پیڈاگوجی اُپ دی اُپریسٹ -پالو پِریرے |ساجد بلوچ

پیڈاگوجی اُپ دی اُپریسٹ

نبشتہ کار: پالو پِریرے

رجانکار: ساجد بلوچ

سیمی در: (ڈائلوگ)

اولی بھر

دی بلوچستان پوسٹ

انچُشکہ ما یک انسانی پَدّرایشتے (پینومینن) ءَ ￴ڈائلوگ ءِ وسیلہ ءَ ￴زانگ ءِ ￵￴￵جُھد ءَ بہ کنیں، گڑا مارا سرپدی بیت کہ ”گال” ڈائلوگ ءِ ￵بنیات اِنت۔ بلے گال چہ یک اوزارے ءَ ￴پُر ارزشِدارتِر اِنت ءُ آ دیم ءَ ￴ڈائلوگ ءَ ￴ممکن کنت۔ گال ءِ ￵بابت ءَ ￴مارا لازم آئی ءِ ￵بُنکی ءُ ￶ابرامی شے شوھاز کنگ لوٹ ایت۔ گال ءِ ￵تہ ءَ ￴ما دو ڈائمنشنز پد جن ایں، اولی عمل اِنت ءُ دومی پگر اِنت۔ آ یک ءُ دومی ءَ بگر زندگ ￴نہ بنت۔ اگاں ما یکے ءَ ￴کُربان بہ کنیں گڑا بزاں دومی ءِ ￵سر ءَ ￴سان کپ ایت۔ اد ءَ چوشیں ￴راستیں گال نیست کہ آ ھمے یکیں ساھت ءَ ￴عملے بہ بیت۔ ھمے داب ءَ ￴گْواچنیں گال ءِ ￵گْوشگ دگنیا ءِ ￵بدل کنگ اِنت۔یک بے سریں گالے، کہ راست ءِ ￵مٹ کنگ ءَ ￴لائک نہ اِنت، پیش دار ایت کہ دُگانَگ(ڈکوٹونومی) آئی ءِ ￵بُنکی شے ءِ ￵سر ءَ ￴زورآور اِنت۔ وھدے کہ یک گالے چہ عمل ءَ ￴گِستا بہ بیت گڑا پگر ھم بیگواہ بیت; گال اگاں بے کاریں باوستے ءِ تہ ءَ، زبانی گپے ءِ تہ ءَ، ءُ درآمدیں مانا ءُ ￶بزانتے ءِ تہ ءَ ￴مٹ بہ بیت گڑا بزاں اے گال ھورکیں گالے بیت۔ ایشی ءَ ￴دگنیا رَد پھم ایت پرچا کہ بدلی ءِ بسَتین (کمنٹمنٹ) ءَ ￴بگر گَھگیری بوت نہ کنت ءُ ￶ بگر عمل ءَ ￴اد ءَ ￴ھچ بدلی نئیت۔ چہ ایشی ءَ ابید ￴بے پگر ءَ ￴ءُ یاکہ تھنا عمل ءِ ￵سر ءَ زور دیگ بہ بیت گڑا اے عمل کوریں عمل (بِلائینڈ پریسس) ءِ ￵￵تہ ءَ ￴￴بدل بیت۔ رند ءَ، بے مکسد ءَ ￴عمل کنگ، گواچنیں عمل ءَ ￴رد کنت ءُ ڈائلوگ ءَ ￴ناممکن کنت۔ یاکہ دُگانگی، ھَستمان (وجود) ءِ ￵بے زَگریں (اَن اَتینٹِک) دْروشم ءِ ￵جوڑشت ءَ، ھم بے زگریں سسّا ءِ ￵دْروشم ءَ جوڑ کنت، آ بُندرّی دُگانگی ءَ را ￴کُمک یاکہ توانگر کنت۔ بنی آدم ءِ ￵ھَستمان بے توار بوت نہ کنت، ءُ ￶نیکہ آئی ءِ ￵درس چہ بدیں گالاں بیت، بس تھنا چہ راستیں گالاں بیت، آیانی ھمراھی ءَ ￴دوئیں مردین آدم ءُ ￶جنین آدم دگنیا ءَ ￴را بدل کن اَنت۔ انسان ءِ ￵وڑ ءَ ￴اگاں زندگ بوگ لوٹ ئے￷ گڑا دگنیا ءَ ￴نامے بہ دے، دگنیا ءَ ￴بدل بہ کن۔ یک رندے نام ءِ ￵زورگ ءَ ￴چہ پد دگنیا وت یک جیڈھے ءِ ￵داب ءَ ￴نام دیوک ءِ ￵دیم ءَ ￴دو بر ￴زاھر بیت ءُ ￶دگہ یک نوکیں نامے آیانی واست ءَ ￴زلورت بیت۔ انسان ￵بے تواری ءِ ￵تہ ءَ ￴انّا بلکیں گال ءِ ￵تہ ءَ، کار ءِ ￵تہ ءَ، ءُ ￶پگر ءُ ￶عمل ءِ ￵تہ ءَ ￴جوڑ بیت۔ بلے وھدے کہ راستیں گال ءِ ￵گُشگ انچُشکہ کار اِنت، عمل اِنت، ءُ ￶دگنیا بدل کنگی اِنت۔ اے بُگش کہ گال لھتیں مردمانی ھاسیں ھَک (پری ویلِج) نہ اِنت، بلکیں دْراھینانی ھَک اِنت۔ ھمے سبب ءَ ￴کس تھنا گْواچنیں گالے گْوشت کُت نہ کنت، نیکہ آ دومئیگ ءِ ￵واست ءَ ￴گْوشت کُت کنت۔ یک پرسکرِپٹب اِکٹے (ھما کار کہ آ گوں لھتیں رھبنداں بندوک اِنت کہ کار چتو بہ بیت) ءِ ￵تہ ءَ ￴￴دومئیگاں چہ آیانی کاراں دُزّ ایت۔ ڈائلوگ مردینانی میان ءَ ￴یک مکابلھے، چہ دگنیا ءَ ￴سان زورگ بوتگ، تاکہ آ دگنیا ءَ ￴نامے بہ دے اَنت۔ ھما مردمانی میان ءَ ￴ڈائلوگ بوت کُت نہ کنت کہ آ ماں دگنیا ءَ ￴نام لوٹ اَنت ءُ ￶یاکہ ھما مردم کہ آیاں نام ءِ ￵زورگ ءِ ￵ھچ واھِشت نیست۔ ھما مردمانی میان ءَ ￴کہ چہ دومئیگاں وتی گپ ءِ ￵جنگ ءِ ￵ھَک چیر دیگ بیت ءُ ￶ھما مردمانی میان ءَ ￴چہ گپ ءِ ￵جنگ ءِ ￵ھَک مکن کنگ بیت۔ ھما مردماں کہ آیاں چہ گپ ءِ ￵جنگ ءِ بنیادی ھَک زِبَھر کنگ بوتگ آیاں پیسر ءَ ￴وتی ھَکّانی گپ ￴کنگ لوٹ ایت ءُ ￶آیاں انسان ءِ ￵جلّادی کرد (ڈییومینائیزنگ اِکٹ) دارگ لوٹ ایت۔ ڈائلوگانی تہ ءَ ￴مردم، دگنیا ءَ ￴￵نام ءِ ￵دیگ ءَ ، ￴بدل کن اَنت۔ ڈائلوگ ھمے ترز ءَ ￴وت ءَ ￴زورآور کنت کہ چہ انسان ءِ ￵بستار ءَ ￴ارزشت دار ایت۔ ھمے پیم ءَ ￴ڈائلوگ یک ھَستمانی زلورتے۔ ءُ ￶چوشکہ ڈائلوگ ھما اَڑ اِنت کہ آئی ءِ ￵تہ ءَ گپ کنوک ءِ ￵یکجاھیں پگر ءُ ￶عمل ماں دگنیا ءَ ￴زانگ بیت، آ دیم دیگ ءُ ￶انسان کنائینگ بیت چمیشکا ڈائلوگ ءِ تہ ءَ یک مردمے ءِ ￵ھیالاں دومی مردم ءِ ￵تہ ءَ ￴ھور کنگ ءِ ￵عمل کم بوت کُت نہ کنت ءُ ￶نیکہ اے سسّاھانی یک سادگیں اَدل ءُ ￶بدلی یے بوت کُت کنت آ باوست کنوک (ڈسکسینٹ) ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴کارمرز کنگ بیت۔ ءُ ￶اے انّو یک دژمنیں ءُ ￶اڑیں ڈائلوگے کہ نا دگنیا ءِ ￵نام ءِ ￵گِرّگ ءِ ￵واست ءَ ￴پابند اِنت ءُ ￶نیکہ راست ءِ ￵پَٹ ءُ ￶لوٹ ءِ ￵ھاتر ءَ، بلے وتی راستی ءَ ￴زورمُشگ ءِ ￵واست ءَ۔ پرچاکہ ڈائلوگ دوئیں مردین ءُ ￶جنین ءِ ￵میان ءَ ￴یک اڑ ءُ ￶کُڑے کہ آ دگنیا ءَ را ￴نام دیگ لوٹ اَنت۔ چوشیں ھالتے جوڑ مہ بیت کہ اود ءَ ￴دومئیگ ءِ ￵جاہ ءَ ￴نام زورگ بہ بیت۔ اے ساچِشت ءِ ￵یک عملے۔ اے یک ءُ ￶دومی ءِ ￵گلام کنگ ءِ ￵واست ءَ یک تیزیں اوزارے ءِ ￵ھساب ءَ ￴باید اِنت مہ بیت۔ ماں ڈائلوگ ءَ ￴تچکیں مَستری (اِمپلیسِٹ ڈومِنیشن) ھما اِنت کہ ڈائلوگر ءِ ￵دگنیا ￴اِنت۔ پہ آدمزات ءِ ￵آجوئی ءَ ￴دگنیا ءِ ￵باج اِنت۔ البت دگنیا ءُ ￶مردمانی واست ءَ ￴جُھلیں مھر ءِ ￵نیستی ءِ ￵سبب ءَ ڈائلوگ بوت کُت نہ کنت۔ چہ دگنیا ءِ ￵نام ءِ ￵زورگ ءَ ￴، کہ آ ساچِشت ￵ءُ ￶دو بر ساچِشست ءِ ￵یک عملے، مھر ءَ ￴پجّارینگ مہ بیت گڑا ممکن نہ بیت۔ مھر ھمے یکیں ساھت ءَ ￴وت ڈائلوگ ءُ ￶ڈائلوگ ءِ ￵بنیات ءَ ￴ایر کنت۔ ￴ھمے ڈول ءَ اے ￴زمہ واریں رئیتانی(سبجِکٹانی) کار اِنت ءُ ￶زورمُشگ ءِ ￵سیادی ءِ ￵تہ ءَ ￴بوت ھم کُت نہ کنت۔ زُلم پیھتالوجی (نادْراھانی سبب ءُ ￶سانانی اِلم) ءِ ￵مھر ءَ ￴زاھِر کنت; زُلم کنوک ءِ ￵تہ ءَ ￴سِڈزم (بے رھمی)، زُلم سگّوک ءِ ￵تہ ءَ ￴میسوکزم (ھما ھالت کہ یک مردمے زاہ ءُ ￶بد ءُ ￶زُلم ءَ اوپار بہ کنت)۔ پرچا کہ مھر ھمّت ءِ ￵یک عملے، تْرس ءِ ￵انّا، مھر پہ دگراں یک بَستینے۔ ھچ پرک نہ بیت کہ گلام کجا اِنت، مھر ءِ ￵عمل آیانی مکسد ءِ ￵ھاتر ءَ ￴یک بَستینے۔۔۔ آجوئی ءِ ￵مکسد۔ پرچاکہ، ھمے بَستین، پُرمھر ءُ ￶پُرگُپتاری۔ بَھادُری ءِ ￵عمل ءِ ￵کارّیچ (پروسِس) ءَ، مھر جزباتی بوت کُت نہ کنت، آجوئی عمل ءِ ￵ھساب ءَ￴، ایشی ءَ باید اِنت ￴بھر ءُ ￶بانگ ءِ ￵نیمون ءَ ￴مہ زور اَنت۔ ایشی ءَ پہ ￴آزاتی ءَ عمل کنگ لوٹ ایت ،اگاں ناں، اے مھرے نہ اِنت۔ تھنا زُلم ءِ ھالت ءِ ￵ھتم کنگ ءَ زاناں مھر ءِ ￵دو بر امبار کنگ ممکن بیت کہ اے ھالت ءَ ￴ممکن کُتگ؟ اگاں من دگنیا ءَ ￴گوں مھر مہ کناں، اگاں من زندگی ءَ گوں ￴مھر مہ کناں، ءُ ￶اگاں من مردماں گوں مھر مہ کناں، گڑا من ڈائلوگ ءِ ￵تہ ءَ ￴پُتِرت کُت نہ کناں۔ ایشی ءَ ￴چہ ابید بگر آجزی ءَ ￴ڈائلوگ بوت کُت نہ کنت۔ دگنیا ءِ ￵نام دیگ، آئی ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴مردم دم پہ ساھت دگنیا ءَ ￴دو بر ساچِشت کن اَنت، نابزانتی ءِ ￵یک عملے بوت کُت نہ کنت۔ ڈائلوگ، انچو کہ ڈائلوگرانی دپ جنگی ءَ انچنایں کار ءِ ￵ وانِشت ءُ ￶عمل ءَ ￴پجّار دنت، دو مردم ءِ ￵میان ءَ یکے ءِ ￵تہ ءَ ￴آجزی نہ بوگ ءِ ￵سبب ءَ ￴پُرش ایت۔ اگاں من دائمی ءَ ￴دگرانی سر ءَ ￴بے اِلمی زاھر بہ کناں ءُ وتی زات ءَ بھ سرپد مہ باں گڑا من چیتو ڈائلوگ کُت کناں؟ اگاں من وت ءَ ￴چہ دگراں یک الگ کیسے بہ پھم آں گڑا من ڈائلوگ چیتو کُت کناں۔۔۔بس ایش اِنت کہ من دگراں زانت کُت نہ کناں۔ من چیتو ڈائلوگ کُت کناں اگاں من گَرچّ (گروپ) ءِ ￵تہ ءَ ￴لھتے زگریں مردین سرپد باں، کہ آ راست ءُ ￶زانِشت ءِ ￵ھُدابند اَنت، آیانی ￵سرجمیں درباسک ھُورکیں مردم اَنت یا ھراب اَنت۔ من چیتو ڈائلوگ کُت کناں اگاں من چہ گالرِد ءِ بنیات ءَ ￴بندات بہ کناں کہ دگیا ءِ ￵نام ءِ ￵گِرگ یک بلادَستے ءِ ￵کار اِنت ءُ بندپتر ءِ ￵تہ ءَ مردمانی ھست بوگ گَنتری (ڈِٹوریئیشن) ءِ ￵چیدگ اِنت، چُوشکہ اے گُریز کنگ بہ بیت۔ چہ دگرانی بَھرِشت ءَ ￴من ءَ ￴بند کنگ بیت ءُ ￶بے ازت کنگ بیت گڑا من چیتو ڈائلوگ کُت کناں۔ من تْرس آں کہ من ڈنّ ءَ ￴کشّگ باں، منی اَزیَت ءُ ￶نیزوری ءِ ￵تھنا سبب ھمیش اِنت گڑا من چیتو ڈائلوگ کُت کناں۔ بیھاجتی ڈائلوگ ءِ ھمراھی ءَ ￴بیرَھِش (اِنکمپیٹیبل) اِنت۔ ھما مردین ءُ ￶جنینانی تہ ءَ ￴آجزی ءِ ￵کمی بیت یاکہ آجزی اش ￵گار کُتگ گڑا آ مردمانی دیم ءَ ￴اتک کُت نہ کن اَنت، دگنیا ءِ ￵نام ءِ ￵دیگ ءَ ￴آیانی شریک بوت کُت نہ کن اَنت۔ یکے کہ وت ءَ ￴ھر کسی وڑ ءَ ￴نمیران بوگ ءِ ￵جار ءَ ￴جت کُت نہ کنت، آئی ءَ ￴انگہ تک پسات ءِ ￵ٹِک ءِ ￵رسگ ءَ ￴پیسر مزنیں پندے بُرّگ کپ ایت۔ پسات ءِ ￵ٹِک ءَ ￴آ نا جَاھِل اَنت نیکہ آ کاملیں بابا (Sages) اَنت; اود ءَ ￴بس ھما مردم اَنت کہ چہ وتی زانِشت ءَ ￴گیشتر چیزانی دربرگ ءِ ￵جُھد ءَ کن اَنت ءُ گوں ￴یکے دومی ءَ دُچار کپ اَنت۔ ایشی ءَ ￴چہ ابید انسانیت ءِ ￵تہ ءَ ￴ڈائلوگ ءَ یک جُھلیں ایمانے ءِ ￵زلورت بیت، جوڑ کنگ، جوڑ کنگ ءُ ￶دو بر جوڑ کنگ، ساچِشت کنگ ءُ ￶دو بر ￴ساچِشت کنگ واک ءِ ￵تہ ءَ ￴پِتّ اِنت، ھمے ھساب ءَ ￴پہ انسان بوگ ءَ ￴انسان ءِ ￵سر ءَ ￴بیسہ بہ بیت، اے بلادَست ءِ ￵یک ھاسیں ھَکّے نہ اِنت، بلے دْرستانی ممکیں ھَک اِنت۔ پہ ڈائلوگ ءَ ￴مردمانی تہ ءَ ￴ایمان یک الّمی ئیں شے یے; ڈائلوگریں مرد، ھالانکہ آیانی دیم پہ دیم دُچار کپگ ءَ ￴پیسر، دگرانی سر ءَ ￴بیسہ بہ کنت۔ ایشی ءِ￵ ایمان البت سادگ نہ اِنت۔ ڈائلوگریں مرد نگدی اِنت ءُ ￶زانت کہ ھرچُنت آ جوڑ ءُ ￶بدل بہ کنت انسان ءِ ￵واک ءُ وس ءَ ￴نہ اِنت، بلے گار ءُ ￶گُمساری ءِ ￵تْرندیں جاور ءِ ￵تہ ءَ بنی آدم اے واک ءِ ￵کارمرز ءِ ￵دیم ءَ ￴اَڑاند بوت کُت کنت۔ مردمانی تہ ءَ وتی ایمان ءِ ￵تباھی ءَ ￴چہ دور، البت، آئی ءَ ￴را انچشکہ یک گامبیلے (چِلینج) ءِ ￵ھساب ءَ ￴جنت کہ آئی ءَ ￴لازم پسّہ دیگی اِنت۔ آئی ءَ ￴اے گپ ءِ ￵سر ءَ ￴بیسہ اِنت کہ جوڑشت ءُ ￶بدلی ءِ ￵واک، چوناھا ھستیں جاور ءِ ￵تہ ءَ ￴دارگ بیت، دو بر ودی ءِ ￵ارادگ کنت۔ ءُ ￶آئی ءِ ￵دو بر ودی بوگ۔۔۔وتسرا وت بوت کُت کنت۔ ءُ ￶آ دومی رند ءَ ￴ودی بوت کُت کنت۔ وتسرا انّا۔۔۔بلکیں ایشی ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴ءُ ￶آجوئی ءِ ￵جُھد ءِ ￵تہ ءَ۔ چہ گلامی ءَ یاکہ ￴گُلامی ءِ ￵آجوئیں کوشست ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴کہ زندگی ءِ ￵جزبگ ئے￷ ھست۔ مردمانی تہ ءَ بگر ￴اے ایمان ءَ، ڈائلوگ یک مسکراھے کہ آ بے کار ءَ ￴مردمانی دارگ ءِ ￵جُھد ءَ ￴کنت۔ وت ءَ ￴مھر، آجزی، ءُ ￶ایمان ءِ ￵تہ ءَ ￴پٹّگ ءَ ، ڈائلوگ یک برابریں سیادی یے بیت اِنت کہ ڈائلوگرانی میان ءَ ￴یکے دومی ءِ ￵بیسہ (میچول ٹرس) راسبندیں ￴آسرے (لوجیکل کانسیکوینس) دنت۔ یک ھاسیں مدتے ءِ تہ ءَ ￴اے یک اڑ ءُ ￶کُڑے بیت اگاں ڈائلوگ۔۔۔۔ پُر مھریں، بے شانیں، ءُ ￶چہ ایمان ءَ ￴پُریں۔۔۔۔۔یکے دومی ءَ ￴بیسہ کنگ ءِ ￵چاگردے نہ دنت، آ، دگنیا ءِ ￵نام دیگ ءِ ￵ھاتر ءَ، مدام نزّیکیں شریکداری ءِ ￵تہ ءَ ￶ڈائلوگرانی رھشونی ءَ ￴کنت۔

ایشی ءَ ￴چہ ابید لھتے بیسہ گِندگ ءَ ￴انِٹی ڈائلوگ ءِ ￵بینکنگ ترز ء وانگ ءِ ￵تہ ءَ ￴ناساڑی اَنت۔ ستر ایمان آدمزات ءِ ￵تہ ءَ ￴پہ ڈائلوگ ءَ ￴بنیادتی زلورتے بہ بیت، بیسہ ڈائلوگ ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴جوڑ کنگ بیت۔ اگاں ایشی ءَ ￴بُنگیجکار (پائونڈر) بہ کنیں گڑا گْرانیں جاورانی کمی بیت۔ ردیں مھر، ردیں آجزی ءُ ￶نیزوریں ایمان دگرانی تہ ءَ ￴بیسہ جوڑ کُت نہ کنت۔ بیسہ سبوت ءِ چمدار اِنت کہ یک گلے دومی گل ءَ ￴وتی راستی ءَ ￴دنت، ھاسیں مکسد، اے ھست بوت کُت نہ کنت اگاں گل ءِ ￵گال گوں آیانی کاراں اَجکّہ ءَ ￴دُچار نہ کپ اَنت۔ یک چیزے گشگ ءُ ￶دومی ءَ ￴را کنگ۔۔۔۔وتی گال ءَ ￴وت زورگ۔۔۔۔بیسہ ءَ ￴را سانمند کُت نہ کنت۔ جمھورت ءِ ￵توسیپ کنگ ءُ ￶چہ ایشی ءَ ￴مردماں گُنگ کنگ یک مسکراھے; انسانیت ءِ ￵سر ءَ ￴گُپتار بہ کن ءُ ￶دروگیں مردماں نگد ءُ ￶رَد بہ کن۔ نیکہ انگت اُمیت ءَ ￴بَگر ڈائلوگ ھست بوت کنت۔ اُمیت ءِ ￵روتگ مردینانی ناسرجمی اِنت، چہ آئی ءَ ￴آ نا اُوشتوکیں پَٹ ءُ ￶لوٹے ءِ ￵ھاتر ءَ ￴جُنزان کن اَنت۔۔۔۔۔۔ یک پٹ ءُ ￶لوٹے کہ دومئیگانی ھمراھی ءَ ￴بوت کُت کنت۔ نا اُمیتی بے تواری ءِ ￵یک دْروشمے دگنیا ءَ را مہ کن کنگ ءُ ￶ چہ ایشی ءَ ￴تچگ اِنت۔ جلّادی چہ یک بے انساپیں پرمانے ءِ ￵دلپروشی ءِ ￵مارِشت ءِ ￵یک سببے نہ اِنت بلے یک اُمیتے، نا انساپی ءِ ￵نہ منّگ مردمگری شوھاز کنت۔ اُمیت ءِ ￵تہ ءَ ￴اے چیز نیست کہ تو یکے ءَ ￴بہ گوازین ئے￷ ءُ ￶پد ءَ ￴ودار ءَ ￴ئے￷ بہ کن ئے۔ من ھمینچو دیر ءَ ￴جنگ بہ کناں ھمینچو دیم ءَ ￴اُمیت ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴چگل دیگ باں; ءُ ￶من اُمیت ءِ ￵ھمراھی ءَ ￴جنگ کناں، گڑا من ءَ ￴ودار کنگی اِنت۔ ھمے وڑ ءَ ￴جنین ءُ ￶مردین ءِ ￵دپ جنگی یک سرجمیں انسانے ءِ ￵بوگ ءَ ￴شوھاز کنت, ڈائلوگ اُمیت ءِ ￵ساچ ءِ ￵سر ءَ ￴زورگ بوت نہ کنت۔

اگاں ڈائلوگر چہ آیانی جُھد ءَ ￴ھچ چیز اُمیت نہ کن اَنت، گڑا آیانی دپ جنگی ھورک ءُ ￶بے کار، ءُ ￶بیوریکریٹِک ءُ ￶ائوادگ بیت۔ گڈی ءَ ￴راستیں ڈائلوگ ھست بوت کُت نہ کنت دانکہ ڈائلوگر نگدی سوچ (کریٹیکل تیکِّنگ) ءِ ھمراھداری ءَ ￴مہ کن اَنت ۔ ھما ھیال کہ راست ءِ ￵یک جمّیتگیں ھُستمانے ءَ ￴ابید عمل ءُ ￶بدلی ءِ وڑ ءَ ￴پوہ بیت، ھما ھیال کہ دگنیا ءُ ￶مردمانی میان ءَ ￴چیریں مُچّی یے ءَ ￴پوہ بیت، ءُ ￶ھما ھیال کہ آ چہ عمل ءَ ￴وت جُتا بوت نہ کنت، بلے یکشل ءَ ￴اے ادارُکی ءِ ￵تہ ءَ ￴بگیر ھترا ءِ ￵ترس ءَ ￴وت ءَ پوش ایت۔ ندگدی سوچ چہ لس مھلوک ءِ ￵بُنکی سوچ ءَ ￴جُتا اِنت، کہ راجدپتری وھد ءَ ￴یک وزنے ءِ ￵ھساب ءَ ￴چار ایت، گْوست ءِ ￵رھبند ءُ ￶تجرُبگانی اِسٹراٹیپِکیشن، ھما عمل کہ مردماں جُتائیں تبکانی تہ ءَ ￴بھر ءُ ￶بانگ کنت، چہ آئی ءَ ￴ھستیں وھد ءَ ￴وت ءَ ￴شر ءُ ￶دودی (سیویلائیزڈ) پیشدارگی اِنت۔ بُنکی شھسسّا ءِ ￵ھاتر ءَ ھستیں وھد ءَ ￴ ￴زلوری ئیں چیز آئی ءِ ￵زمین اِنت۔ نگد کنوکانی واستہ زلوری ئیں چیز راستی ءِ ￵برجمیں بدلی اِنت، کہ مردمانی یکشلیں انسانیت ءِ ￵واستہ اِنت۔

پِرِّر پرٹَر ءِ ￵رِد ءَ:

”نوں مکسد اے بہ بیت کہ مانزمانی ئیں جاگہ (گرانٹیڈ اسپیس) ءَ ￴بہ گِر ءُ ￶اَدارُک بوگ ءَ ￴ھتم بہ کن، بلے جاگہ ءَ ￴ادارُک کنگ ءِ ￵ھاتر ءَ۔ جھان منی واستہ تھنا یک جاگھے پیشدارگ نہ بیت، کہ یک مزنیں کچّے ءَ ￴ھست اِنت کہ زورمشتگ ئے￷ آئی ءِ ￵ھمراھی ءَ ￴من وت ءَ ￴رکینت کناں، بلکیں یک اسکوپے ءِ ￵وڑ ءَ، یک ڈومینے ءِ ￵دْروشم ءَ ￴دیم ءَ ￴بئیت انچشکہ من ایشی ءِ ￵سر ءَ ￴عمل کناں“۔

ھَندی لیکہ ءِ ￵واستہ مکسد ایش اِنت کہ اے مانزمانی ئیں جاگہ پُرزوری ءِ ￵ڈول ءَ ￴کِرّ ءَ ￴کنگ بیت ءُ ￶آئی ءِ ￵تہ ءَ ￴جاگہ (اڈجسٹ) بیت۔ چیریں اَدَارُکی ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴اے وت ھم چیر بیت۔ بس ڈائلوگ، کہ نگدی سوچ ءَ ￴￵ودی کنت، نگدی لیکہ ءِ ￵آرگ ءَ ￴ھم لائک اِنت۔ بگر ڈائلوگ ءَ ￴اد ءَ ￴گُپتار نہ بیت، ءُ ￶بگر گُپتار ءَ اد ءَ ￴راستیں وانگ نہ بیت۔ ھمے وانگ، کہ آ استاد ءُ ￶نودربر ءِ ￵میان ءِ ￵اڑ ءُ ￶کُڑ ءِ ￵گیش ءُ ￶گیواری ءَ ￴کنت، یک ھالتے ءِ ￵تہ ءَ ￴جاگہ کنت ھمے ھالت ءِ ￵￵تہ ءَ ￴دوئیں وتی لیکہ ءِ ￵عمل ءِ ￵سر ءَ ￴ایراد کن اَنت کہ آ گُپتار ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴شینگ کنگ بیت۔ ھمے وڑ ءَ ￴وھدے کہ یک پیڈاگوجیکل ھالتے ءِ ￵تہ ءَ ￴استاد-نودربر یک ءُ دومی ءَ ￴دُچار بہ کپ اَنت، گڑا وانگ ءِ ￵ڈائلوجیکل کِرد، انچشکہ آزاتی ءِ ￵عمل اِنت، بندات نہ بیت، بلے وھدے کہ اولی وت ءَ ￴را وت جُست بہ کنت کہ آ دومئیگ ءِ ￵گوماں چی ءِ ￵بابت ءَ ￴ڈائلوگ کنت۔ ءُ ￶ڈائلوگ ءِ ￵مانگِشیتگیں مواد اسل ءَ ￴وانگ ءِ ￵پروگرام ءِ ￵مانگِشیتگیں مواد اِنت۔ اینٹی ڈائلوجیکل بینکنگ وانینوک ءِ ￵واستہ مواد ءِ ￵جُست ھاسکر پروگرام ءِ ￵سر ءَ ￴زور دنت آئی ءِ ￵بابت ءَ ￴آ گوں وتی نودربراں ￴گُپتار کنت; آ، وتی پروگرام ءِ ￵ھوربند کنگ ءِ ￵وسیلہ ءَ، مدام وتی جُست ءِ ￵پسہ ءَ ￴وت دنت۔ ڈائلوجیکل ءِ ￵ھاتر ءَ، جیڑہ جوڑ کنوکیں استاد-نودربر، وانگ ءِ ￵مواد ءِ ￵پروگرام یاکہ یک ٹیکی یے ءُ ￶نیکہ یک زورمُشتگیں چیزے۔۔۔۔کم کمیں سرپدی نودربرانی تہ ءَ ￴مان کنگ بیت۔۔۔۔بلے بلکیں چیزانی بابت ءَ ￴نودربراں ھوربندیں، تچکیں، ءُ ￶سوبمندیں رھشونی دیگ بیت آیانی بابت ءَ ￴آ گیشتر زانگ لوٹ اَنت۔ زگریں وانگ “اے“ پور “بی” یا ”بی“ پور ”اے“ ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴برجم نہ بیت، بلکیں ”اے“ ءِ ￵ھمراھی ءَ ￴”بی” بہ بیت، دگنیا ءِ وسیلہ ءَ ھمے ￴شینگ ءُ ￶تالان بیت، ھما دگنیا کہ دوئیناں سانمند ءُ ￶گامبیل کنت، ایشی ءِ ￵بابت ءَ ￴منی لیکہ ھمیش اِنت۔ اے لیکھاں، اُمیت یا نااُمیتی، شک، ءُ ￶تکانسری ءِ ￵ھمراھی ءَ ￴پُر بیت، ارزشتداریں بُنگپ مان ھمیشانی بابت ءَ ￴وانگ ءِ ￵مواد ءِ ￵پروگرام اڈ دیگ بیت۔ ایشی ءِ ￵واھِشت ءِ ￵تہ ءَ ￴”شریں مرد“ ءِ یک ￵آئیڈیل موڈلے جوڑ بیت، یک سادگیں لیکھے انسانیت پسندی مدام راستیں مردمانی توانگریں، ھُستمانیں، ءُ ￶ھستیں جاورھالاں ڈالچار کنت۔ زگریں انسانیت دوستی، پِرّر پُرٹر ءِ ￵گُشگ اِنت، ءِ ￵تہ ءَ ￴توامیں مردمگری ءُ ￶آگاھی گِندگ ءَ ￴کیت، یک شرتے ءِ ￵ءُ ￶زمہ واری یے ءِ ￵وڑ ءَ، یک ھالتے ءِ ￵ءُ ￶پروجیکٹے ءِ ￵وڑ ءَ۔ ￴ما بس پوریاگرانی کِرّ ءَ ￴شُت کُت نہ کنیں۔۔۔شَھری یا بزگر ۔۔۔۔بینکِنگ رواج ءِ ￵تہ ءَ آیاناں زانت دیگ یا آیانی سر ءَ ￴یک شریں مردے ءِ ￵موڈل ءَ زُورمشگ ءِ ￵ھاتر ءَ ￴یک انچیں پروگرامے ءِ ￵تہ ءَ ￴ھست اِنت کہ آ مواد ما وت ھوربند کُتگ۔ بازیں سیاسی ءُ ￶وانگی شوربندی بے سوب بوتگ اَنت پرچا کہ نبشتہ کاراں راستی ءِ ￵وتی زاتی ھیال ءُ لیکہ ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴آیاں اڈ کُتگ اَنت, آیاں، ابید چہ آیانی کارانی مکسد ءَ، ￴بھ چیزانی سر ءَ ￴زور نہ داتگ ھما مردم کہ آیانی پروگرام زاھری ھساب ءَ ￴گِشّینگ بوتگ۔ پہ انسانوھیں (یومنّسٹ) وانینوک ءُ ￶زگریں آشوبی ءَ ￴عمل ءِ ￵مکسد راستی اِنت آئی ءِ ￵وسیلہ ءَ ￴دومی مردمانی یکجاھی ءَ ￴یکمُشت بوگ اِنت ءُ ￶بدلی آرگی اِنت بلے دومی مردین ءُ ￶جنین تھنا وت انّا۔ زوراک ھما اِنت کہ آ مدام مردمانی سر ءَ ￴کار کن اَنت کہ آ دمئیگانی تہ ءَ ￴زوراک ءِ ￵لیکہ، ایمان، ربیدگ، ءُ ￶آ دگہ چیزاناں مان بہ کن اَنت ءُ ￶مردماناں ھمے راستی ءِ ￵تہ ءَ ￴بہ ٹائین اَنت ھمے کہ راست نہ اِنت۔ البت، بد بھتی ءَ ، آشوبی عمل ءِ ￵واستہ ءَ ￴لس مھلوک ءَ ￴وتی نیمگ ءَ ￴کشّگ ءِ ￵ھاتر ءَ، آشوبی رھشون بُرز ءَ ￴بگر تاں جھل ءَ ￴شوربندی ءُ ￶پروگرام ءِ ￵مواد ءِ ￵بینکنگ ءِ ￵تہ ءَ ￴کپ اَنت۔ آ چہ پوریاگر ءُ ￶شَھری اُلس ءَ ￴ھمے شوربندی ءِ ￵بابت ءَ ￴ھال ءُ ￶اھوال کن اَنت کہ دگنیا ءِ ￵ھاتر ءَ ￴آیانی واستہ یک لیکھے ءِ ￵ھساب ءَ ￴بوت کُت کنت، بلے مردمانی لیکہ ءِ ￵ھساب ءَ￴نہ بیت۔