راسکوہ ءِ مِستاگ
(چہ براہوئی لبزانک ءَ)
آزمانکار: زامران دیدگ
رجانک: ھلیل بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
میتگ ءِ پِیرین کماش ءَ میڑھے لوٹارینت کہ من دوشی وابے دیستگ، من ایشی ءَ را میتگ ءِ اَنامت سرپد بہ آں، زُوت پیر ءُ ورنا ءُ زھگاں ھَوار زالبولاں ھم اے میڑہ ءَ بہ لوٹارین اِت۔۔۔
آ میتگ ءِ پِیرینے اَت پمیشکا آئی ءِ گَپ ءَ نا کَنوک کس نیست اَت۔ ورناھانی ٹولی جوڑ کنگ بُوت اَنت کہ مھلوک ءَ ھمے ھال ءَ سر بہ کن اَنت کہ “پِیرین ءَ وابے دیستگ گوش دارَگ ءِ ھاتر ءَ وت ءَ را زُوت ءَ چہ زُوت سر بکن اِت۔” لھتیں ورنا مُلک ءُ ڈگارانی نیمگ ءَ شُت اَنت ءُ لھتیں دُور دُوریں لوگانی نیمگ ءَ شُت اَنت پرچاکہ میتگ ءِ لوگ نزّیک نزّیک نہ اِت اَنت ھرکس گوں وتی ڈگاراں دزگٹ اَت۔ پِیرین ءِ واب ءِ اِشکُنگ ءَ بازینے وشّ بوت کہ پِیرین ءَ مزنیں وھدے ءَ پد دْرستاں یکجا بوّگ ءِ ھاتر ءَ گْوشتگ، بَلے بازینے ءَ کہ آیاں پیسر ءِ پِیرین ءِ واب اِشکُتگ اَت کہ داں انگت آیانی مازگ ءَ چہ در نہ کپ ایت آیاں ورناھانی دیم ءَ دست بَست کہ پِیرین ءَ بہ گْوش کہ ما ھمد ءَ وشّ ایں مزنیں سالے ءَ پَد ما آسراتی ءِ زِند ءِ گْوازینگ ھیل کُتگ نی ما ھما وڑیں واب گوش داشت نہ کن ایں۔ ھمے ھالت ھما پِیرینانی اَت کہ ورنائی ءَ آیاں پِیرین ءِ دستانی توک ءَ دست داتگ ءُ گْوشتگ کہ پِیرین ءِ واب رُژنائی یے ءِ درشانی ءَ کَنت مئے “راستیں کوہ” انچو رُژنا بِیت کہ تیوگیں دُنیا ایشی ءَ را یات کنت بلکیں مئے پُشپد ایشی سر ءَ پھر بنداَنت بَلے چے بوت ماں تنیگتا ھما وڑ ءَ وار ءُ بزّگ ایں۔ ما آتک نہ کن ایں ما گوش داشت نہ کن ایں۔
ورناھاں اے ھال پَد ءَ پِیرین ءِ کِرّ ءَ سر کُت کہ کسّہ اے وڑ اِنت بازینے آیگ ءِ ھاتر ءَ آمادہ نہ اِنت نی چے بہ کن ایں؟
پد ءَ بُرو اِت دْرستاں بہ گْوش اِت اے مئے راست کوہ ءِ مِستاگے، مئے دْرستانی بھت ءِ بدل بوّگ ءِ مِستاگے۔ پِیرین ءِ ھمے گَپ ھر نیمگ ءَ تالان بُوت راست کوہ ءِ مِستاگے آتکگ۔
رولہہ ءِ وھد ءَ کچاری لگّ اِت، مِستاگ ءِ اِشکُنگ ءِ ھاتر ءَ بازینے ءَ وت ءَ را سَر کُت۔ پِیرین ءَ مھلوک ءِ مزنیں مُچّی دیست ءُ گْوشت: “منی اُمیت ءَ چہ گیش مردُم اَتکگ من ءَ ایشی وَشّی اِنت باندا ھمے دْرست ساڑی بہ بنت گُڑا باز جْوان بِیت۔” دیم ءِ لڑ ءَ نِندوکیں پِیریناں گوں گَپ کنان ءَ آئی ءَ گْوشت: انچو شُمارا یات بہ بیت لھتیں سال پیسر مئے راست کوہ ءَ دوزہ ءِ آس ءِ رُژنائی یے تالان بُوت۔ من مَنّ آں کہ منی واب ءَ شُمارا بے راہ کُتگ بَلے من وت سرپد نہ بوتگ آں کہ گْواچن ءَ منی واب ءِ دْروشم دِگرے بوتگ۔ ھَو واب ءِ اے گَپ راستے کہ ھما زَراب ءَ پد کسّ راست کوہ ءَ چہ دِل ءَ نہ بارت ءُ کسّے بیھال کُت ئےِ نہ کَنت۔ بَلے اے بَری منی واب مِستاگے، منی واب ءَ “میر لونگ خان” گوں وتی ھَپتیں زھگاں آتک ءُ من ءَ گْوشت ئےِ بیا گوں ما رَو ایں۔
من جُست کُت “کُجانگو منی واجہ، منی گَلّہ رون ءِ ھاتر ءَ تیار اِنت، امبری سال آباد اِنت، چوں یلا ئےِ بِدے آں گوں تو بِیا آں؟”
“منی بَچ گوں من ءَ بِیا راسکوہ ءِ مِستاگ ءِ سیل ءِ ھاتر ءَ اود ءَ دوشی بَھار بوتگ۔” میر ءَ درّائینت۔
“ھمے مئے راسکوہ ءِ گْوشگ ءَ ئے؟ اے وَ لھتیں سال پیسَر سُتک ءُ ایشی ھر سِنگ سُچان ءَ سْیاہ بُوت، اود ءَ چون بَھار آتکگ؟”
میر ءَ پسّو ترّینت “اگاں تَرا باوَر نہ بِیت گُڑا بِیا سیل ءِ رَو ایں، مئے راسکوہ نی پیسَر ءِ راسکوہ نہ اِنت۔”
من ھم میر ءِ ھمراہ بُوت آں بَلے من اجکّہ بُوت آں کہ راہ ءَ جِتا جِتائیں نیمگ ءِ مھلوک مئے ھمراہ بوّگ اِت اَنت، من چہ میر ءَ جُست کُت کہ “اے چونیں اَنت کہ مئے ھمراہ بوّگ ءَ اَنت؟”
میر ءَ پسّو دات: “مِستاگ گِروک اَنت، ھر کَس ءَ دومی مِستاگ گِپتگ ءُ آئی ءَ را گوں وَت بَھار ءِ سَیل ءَ آرگ ءَ اِنت، اے مئے کار اِنت کہ ما مھلوک ءَ را اے پُلّاں شْون بہ دَے ایں۔”
اود ءَ ما شُت ایں گُڑا میر ءِ گَپ راست اَت، اود ءَ وڑ وڑیں پُلّ ھست اَت، بازینے ءِ دْروشُم یک وڑ ءَ اَت بَلے زَبادانی جِتا اَت، من چہ میر ءَ جُست کُت کہ اے مزنیں زراب ءَ پَد ایشاں چتور اے جاگہ ءَ تْرِک کُرتگ؟
میر ءَ بچکند اِت ءُ گْوشت: “اے ھما زراب ءِ پَد ءِ نِھال اَنت، ایشاں ھمے زراب ءِ گْوات ءَ اے وڑ مزن کُرتگ کہ مرچی ھم ھمے جاگہ ءَ ھست اَنت۔ بچار اے سُھریں جُو ھم تچگ ءَ اِنت کہ ھچبر ھُشک نہ بیت اے ھمے پُلّانی چَمّگ اِنت کہ بھار ءِ مِستاگ ءَ گِرگ ءَ اِنت۔ ھمے وڑ ءَ راسکوہ ءِ زراب گِپتگیں جون ءَ چہ دِگہ دِگہ جاگہ ءَ ھم باز نِھالانی پُلّ کْرومگ اَنت دیم ءَ ھم ھمے وڑ بوھان کَنت۔” گُڈّی ءَ میر ءَ گْوشت: “تو دْرستاں اے مِستاگ ءَ بدے ءُ آیاں ھم بہ گْوش کہ اے مِستاگ شُمئے اَنامت اِنت، کہ دْرستانی کِرّ ءَ سر ئِے کن اِت۔۔۔ داں کہ تیوگیں جھاں بَھار ءِ اے پُلّانی بابت ءَ مالُومدار بہ بیت۔” ھمِد ءَ منی واب آسر بُوت۔”
پِیرین ءَ وَتی واب ھَلاس کُت بَلے اَنگت ءَ مھلوک ھبکّہ ءُ ھیران پِیرین ءِ نیمگ ءَ چارگ ءَ اِت اَنت کہ پِیرین ءَ چے چے گْوشت، اے گْواچن ءِ گَپّ ھم بُوت کن اَنت! دومی کماش پاد آیان ءَ پِیرین ءِ دیم ءَ اوشتات اَنت ءُ گْوشت اِش:
“ما باندا پِیرین ءِ گوما راسکوہ ءِ مِستاگ ءِ سیل ءَ رَو ایں۔ سُھب ءَ رودرآتک ءَ چہ پیسر وَت ءَ بہ رس ایں داں کہ روچ ءِ اولی بْرانز ءَ گوں ھما شَوکیں پُلّانی نْدارگ ءَ بہ کن ایں کہ آھانی باروا اَنّی پیرین ءَ گَپّ جَت۔”
دومی سُھب ءَ وھدی دْرستاں یکجا وَت ءَ را راسکوہ ءِ ٹُلّ ءِ سَر ءَ رَسینت، اے ھما وھد اَت کہ سُھیل ءِ استار دْرستاں وَش آتک کنگ ءَ اَت۔ کماشے ءَ پیرین ءَ را توارے جَت ءُ گْوشت: “پُلّانی وشّیں بو پیداگ اِنت، تئی گَپّ سد درسد راست اَنت۔”
روچ ءِ رُژنائی ءِ تالان بوّگ ءَ گوں دْرستاں واترّگ بِنا کُت، ھمنکہ نہ اِنت چہ کوہ ءَ وت ءَ را دور بِہ دَے اَنت، زَباد اَت واب ءِ وَڑ، سُہریں چمّگ اَت واب ءِ وَڑ،۔۔۔ بلے پُلّ۔۔۔ پُلّ ھما پیرین ءِ کلوہ سر کنوکیں وَرنا اِت اَنت کہ آھانی بے ساھیں دُروشم ھر کُنڈ ءَ بچکندگ ءَ گوں “راسکوہ ءِ زَراب گِپتگیں روچ ءَ پَد ءَ تازگ کنگ اِت اَنت
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت
