دُزّ بوھیر ءُ شیتانیں کادو
پیسل پرھاؔد
دی بلوچستان پوسٹ
کماش بھادر ءُ سُھراب سکیں دیریگیں سنگت اِت انت۔ سُھراب ءَ یک چُک ءِ ھست اَت نامئے کادو اَت، بلے اے کادو سکیں شیتانے اَت۔ کماش بھادر یک نیکیں، نان دے، مڑاھدار، داد بکش، گریب دوست، دلیر، گیرت مندیں مردے اَت، کماش بھادر ءِ چار مردیں بچ اِت انت۔
یک روچے دیم پہ وتی سنگت سُھراب ءِ لوگ ءَ شُت، چہ سُھراب ءَ یک گِلگے کنگ ءَ۔ “کہ تئی بچ گوں من شر کنگ ءَ نہ اِنت ، باید اِنت چْوش مہ کنت ، ما وت ماں وت ءَ نزیک ایں مردم ءُ ھمساھگ ایں”
دروت ءُ دراھبات ءَ پد
گوں سُھراب ءَ کادو ءِ گلگ کُت ئِے کہ تئی دوستیں بچ شر کنگ ءَ نہ اِنت، من وتی ڈگار ھُشک کتگ اَنت بلے تئی ھاتر ءَ، من کادو ءَ گْوز دات کہ بلے کادو ءِ زمین آباد باں بلے کادو گوں من چُش کنگ ءَ اِنت،
سُھراب ءَ پسّہ دات کادو ءَ ترا ھم وتی ڈنگ جتگ زاناں ؟
کماش بھادر ءَ پسّہ ھو تئی دوستیں چُک ءَ من ءَ ھم وتی ڈنگ جتگ ۔
سُھراب، کماش بھادر ءَ گُشیت بچار کماش بھادر چونھا کائے تئی لوگ انت، بلے پہ شومّیں کادو ءِ سر ءَ گلگ کنگ ءَ منی کرّ ءَ میا، ترا کے ءَ گْوشتگ کادو ءَ گْوز بدئے ،توم بدئے، گوک بدئے تئی دَوا ھمیش انت ۔ من ءَ جُست کن کہ کادو گوں تو چے کتگ ؟ کماش بھادر ءَ گْشت بُہ گش باریں چے کتگ ئِےگوں تو کادو ءَ ؟
سھراب دزمالے زرت وتی ارس ساپ کت انت ھمے گْوشت ئِے کہ
پیسر ءَ ما اِد ءَ یک یک وشیں زندے گوازینگ ءَ اِت ایں ، گوں وتی چُک ءُ نماسگاں، گوں ھمساھگ، سیاد ءُ وارساں۔ بلے کادو کہ ودی بوت کادو ء ِودی بوّگ ءَ گوں ھور کادو ءِ مات ءَ اے کوڑھیں امروز یلہ دات، من ءَ اوّلی تاوان کادو ءَ ھمے دات کہ منی زندے ھمراہ چہ من ءَ پچ ئِے گپت، کادو ءِ مات ءِ مرگ ءَ رند من دگہ مولدے آورت کادو ءَ شیر ئِے وارینت، چہ کسانی ءَ کادو مزنیں شیتانے اَت بلے مارا کسّ ءَ شات نہ بوتگ اَت کہ کادو ءَ را مات نیست، ھمساھگ، سیاد ءُ وارساں اوپار کُت، بلے اے کھر کپتگ روچ پہ روچ مزن مزنیں ھرابیں کاراں دست ءَ سکّ کنگ ءَ اَت ۔
چیزے وھد ءَ پد کادو کہ جوان بوت، بلے انگت چُشیں روچے نہ گوزگ ءَ اَت کہ کادو ءَ گوں یکے جنگ نہ کتگ ۔ ھنچو گُشئے کادو انسانے نہ اَت زومّے اَت، ھر کجا روت، ھرکسّے کہ ڈیک دنت آئی ءَ وتی ڈنگ ءَ جنت۔
وھدے ڈکال آتک، ھور نہ بوت بازیں زمین ءِ گیر آباد بوت بلے منی ڈگار آباد اِت اَنت ،پرچیا کہ من مشین جتگ، وتی ڈگار گیر آباد کنگ ءَ نہ اِشتگ، مئے شھرءِ مزنیں دزّ بوھیر ءَ منی ڈگار پہ آبادی دیست انت، گُڑا پہ زور منی ڈگار کبزا ئِے کتگ، منی ڈگارانی ھر چِہ کہ پَسل ھست اِت اَنت، درست پہ وت بُرت ءُ وتی اَمباراں کُت انت،
من گوں ھمے زوراکیں دزّ بوھیر ءَ گوں لوٹ اِت کہ جنگ بہ کن آں بلے بے مردمی سوب ءَ من ھچ کُت نہ کُت۔ دومی نیمگ ءَ روچے یکے کیت کہ کادو ءَ منی اے کار ھراب کتگ، کادو منی آ کار ھراب کتگ۔ یک شپے من کادو توار کُت کہ سرپدئِے بہ کن آں، کادو جان منی چُک تو پرچا چُوش کن ئے۔
یکے ءِ چُک ءَ جن ئے،
یکے ءِ جند ءَ جن ئے،
یکے ءِ پسّ ءَ لنگ کن ئے،
تو کدی شر بئے تو من ءَ بیزار کتگ ، تو ھمساھگ ، سیاد ءُ وارس بیزار کتگ انت پرچا؟
کادو ءَ پسّہ دات من ھچ نہ کتگ، اے درست دروگ بند انت ۔
ھمے گپ ءَ من ءَ زھر آتک، من شھماتے گوش بن ءَ دات۔
چہ شھمات ءَ پد کادو من ءَ ھمے گوشت پیسر ءَ من تئی کار ءَ گوں کار نہ داشتگ بلے نوں ترا ھم نہ بکش آں۔
من گْوشت ھرچِے کُت کن ئے بہ کن،
شومّیں چُک ھُدا ھچ کسّ ءَ مہ دنت، شومّیں کادو شتگ، گوں ھما زوراکیں دُزّ بوھیر ءَ گوں شور کُتگ ئے۔ ھمے گوشتگ ئِے کہ ترا چہ اے ڈگاراں ھچ سیتّے نہ رس اِتگ، تو چو بہ کن بیا منی پِت ءِ لوگ ءُ امبار ءُ کُرماں بہ جن، بزاں دُزی بہ کن، امبار ءُ کْرماں من ترا پیشدار آں۔
دُزّ بوھیر چُشیں روچ چہ ھُدا لوٹگ ءَ اَت۔ ھمے وڑ ءَ دزّ بوھیر ءَ منی لوگ ءِ سرءَ اُرش کُت، لوگ ءِ پیتی پُروشت اَنت، تلاہ، زرّ، امبار ءِ سامان، کرمانی دان ءُ ھرچِے ھست ات اَنت درست ئِے بُرت اَنت،
دُزّ بوھیر پہ ھمے تلاھاں، اتکگ اَت، آئی واھگ سرجم بوت، گُڑا دُزّ بوھیر ءَ ھمے شور کت کہ من نوں اے ڈگاراں یل کن آں پرچا کہ آئی ءِ لاپ سیر بیت۔
شومّیں کادو کہ گِسّ ءَ اتک، من وَا دیستگ اَت کہ زوراکیں دُزّ بوھیر ءِ ھمراہ اَت، من ھمے گُوشت کادو مرچیگ ءَ چہ رند منی لوگ ءَ میا،
کادو پد ءَ سکّیں شومّے اَت، گُشیت پرچا میا آں ؟ من گْشت کہ اے لوگ اے زمین منینگ اَنت من وش نہ آں تو اِد ءَ بیا ئے، ایوک ءَ اِد ءَ اناں بلکیں چہ اے شھر ءَ درا، اگاں وھدے گندگ بوت ئے گُڑا وتی زمہ وار وت ئے۔ کادو ءَ من ءَ گوشت کہ اے لوگ، اے جائیدادانی تہ ءَ من ءَ بھر است انت، ایوک ءَ تئی نہ اَنت، منی بھر ءَ جِتا کن ، من رو آں۔ کادو گوں من ھم جنگ کُت، من پد ءَ جواب کُت ھمے گْوشت کہ برو ترا من بھر نہ دے آں ھرچِے کُت کن ئے بہ کن، منّت تئی شمال ءِ گوات اِنت۔
کادو ھمے گُشیت کہ من ترا کن آں پیشدار آں ۔ کادو شوم روت ھمے زوراکیں دُزّ بوھیر ءِ کرّ ءَ، گُشیت ئِے، تئی سنگتی بدل ءَ من ءَ سنگت مہ بوتین اَت شر تر اَت، من پتو چِہ چِہ نہ کتگ وتی جندءِ لوگ ءَ دزی کتگ ءُ ترا داتگ بلے تو من ءَ مُزّ چے داتگ؟ آ مرد گُشیت چے بیت بُگش ؟ کادو گُشیت پِتّ من ءَ گِسّ ءَ نیلگ ءَ اِنت، من لوٹ آں کہ تو منی پِتّ ءَ بُہ کُشّ ئے۔ زوراکیں دزّ بوھیر ھیران بیت جُست ئِے کت کہ کادو تو ھوش ءِ ئے؟
پہ ھوش ھبر کنگ ءَ ئے ؟
کہ من تئی پِت ءَ من بُہ کش آں
ترا جواب انت ھمے کُشگ ءِ کار گوں من نہ بیت منی کار مردمانی پاتراپ دیگ، ترسینگ، آیانی مال ءُ دولتانی ورگ اِنت۔ من کاتل ءِ نیاں۔ دگہ ھر چِی بُگش ئے من پتو کن آں۔ کادو دیست اے زوراکیں دزّ بوھیر ءَ وتی لاپ پُر کتگ اے اگاں بہ رَوت، پِتّ وَ من ءَ لوگ ءَ نیل ایت، شھر ءِ درستیں مردم چہ من بیزار انت، من کجا بُہ رو آں پد ءَ۔ دگہ روچے پدءَ رَوت دزّ بوھیر ءِ کرّ ءَ گْشیت کہ من ترا گشتگ کہ منی پِت ءَ بُہ کُشّ، تو پتّ ءَ کُشت نہ کن ئے، گُڑا منی بھر ءَ چہ منی پِتّ ءَ بہ گر من ءَ بِہ دے، بس ھمے کار ءَ پہ من بہ کن من چہ تو دگہ ھچ نہ لوٹ آں۔
دزّ بوھیر ءَ ھو کُت،
کادو ھمے دزّ بوھیر زرت آتک منی لوگ ءَ، توار کت سھراب ءَ بُگش درا ڈن ءَ۔ تو چون منی بھر ءَ ور ئے نہ دئے ؟ اِش انت واجکار گوں انت، پہ شری بدے اگاں ناں واجکار پہ شِرّی چہ تو گپت کنت منی بھر ءَ ۔
کادو ءِ بِراتاں گْوشت کہ کادو توگنوک ئے، چُشیں ھبر کنگ ءَ ئے، آ مرد کےَ انت ترا گون انت؟ پد ءَ تو گوں کے ءَ ھبر ءَ ئے سُھراب تئی پِتّ نہ اِنت زاناں کہ تو پاتراپ دیَگ ءَ ئے؟ کادو چہ زوراکیں دزّ ءِ دست ءَ وتاس پچ گپت ءُ وتی ھمے بِرات کہ گوں آئی ءَ ھبر ءَ اَت جت ءُ کُشت ئِے۔ من چار اِت کہ کادو مدام گر ءُ چیل انت گوں من، گوں براتاں وتی، گوں ھمساھگ، سیاد و وارساں۔
من زمین بھر کتگ دات کہ بلے چہ منی سر ءَ دور بہ بیت۔ دزّ بوھیر ءَ وَا اے شھر یل دات شُت، بلے مئے سر ءَ کادو دگہ دزّ بوھیر ءِ بہ بیت سر ءَ کپت۔ زمینانی بھر کنگ ءَ رند ھم کدی کدی کیت وتی شیتانی ءَ کنت بلے براتاں دل نہ بیت، پہ ترسینگ ءَ یک دو شھمات ئِے جن آں راہ ئِے دے آں ۔ کماش بھادر تو ھال کن باریں کادو تئی کرّ ءَ چتور سر بیت، ترا چے پیم ءَ وتی ڈنگے جت۔
کماش بھادر پسّہ دات سُھراب ھبر اے وڑ ءَ انت کہ کادو یک روچے اتک منی لوگ ءَ، کُلاہ ئِے سر ءَ یک تسبیح ءِ دست ءَ اَت چہ زبان ءَ ،، لااِلا الا اللہ ،، استغفراللہ ، ورد کنگ ءَ اَت من ھمے سرپد بوت آں چہ کادو ءَ شرتریں مردم نیست یک نیکیں دلساپیں مردمے۔
پہ کادو ءَ مھمانیءَ گْرانڈ ئِے کُشت، کادو ءَ را باز شرپ ءُ ازّت دات، چہ کادو ءَ جُست کت کہ کادو جان تو مرچی ھیری اتکگ ئِے منی لوگ ءَ ؟
کادو ءَ گْوشت ھو کماش بھادر، تو بلکیں سھیگ ئے، کہ من وتی پِتّ ءِ دوستیں چُک آں۔ پِتّ ءَ ھمے واھگ داشتگ کہ من وتی زند ءَ وتی جائیداداں بھر بہ کن آں، بلے من گْوشت ابّا من نہ لوٹ آں بس تئی نیکیں دُوا پمّن زمین، جائیداد درست انت۔ بلے منی پِتّ ءَ من ءَ ھمے گْوشت کہ کادو نزان آں من ءَ چے رند تئی شیتانیں بِرات ترا بھر دینت نہ دینت من پمیشکا لوٹ آں کہ تئی بھر ءَ وتی زند ءَ جِتا بہ کن انت۔ من باز منّت کتگ کہ مئے براتانی میان ءَ ھچ دگریِ نیست بلے منی پِتّ ءَ منی ھبر نہ زرت ءُ زمین بھر کتگ اَنت۔ بلے نوں گوں من منی شیتانیں برات شر نہ اَنت، من ءَ گْوز نہ دینت کہ من وتی ڈگاراں آپ بِہ دے آں، من اتکگ آں تئی لوگ ءَ پمیشکا کہ
من ءَ وتی گْوز ءَ آپ بدئے، من وتی ڈگاراں آپ کن آں
تومشان آں پہ کِشّگ ءَ من ءَ دان ھم نیست اِنت۔ تئی گوکاں پہ ھم من ءَ کار انت پرچیا کہ من ءَ ھچ نیست انگت ءَ۔ھر وھدے کہ لاب، لائی بوت، تئی دانانی بدل دے آں تئی گوکانی گردنی ءَ دینت
من کادو ءِ کلاہ ءُ تسبیح دیست اَنت، آئی سر ءَ پوراہ گُش ئے ایمان آورت، من رازی بوت آں۔
کدرت ھُداوند ھمے شپ ءَ کْور ءَ ھم آپ آورتگ اَت، من وتی گوز پہ کادو ءِڈگارانی آپ کنگ ءَ دات، کادو ءَ وتی ڈگار چہ آپ ءَ پُر کُت انت، من دان ھم دات پہ کِشّگ ءَ، کادو وتی ڈگار الکاپ ءَ کِشت کِشار کُت انت، چہ لاب ءَ لائی ءَ پد بیزار انت دگہ گیشیں داناں، منی جندءِ دان ئِے ھم نہ دات اَنت، من ءَ ھمے دلبڈی دات کہ دیم ءِ رند ءَ ترا دینت، من ھمے سادگ، منّ اِت، کہ دومی رند ءَ من ءَ دنت
بلے دومی رند ھمیش انت کہ کادو منی جند ءِ گْوز ءَ من ءَ نہ دنت کہ من وتی ڈگاراں آپ بِہ کن آں، نوں ھمے گْشّگ ءَ اِنت کہ گْوز منیگ انت۔
نوں تو من ءَ شورے بِہ دئے من چے بہ کن آں سُھراب گپّانی اِشکنگ ءَ رند زھر گپت، کماش بھادر ءِ سر ءَ۔ کماش بھادر اگاں تو کمک مہ کُت اِنت مرچی کادو منی ءُ تئی ھر دوئینانی چمدار بوتگ اَت۔
مرچی کادو ھنچو پہ تو درد سر انت دوھمنچو پہ من درد سر انت من ترا ھچ شور دات نہ کن آں۔ برو تئی راہ پچ اِنت، مردم وتی ھمساھگ ءَ ھمک وشی ءُ گم ءَ ھوار کنت، ھمک کار ءِ کنگ ءَ پیسر شور کنت بلے تو من ءَ وَا مردمے نہ پھم اِتگ، نوں پرچیا اتکگ ئے؟ کماش بھادر چہ سُھراب ءَ نا اُمیت بیت وتی لوگ ءَ واتر بوت۔
ھمے وڑ ءَ کادو ءَ روچ پہ روچ کماش بھادر ءِ ڈگار چیر ترّینان کُت اَنت۔ کماش بھادر ءَ چار مردیں چُک ھست اَت، بلے تپاک نَہ اِت اَنت۔ کادو ءَ چہ کماش بھادر ءِ چُکانی ناتپاکی ءَ نپ چِست کت دراھیں ڈگار وتی کُت اَنت۔ کماش بھادر ءِ چُک پہ چُنڈے نان ءَ مھتاج بوت اَنت۔ کادو ءِ پِت سھراب، کماش بھادر ءِ بازیں بد دُوائی آں گُڈ سرا کادو ءَ را شومک ءَ گپت، زرّ ءُ دولت ھست اَت ئے بلے کادو ءِ چُک کادو ءِ مرگ ءَ وش اَت انت، ھمے وڑا دانکہ کادو ءِ چک آں کادو نہ دکتراں بُرت ناں کہ دگے شریں تبّیب ءِ کرّا بُرت، مزنیں مدّتے پد کادو کچک ئِے مرگ ءِ کت۔
