آزمانک: ھامد ماں نوکیں میتگ ءَ
نبشتہ کار : مِھراب بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
ھامد یک نوکیں میتگے ءَ شوتگ اَت، ءُ آ میتگ ءِ بارو ءَ سر پد نہ اَت کہ اے میتگ ءِ مردم چی کار کن اَنت، چے جیڑ اَنت ءُ چے لوٹ اَنت، بلے آ ھمے جھد ءَ اَت کہ میتگ ءِ جاور، مردمانی جیڑہ، آھانی جیڑگ ءِ انداز ءَ ھوار آھانی دراھیں جنجالاں سر پد بہ بیت۔
ھامد چہ دگ ءَ روگ ءَ اَت کہ آئی ءَ دیست کہ دگ بند اِنت ءُ لھتے زھگ ءُ زالبول دگ ءِ سر ءَ نشتگ اَنت ءُ دومی نیمگ ءَ دگ ءِ چاریں کُنڈ پولیساں گپتگ ءُ اے دیم آ دیم ءَ ترّگ ءَ اَنت ءُ ھمے پولیسانی تہ ءَ دگہ لھتے بگیر وردی والا مردم اَنت کہ آ ھاناں تپنگ گون اَنت ،بوز اِش بند اَنت ءُ ترّ ءُ گرد کنگ ءَ اَنت۔ھامد ھمدا جیڑگ ءَ لگّ اِت کہ:
اے زھگ ءُ زالبول کئے اَنت؟
ایشانی جیڑہ چی انت؟
پولیس پرچا ترّگ ءَ اَنت؟
اے پولیس ءَ گوں بگیر وردی والا بوز بندیں مردم کئے اَنت؟
ھمے جیڑگ ءَ گوں آ شُت ھما دگ ءِ سر ئِے زھگ ءُ زالبولانی نزیک ءَ ءُ دیست ئِے کہ آھانی دست ءَ مردمی اکس اَنت ءُ پوسٹر اَنت۔ آھانی تہ ءَ چہ سئے سالی ئیں زھگ ءَ بہ گر تاں ھشتاد سالی ئیں زال ھوار اَت اَنت کہ دگ ءِ سر ءَ نشتگ اَنت۔آ جیڑگ ءَ لگّ اِت کہ:
اے کئی اکس اَنت کہ ایشانی دست ءَ اَنت؟
ھمے ساھت ءَ، آ شُت ءُ ھمیشان چہ یک پیریں زالے ءِ کرا نشت ،آ را یک ورنائیں بچکے ءِ اکس دست ءَ ات، ءُ جُست ئِے کت کہ:
شما اِد ءَ پرچا نشتگ اِت ءُ شمئے جیڑہ چی اَنت؟
اے اکس کئی اَنت؟
زال ءَ پسّو دات” اے اکس منی چُک ئیگ اِنت کہ دہ سال اِنت گار ءُ بے گواہ کنگ بوتگ۔ ما آئی ءِ آجوئی ءِ واستا ھر وڑیں کوشست کتگ آمید گساں شُتگ اِنت، میر ءُ متبرانی کرّا شُتگ اِنت،دگّ بند کتگ اَنت بلے ھچ وڑیں ھال ءُ ھوال نیست اِنت۔ نہ تھنا منی بلکیں اد ءَ ھر کسّ کہ نشتگ، آھانی کسّہ ھمیش اِنت۔ مرچی پد ءَ سرکاری زرّ واراں دگہ یک ورنائیں نودربرے بُرتگ کہ آ شھر ءَ وانگ ءَ بوتگ۔ دو روچ بیت موکلاں اَتکگ۔ آ مرچی برگ بوتگ، ما اتکگ ایں دگّ بستگ ءُ آئی ءِ آجوئی ءِ لوٹ کتگ،بلے پولیس ءُ ایم آئی والا اتکگ اَنت ءُ مارا نئیلگ ءَ اَنت“
ھمئے ساھت ءَ ھامد ءَ دیم بال آؤرت ءُ دیست ئِے کہ یک کسان سالیں جنکے، آئی ءِ اُمر ھشت ءُ دہ سال ءِ میان ءَ اِنت، آئی ءَ یک اکسے دست ءَ اِنت ءُ آئی ءِ بے تاھیری یک کسّھے ساچگ ءَ اَت۔ آ اتک ءُ ھمئے جنک ءِ کرّا نشت ءُ جست ئِے کت:
”اے اکس کئی اِنت ءُ تئی چے اِنت؟“
ھمئے جنک ءَ پسو دات” اے عامر ءِ اکس اِنت ءُ اے منی برات اِنت۔ عامر ءَ شش سال اِنت کہ گار ءُ بیگواہ اِنت۔ منی پسّ عامر ءِ بیگواھی ءَ چہ پد دل ءِ نادْراہ بوتگ ءُ چہ اے دنیا ءَ شتگ۔ منی مات یک دلیریں ءُ مھکمیں زالے بوتگ بلے ھما اِنت کہ عامر گار اِنت، آ روچ پہ روچ نزور ترّان اِنت۔ ھر وھد مارا سوج کنت کہ عامر کدی واتر کنت؟ بلے مئے کرّا ھچ وڑیں پسّو نیست پرچا کہ عامر زالمانی دست ءَ اِنت ما ھچ کت نہ کن ایں۔ مئے وسّ ءُ واک بس ھمیش اِنت کہ ما دگّ ءَ بند کن آں ءُ زھرشانی کنگ ءَ ایں بلے ھر باریگ پولیس مارا لٹّ ءُ کُٹّ کنت ءُ مارا چہ زھرشانی ءَ ھم نیل اِیت۔“
ھامد بے توار بوت ءُ دگّ ءِ سر ءِ دْرائیں نشتگیں زھگ ءُ زالبولاناں چمشانکے دات ئِے کہ ھر کسی دست ءِ اکس، ارسیگیں چم ءُ بے تاھیر ءُ مُلوریں چھرگ یک جتائیں کسّھے ساچگ ءَ اَت، جتائیں دردے درشان کنگ ءَ اَت ءُ جتائیں زلمے پیش دارگ ءَ اَت۔
اے دردناکیں ندارگ ءِ چارگ ءُ تورشتیں کِسّانی گوشدارگ پد، ھامد دگہ جاگھے ءَ شُت تاں دیست ئِے کہ یک دہ سالی ئیں، درتہ پچّ ءُ پادشاپادیں گْونڈلے دگّ ءِ پھناد ءَ نشتگ ءُ ناہ بھا کنگ ءَ اِنت۔ آ ھمے گْونڈل ءِ کرّا شُت ءُ آئی ءِ پجّار ءِ جُست ئِے کت۔ پجّار کنگ ءَ چہ پد آئی ءَ چہ گْونڈل ءَ جُست کت :
”تو اد ءَ پرچا ناہ بھا کن ئے ؟ تو وانگجاہ(اسکول)ءَ وانگ ءَ نہ ئِے؟“۔
گْونڈل ءَ پسّو دات” من اد ءَ ھمے واستا ناہ بھا کن آں تانکہ وتی مات ءُ گھاراناں دو وھد ءِ نان بہ دئے آں۔ من اگاں وانگ جاہ ءَ بہ رو آں گڑا منی مات ءُ گھاراناں کئے ھرچ دنت“
ھامد گوں گونڈل ءِ اے پسّو ءَ ھبکہ بوت ءُ جُستے کت، ”تئی پِسّ کُجا اِنت؟ آ شمارا ھرچ نہ دنت ءُ ترا دگہ مستریں برات نیست زاناں؟“
گْونڈل ءِ چمانی ارساں ھار بست ءُ گوشت ئِے” منی پِسّ زالماں شھید کتگ ءُ من ءَ برات نیست اِنت؟“
ھامد ءَ دوبر جُست کت” تئی پِسّ کئے ءَ شھید کتگ ءُ زالم کئے اِنت“
گونڈل ءَ گوشت” زالم سر کار ءِ زرّ وار اَنت۔ منی پِسّ ھمایاں شھید کتگ۔ دو سال اِنت کہ منی پِسّ شَما چہ جتا بوتگ۔ ھما اِنت کہ مارا دگہ کسّے نیست کہ ھرچ بہ دنت ھمے واستا من ناہ بھا کن آں ءُ وتی مات ءُ گھاراناں ھرچ دئےآں“
گونڈل ءِ دردناکیں کسّہ ءِ اِشکُنگ ءَ پد، ھامد جیڑگ ءَ لگ اِت کہ، چوناھا انسان چہ دومی رستراں ترس ایت کہ آ انسان ءَ ور اَنت بلے اے میتگ ءِ تہ ءَ انسان چہ رستراں اینکا نہ ترس ایت کہ انسان ءَ چہ ترس ایت۔ پرچا کہ اد ءَ زوراکیں انسان دومی نزوریں انساناں کُش اَنت ءُ گار ءُ بیگواہ کن اَنت۔ اد ءِ ھر زھگ، ھر اکس، ھر مات، ھر گھار جتا یک کھسّے ءِ واھُند اِنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی ءِ درشانی انت-