نامرد
آزمانکار: بی،کے بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
سھب ءِ سباہ ءَ نوکی روچ ءِ زردی مانشنیتگ اَت، جمبر چوش مُرگانی رَم ءَ آزمان ءِ دِیم ءَ بال ءَ ات انت، کروس گُٹ ءِ پورّ ءَ بانگ دَیگ ءَ ات انت، مانش (کبر) شپ ءِ نمب ءَ جتگ ءُ ترّ ات انت، پورا کبر یکّے ءَ اَنّوُں شُشتگ ءُ تاپ ءَ داتگ انت.
آئی ءَ چہ لھتیں گام ءَ دُور یک سْیاھیں کُچِکّے دیست کہ آ کبر ئِے مِسّ جنگ ءَ ات۔ میتگے ءِ جنینانی رزانانی مُشگ ءِ تَوار چِہ دُور ءَ ساپ پیداک ات۔ آ نوکی چہ واب ءَ پاد اتکگ ات ءُ ھُدا ءِ شگر گراگ ءِ بدل ءَ آئی ءَ ھمئے گُشت مات وَ مات انت ،داں شوکین مَرگیا ءَ زندگ بیگ اَلمی انت ۔
آئی ءَ کبر ءِ سَر ءِ نبشتانک ونت انت کبر ءِ سر ءَ نبشتہ ات “مرحوم ھاجی دلمُراد ” ئی ءَ گُشت پرندوشی من “مرحوم جان بی بی” ءِ بَگل ءَ بوتگ آں مرچی “مرحوم دل مُراد” ءِ کھکھکھ !-
گِند ئے اے بلوچ ءَ وتارا زبانے ھست باید وَ ھمیش انت اِد ءَ “مرحوم” ءِ جاگہ ءَ “ھُدا مُرزی” نبشتہ بکن انت بلے ھِیرّ اے کوم ءَ کَے سرپد بکنت اَگاں کسے وتی ماتیں زبان ءَ نبشتہ مَہ زانت آ چوناھا محروم انت۔
باید وَ ھمیش انت کہ اے کوم سرپد بِہ بیت کہ شمئے زبان بھشت ءِ زبان نہ انت کہ کیامت ءِ روچے شمئے زبان ءَ ھدا گپ جنت شما وتی زبان ءَ ھمد ءَ دگنیا ءَ کارمرز بکن ات بلے اے کوم پہ گپ ءَ سرپد کنگ نہ بیت! بچار بلوچ ءِ مسال ھما شکاری ئیگ اِنت کہ آ یکیں وھد ءَ دو کرگُشک ءِ رَند ءَ کپتگ لازمی انت کہ بے شکار بیت ۔
“The man who chases two rabbits, catches neither.”
— Confucius
تو وتار ءَ بلاھیں شھزانتے سرپد بہ ئے اِد ءَ بچار اے دْرست وتی وھد ءِ شھزانت بیتگ انت بلے مرچی زمین ءِ چیر ءَ انت ھُدامُرزیاں تئی ھال ھم ھمیشانی وڑ ءَ بیت داں زندگ ءِ گُڑا انچیں کارے بکن کہ کُلیں انساناں پائدگ بدنت۔ ھو ھُدامُرزی وَ ھر ھال ءَ تو بہ ئے! آ وتارا گُشگ ءَ ات وتی گون ءَ گپ ءَ ات۔
نی روچ ءَ ٹِک داتگ ات آئی ءَ گشاد ، گشاد ءَ وتی بلوچی چادِر چنڈ ات ءُ بَڈّ ءَ کُت دیم پہ ءَ وتی لوگ ءَ سُران بوت ۔ لوگ ءِ پُتیرگ ءِ شرت ءَ ٹوئیل ءِ بڈا کُت پد ءَ تھت ءِ سر ءَ تچک بوت تار ءِ سر ءَ نشتگیں کپودرھانی گون ءَ گپ ءَ لگ ات شما سرپدے نامردی چی ءَ گُش انت؟ وتی کش ءُ گورئے چار ات اَنت گپ ءَ لگ ات انچش گمان بیگ ءَ ات کہ آ کپودر ھانی ءِ گون ءَ راز داری ءِ گپ ءِ کنگ لوٹگ ءَ اَنت اے ترا گُشگ ءَ آں آئی ءَ سْیاھیں کپودرے ءِ نیمگ ءَ راستین دْست ٹال کُت زانگ بوت کہ آ راست اِنت چپ نہ انت بچار تو نامرد ءِ نہ ئے آ سْیاھیں کپودار ءَ گون ھبر کنگ ات ! تو وتی جوڑھی ءِ گون ءَ دپ میڈینگ ءَ ات پورّ اِش دیگ ءَ ات موسمے مزا ءَ زیرگ ءَ ات !بلئے بْیا منی ھال ءَ بچار چنچوک وھد بیت کہ من بَرے پَسانی واڑ ءَ گون پَساں وپساں ، بَرے شپاں گاڑی ءِ پشت ءِ سیٹ ءَ برے کاپر ءِ سَر ءَ دانکہ من ءَ منی بدواہ مہ جن انت باز وھد گوستگ کہ من وتی جنین نہ دیستگ آ شش سال ءَ سارگیں گپے! کہ آ ھیالانی تہ ءَ گار بوت پد ءَ گپ ءَ لگ ات۔ جَْنَوری ءِ ماہ ءَ ھور بیتگ ات شِیر ات بَھار گاہ ءِ موسم اَف “امان “ءِ مات گون من بند مِڈیتگ ات آ منی زندے وشین روچ ات اَنت ھمئے گپ ءَ گون آ یک ھیالے ءِ تہ ءَ گار بوُت ، ساھتے ءَ پد ، پد ءَ گپ ءَ لگ ات نامردی اے نہ انت کہ تو تھنا سکس کُت نہ کن ئے بلکیں نامردی ءِ باز رنگ ھست من ءَ تو ھر رنگ ءَ بچارے من نامردے آں نیکہ من وتی لوگ ءَ شُت کن آں نیکہ سُور ءُ پُرس ءَ شُت کن آں نیکہ زکرھان ءُ مسیت ءَ ! شش سال بیت کہ من اَئید ءَ لوگ ءَ نہ شُتگ آں شش سال بیت کہ من وتی بَچ امان جان ءُ آئی ءِ مات دُر بی بی نہ دیستگ چنچوں وھد انت کہ من شپ آں کبر ھستان ءَ وپس آں ، ھو ڈے وھد، وھد دار ءَ مہ گرات! آئی ءَ سگریٹے روک کُت افضل راشد ءِ اردو شئیرانی تہ ءَ شَیرے ءِ وانگے بندات کت –
“روشنی کے شہروں میں”
“رونقوں کے میلے میں”
“اک اجڑتی بستی کی”
” فکر کون کرتا یے!”
“دوستوں کے جھرمٹ میں”
“چاہتوں کی بارش میں”
“ہم اداس لوگوں کا”
“ذکر کون کرتا ہے!”
پد ءَ گپ ءَ لگ ات اے بری آئی ءِ سَر جھل اَت انچُش گُمان بوُت آ چیزے جیڑگ ءَ انت آئی ءَ ھموشی پْرشُت منی نامردی ءِ پُشپد ءَ یک مزنیں کِسّہ ھست آ وتی نامردی ءِ کِسّہ ءَ بِندات کنگ اَت کہ کپودراں بال کُت شُت انت “بُرو ات اللّہ شمئے شُوانگ بات۔
آئی ءَ ٹوئیل وتی بردست ءِ سربر ءَ ایر کُت اردو دستونکے ءِ دوبند ءِ وانگ ءَ رند پسیل ءَ پُترت ۔”اس قدر غم ہے کہ اظہار نہیں کر سکتے یہ وہ دریا ہے جسے پار نہیں کر سکتے” اے شَیرانی وانگ ءَ چہ زانگ بوُت کہ آ چہ گماں بار انت” ” دُرو تئی میار اَنت “اگاں اے گھہ اِتگ انت ھم تئی میار انت” بلئے زانگ بئیگ ءَ ات آ یک چیرین زبانے ءَ چے گپ کنگ ءَ اَت ۔
گرمیں اُپّارے کشّگ ءَ اَت ، پد ءَ شَیرے وانگے بندات – “زادِ سفر کے طور پر اس کائنات میں “اک اعتمادِ ذات ہو کچھ اور ہو نہ ہو” آئی ءَ جان شُشتگ ات پُریں چَرس ءِ کشگ ءِ ودار ءَ اَت کہ آ کجا ءَ بُروت ، چوناں ودار ءُ مرگ ءَ ھاسیں ھچ پَرک نیست ! باز جیڑگ ءَ پد یکبرے پد ءَ آئی ءَ سگریٹے بُن دات ءُ مزن مزنیں سُوٹ کشّان بوت چے کمپان ءَ دَراتک اے وھدی آئی ءِ چم گون دریا اَت انت آئی ءِ ھیال گون دریا ءَ بُک واران اَت سُبک سُبک ءَ سگریٹے دوتاں اے دیم ءُ آ دیم ءَ پر چکّرینگ ءَ ات گُشئے آ وتی ھسار ءِ چنگُل ءَ ڈن دراتکگ سُبک سُبک ءَ ساہ کشّان ءَ گُش ئے آ نیلّگیں تیاب آئی ءِ رازاں نبشتہ کنگ ءُ یلہ دایگ ءَ اَت۔ آئی اَرس ریچگ ءَ اَت انت آ زور ، زور ءَ گْریوگ ءَ ات وت ءَ را وت سھڑینگ ءَ ات تو گریوگ ءَ مہ دار بلے تئی دل ءِ گُبار دَرکیانت، پرچاکہ اَرس درستاں شرتریں “درمان” انت منومنو کنگ ءَ ات منی ھُدا ھمَے توار ءِ ھمراھی ءَ آئی ءِ رنگ ءُ پوست ءِ دْروشم ھم بدل بوت اَنت آئی ءِ دیم سُھر گَشت آئی ءِ ابیتکی درابووَگ ءَ ات۔ چیزے بکن پہ ھُدائیگی چیزے بکن گوں اے گپّ ءَ پہ دامانے آ بے ترک ءُ توار بوت من کجا روگ ءَ آں مَہ پُرس بس منی ھمراہ بوُ من سک تھنا آں آئی ءِ دیم گوں دریا اَت انچُش گمان بوت آ دریا ءَ گُشگ ءَ انت کہ منی ھمراہ بوُ آ بے ھیال ات کہ موٹرسئیکل سوار آن پُشت ءَ چِہ آئی ءِ سر ءَ تیرگوری کنگ بیت آ تیر آں گیپتگ اَت دریا لمب ءَ کپتگ ءَ کُچک تیرھانی توار آں چے تَچگ ءَ اَت انت دریا ءِ لمب ءِ نشتگیں مُرگاں بل کُت دریا ءِ سوریں آپ چُش تَرّیں لِلّک ءَ آئی ءِ ھوناں چَٹگ ءَ ات ءُ ساپ اِش کنگ ءَ ات مکلوک تچان ات آں پیدک اَت کہ باریں مرچی کَے جَنَگ بیتگ-
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔