من وتی لھتے گپ یا جزبہ شمے دیم ءَ ایر کنگ لوٹاں گوں وتی جد ءُ جھد ءَ کہ زھنی بیماریانی (depression)گوم ءَ بوتگ
ڈیپریشن ءُ اینگزیٹی چی یے؟ ? what is depression or anxiety
ھما وڑ ءُ ڈول ءَ ترا مھسوس بیت تو کجام ھساب ءَ اے نام ءَ توار جت کن ئے یا ھما ھساب ءَ تو سرپد بوت کن ئے مئے مھلوک ءَ ایشی ءَ بازیں نامے داتگ انچو ما بلوچ ایشی ءَ وھم گوشیں اے زھن ءِ جوڑ کتگیں یک تامرے یا تو بگوش ڈرامھے یک سوچے کہ تئی زھن ءَ جوڑ کتگ یک تامرے ءِ شکل ءَ یا ڈرامھے ءِ رنگ ءَ تو آئی ءَ چارگ ءَ ئے بلے تئی زھن نہ لوٹیت کہ تو آ چیز ءَ بدل بہ کن ئے تو بار بار ھمائی ءِ جند ءَ بچار ئے ءُ تو وت ءَ را ھمے چیز ءِ تھ ءَ مین بہ کن ئے داں تو در اتک مہ کن ئے. اے سے(3) تھر ءِ بیماری اَنت کہ اے زھنی بیماری اَنت
او سی ڈی(OCD)سائیکوجی ءِ توک ءَ وھم ءَ گوش اَنت پد ءَ OCD ءِ ھوں جُتا جُتائیں تھر ھست اَنت مئے مھلوک وڑ وڑیں وھم کنت یکے دست ءِ شودگے وھم کنت یکے جان ءِ شودگ ءَ وھم کنت یکے بار بار گُد ءُ پچانی بدل کن ئے وھم کنت اے درست OCD توک ءَ زاھر بنت.
ڈپریشن (depression)یک انچیں تھرے بیماری ءِ کہ ترا ھچ چیز ءَ نَیل ایت یک انچیں وھدے کیت کہ تو وتی لوگ ءِ تھ ءَ بند بئے ءُ ھچ چیز پکر کت نہ کن ئے .
اینگزیٹی (anxiety )یک انچیں بیماری یے کہ ترا ھر چیز ءِ سر ءَ ترسین ایت ترا بیم ءِ آماچ کنت،ترا باندات ءِ درستیں گپانی سر ءَ بیم ءَ دنت تو گوش ئے زاناں بنت بلے ھکیکت ءَ نہ بنت.
ڈیرائلیزیشن (derealization) اے یک انچیں بیماری یے ایشی ءِ توک ءَ ترا اَنچو سما کن ئے کہ تئی جند زندگ نہ اِنت اے جتا جتائیں ھما نام اَنت کہ سائکلوجی ءَ سائنس توک ءَ نام داتگ اَنت. دومی گپ اِش اِنت کہ من اے چیز ءَ زانت کت نہ کناں کہ (realty)بزاں ھکیکی زندگی یا وابی ءُ ھیالاتی زندگی ءِ توک ءَ چے پرک ھست ءُ کجام ھساب ءَ اِنت؟ وھدے کہ من واب ءَ پاد اتکگ آں گڑا منی زھن سُن بزاں واب بوتگ وھدے یک چیزے سُن یا واب بہ بیت گڑا آ جیڑ ات کت نہ کنت. مناں زندگی ءِ توک ءَ کسی گوم ءَ نندگ ءُ پاد آھگ وش نہ بوتگ وھدے کہ من اے وڑیں بیماریانی دیمپان بوتگ آں اے بیماری ءِ لھتے شِکل (septum) دیم ءَ کاینت یا زاھر بنت گڑا ترا کسی کر ءَ نندگ ءُ پاد آھگ وش نہ بیت اے وڑیں بازیں مردمے تو دیستگ بلے آیانی دلانی راز کس کس ءَ زانت نہ کتگ اَنت کہ آ چے پکر کنگ اَنت وتی زھن توک ءَ..
اے انسان ءَ باز درد دنت ءُ واکی سک دردناکین اَنت اے انچیں دردے ناں تو ایشی ءَ زاھر کت کن ئے ،ناں تو ایشی ءِ بارو ءَ سرپدی دات کن ئے وتی مردماں ءَ ناں تو ھال دات کن ئے اگاں مردم اے چیز ءَ پاشک بہ کنت گڑا مئے گور ءَ ناواندھی ءِ سبب ءَ تئی مزاک ءَ کن اَنت ھمے سرپد بنت کہ اے نی گنوک اِنت بازیں مردمے ھمے چیز ءَ ترس اِیت ڈاکٹرانی کر ءَ نہ رو اَنت وتی اے چیز ءِ گر ءُ دار ءَ نہ کنت کہ آیانی زھن توک ءَ انچیں ھیالات پیداک اِنت کہ آ اِش نہ لوٹ اَنت، من وت ءَ را وت نزاناں کہ من چے بہ گوشاں برے برے انچیں ھیال کیت کہ تو وتی جند ءَ ھم گنوک کن ئے تئی زھن ترا چے مھکم بیت ءُ تو گنوکی ءَ سر ءَ درکار ئے ءُ ترا ھمے چیز روچے ناں روچے جاگھے ءَدور دنت،من ھچ وڑیں درمان اے سھت ءَ نہ وارتگ کہ وھدے من اے وڑیں جاورانی تھ ءَ بوتگ آں ءُ پد ءَ مئے مردم بازیں ھکیم ءُ بازیں ڈاکٹر ءُ بازیں ملایانی کر ءَ رو اَنت مئے بلوچانی کار اِنت یکے دلے ھراب بیت ، یکے سوری نہ بیت ءُ لھتے دگے انچیں ویلانی تھ ءَ دوچار بنت گڑا آ گیشتر ملایانی گور ءَ رو آ کن اَنت کہ مئے کار شر بہ بنت بلے ھما شرت ءَ کہ آئی ءَ روھانی بیماری یے گون مہ بیت وھدے آ اگاں دگہ وڑ ءُ پیم بہ بیت گڑا مئے مردم ھمے گوش اَنت کہ ایشی ءَ وھم اِنت برے اِت ئِے ملایے ءِ کر ءَ بلے راست ءُ ھکیکت بہ چار ئے چش نہ اِنت ملا ھچ کُت نہ کنت بید ء چہ اللہ ئیگ ءَ مرچی یک انچیں وھدے اتکگ ما ءُ شما ءُ کُلیں بلوچ ھر یکے ھست اِنت آ اے چیزانی بارو ءَ بزان اَنت ءُ سرپد بہ بنت ءُ اے چیزاں ھما وھد ءَ ما زانت کت کنیں کہ ما اے وڑیں چیزانی سر ءَ پٹ ءُ پول بہ کنیں بہ وانیں گڑا باندا روچ ما اے وڑیں چیزے دگہ مردمے ءِ تھ ءَ بہ گندیں ھال دات بہ کنیں کہ اے ملائی ءُ میائی جانے نہ اِنت اے یک بیماری یے کہ ترا لگ اتگ انسان ءَ گپ بدل کت کنت بکول بلوچانیگ ءَ مچ مچ ءَ گندیت رنگ زور ایت. یک مردمے اگاں ھمے بیماری ءِ توک ءَ دوچار اِنت گڑا ما جھد کت کنیں کہ ما ھما بیمار ءَ چرے نادراھی ءَ رکینت کت بہ کنیں مناں اے سپر ءَ چے پیسر ھچ وڑیں سرپدی یے نہ بوتگ،وھدے من اے درستیں چیز مار اِت کت اَنت دیست اَنت سرپد بوت آں کہ مرچی من شمے دیم ءَ گُشت اَنت وھدے من انٹرنیٹ ءَ وتی کدم ایر کتگ اَنت کتاب پچ کتاں چار اتاں مردم ءُ ڈاکٹرانی گپ اش کت اَنت، منی سپر سکیں دراجیں سپرے اَت بلے من اے سپر توک ءَ ناں ملایانی داتگیں تاویز بست اَنت ناں کہ ڈاکٹرانی داتگیں گولی وارت اَنت من زانت کہ اے انچیں مرزے کہ ایشی ءَ ھچ تاویز ءُ ھچ گولی اسر کت نہ کنت بید ء چہ اللہ ئیگ ءَ ھرچی اللہ بہ لوٹیت ھما ڈول بیت برے برے ملا تئی لوگ ءَ کاینت ءُ گُش اَنت کہ ترا جِن یے پر اِنت ترا ترا پلاں بیماری ءَ گور جتگ جِن انسان ءَ پر بوت کنت بلے ھر چیزے ءِ وتی پیم ءَ اِنت وتی داب ءَ اِنت آ وت ءَ را وت پیشداریت کہ آ کجام پیم ءَ اِنت گنوک ھچبر نہ نزانت کہ آ گنوک اِنت. یک مردمے اگاں وڑ ءُ ڈول ھراب بہ بنت ایشی ءِ مکسد اے نہ اِنت کہ آ گنوک اِنت ترا آ سرپد بوگی اِنت ترا گوشدارگی اِنت داں تو سرپد بہ بَے کہ آ چے گوشگ ءَ اِنت ءُ چے لوٹگ ءَ اِنت داں آ وتی 50% ھمے بیماری ءَ رک اِت کت بہ کنت پرچا کہ اے انچیں بیماری اَنت اے زاھر نہ اَنت اے زھنی بیماری اَنت زھن ءِ بیماری ءَ ھچ دوا ءُ ھچ تاویز شر کُت نہ کنت۔ پد ءَ منی سر ءَ یک رندے انچیں وھدے اتک من نشت ءُ اے گپ سر ءَ جیڑ ات پکر کت اے منی گوما چے بوَگ ءَ اِنت من وتی جند ءِ تھ ءَ وت گرپتاراں ھما چیز ءَ من پکر کنگایاں من سوچگایاں آیاں ایشانی گِر ءُ دار بس منی گوم ءَ اِنت اگاں من ایشی ءِ سوچگ ءَ بند بہ کناں بلکیں پد ءَ من ھما راہ ءَ اتک کت کناں کہ من پیسر ءَ بوتگاں پد ءَ من ھما وڑ ءَ باں کہ پیسر ءَ من دہ 10 سال گوازینتگ گڈی ءَ من ھمے پیسلہ کت چیزے وھد ءَ من ءَ ھمے چیز ءَ سک تکلیپ کت درد دات بلے آستہ آستہ شر بوَان بوت آں وھد دیم ءَ روان بوت من مار اِت کت کہ ھرچی کہ زھن ءِ توک ءَ ھست اَنت آھانی زور سک کم اِنت آ نوں کمزور بوان اَنت چی ءَ کہ وھدے تو یک چیزگ ءَ زور دے ئے ھر وھد ءُ وتی دنتاناں بہ چوشینے الم یک روچے آ چیز تئی آدت جوڑ بیت چہ دنتانی چوشینگ ءَ تو جھد بہ کن آ چیز ءَ چَہ دیر بہ تچ کہ ترا تکلیپ دیگ ءَ اِنت….
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت
من ءَ وتی واب گیر اتک – ” من ڈن ءَ بہ اُوشت آں مردم بہ چار آں گوں “؟ من جُست کُت ” اناں ” آئی ءَ گُشت – ” ما تی واب ءِ دُگنیا نہ ایں “- لیو ءَ زنگی ئیں مِیهہ زُرت ءُ لبزین کُت – میهہ نو کیلیتے جوڑ ات – میهہ ئےِ بے برمش ءَ کُبل ءِ ٹُنگ ءَ راه دات ، کمو راست ءَ تاب ئےِ دات پد ءَ چپ ءَ ، یک برے پد ءَ راست ءَ ، پد ءَ کمو تاب دیگ ءَ گوں ….کڑکگ ءَ کُبل پچ بوت – ما گُشادی ءَ چارچم ءِ لوگ ءَ پُترتیں ءُ لوگ ءِ دپ بست – انچو تھار ات کہ چم پہ چم ءَ میم نہ بوت – بلے ما ایمن اتیں کہ اے سھت ءَ اد ءَ کس نہ بیت – من چہ لوگ ءِ دارانی شم ءَ سرُک کُت ءُ ڈنی نیمگ ءَ چار ات – داں اے آتراپ ءَ هچ وڑیں سھدارے ءِ گواہ نیست ات – پد ءَ هم ما وتی دلجم کنگ ءَ دروازگ ءِ بُرزی نیمگ ءِ دارے شَمگ کُت دست گوازینت ءُ دروازگ ءِ کڑی جت ءُ دروازگ چہ ڈنی نیمگ ءَ پد ءَ کُبل کُت – اگاں کسے چہ اد ءَ بہ گوزیت تاں دروازگ ءِ تھی نیمگ ءَ بند بوگ ءَ مہ ماریت – لیو ءِ دزبتی ءِ روک کنگ ءَ گوں مئے هوش گشت ، ما چہ کُلاں پراموش بوتیں ، چم نرمیں پوست ءَ گوں جوڑ بوتگیں شنتا ءَ کپت انت ءُ ما ئےِ روک ءَ روک چارگ ءَ ات انت- پرچا کہ مئے چمانی دیم ءَ آ دگہ ایریں سامانی تہ ءَ شنتا انچو ترپگ ءَ ات گُش ئے مارا وتی تہ ءِ مڈیانی هال ءَ دپ ء وت دیگ ءَ ات – ” آ انت هود ءَ ایر انت “- من گُشت – داں ما شور ءَ اتیں اے روچانی تہ ءَ مئے گیشتریں جیڑگ اے گپ ءِ سر ءَ ات کہ چارچم ءَ شنتا باریں کجا چیر داتگ ءُ ما چتور هود ءَ سر بوت کنیں ءُ چتور درئےِ بہ گیجیں ؟ پمیشکا لیو ءَ چارچم ءِ رُکستی ءَ پہ ٹھنیتگیں مراگش ءِ روچ گچین کُتگ ات – آئی ءِ شائریں مات اهمکے وَ نہ ات – بلے آ وتی زند ءِ هما اُمبر ءَ سر ات کہ کلیں چیزاں سرپد ات ، کہ در کپگ ءِ دمان ءَ اگاں آئی ءَ اے چیریں شنتا بہ کشتیں ، بازیں چیزانی نز آرگ ءَ آ نہ گیگ بوتگ ات انت – پمیشکا چہ سرگرگ ءَ پیش کلیں چیزانی گیشینگ ءُ ساڑی کنگ پہ آیاں گھتر ات – ما بے پاد برمش ءَ وت ءَ پہ شنتا ءَ سر کُت – آ گوں پڈاں رِستگیں مُھریں سادے ءَ گوں ٹٹاتگ ات – ما ساد بوتک ءُ بے تواری ءَ آئی ءِ دپ پچ کُت – دزبتی ءِ رُوژن ءَ آئی ءِ تہ ءَ سر ماں چک ءَ ایریں کتاب درپشگ ءَ ات انت – رو برکتی ندکارانی یک ٹولی پہ مئے وش اتک کنگ ءَ ساڑی ات – دُرستاں ساری مئے سنگت بالزاک گوں وتی پنچ گدار ءَ مئے دیم ءَ زاهر ات – پدا وکٹر ھیوگو ، ستان دال ، فلوبیر ، رومیں رولاں ، روسو ، ٹالسٹائی ، گوگول ، دوستوؤ فیسکی ، اشاں ابید دگہ چیزیے انگریزیں ندکار هم ساڑی ات – ڈکنز، کپلنگ ، ایملی برونٹے …. مئے وَ هوش گشت – منی سر انچو ٹُر ورگ ءَ ات گُش ئے سک نشہ ات آں- من چہ شنتا ءَ یک یک ءَ گداراں کشان بوت ءُ تاکاں لیٹینان آهانی نبشتہ کارانی گونڈیں پجاراں واناں کُت لیو ءِ دست ءَ دیاں بوت آں – کتابانی دست جنگ ءَ من انچو مارگ ءَ اتاں کہ گُش ئے من راستی ءَ همے مردماں گوں وتی زردیں دستاں دست ءُ دُروه بوگ ءَ آں – ” همے سُرءُ پُرانی تہ ءَ من ءَ تامری ندارگے گیر اتک ” لیو ءَ گشت ” تو زان ئے مردم ءَ وهدے زر ءَ پُریں دُزتگیں شنتایے بہ ریست “- تو پہ همیشی ءَ گل ئے ؟ ” من جست کُت اناں من ءَ رهر آیگ ءَ انت “- ” من ءَ اوں – چہ ھر هما مردماں کہ من ءَ چہ اے کتاباں دُور اش کُتگ “- من گوں وتی همے گپ ءِ کنگ ءَ بیم آماچ بوت آں – انچو گُمان بوت گُش ئے کسے مئے کش ءُ گوراں ٹپتگ – برے برے مردم ءَ وتی دپ ءَ چہ وسر ءَ دراتکگیں دانکے هم سالاں زندانی کُت کنت – ” بِراں نوں رویں ” لیو ءَ گوں شنتا ءِ بند کنگ ءَ گُشت – ” بہ جل “- ” هاں چے بوت ؟” ” نزاناں بلے منی دل جنگ ءَ انت کہ چارچم الم مئے سر ءَ شک بیت – وهدے وتی شنتا ءَ مہ گندیت – اگاں آ مئے نام ءَ بہ گیپت تہ بزاں کہ ما برباد بوتیں – یک گپے ترا گُشاں پد ءَ مئے مات ءُ پت هم دگہ وڑین انت -“ ” من وَ ترا ساری ءَ گُشتگ ات کہ اشی ءِ مات پرے گپ ءَ بھ وش نہ بیت – اگاں ناں تہ دُراھیں جھان پُر بیت کہ اشی ءِ چُک ءِ گور ءَ شُلکیں کتاب بوتگ انت ءُ پد ءَ چہ ” کپنس آزمان ” ءَ آئی ءِ در آیگ ءِ کُلیں راه ءُ در بند بنت -“ سھتے ءِ بے تواری ءَ پد من پد ءَ شنتا ءِ دپ پچ کُت – ” اگاں ما چہ اے کتاباں کمو کتاب بزوریں تہ آئی ءَ هچ سما هم نہ بیت -“ ” بلے من اے درستاں وانگ لوٹ آں -” لیو ءَ گُشت – آئی ءَ شنتا پد ءَ بند کُت – چو ملایے ءَ وتی دست شنتا ءِ بڈ ءَ جت ءُ گندو دیگ ءِ وڑ ءَ گُشت ئےِ من گوں اے کتاباں پری دروشم ءِ زند ءَ مٹ کن آں ، نوں آ یک انچائیں کوهی جنکے نہ بیت – “ همے وڑ ءَ ما وتی پاداں داراں دومی کوٹی ءَ شُتیں – من ءَ دزبتی گون ات دیم ءَ روان ات آں ءُ لیو گوں شنتا ءَ منی پُشت ءَ پیداک ات – انچو زانگ بوت کہ شنتا سک گران انت – من چہ لیو ءِ پادانی گوں شنتا ءَ ڈُکّر ورگ ءَ زانت ءُ دومی چارچم ءُ آئی ءِ مات ءِ اداروکی جوڑ کتگیں دار ءِ پلنگانی میان ءَ گوزگ ءِ وهد ءَ مانگشگ ءَ زانت – اے ادروکی پلنگ گونڈینے ات بلے لوگ ئےِ تنک ءُ ترپش کتگ ات – مئے چم هما وهد ءَ سر ءِ توک ءَ شُت انت کہ ما هما دریگ کہ پہ درایگ ءَ چماں کُتگ ات – آ چارچم ءَ میهہ جتگ ءُ شر مُھر بند کتگ ات – تہ ءَ پُترگ ءِ وهد ءَ گوں شنتا ءِ گندگ ءَ ما دگہ هچیگی نہ بوتیں ءُ اے دریگ هم پکا نہ کتگ ات – کہ مئے اراده چہ همد ءَ درایگ ئیگ ات – ما ھر چُند کُت دریگ هچ وڑ ءَ پچ نہ بوت – پد ءَ هم پہ ما اے هینچکیں بلاھیں گپے نہ ات – هما راه ءَ پُترتگیں پد ءَ چہ همود ءَ در کپیں – ما پد ءَ هما مزنیں کوٹی ءَ اتکیں کہ دروازگ ءِ بُرز ءِ داراں شملگ کنیں ءُ دست ءَ راه دے ایں کبل ءَ چہ ڈنی نیمگ ءَ پچ کنیں – یبر ءَ لیو ءَ الوتی گُشت – ” اش انت تگہ ” – من پچلرزت ءُ گشادی ءَ دزبتی کُشت – چہ دروازگ ءَ ڈن ءِ پادبرمشانی اش کنگ ءَ گوں ما سیاه چپت بیتیں – لیو ءَ یبرا هلوتی گُشت : ” اش انت تگہ “ من تُرس ءُ لرز گشادی ءَ دَزبتی کُشت – چہ دروازگ ءَ ڈن ءِ پادبرمشانی توار ءَ ما وتی گوش رُپت انت – مئے گران بھائیں وهد ءِ یک شریں سھتے پہ همے پکا کنگ ءَ زوال بوت کہ اے پادبرمش راستی ءَ دیم پہ ما پیداک انت – همے میان ءَ زالبولی ءُ مردینی توار ے مئے گوشاں کپت – بلے ما شک کُت کہ بلکیں چارچم ءُ آئی ءِ مات بہ بنت – مرتگ ئے کہ نہ مُرتگ ئے ، ما پاداں داراں دیم پہ چُل ءَ روان ات انت – ما کہ پد ءَ سامانانی گور ءَ گوزان اتیں من همد ءَ کمے دَزبتی روک کُت ءُ لیو ءَ شنتا پد ءَ هما جاه ءَ ایر کُت – مئے تُرس برهک ات – آ چارچم ءُ آئی ءِ مات ات انت ءُ نوں بزاں کہ ما پکا گرگ بوتگیں – آ انگت دروازگ ءِ دپ ءَ اوشتوک ات انت ءُ گپ ءَ ات انت – ” من زاناں اے همے شومیں گامیش ءِ هون بنت کہ من شرشر نہ آں -“ منی چُک تو گپے نہ کُت ؟” ” من ءَ گنداباکے ءَ گپتگ -“ ” گڑا اے پَکّی من پہ چی ءَ آؤرتگ انت گوں -“ آئی ءِ مات ءَ پسو دات – ما انچو بَہ ءُ بکڑ اتیں کہ چُل ءِ تہ ءَ پہ وت ءَ چیر بوگ ءِ جاگھے هم گندگ ءَ نہ اتیں – سک تھار ات – همے دمان ءَ لیو برنجانی ڈبی ءَ پچ کنگ ءَ بیت ، من گوں آئی ءَ ڈُوک وراں – آئی ءَ مسکرا کُت ءُ هلوتی گُشت : ” کہ اے وَ سکیں کسانیں جاگھے -“ همینچک ءَ دروازگ ءِ کڑی ءَ توار کُت – آهانی لوگ ءِ تہ ءَ پُترگ ءَ پیسر ، همینچک بوت کہ ما وت ءَ دومی کوٹی ءَ سر کُت ءُ تهتانی چیر ءَ شُت ءُ ٹپ اتیں – آ دویں لوگ ءِ تہ ءَ پُترتاں ءُ چراگ اش روک کُت –
مئے جاور سک نہ گیگ ات انت – من چہ چارچم ءِ تھت ءِ بدل ءَ آئی ءِ مات ءِ تهت ءِ چیر ءَ ٹپ ات آں ، پرچا کہ من چہ لیو ءَ دراج تر ات آں ، کجام وڑ ءَ اے تنک ءُ تُرپشیں جاه ءَ من وت ءَ زُکرینتگ ات – تهت ءِ چیر ءَ گوه ءَ پُریں چو کَرم ءَ سرپتگیں بالٹی مگسک درنز ات ءُ مگسکاں من ءَ سر ءَ زُرتگ ات – من سک بے وار ات آں لوٹ ات کہ بے برمش ءُ چڑکہ ءَ وتی پاداں شھار بہ دے آں ءُ وت ءَ کمے گیگ تر بہ کن آں ، بلے گوں پادانی شھار دیگ ءَ منی پاد گُوه ءَ پُرّیں بالٹی ءَ مان اتک ، گُوه ہُلک گپت انت ، رچگ ءَ نہ رتک انت بلے اشیانی ھُلک گرگ ءَ گوں اشانی بوه ءَ من ءَ دم توس کُت – من لوٹ ات کہ هچ وڑیں چڑکھے مہ بیت بلے منی دپ ءَ چہ همینچکیں بلاهیں اُوپّارگے دراتک کہ اے توار پہ مئے گرائینگ ءَ وَ بس ات – همینچک ءَ لیو ءَ وتی مات ءَ را جُست کُت “ برمشے بیت تو اش کُت ؟” مات ءَ پسو دات ” اناں “ پد ءَ یبرا انچیں بے تواری ءَ مانشانت – منی دل ءَ گُش ئے اشاں وتی گوش رُپتگ ات انت ءُ چے وڑیں هم تواریے ءِ گوشدارگ ءِ جُهد ءَ ات انت – ” من بس تی روتانی کُڑ ، کُڑ ءِ توار ءَ اش کنگ ءَ آهاں ” آئی ءِ شائریں مات ءَ بے تواری پروشت ءُ وتی پسو ئےِ دات – ” اے دُرست همے شومیں گامیش ءِ هونانی جھسری انت ، من وَ تکانسر آں کہ من پد ءَ باریں چتور واتر بہ باں -“ ” من تی هچ وڑیں نمون گوش نہ داراں ! مارا ھر وڑ ءَ واترگی انت -” مات ءَ هگم دابیں گالوارے ءَ گشت – ” ھاں اش انت من پکی در گیتک انت بزو دوائی ءَ بہ ور بِلّے لاپ ءِ درد آرم بیت -“ من دلگوش ات آں کہ چارچم ءَ مات ءِ گپ زُرت ءُ پہ آپ ءِ آرگ ءَ دیم پہ چُل ءَ راه گپت ءُ چراگ ءِ رُوژن آئی ءِ همگامی ءَ روان ات گوں – سک تهار بوت من لیو ءَ گندگ ءَ نہ ات آں ءُ پُرس ات هم نہ کُت بلے دل ءَ زانگ ءَ ات آں کہ لیو هم منی وڑ ءَ شگر گرگ ءَ بیت کہ شُگریں کہ ما چُل ءَ نہ ٹپ اتیں – چارچم دو ءَ ورگ ءَ پد پد ءَ اتک هما بان ءَ – آئی ءِ مات ءَ جست کت کہ ترا پکا یات انت کہ تو کتابانی شنتا ءَ ساد بستگ ات – ” هو من ءَ شر یات انت کہ دُرستاں چہ پیسر من همے کار کتگ ات – “ ” هو ! گڑا هود ءَ بچار اے هما ساد نہ انت کہ کپتگ ؟” ما بلاھیں ردی یے کتگ ات شنتا ءِ پچ کنگ ءَ – تهت ءِ چیر ءِ ٹپگ ءُ گمپاپونسی ءَ منی سرین ءِ مات هڈ درد ءَ ات – گون اے کار ءِ کنگ ءَ ماں وتی دل ءَ وت ، وت ءَ ملامت کنگ ءَ ات آں – من گوں بے بسی ءَ وتی همراه ءِ پٹگ ءِ جهد کت – چارچم پہ تهمبل گشگ ءِ جهد ءَ ات – بلے آئی ءِ گالور ءَ آئی ءِ بے تاهیری چیر دات نہ کُت – ” انچو کہ تھاری ءَ مان شانتگ ات – من لوگ ءِ پُشت ءَ کل کتگیں شنتا کشتگ ات – لوگ ءِ آرگ ءَ پد هاک ءُ دنز چنڈتگ ات آں ، ءُ پچ کتگ ات کتاب الکاپی ءَ چارتگ ات آں کہ نمب ءَ گپتگ انت یا ناں – داوت ءِ روگ ءَ ساری من گوں ساد ءَ شر ٹٹاتگ ات – “ ” گڑا تئی دل ءَ مئے پُشت کنگ ءَ گوں کسے ءَ لوگ ءَ دور کتگ ؟” چارچم ءَ کندیل زرت ءُ کش ءِ دومی بان ءَ شُت – چہ دومی تهت ءِ چیر ءَ من دیست کہ لیو ءِ چم ترپگ ءَ ات انت – شر بوت کہ چارچم چانٹ ءَ چہ دیم آنگُر نہ شُت – واتری ءَ گوں دلجمیں گالوارئےِ ءَ وتی مات ءَ گُشت ئےِ – ” اے بوت نہ کنت – پرچہ کہ دریگ گوں جتگیں مھاں هما وڑ ءَ مُھر انت ءُ لوگ هم کُبل ات -“ ” پد ءَ هوں تو شنتا ءَ پچ کن بچار کہ کتاب درست همداں ؟ من ءَ تئی اے دویں سنگتانی سر ءَ شک انت – من چنت رند ءَ وتی نمدیانی تہ ءَ ترا کڈن کتگ ءُ گشتگ کہ اے وڑیں ناشریں مردماں گوں سنگتی مکن – تو سادگے ئے ءُ آ هُژاریں مردم انت بلے تو کجا هبر زورئے -“ ” من دپیگ ءِ پچ کنگ ءِ ءُ چارچم ءِ وتی مات ءَ پسو دیگ ءِ توار اش کُت – ” من پمیشکا گوں اشاں سنگتی کتگ کہ تی ءُ منی پت ءِ اگاں دنتانانی جیڑهے بوت گڑا آ روچ ءَ بگندئے لیو ءِ پت مئے کار ءِ در ءَ بروت -“ ” تو انچو گُش ئے ؟” ” هو اماں -“ ” منی لاڑکیں بچک -” مات ءِ توار پُر مھر ات – ” اے نگیگیں جاورانی تہ ءَ هم تو پہ ما پگر مند بیتگ ئے ؟” ” اماں من چار ات آں کتاباں یک دانگے هم کم نہ انت -“ ” هاں شر منی چُک الم ما رد پهمتگ ات بیا نو رویں -“ ” کمو سبر ! تو من ءَ گامیش ءِ لٹک ءَ دست ءَ دئے من ئےِ شنتا ئے کن آں -“ سھتے ءَ رند من چارچم دیست کہ ساد ءَ گُک دیگ ءَ انت – من دیست کہ چارچم ءَ دپ پہ لُگوشت ” لانتیگ -“ ” منی چُک زبان ءِ انان ءَ بہ دار -“ ” منی لاپ درد ءَ انت -” چارچم ءَ کوکار کُت – ” شریں تهت ءِ چیر ءَ بالٹی ایرانت وتی لاپ ءَ سُبک کن !” چارچم ءِ درک ءَ در روگ ءِ پادبرمش من اش کت انت کہ چہ لوگ ءَ ڈن روگ ءَ ات – من سارتیں گین ئےِ کش ات – ” کجا شُت ئے تو ؟” مات ءَ کوکار کُت ءُ جُست کُت – ” مکھی آنی ڈگار ءَ -“ ” گڑا ترا کاگد یا دگہ چیزے گوں ؟” ” اناں من ءَ هچ گوں نیست -” چُک ءَ چہ دُور ءَ پسو دات -“ ” شر من پہ ترا کاراں !” ” اناں میار -” چُک ءَ چہ دُرو ءَ پسو دات – ” اناں من کاراں !” اے مئے وش بھتی ات کہ مئے باندات ءِ شائر پہ آپدست ءَ ڈگاراں شُت ! اگاں آئی ءَ اے بالٹی کار مرز کُتیں مئے هال باریں چے بوتگ ات ؟ آئی ءِ مات ءِ ڈن ءَ درایگ ءَ گوں ماں تھاروکی ءَ من اش کُنگ ءَ ات آں کہ لیو نُرُنڈگ ءَ ات – ” بریں چد ءَ چہ جان ءَ کش !” دیم پہ دروازگ ءَ جُنزگ ءَ گوں سامانانی تہ ءَ چہ شنتا چست کُت ، چہ هود ءَ پد ما دیم دات کوه ءَ یک پُرّیں ساهتے ءَ کوه ءِ درکپگ ءَ پد نوں ما دم ئےِ بالا کنگ ءَ جل اتیں – لیو ءَ شنتا پچ کُت – پہ گْوم ءُ گیگ پچتگیں کتابانی سر ءَ ایریں گامیش ءِ لٹک ایر ات : سیاھیں رنگ گُڈسر ءَ گوں هوناں بدتگیں مید کہ نو سیاه تراتگ ات انت – سکیں دارجیں لٹکے ات ءُ الم هما بدنسیبیں گامیش ئیگ ات کہ چارچم ءِ چشمہ ءِ پروشگ ءَ میار بار ات – هلاس
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
