءَ من گْوشت” باریں ھال کن نال ءُ گریشگ ءِ نیمگ ءَ ارداہ نیست”؟
شھید ءَ پسو دات” جی ارواہ، مئے اردادہ ھست کہ ھما سنگتانی نیمگ ءَ برو ایں”.

دودا جان ءَ مدام گشت کہ “من ءَ سک دیر بوگ ءَ اِنت ءُ من ءَ وتی میتگ ءُ سنگتاں پہ سک زھیر کنگ ءَ اِنت، سک دیر اِنت کہ وتی ھنکین نہ دیستگ”.

من گشت دودا جان کمو سبر کن تئی کار بنت سنگت تیار بنت ، چو زوت سر مگر کہ زھیر تالان نہ بوتگ اَنت. یک روچے ما نشتگ ات ایں کہ شھید ءَ گْوشت نال ءَ اے نوکیں زرمبش ءَ شھید نیست بلکیں من ءَ نال ءِ اولی شھیدی بہ رس اِیت، دانکہ نال ءِ مردم بزان اَنت کہ یک راجی شھیدے مئے میتگ ءَ کَل اِنت ءُ آوانی زمیر کمو جاہ بہ جنت ءُ میر، سردار ءُ پاکستان ءِ گلامی ءِ ھلاپ ءَ پاد بیا اَنت.
من گشت دودا جان تو اے وڑ مہ گش ترا چو زوت روگی نہ اِنت ءُ دومی گپ تو تنی وھدی سالوک ئے ءُ تئی دستانی ھنّی ھست اَنت، ترا انگت شھید بوگی نہ انت پرچا کہ تئی سور ءَ زوت انت.
گڑا شھید ءَ گشت” من ءَ یاد انت کہ من شھید ریھان جان ءَ گشت کہ تئی سور کدی بیت ءُ نوں سور بہ کن، گڑا شھید ریھان جان ءِ ھمے پسَو دات کہ دودا بس وت ءَ پریشان مہ کن،من سور کن آں تھنا تو ناں ھر کس سھی بیت گڑا لھتیں روچ ءَ داں ریھان جان مئے نیمگ ءَ گندگ نہ بوت، من یک روچے لوگ ءَ شت آں ءُ چہ ماس یاسمین ءَ جست کرت، اماں ریھان جان کجا اِنت کہ لھتیں روچ اِنت گندگ نہ بیت؟

اماں یاسمین ھمے گشت ریھان جان سپرے ءَ شتگ پد ءَ کیت گڑا من دل جم بوتگ آں ءُ سھب ءَ نیوزاں اتک کہ ریھان جان ءَ پدائی کرتگ من ھما روچ ءَ زانتگ کہ جنگ ءِ توک ءَ اے چیز چارگ مہ بنت من ھم نہ لوٹاں کہ من ھَیش ءُ نوش بہ کن آں من دگہ مہ چار آں وتی براس واجہ بلوچ ھان ءَ دل ءَ بیار آں،بلوچ ھان پرچا گار بیگواہ انت پہ وتی سر ڈگار ءِ واستا ، من ءَ ھم وتی واھشت کُشگی اَنت ءُ پہ سرڈگار ءَ شھید بوگی اِنت.

یک گپے من ءَ سک یات بیت کہ من ءَ دودا 2019 ،12 11 رمس ءَ ما سپرے ءَ روگ ءَ اِت ایں گڑا شھید ءَ گشت سول جان تو اکس کش کہ پد ءَ زند ءِ سر ءَ بروسہ نیست، من اکس کش اِت سک پریشان بوتاں من کمو سیکل ءِ سر ءَ ھاموش بوتاں گڑا من ءَ دودا جان ءَ جست کرت ھان پُل تو ھاموش بوت ئے ھیر انت؟
من جواب دات کہ من ھمے جیڑگ ءَ آں کہ تو گشت کہ اکس بہ گر زند ءِ سر ءَ بروسہ نیست پمیشکا من جیڑگ ءَ آں چو مہ بیت کہ ترا ھم دژمن منی پُل ساوڑ جان ءِ وڑ ءَ جدا بہ کنت من پمیشکا سک پریشان بوتاں۔

دودا جان جواب دات ناں اللہ ھیر کنت بلکیں چش نہ بوت، من ھم وتی دل تسلہ دات بوت کنت انچو مہ بیت بلے من ءَ سک دل ءَ کپاں ھر وھد ءَ اتک ئے من سک جیڑ اِت من ءَ دودا جان سک دوست اَت پرچا کہ سکیں مھروانیں سنگتے اَت، مدام وتی سنگتانی بزگی، بزگیں راج ءِ تنگی مدام دودا جان ءِ دل ءَ ھست اَت۔ من ءَ دومی گپ ھم سک درد بیت من ءَ گشت ئِے من ھما روچ گل باں کہ من ءَ کسے مستاگ بہ گپیت کہ ترا زھگے بوتگ تئی زھگ بچکے ، منی زندگی ءِ وشیں روچ ھما بیت.
دودا جان تو سک اشتاپ کت ، دودا جان تو نہ گشت کہ من اشتاپ نہ کن آں بلے گند ئے تو اشتاپ کرت ۔
من دودا جان ءِ زندگی ءِ کربانیاں نبشتہ کت نہ کناں، دودا جان ءِ 9 سال ءِ پند ءَ ھر وڑیں تنگی دیستگ ، دودا جان ءِ سر ءَ من ھرچی نبشتہ بہ کن آں کم انت ، منی کر ءَ ھینچو لبز نیست کہ من نبشتہ بہ کن آں، دودا جان سکیں مھروان ءُ انسان دوستیں سنگتے اَت مدام دپ ئِے پر اَت پہ کندگ ءَ،وش ھبریں سنگتے اَت، مدام گل ءِ جیڑہ،سنگتانی مھر دیگ،سنگتانی سمبالگ اے کُل چیزاں وت ءَ پُشت ءَ نہ داشتگ اِت ئِے.

مدام من ءَ دودا جان ءَ گشت سنگت پہ مھر،سنگت پہ جی ءُ جان دارگ بنت پرچا کہ وھد ءُ ھالت ھمے وڑ ءَ انت، سنگت نازرک بنت ،اے وھد ءِ توک ءَ مارا سنگت پہ مھر پہ مھبت دارگ لوٹ انت، اے وھد ءَ مارا سنگت دست نہ کپ ایت اگاں بہ کپ ایت آ ھم شریں وڑے ءَ تربیت کنگ نہ بنت ءُ وھد لگ اِیت، سنگت ءِ دارگ، سنگت سر ءَ یک بروسھے، ھمے سنگت مارا گون اَنت باید انت ھمیشاں ما ھیال بہ کن ایں.
دودا جان ءِ تیر سمبیتگیں لاش بلوچ کوم ءِ دلانی جزباتاں چست کنت، اگاں کسے ھمے لاش ءُ کربانیانی ارزشت ءَ بزانت کہ پرچا شھید کنگ بوتگ، پہ کے ءَ شھید کنگ بوتگ؟

دودا جان ترا اے شگان ءَ کس جت کت نہ کنت کہ پہ لگوری مرتگ ئے ءُ تئی ماس ءُ گھارانی ءُ تئی براسانی سر برز انت کہ تو پہ وتن شھید بوتگ ئے، پہ وتی سرڈگار ءِ واستا شھید بوتگ، وتی آیوکیں پدریچ ءِ واستا شھید بوتگ ئے، تو سردار ءُ میرانی پاد زیارت نہ کتگ اَنت، دودا جان تو نمیران ئے تو ھست ئے داں جھان ھست تو ھست ئے، تو نہ مِروکیں پُلے ئے ،تو ھر وھد ءَ زندگ ئے ءُ ھرکسی دلانی توک ءَ ئے، ھر ساھت تو مئے ھمراہ ئے .
بس دودا جان زند ءَ گون تو وپا نہ کت پرچا کہ ترا پہ راج ءَ انگت بار کار کنگی اَت، ترا یاد بیت تو گشت من گریشگ ءُ نال ءَ سر باں گڑا ترا ھم وتی کرّ ءَ لوٹائین آں، من گشت ھو تو برو سر بو پہ سلامتی من انشاء اللہ کایاں، بلے دودا جان زند ءَ کمو گوں تو ھم وپا کت نہ کت کہ تو وتی وشیں سپر آسر نہ کت،پل تو جاھو، گریشگ ءُ نال یکبرے پد ءَ گوں وتی چماں نہ دیست ءُ ترا پیسر ءَ گُلزمین ءَ وتیگ کت ءُ ترا وتی ھمبازانی باھوٹ کت، بلے من اے گپ ءَ پہ شان گش آں کہ تو نمیران ئے ءُ تو زندگ ئے.

تو جیڑ اِتگ؟

 نبشتہ : اکیل مراد

دی بلوچستان پوسٹ

دمانے ءَ تو یاسمین ءَ جیڑ اِتگ؟
دمانے ءَ تو کسانیں آشہ ءَ جیڑ اِتگ؟
دمانے ءَ اے جیڑ اِتگ کہ یاسمینیں مات ءَ زمین پھازی ءَ شر ھیالیں آشہ ءَ جیڑ اِتگ من آشہ آں یا یاسمینیں ماتے ءَ ھُردول ءُ تمردیں ریھانے ءَ بمب بنداں پہ ماتے ءَ دیاں زمین برو؟
وت ءَ بہ دنت؟
زمین ءِ پردگ ءَ مہ دنت؟
تو جیڑ اِتگ؟
چی جیڑ اِتگ؟
تو جیڑ اِتگ من سَمی آں، من مھلب آں ءُ تو جیڑ اِتگ؟

من ءَ سما نہ کنت تو جیڑ اِتگ من پَرزُلاں دگاں اگول باں دگاں وکشیانی پئیم ءَ اڑان باں گار اندر ءَ در کپ آں ھکے ءَ پد جن آں؟
تو چی جیڑ اِتگ؟
تو جیڑ اِتگ من اِزگل آں، تو جیڑ اِتگ من نَسرواں دشت ءِ پُلکاں ھوار باں؟

تو جیڑ اِتگ من پاتواں بلیدہ ءِ سورگیں سِنگاں ریدگے جوڑ باں، تو جیڑ اِتگ تو جیڑ اِتگ ھون ءُ آپ ءِ گیڈیاں سبز کن آں؟

تو جیڑ اِتگ ھلیمہ آں پہ براتے ءَ زمینے ءَ ماتے ءَ جھانی ءَ پہ بے وسیں وارسے ءَ دِرنگولیں شپانکے ءَ کاریستے جوڑ باں.

تو جیڑ اِتگ من جیمڑی ءَ اِزگُل ءِ باں ھون آپ ءَ تن کُش آں سبزیں زِراں من وش کن آں ءُ لیمرتگیں درچکاں ھُشتگیں درچکے ءِ میار باں ساھگے ءَ سارت کن آں.
تو جیڑ اِتگ؟
نہ جیڑ اِتگ سَمی ءَ مھلب ءَ دگانی سر ءَ گوازیانی نوک رُستگیں درچک کِشتگ اَنت تراولانی آپ کَش اِتگ پرزُل ءَ وت ءَ بھاریں مولماں جتا کُتگ.

تو جیڑ اِتگ شال ءِ دگ ودارئی ءِ آسر ءَ ھَرساں مچلیتنگ اَنت زَرینہ ءَ گوں گونڈے میراسے ءَ تھنا نیشتگ ودارے ءِ تہ ءَ سیمُلیں ھیالانی بندیں کوٹی ءَ تھار شپاں لَکوے ساد ءَ بستگ جُست کنت تکانی جھان ءَ گون نہ اِنت!
دروگ مہ بند منی اندر ءِ دروگیں مارشت وت ءَ بہ جیڑ زمین بہ جیڑ تکاں ھوار بئے زمین ءِ تہ ءَ کارستی ءَ تاں گون بئے

تو جیڑ اِتگ؟
بابائے کازی ءَ کمبرے زمین گنوک کنت تواریں شانتُلیں منھاج جنت رپیک بندے زِبریں گالے پہ زمین درنگُلیں لاگریں نِزر
ندیمے ءَ شکاری ءِ دلیپے ءَ شَپ نہ مٹ اِتگ
تو جیڑ اِتگ، دو سال پیش چیزے گنوکیں سنگتاں تُن میار داشتگ اَنت جون اِش ھُشک بیتگ اَنت تو جیڑ اِتگ؟
تو جیڑ اِتگ؟
تاجیں بلوچے ءَ یا بی بی ءِ گُلے ءَ یا لتیپیں جوھرے ءَ تاں چِل روچی ءِ لیوارے ءَ گژنے ءَ کراچی ءَ ماں کپتگ اَت تو زندمان پُرس اِتگ اَبدُلائیں اباسے ءَ کسانی ءَ بہ گر تاں اَنی ءَ پہ ھک ءِ پانکجناں تو جیڑ اِتگ؟

تو چی جیڑ اِتگ؟ جرنلیں اسلمے ءَ پہ مپت سر داتگ اَت کریمیں سنگتیں بشیریں زیبے ءَ تو جیڑ اِتگ؟
ماما سردو ءَ پریدیں کندگاں سادکے گوں اکتر ءَ ھواریں ھوناں زمین ءَ مچلینی بزگاں تو جیڑ اِتگ؟

تو چی جیڑ اِتگ؟
تو جیڑ اِتگ؟ او شال ءِ ماھویں پَری زَکوکیں زکُل ترا گْوش آں گِلگ مہ کن پہ تژن پُرشتگیں ھیال پہ بِرستگیں سگار ترا گْوش آں او پِشکان ءِ دروریں سمین تو گَنز ءِ ناکو ءَ بہ گْوش داں دشتیں کُنچتی ءُ مکسرا تاں سیمسری زبادیں ڈن ءَ تو درا بہ چار شپادیں پیر زالاں کَلیاں گوں رپتگاں تُن تچاں لیوار کَشی بانزُراں تپلیں اجب زبادیں واھگاں سُچاں تو جیڑ اِتگ؟

تو چی جیڑ اِتگ؟ مشکہ ءُ النگی ءَ سنگرانی گَٹواں تیر سُمبیں جون کپ اَنت، اَزل زمانگ ءَ گوزاں شپ چیراگیں وَٹے ءَ سُچ اِیت تو جیڑ اِتگ
تو چی جیڑ اِتگ؟
پریدول ءِ توارے ءَ او اِلم ءُ زانتیں شاھیں بانُکیں تیبا چیراگ ءِ وٹ ءَ روک بہ کن تاں ھَجگیں دستولاں تئی ڈِل بُنا کپ اِیت سُچان کَنت اے رون ءُ موشیں زندگی تو جیڑ اِتگ؟ میر جانیں میرل ءَ تمپ ءِ بانکیں شھنازیں شاھی ءَ سَمی ءَ کرنٹ گِر اِیت کُش اِیت ابدمانیں زمین ءُ ھاکاں پہ وتی تو جیڑ اِتگ؟
تو جیڑ اِتگ ؟
تو جیڑ اِتگ؟

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔

مُنجار

آپتاب

دی بلوچستان پوسٹ

سلیمان جان تو پہ راستی ءَ مُنجارے اِت ئے، تئی مُنجارئی پہ ھما سر زمین ءُ بلوچ راج ءَ اَت کہ ھپتاد سال ءَ چہ گیش اِنت گُلام اِنت، اے مئے سرکل گْوش ئے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔یا انچیں ماھُول ءُ چاگِردے  جوڑ بوتگ اَت کہ ھمُک کارِست ءَ پہ دوستی وت ءَ یک نامے بستگ اَت، مُنجار ءَ ، سیّد ، بُزرگ ، گُلّو ، ناتو ، پیشُکوک ، تیرے نام ، ولی ءُ پیگمبر۔۔۔۔۔۔۔۔۔

اگاں من  بِہ گْوش آں چے پیم ترا اے مُنجار ءَ ئے  نام بندگ بوت ، اے  چہ تئی سادگیں تب ءُ آشوبی کِردار ءَ ، مُدام گُوں گَل سازی ءَ مُشکول بوتگ ئے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔، کُجا کہ موہ رستگ تو ھرجاہ پہ راجی جُنز ءُ گَل ءِ کارانی دیمروی ءَ نا سرد زانتگ نیکہ گرم۔۔۔۔۔۔۔۔۔، زیارت ءُ پیرے ءِ سر بیتگ یا دُکّان ءُ ھُوٹلے ءِ دیم بہ بیت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔تو گوں بزّگیں راج ءَ ھم دیوان اَت ئے ۔

ھمے داب ءَ وھدے یک تامُرے ٹاھینگ بِہ بیت ءُ ھما درچِتگیں کارِستاں چہ یکّے نیمراہ ءَ گِسر بہ بیت۔۔۔۔۔۔۔گُڑا ھما کارِست ءِ کمّی پہ مُدامی مارگ بیت ءُ آئی ءِ جاگہ ھُورک ءُ ھالیگ بیت۔ مُنجار۔۔۔۔۔۔!  ھمے رنگ ءَ تئی شھیدی ءَ رند ھما سرکل ءَ تئی کمّی ءُ رھشُونی مُدام گیر آرگ بیت۔۔۔۔۔۔۔بلے تو یک انچیں کارِستے ئے کہ آ  کارِست مھکمیں لیکہ ءُ توکلے ءِ نام اِنت،ھما سرکل ءَ کہ ترا مُنجار توار کنگ بیت ءَ ھما کارِست انوں یکّے چہ دومی ءَ دُور اَنت ، بلے پہ بِچکند ءُ تئی کاروان ءِ ھمراہ اَنت، پیگمبر انگت گوں وتی مزن توکلی ءَ گل ءِ پیگام ءَ دیم ءَ برگ ءِ جُھد ءَ اِنت، سیّد ھم تئی اِیمانداری ءُ تمردی ، گل سازی ءِ توسیپ ءَ کنت ءُ کیڈرزاں  تئی رندپدانی رندگیری ءِ درس ءَ دنت،گُلّو ءُ بُزرگ تئی رَھبری ءَ چہ ھما کار کُتگ اَنت نوں گْوشت کن ئے کہ پہ وت تئی وڑیں رھبرے نہ گِندگ ءَ اَنت۔
تیرے نام ءِ جُست ءَ مہ کن گوں وتی ھما گلی کاراں گُلائیش اِنت ءُ  کدی کدی تئی ءُ آجزو ءِ ترانگاں گیج اِیت ءُ دِگہ نوکیں جزبگے شکسائیت۔

پیشُکوک ترا چہ رند تئی ھَند ءَ دمگ ءَ چہ دیر اِنت ، اِیشی ءَ وتی وش بھتی سرپد بیت کہ انگت تئی کاروان ءِ مُساپِر  اِنت ءُ دیم  پہ مِنزل ءَ جُنزان اِنت، گوں نوکیں نوکیں کارِستاں ڈیک دیان اِنت۔۔۔۔نام مٹّ اَنت بلے لیکہ ءُ مِنزل یکین اِنت۔۔۔۔

مُنجار۔۔۔۔۔! تئی شھیدی ءَ رند مجید جان ءُ دِگہ بازیں سنگت شھید کنگ بوتگ اَنت ، لھتیں روچ ءَ پیسر رھمدل جان ھم شھید کنگ بوت،لکّی جان انگت زندانی اِنت ، ڈاکٹر دین جان ، زاھد جان ، زاکر جان انگت بندیگجاھاں بندیگ اَنت ، بلے تئی آجوئی ءِ کاروان دیم پہ مِنزل ءَ جُنزان اِنت ۔

مات ترا چہ پد من مهر نہ دیستگ

نبشتہ: ظہور بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

برے برے بیچارگیں دل پُرشتگیں واباں دوبر نوک کنگ لوٹ اِیت گڑا من ننداں وت ءَ گوں وت دیوان کناں،ھبر کناں ،گلہ کناں
پد ءَ زان ئے چے بیت؟ پد ءَ گوست ءِ زیبائیں درستیں یات ءُ گیرانی بُکچہ شنگ ءُ تالان بیت، کسانی چو تامرے ءِ رنگ ءَ گوست ءِ ھمک ندارگاں پیش داراں کنت، ھما میتگ، میتگ ءِ لیب جاہ، بیل ءُ همبلانی نِند ءُ نیاد، گپ ءُ تران، ٹھک ءُ کندگ درست یات کاینت، پد ءَ دل بے تاھیر بیت،چم ارسیگ بنت ءُ دست ءُ پاد لرزگ ءَ لگ اَنت، ساهتے ءَ چہ پد وت ءَ گوں وت گِلگدار باں ءُ بے توار باں، بس منی جند ءِ هنکین، ھنکین ءِ زید،درچکانی کتاری میتگانی براھی، بانگواه ءِ همسرِک ءُ شانتلانی کُوکُو، تولگانی هُولگ،پیشانی چنڈگ، گزانی هینژگ،وش کوشیں گوات ءِ توار، بے مٹیں کوهانی بُرزی، کَورانی دراجی، تلارانی اسپیتی، کوهانی کنڈگ، چکولانی تام داریں آپ، کمبانی سبزی، کُچگانی ندارگ، مَچانی اُرماگ، پرائیں ڈننانی زیبائی، جمبرانی گرندگ، هورانی شنزگ، رمگانی وش تواریں ٹلوانی توار، شوانگانی شوکارگ، شنکانی ءُ گوارگانی پیرگ ءُ میتگ ءِ درستیں مردم بے کساس یات کاینت۔۔

مات! من نزاناں کہ من چہ تو پرچا گِلگداراں، اَچ ترا پد من سک ابیتکاں، ھچ نیست منی کر ءَ بید ء تئی ھما داتگیں مهراں کہ کدی کدی منی دل ءَ تاھیر بکشاینت، تو پرچی من ءَ یلہ کُت ءُ دوریں دیارے رپت ئے،مات لهتیں وهد بیت منی دل سک بے آرام انت، کُجام وهد ءَ کہ هورانی شنزگ بیت،آزمان ءِ دیم ءَ نودانی ساچ بیت بلے دل نہ لوٹ اِیت کہ اے مُوسماں گوں دیوان بِہ کن ،منی مکھیں مات من ء َ مُدتے بیت کہ من آ دمک ءُ در کوہ ءُ کُوچگ یل داتگ انت یک در پہ دریں زندے گوازینگ ءَ آں.
منی مھروانیں مات ترا یات بیت کہ کُجام وهد ءَ من وتی وانگ بندات کُت، من ءَ شر یات اِنت من اولی روچ ءَ وانگ جاه شُتاں پد ءَ دیم پہ لوگ ءَ پیداک اِتاں تو ھمے ساھتاں کُڈک ءِ دیم ءَ نشتگ اِت ئے ءُ تَگردے گوْپگ ءَ ات ئے ءُ تو من ءَ دیست کندگ ءَ لگ ایت ئے، من ءَ امباز کُت ءُ پیشانی ءَ بوسگے گپت ءُ وتی کُٹ ءَ نندارینت، تو گوشت کہ” منی چُک بہ وان مزن بو یک ڈاکٹرے جوڑ بہ بو”. من هم گل ءَ چہ بال اِتاں کہ من ڈاکٹرے جوڑ باں.
مات من وانگ ءِ ھاتر ءَ سک باز واری ءُ بزگی دیستگ من ھمک روچ دو ساھت تراولیں پاداں گوں سپر کُتگ، مات تئی روگ ءَ چہ پد من کُلیں جاه شموشتگ انت ءُ نوں نزاناں کہ من دنیا ءِ کجُام کنُڈ ءَ کپتگ آں،من برے برے رولہ ءِ ساھتاں وتی لوگ ءَ چہ در کایاں ءُ رولہ ءِ ندارہ ءَ کناں پد ءَ وتی جاہ ءَ واتر باں، من کدی کدی وتی دوست ءُ سنگتانی گس ءَ رواں ھمبلانی ماتانی مهر ءَ گِنداں گڑا تئی کندگ من ءَ سک باز یات کاینت، هر وهد ءُ پاس من ءَ جیڑگ پرماینت ءُ چم ارسیگ بَنت، چُشیں روچ نہ گوز ایت کہ منی دیدگ ارساں گوں کَیل نہ بنت، منی دردواریں مات منی دل ءَ دیر اِنت کہ لوٹ اِتگ کہ من تئی واستا چیزے نبشتہ بہ کناں،بلے من ھر وھد کلم دست ءَ کُتگ گڑا دستاں لرزگے زُرتگ ءُ چم چہ اَرساں پُر بیتگ اَنت، مرچی من وتی دل ءَ چہ گیش بوتگاں ءُ تئی داتگیں مهرانی واستا کسانیں چیزے نبشتہ کنگ ءَ آں.
مات! تو بالاچ ءَ پجا کار ئے؟ من زاناں کہ تو بالاچ جان ءَ پجا نیار ئے بلے بالاچ جان تئی جُست ءَ مدام کنت مات اے بالاچ ھما بالاچ انت کہ آئی ودی بوگ ءِ روچ ءَ تو اے دنیا یلہ دات، بالاچ تئی گُڈی زھگ انت.
مات تو سدپد ئے ناپاکیں پوج اتکگ مئے درستیں گس ئِے مانداشتگ انت،
مات! اے رستراں پد ءَ مارا وتی لوگ ءُ جاگھانی نندگ ءَ نہ اِشت، مئے لوگ ءُ جاگہ سی رند ءَ چہ گیش آس دیگ بیتگ اَنت،مات اے انچیں رستر انت ناں مردم کل انت ناں درچک ءُ دار ءُ ناں ساھدار، اشاں بازیں ماتانی چم کور کُتگ انت، بازیں ورنا تپل، پیریں کماش جتگ ءُ شھید کتگ ، لاش ما ویرانگاں دور داتگ انت.
مات! تو من ءَ هما پنت دات کہ هر وڑیں جاور بہ بنت بلے ترا وانگی اِنت، من هم وانگ ءُ زانگ ءِ ھاتر ءَ دیم پہ شھر ءَ شُتاں وتی وانگ بندات کُت، بلے مات ترا چہ پد بس یک اُمیتے پشکپتگ اَت کہ آ اُمیت چماں چہ پچگرگ بوت، آ امید منی پت اَت، پت بیچارگ سک باز پریشان اَت، شپ ءُ روچ جیڑگ ءَ ات یک روچے من وانگ جاہ ءَ چہ واتر بیتاں ، بالاچ جان ءَ پون کُت بالاچ جان سک باز پریشان اَت من جُست کُت کہ” بالاچ جان تو چے ءَ مرچی چوں پریشان پریشان گپ ءَ ئے”؟
آئی ءَ پسو نہ دات من پد ءَجُست کُت چہ گپے بیتگ تو من ءَ نہ گُش ئے گوں؟

گُشت ئِے” پت سک نہ جوڑ اِنت” ھمے ھبر ءَ گوں بالاچ جان گریوگ ءَ لگ ات من هم سک پَریشان بیتاں اے چی مُسیبتے مئے گونا گون اِنت، هیر من پد ءَ برات ءِ گونا گپ جت آ هم پریشان پریشان اَت، من همے گپ جت کہ من پت ءَ لوٹائیناں مزنیں نادره جاه ءَ اِلاج ئِے کناں، مئے کر ءَ واری ءُ بزگی ات، من براتانی کِر ءَ لهتیں زر پچ گِپت کہ من پت ءَ اِلاج کناں.
من ءَ سک دیر ات کہ من پت نہ دیستگ ات، وھدے من وتی پت ءَ دیست منی چم ارساں چہ پُر بوت اَنت بیچارگیں پت ءَ منءَ وتی امبازاں زُرت آئی ءِ چمانی ارس ترمپ ترمپ ءَ رِچان بوت اَنت، من پت زُرت مزنیں نادراه جاه ءَ بُرت لهتیں روچ پِت کمو وشتر بوت پد ءَ بے آرام بوت ، من ڈاکٹر ءَ جُست کت منی پت ءِ نا جوڑی چی انت؟ ڈاکٹر گوشت تئی پت شومک بزان کینسر ءَ گپتگ ءُ تئی پت ءِ زندگی ءَ نی کمے روچ پش کپتگ، من پت ءِ رکینگ ءِ ھاتر ءَ سک باز جھد کُت بلے منی درستیں جھد بے سوب بوت انت ءُ یک روچے من ءُ پت ڈن ءَ لوگ ءِ دیم ءَ نشتگ ات اِیں، پت سک بے وڑ ات، پت ءَ منی دست گپت من ءَ گوشت ئِے” من زاناں کہ من نوں نہ بچ آں، گوں تو یک اَرزے کناں”.
من گوشت” پت چونیں اَرزے”؟
گشت ئِے” منی اَرز اِیش اِنت کہ کُجام وهد ءَ من مُرتاں منی لاش ءَ منی جند ءِ هنکین ءَ کنڈ کنگ بہ بیت ءُ دومی بالاچ جان ءِ سک باز هیال ءَ بہ کن”.
منی مات بلے من ءَ سک باز رنج ءُ اپسوس اِنت کہ من وتی پت ءِ گڈی واهِشت سرجم کُت نہ کُت..
مات من زاناں تو من ءَ پھل نہ کن ئے پرچا کہ من تئی ھاتر ءَ هچ کُت نہ کُت ،من ءَ پھل کن، من نزاناں تو کدی واتر کن ئے، من ءَ وتی کُٹ ءَ واپین ئے ، وتی دست ءَ منی سر ءَ مرز ئے ءُ من تئی کُٹ ءَ واب بہ کپاں ءُ من ءَ بس یک رندے امباز بہ کن، منی دل کمے سارت بہ بیت، تئی هما شپ ءِ نالگ من ءَ انگت چہ واب ءَ گُڈین اَنت، من ءَ کندگ ءِ تہ ءَگریوائین اَنت، من زاناں تو گُوں من ءَ نوں دیوان نہ کن ئے،
بلے مات! نی من ءَ سما بیتگ اے درستیں بزگیانی بُن گلامی انت، اے گلامی انت کہ تو وھد ءَ چہ پیسر اچ ما گسر بیت ئے، اے گلامی انت کہ منی پت ءِ گڈی واھشت پیلو نہ بوت، اے گلامی انت کہ مئے لوگ آس دیگ بیت انت ءُ ما در پہ در بیت اِیں.

بس من نوں رواں وتی هیال ءَ بہ کن، من تئی یاتاں وتی چادر ءَ بندان ءُ گلزمین ءِ موکگ ءَ سر گراں۔۔۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔