سمو ریھان: مھر ءِ یک ابدمانیں کسھے
نبشتہ کار: برزکوئی
رجانکار: مھروان کمبر
دی بلوچستان پوسٹ
مھر ءُ دیمونی وت ماں وت بندوکیں جوزگ اَنت، اے جُھلانکیں سیادی ءِ سرپد بوگ ءَ مارا دوئیں گُمانانی جُھلانکی چارگی اِنت، اے شوھاز کنگی اِنت کہ مھر ءِ پلگاری چوں ھژدری ءُ گُڈی دیمونی ءِ تہ ءَ مستریں درشان ءَ شوھاز کنت۔
مھر وتی پاکیں رنگے ءِ تہ ءَ یک بے مٹیں کارے، گواچنی ءَ مھر ءِ بزانت ھم وتی دوستار ءِ وشی ءِ تہ ءَ وتی جند ءِ ءُ وتی سیتاں چہ برزتریں واھشت دار ایت، اے بے مٹی ھما کربانیانی کارے ءِ تہ ءَ درپش ایت کہ اود ءَ یک مردمے وتی جند ءَ چہ مستریں مولے ءِ واستا ءُ وتی واھشتانی پھازگ ءَ چہ ھمد ءَ وتی زند ءَ ھم یلو کنت وھدے مھروانے، وتی راجی آجوئی ءِ واستا وت ءَ گیدی ءِ مھر ءَ کربان کنگ ءِ سوڑگ ءَ بہ کنت، گڑا آ وتی جند ءِ رشتگ ءَ برز ءُ بالائیں جاھے ءَ سر کنت،وتی کسمت ءَ گوں یکی دومی ءَ تھنا اناں بلکینگ ءَ وتی راج ءِ کسمت ءِ گوما تا ابد ھور تور کنت۔
“رومیو” ءُ جولیٹ”ءِ کسہ کہ مھر ءُ مھبت ءِ گڈی کارے ءِ تہ ءَ آ پہ یکے دومی ءَ مرگ ءِ واستا ساجو بنت، ھمے وڑ ءَ “ویکٹر ھیوگوکی”، ” لے میزرابل” ءِ تہ ءَ ” ایپونن” ءِ کارست، ” ماریس” ءِ واستا وتی جان ءَ ندریگ کنت، کہ آ وت ماں کربانی ءِ پارست ءَ چہ مھر ءِ چھرگ ءُ تاکت درانگاز ایت ءُ پدر کنت۔
آجوئی ءِ جد ءُ جھد ءِ سیمسر ءِ تہ ءَ اے سانمندی ھم سک ءَ گیش بیت، وھدے دو مھر کنوک وتی راجی آجوئی ءِ واستا شھیدی ءِ راھے در بہ چن اَنت، آ وَ تھنا گوں وتی جند ءِ مھر ءَ وَ بندوک نہ اَنت،بلکیں مزنیں مکسدے ءِ ھواری مول ءِ بُن بند (اٹل) ءِ بھر جوڑ بیت ءُ وت مھر جوڑ بیت، آئی ءِ مھر وتی جزبگ، زمین دوستی ءِ جزبگ ءَ گوں ھور بیت ءُ ماں سرجمیں راج ءَ شِنگ ءُ تالان بیت۔۔
راستیں مھر ءِ درشان ءِ رد ءِ نہ کٹگ ءِ سسا اے رنگیں دیمونیانی یک “پیراڈکسے” جوڑ بیت۔ بزاں مھر ءِ ھاسل کنگ ءِ ھاتر ءَ کسے ءَ را ھم بے کساس واھشت ھست، بلے مھر ءِ بے مُلیں دْروشم ءَ را ھاسل کنگ ءِ رزاکاری ءِ رنگ ءَ دزکش بوگ ءِ سوڑگ ءُ پیسلہ اِنت۔ وتی زمینی ھستمان ءَ چہ دزکش بوگ ، اے مھر کنوکیں مھر ءِ یک انچیں دْروشمے ءِ درشان ءَ کنت کہ آ جسدی کردانک ءُ سیمسراں نہ جل اِیت ، آئی ءِ دیمونی مھر ءِ مھکمیں تاکت ءِ منانک جوڑ بیت، چہ مرگ ءَ بُرزتر ءُ پہ دومیگاں وتی سان ءِ سبب ءَ مجتی ئیں دْروشمے ھال کنت، انچوش کہ “خلیل جبران” ءَ “فصاحت” ءِ گوما گْوشتگ: ’’مھبت وتی جُھلانکی ءَ جتائی ءِ ساھت ءَ تاں نہ زانت‘‘۔ پمیشکا دیمونی ءِ اَمل آئی مھبت ءِ جُھلانکی ءُ راستی ءِ گڈی لکیر ءُ چِیدگ جوڑ بیت۔
دیمونی ءِ پلسپہ ءُ مھر مارا ھمے دربراھین ایت کہ مھر ءِ توک ءَ پروش دلپروشی ناں ، بلکیں مھکمیں توکل ءُ سِتک ءِ کار اِنت۔ اے ھمے گپ ءِ منّوگری اِنت کہ راستیں مھر ءِ واستا دائم ءَ مھکمیں سوڑگے ءِ پکار بیت، کہ ستک ءُ یکین ءِ چہ دُرستاں مستریں درشان دوست ءِ ھاتر ءَ وتی جان نْدر کنگ ءِ رزا ءُ آئی کلو ءِ تہ ءَ ساڑی بیت، پُر مھری ءِ اے اَمل پہ مھبت ءِ پارسائی ءَ یک مھکم ءُ یات گیجوکیں جوڑ بیت، ءُ یک انچیں تاکتے جوڑ بیت کہ بالادی ھستمان ءَ سرگْوز کنت ءُ گْوستانک ءِ تاکدیمانی مَٹ کنگ ءِ بودشت ءَ دار اِیت۔
بلوچستان ءِ ھُشک ءُ بے ھمسلونیں ندارگ، کہ اُود ءَ گْوات مھر ءِ کْوھنیں داستانانی ھلوت ءُ سُکسُکاں زور اِیت ءُ شِیکّو وارت ءُ کوہ اِشک ءِ گواہ جوڑ بہ اَنت تہ کرناں ابید سُکسُک ءَ برجم ءُ میلانک گندگ بہ اَنت، اُود ءَ مار ریھان ءُ سمّو ءِ مھر ءِ داستان چو وشبو ءِ دْروشم ءَ دز کپ اِیت،مھر ءُ دیمونی ءِ انگریں چکّاساں تِلاہ جوڑ بوتگیں مدیمی ئیں داستان کہ کدی شموشگ نہ بیت،آیانی مھر گوں آیانی رُو ءَ ہیوند ءُ آبریشمیں بندیک ءِ وڑ ءَ بیت۔ آیانی مھر تھنا ادارُکی اِشکی پرّامے نہ بوتگ، بلکیں سِتک ءِ پھم ءِ تاکتاں چہ یکے، چہ وتی زات ءَ مستریں مولے ءِ ھاتر ءَ بے پراموشیں دیمونی مناک ءُ نِشان اِنت۔
ریھان؛ کہ آئی ءِ چمّاں نیم شپاں زِر ءِ جُھلانکیانی گواز کنگ ءِ بود ھست اَت – ریھان؛ ھزاراں رُوچانی برانزاں چہ برتکگیں ارواہ آشوب ءِ شکم ءَ رُدوم زُرتگیں وابانی درشان اَت. آئی ءِ دل تھنا پہ وتی سمّو ءَ نہ بلکیں پہ وتی گُلزمین ءَ ھم دریکگ ءَ اَت. ھما گُلزمین کہ آئی ءِ پت ءُ پیرکی میراس اَت، آ آجوئی ءِ ھما کول ءُ کراراں زندگ اَت کہ ریگستان ءِ ریکانی سر ءَ چو دروھاپے ءَ چمّانی تہ ءَ زندگ اَت ءُ پہ راست بوھگ ءَ بے کرار اَت-
سمّو آزمان ءِ دلکش ءُ مسک آتاریں سمین ءِ بانزلاں بستگیں ھما زیمر اَت کہ زندگی ءِ پیچ ءُ تابیں دمکاں شیک وران اَت، آئی ءِ کندگ کوھانی بے تواریں ساز اِت اَنت،آئی ءِ شپاریں مھپر ءُ آھو دروشمیں چمّ دُنیا ءَ اُمیت ءُ زیبائی ءِ شھم اِتنت. پہ ریھان ءَ آئی ءِ مھر نہ لوٹ اِتگیں دُواھے اَت، یک اَنچیں پاکیں سیادی یے کہ یکیں واب ءُ کولانی اُمیت ءَ بندوک اَت. سمو ءُ ریھان، تھنا مھر ءِ نہ بلکیں مھر ءَ چہ گیش دگہ یک جُھلیں سیادی ءِ سبب ءَ ھوار بیتگ اِت اَنت آیانی نہ سستگیں سیادی زُوراکی ءِ سانکلاں آجو ءُ گُلزمین ءِ لیکہ ءَ گوں بندوک اَت. آیانی سانگ یک اَنچیں مھرے ءِ گواھی اَت، کہ آیاں جسمانی واھشاتاں چے بُرزتر بوھگ ئے کوشست کُت، کہ پروش نہ وارتگیں مُشکل ءُ جنجالانی دیم ءَ ھمرائی ءَ اُوشتگ ءِ کرار اَت.
اِیر روانیں رُوچ ءِ تلاھیں رُژن ءَ وھدے دُنیا زرد ءُ سُھریں رنگاں شودگ ءَ اَت کہ زور داریں تراکے ءِ ھمرائی ءَ ریھان جان وتی گُڈی دیمھونی ءَ دنت ءُ مھر ءِ سالونک بیت، آئی ءِ رُکستی مرگ نہ اَت بلکیں آئی ءِ بے مٹیں مُول ءِ نازینکے اَت کہ آئی ءِ وتن ءِ کوہ ءُ کوچگاں برمش کنان اِنت ءُ آئی ءِ دیمھونی مزنی(جلال) ءِ اَنچیں برانزے داں اَبد شھم ایت، آئی ءِ نام چیدگے جوڑ بیتگ، آجوئی ءِ اَنچیں اوگامے کہ مزلومانی ارواہ ءِ تار سُریت اَنت ءُ گھگیری ءِ کندیل بال اِت اَنت۔ پنچ سال ءَ پد، ھمے سرزمین ءِ سر ءَ کوہ دلیری ءِ اَھدی کسھان اِش کناھیننت ءُ گوات گھگیری ءِ وشبوھاں زوریت ءُ شیکان بیت، سمو بھت ءُ نسیب ءِ سیمسراں اُوشتوک بیت، سمو ءِ دل ریھان ءِ گار بوھگ ءَ پد داگ داگ اَت، بلے آئی ءِ دل اُمیتانی تیاب ءَ چول جنان اَت، آ وت ءَ آجوئی ءِ ھاتر ءَ دیمھونی دیگ ءَ جاڑیگ کنت، سِتک ءِ گُڈی اَمل، دیمھونی ءِ زر ءَ مُدامی چول جنت.
سمّو ءُ ریھان ءِ مھر ءِ کسہ گوستانک ءِ تاکانی سر ءَ نبشتہ کنگ بیت، اے بس تھنا اِشانی مھر نہ اَت بلکیں دوئینانی پُروش نہ وارتگیں جزبگانی سبوت اَت کہ وتی زات ءَ چہ راج ءُ زندگی ءَ چہ لیکھانی گچین ءَ کن اَنت، اے یک اَنچیں مھرے اَت کہ دُنیا ءَ ھما دیم اَت، یک اَنچیں رُژنے اَت کہ آجوئی ءَ پہ تلوس اِتگیں زمینے ءِ پُشدر ءَ بلینگ بوتگ اَت۔ بلوچستان ءِ دراجیں پٹ ءُ میداناں رُوچ ءِ برانزاں گوات وتی ھَلوتیں رازانی گرنچاں پچ کنت، ھمود ءَ دو ادیرھانی سنگ چو مزار ءَ اُوشتوک اَنت گندگ ءَ سک کسان بلے سرجمیں یک راجے ءُ پدریچ ئے ءِ پھر ءُ شان اَنت. ریھان ءِ دیمھونی دُور ءَ چموکیں استالے کہ زُلم آماچیں راجاں آجوئی ءِ کِشکانی ڈس ءَ دنت، سمّو آئی ءِ جتائی ءِ ساھگ ءَ پنچ سال گوازینیت، سمّو ءِ دل اے دراجکشیں پنچیں سالاں یاتانی باگے جوڑ بوتگ اَت ءُ اے باگ ءِ سرپتگیں ھر پُل یکے ءُ دومی ءَ ھمگرنچ بوھگ ئے گواھی ءَ دے اَنت۔
وتی مھر ءِ دُچار کپگ ءَ آ ھما کِشکے مُساپر بوت کہ ھما کِشک ءَ آئی ءِ دُوستدار ءَ آ گُڈی رند ءَ رُکست کُت ءُ رَپت. بغاوت ءِ چادر بے تواری ءَ آئی ءَ وتی کوپگاں مانپوشتگ اَت. ھما سُھب ءَ سمّو ءَ وتی کسمت امباز اِت، آزمان آئی ءِ مھکمیں اراداھانی گواھی ءَ دیگ ءَ اَت.
سمّو ءِ دل تھنا مھر ءِ ھاتر ءَ نہ بلکیں ھمے ھما سرزمین ءِ ھاتر ءَ ھم دریکگ ءَ اَت کہ آئی ءَ ھر دئینانی واب ودی کُتگ اَنت-
سمّو ءِ گُڈی کار، آئی ءِ دوستدار ءِ ھاتر ءَ یک دزبندی ءُ آجوئی ءَ پہ یک گوانکے اَت. آ گُڈی تراک یک نازینکے اَت، ھر یک انساپے ءِ چیھال اَت. شنگ ءُ شانگیں زمین ءِ ھر ٹکر سمّو ءُ ریھان ءِ ابدمانیں مھر ءُ دیمھونی ءِ گواہ اَت. گوات ءَ آسمی ءُ شوروھانی وشبو شنگ ءُ تالان اَت، کہ زیباھی ءُ تباھی ءِ دو نیمگی یاتے جوڑ بوتگ اَت۔
سمّو ءِ گُڈی کار(اَمل) ءَ پد، زمین یک نیمگے موتک آرگ ءَ اَت ءُ دومی نیمگ ءَ شاتکامی کنگ ءَ اَت. بلوچستان ءِ پُسگ کہ یک وھدے زُلم ءُ زوراکی ءِ گرانیں بارے چیر ءَ چیر تر اِتگ اِتنت، نی پھر ءُ شان آیانی چُوڑ بُرز اَت. سمّو ءُ ریھان ءِ میراس ءَ بلوچ راج گیش توانمند کُتگ اَت، آیانی کسہ راج ءِ ارواہ ءِ بندیک ءِ ٹالاں گوں دوچگ بیتگ اَت ءُ مھر کنوکانی نام ءَ چیریں کسھے جوڑ بیتگ اِت انت-
ریھان ءُ سمّو ءَ وتی راج ءِ گچین کنگ ءَ مھر ءِ دامن یل نہ دات بلکیں وتی ابدمانیں مھر راج ءِ دلاں آباد کُت. آیانی ارواہ چو جاڑیں کندیل ءِ رنگ ءَ ویرانیں زمین ءِ سمبھینگ ءَ ناچ کننت، ءُ داں ابد آجوئی ءِ کِشک ءَ رُژناہ کن اَنت،. بلوچستان ءِ گوات آیانی کسھاں دُور بارت، آیانی مھر ءِ کسہ امینچو جُھل (گہری) اِنت کہ زندگی ءُ مرگ ءِ سیمسراں ھم گواز کنت، ھما کہ واب گندگ ءِ توکل ءَ کن اَنت، آیانی دل ءِ دریکگاں اے کسہ ھوار اِنت-
ریھان ءُ سمّو ءِ یکے ءُ دومی ءِ بندوک(بندھن) بوھگ ءِ جُھلانکی ءِ پھمگ ءَ پیسر مھر ءِ جوھر شوھازگی اِنت. مھر وتی گواچنیں دروشم ءَ بس مھر ءِ درانگاز کنگ ءُ وشی ءِ ساھتانی گوازینگ ءِ نام نہ اِنت بلکیں اے یک اَنچیں تاکتے کہ آئی ءِ سیمسر دُنیا ءِ سیمسراں چہ ھما دیم اِنت، یک اَنچیں آزمانی آسے کہ اِنسان ءِ ارواہ ءَ پاک ءُ بُرز کنت، ریھان ءُ سمو ءِ مھر ھما بُرز ءُ بُلندیں مھر ءِ یک بُتے کہ نہ تھنا آیانی دل ءَ بلکیں وتی وتن ءِ آجوئی ءَ چو آزمان ءِ آس ءَ اِنت، کہ بنیادم ءِ ساہ ءَ پلگار ایت ءُ برزتر کنت، ریھان ءُ سمو ءِ مھر ھما بالادیں مھر اِنت، کہ یک جانے ءِ پیم ءَ اِنت، آ ناں تھنا آیانی دلانی تہ ءَ اِنت، بلکیں وتی ڈیھ ءِ آجوئی ءِ واستا آیانی بن بندیں ارادگ ءِ تہ ءَ ھم رژنا اِنت۔
گوستانک ءِ تاکانی سر ءَ مھر ءُ دیمھونی ءِ ھمرائی ءَ سپر کنان اَنت، ہر یکے دومی ءَ سکین دنت. ما اگاں “اورفیس” ءُ “یوریڈیس” ءِ کسھاں چمشانک بہ دی اِیں، گُڈا ھُود ءَ اُورفیس ءِ لوگبانک ءِ مھر آئی ءَ پاتال ءَ اِیر کپگ ءُ مرگ ءَ گوں جنگ کنگ ءَ لاچار کنت، آ وتی مھر ءَ مرگ ءِ کھریں پنجگاں پچگرگ ءَ وتی ھر چیز ءَ ھترہ ءَ دور دنت، گُڈی ءَ بے سوب بوھگ ءَ ابید ھم آئی ءِ سپر ھمے راستی ءِ منانک جوڑ بیت کہ مھر ءِ مستریں درشان، وتی ساہ، مال ءُ جان ءِ کُربان کنگ ءَ جاڑیگ بوھگی اِنت.ریھان وتی ورنائی ءَ چو شاھینے ءَ نپرت ءِ کوھانی سر ٹُلاں بال کنان اَت۔ آئی ءِ جوزگ آجو اِت اَنت،پہ بلوچستان ءَ آئی ءِ مھر توپانے ءِ داب ءَ اِت اَنت،یک اَنچیں توپانے ءِ داب ءَ کہ چہ کسانی ءَ آئی ءِ ارواہ ءِ تیاب ءَ چول جنان اَت، اے چول آئی ءَ کار کنگ، دیمھونی دیگ ءُ وت ءَ سرجم ءَ گوں جُھد ءَ ھمگرنچ کنگ ئے لُوٹ ءَ کنگ ءَ اِت اَنت، وھدے آئی ءَ شھیدے ءِ بستار ءَ وت ءَ کُربان کنگ گچین کُرت گُڑا اے گونڈیں سوڑگے نہ اَت بلکیں وتی مھر ءُ وتی گُلزمین ءِ گون ءَ یک جوانیں اَھدے اَت آئی ءِ مرگ گم ءُ سوبمندی ءِ ھواریں سوتے اَت، آجوئی ءِ درسگاہ ءَ یک اَنچیں سوگاتے اَت، کہ مھر ءُ دیمھونی ءِ یک ءُ تھنائیں لے ءَ ھوار بوتگ اَت۔
سمّو، ریھان جان ءِ دیمھونی ءِ آسر ءَ یک بے تواریں تاکت ءُ مھر ءِ شھبانکے جوڑ بیتگ اَت، سمّو ءِ دل، چہ بازیں گماں لگتمال اَت، بلے آئی ءِ جزبگ ءُ مُھکمیں ارادہ چو گواڑگ ءَ سرپتگ اِت اَنت ، آئی ءَ داں پنچ سال ءَ ریھان ءِ داتگیں مھرانی یات ءَ کندیل بالینت اَنت، ھما جولیٹ ءِ وڑ ءَ، کہ بیدے رُومیو ءَ آ زندگی ءَ چہ مرگ ءِ گچین ءَ کنت۔ سمّو ءِ داتگیں دیمھونی پہ ریھان جان ءَ دروت ءُ وتی مھر ءِ درشان اَت، سمّو ءَ ھما کِشک گچین کُت کہ آ کِشک ءَ ریھان گوستگ اَت، سمو ءَ آئی ءِ جند ءِ دیمھونی گوں مھر ءُ آجوئی ءَ بندوکیں ابدمانیں اَھد نامہ ءَ مٹ کُت۔
مھر ءُ دیمھونی ءِ شھزانتی، چُشکہ ریھان ءُ سمّو ءَ وتی زندگی ءَ درشان کُت، مھر ءِ یک نوکیں پرّیچ ءُ نوکیں ستاھے جوڑ بوتگ اَت۔ ھستی ءِ ٹوھیں شان ءَ آیانی کسہ یک اَنچیں ساپ ءُ سلّھیں بندیکے کہ جوزگ، درد ءُ آجوئی ءِ رَنگاں رَجگ بوتگ اَت، آیانی دیمھونی بیر گرگ نہ اَت بلکیں پہ بلوچستان ءَ مھر ءِ درشانے اَت۔
ولیم شیکسپیئر ءَ، رومیو ءُ جولیٹ ءِ درد چکاریں کسھے ھما ابدمانیں راستی پیتکگ اَت، کہ آیاں یک ءُ دومی ءِ مھر ءِ ھاتر ءَ مرگ امباز اِت۔ ھمے داب ءَ ریھان ءُ سمّو ءِ مھر ءَ وتی زمین ءِ ھستی ءِ سیمسر گواز کُت ءُ دیمھونی ءِ اَمل ءِ تہ ءَ وت ءَ سرجم ءَ شوھاز اِت۔
مروچی ھم بلوچستان ءِ پراہ ءُ شاھیگانیں زید، پٹ ءُ میدان ءُ بُرز ءُ بُلندیں کوھانی سر ءَ شِنگ ءُ تالانیں گوات ءِ شیکانی تہ ءَ سمّو ءُ ریھان ءِ کسہ اِش کنگ بیت، آیانی مھر ھمے یاتانی پرینگ اِنت کہ گواچنیں مھر زندگی ءِ دراجی ءَ نہ بلکیں دیمھونی دیگے ءِ جُھلانکی ءَ کچ ءُ کساس کنگ بیت، ریھان ءُ سمّو ءِ کسہ مھر ءُ دیمھونی ءِ میان ءَ گوں یکے ءُ دومی ءَ بندوکیں ابدمانیں کسھے، ھمے یاتانی گیجگ اِنت، کہ ھمک مھروانیں دل ءَ آجوئی ءِ توم چیر اِنت پرچا کہ مھر آجوئی اِنت ءُ آجوئی مھر اِنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔