گِلَگداریں راھگْوز
نبشتہ کار: نودان بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
اِے ھما گیابان اِنت پیسری وھداں ماں بر ءُ بھار بوتگ بَلے انی ویرانگ اِنت۔ دوستین ءَ درائینت۔ ھو، نی گُڑا پرچا چُش اِنت، زانا کسے ءَ ایشی ءِ دُرستیں براناں سُوتکگ یا ھاوند ءَ وت ویران کُتگ۔؟ زُبیر ءَ پُرس اِت۔ ناں پُل اے گیابان ءِ بلاھیں کسھے ھست اِنت، ھِچ مانا کنگ نہ بیت۔دوستین ءَ گوں ملوریں داب ءَ پسّو دات۔ چو وَ نہ اِنت کہ ھِچ گپ کنگ مہ بیت۔ زُبیر ءَ ٹھک دات کہ ھبر ءَ دیم ءَ بہ بارت۔ ھیر، اگاں تو زانگ لوٹ ئے گُڑا بیا بہ نِند گوشدار دوستین ءَ درائینت۔ بس شر اِنت من ساجو آں۔
ھما ھُشکین درچک ءَ گندگ ءَ ئے گِند ئے بلاھیں ڈوکے کش ئِے کپتگ؟ ، مردُمانی گُشگ اِنت کہ اِے ڈوک پیسر ءَ یک بلاھیں جناورے بیتگ ءُ دُرستیں درچک ءُ دار ئِے وارتگ اَنت رَند ءَ مھلوک ءِ بازیں دُوا ءُ پاتیھاں گوں ھاوَند ءَ اے ڈوکے جوڈ کُتگ۔من یار پھمگ ءَ نہ آں تو شوک بزانت ءَ پدّر بہ کن۔ زُبیر ءَ پُرس اِت۔ من ترا پیسر ءَ گُشت کہ اِے بلاھیں کِسّھے، اینچو Direct گُشگ نہ بیت۔دوستین ءَ پسّہ دات بَلے پد ءَ بی تو شوکیں رنگے ءَ من ءَ بہ پھمین چو وَ نہ اِنت پُل ھیر!! دیم ءَ گوشدار۔
اِے جاہ پیسر ءَ سکّیں شوکیں جاھے بیتگ ،بَلے اِد ءِ مردُماں تُشے اوں نیّت نہ بوتگ، ھرچ نوکیں مُساپِرے کہ اِے راہ ءِ سر ءَ گوستگ داں سجّھیں بازار ءِ مردُماں آئی ءَ را زاہ ءُ بد گُشتگ ءُ چہ اِے راہ ءَ پہ در آیگ ءَ لاچار کُتگ ایشانی بس ھمے یکین بوتگ کہ اِے مئے جاہ اِنت ءُ مارا پِتو پیرُکاں بکشاتگ، اگاں دَری مردُم بیا اَنت گُڑاں اِے بازار ءَ چہ ما پچ گِر اَنت ءُ واجھانی دیَنت۔
گُڑا یک روچے کیت کہ یک وانِندگیں ورنا یے پہ گْوست ءِ چیزانی پٹ ءُ پول ءِ ھاتر ءَ سرجنان ءَ آئی ءِ سر ھمے بازار ءَ کپ اِیت کہ آ را بازیں چیزانی پٹ ءُ پول ءِ موہ گِندگ ءَ کیت ۔ چہ دُرستان پیش آ ورنا روت ھمے بازار ءِ واجہ ءِ لوگ ءَ، بِگند ئے واجہ منی کُمک ءَ بہ کنت ءُ ھمے کار سرجم بہ بیت۔ بَلے آ سرپد نہ اَت کہ اِد ءِ مستریں مُناپِک ءُ بد نِیّت ھمے واجہ اِنت۔ انچُش کہ آ ورنا ماں واجہ ءِ گْور ءَ سر بیت ءُ وتی کار ءِ بارو ءَ تران کنت داں واجہ آ ورنا ءَ زُور اِیت ءُ بازار ءِ نیام ءَ بارت ءُ کوکّار کنگ ءَ بِنا کنت، گُڑا سجھیں بازار ءِ مردُم گوں ھیرانی ءَ کاینت ءُ واجہ ءَ گوشدار اَنت۔ واجہ گوں سِلّیں دُروشم ءَ گُش اِیت۔ اِے ورنا چہ شھر ءَ اَتکگ ءُ نوکیں پندلے سازگ ءَ اِنت کہ مئے ھلک ءِ مردُم آئی ءِ پندلانی بھر جوڑ بہ بنت ءُ ودان ودان ءَ اِے بازار بھر ءُ بانگ بہ بیت، بزانکہ اِے بازار ءِ سودا ءَ جنگ ءَ اِنت ماں واجھانی گْور ءَ۔ شُما یک گپے ءَ سرپد اِت کہ اِے بازار مئے وتی پت ءُ پیرُکاں مارا بکشاتگ ءُ ما وتی زِند ءِ تہ ءَ چِینچو شادماناں ؟ اگاں شُما لوٹ اِت کہ مئے سرجمیں وشّی ماں گم ءُ رنجانی تہ ءَ بدل بہ بنت گُڑا اِے ورنا ءَ جاہ بدے اِت۔من شُتاں شُما بزان اِت ءُ اِے ورنا بزانت، چہ واجہ ءِ دُروگیں پندلاں رند بازار ءِ دُرستیں مردُم ھما ورنا ءَ زُور اَنت ءُ ھاکشان ئِے کن اَنت ءُ چہ میتگ ءَ دُور یک بَلاھیں ڈوکے یے چیر ءَ کَل ئِے کن اَنت۔ دُرست گَل ءَ بال بنت کہ ما مُروچی سکّیں شوکیں کارے کُتگ ءُ ھمے کار ءِ مُزّ ءَ مروچی یک ساز ءُ زیمری دیوانے کن اَنت۔ شپ بیت، دُرستیں بازار ءِ مردُم کاینت ءُ دیوان جاہ ءَ ساڑی بنت، واجہ ھم کیت، چہ دیوان جاہ ءِ نِندگ ءَ پیسر واجہ گند اِیت، داں پو اِد ءَ وَ ورگ ءُ چرَگ اِنت، ڈُھل ءُ چاپ اِنت گُڑا واجہ وتی دِل ءَ جیڑ اِیت کہ اِے ورنا ءَ وَ ھِچ گُناہ نہ کُتگ اَت بَلے منی ھبر ءِ کیمت چہ اِے ورنا ئیگ ءَ گِیشتِر اَت، منی ھیال ءَ نو من ھرچ رَدیں ھبرے یا کارے بہ کناں اِد ءِ مردُم باید کہ من ءَ سر ءُ سوج بہ کن اَنت بلکیں ایمان ھم کار اَنت۔ دیوان تاں دیر ءَ برجم بیت ءُ مھلوک وتی دِل ءِ پیم ءَ ناچ ءُ گانا کن اَنت داں سجھیں شپ ھمے نِند ءُ گِند برجم بیت۔ انچُش کہ روچ وتی رُوژنائیں پردگ ءَ سھرا کنت گُڑا دُرست وتی لوگ ءَ رو اَنت، ماں وتی کاراں گُلائیش بنت۔
وھد کِساس روچے پنچ بج بیت کہ کمّو اِدار لوٹ اِیت ماں شپ ءَ ، مھلوک انگت چہ وتی ھما کُتگیں کاراں شمُشکار نہ بنت انگت وشبھتی ءِ ھیال ءِ تہ ءَ لیب کن اَنت۔
اِے کار ءَ ھپتگے نہ گْوز اِیت کہ یک شُوانگے گوں ھیسکارگاں تچان ءَ کیت ءُ سرجمیں بازار ءَ ھمے ھال ءَ شِنگ کنت کہ ھما کل کُتگیں ورنا ءِ جاہ ءَ چہ یک بَلاھیں جناورے در اَتکگ ءُ سک باز تاکت ور اِنت، منی دُرستیں دِلوت یک دپ ئِے کُتگ ءُ وارتگ اَنت ئِے ، نو دیم پہ بازار ءِ نیمگ ءَ پیداک اِنت۔چہ اِے ھبر ءِ اُشکنگ ءَ بازار ءِ دُرستیں مردُم آئی ءِ سر ءَ مسکرا کن اَنت ءُ آ را ھمے تژن ءَ جن اَنت کہ تو وَ پیسر ءَ چہ سر ءَ شر شر نہ بوتگ ئے نُوں مئے ھیال ءَ تئی نادُراھی گیشتِر اِنت۔ دیر نہ بیت کہ ھما جناور زُوت ءَ بازار ءِ کش گْوراں رس اِیت ءُ مردُمانی دِلوتاں اَبید دُرستیں درچک ءُ داراں ءَ ھم وران کَنت۔ گوں جناور ءِ گِندگ ءَ نُوں مردُم ھوش کن اَنت کہ واکی ما سکّیں بلاھیں رَدی یے کُتگ۔ گُڑا بازار ءِ دُرستیں مردُم تَچان ءَ رو اَنت واجہ ءِ گْور ءَ ءُ وتی اُزر ءَ پیش کن اَنت، ءُ گُش اَنت واجہ! ما چونیں گُنایے کُتگ کہ چُشیں بلاھیں ازابے مئے سر ءَ اتکگ۔ چہ اے ھبر ءِ اُشکنگ ءَ واجہ یک رندے وتی تہ ءَ وت جیڑگ ءَ لگّ اِیت، ءُ رند ءَ پُرس اِیت۔زاناں چی بوتگ، آزمانی ازابے اتکگ یا دِگہ توپانے؟ دُرستیں مردُم یکجائی ءَ پسّہ دینت۔ ناں واجہ !! اِے ناں آزمانی ءِ ناں کہ دِگہ توپانے، ایش یک بَلاھیں جناورے، ھنچیں بلاھیں دپے پر ئِے کہ مئے سجھیں مال ءُ دلوتاں یک دپ ئِے کُتگ ءُ نُوں مئے ورگ ءَ پیداک اِنت۔ گُڑا واجہ گُش اِیت۔ شُما ھما ورنا ءَ گوں چی کُرتگ، ھما ورنا ءَ بیار اِت باریں۔ بِگند ئے چہ ھمائی ءِ دِلپروشی ءِ سوب ءَ اِے اَزاب اتکگ۔ گوں واجہ ءِ اِے گپّ ءَ گُش ئے چہ جناور ءَ ابید دِگہ توپانے اَتک، انچو ھاموشی ءَ مانشانتگ اَت۔ لھتیں کترہ ءَ رَند چمے مردُماں چہ یک کماشے وتارا ڈَڈ کنت ءُ دیمتر ءَ کیت اُوشت اِیت۔ کماش گوں اَجکھی ءَ گُش اِیت۔ واجہ! چہ تئی روَگ ءَ رَند اِے دُرستیں مردُماں ورنا زُرتگ ءُ ھما کوہ گْور ءَ دَرچک ءِ بُن ءَ کَل کُتگ، اِے جناور چہ ھمے درَچک ءِ بُنا در اَتکگ ءُ مئے گْور ءَ اَتکگ۔ واجہ اِے ھبر ءِ اُشکنگ ءَ رَند پاد کیت ءُ گوں ھاموشی ءَ تچان بیت داں مسیت ءَ روت، واجہ ءِ پُشت ءَ دُرستیں مردُم اوں تچان ءَ کاینت مسیت ءَ، یک رَندے پد ءَ واجہ ءَ سوال کن اَنت کہ واجہ تو گوں ھاموشی ءَ مسیت ءَ اَتک ئے ، تئی مسیت ءَ آیگ ءِ بِزانت چی اِنت مارا اوں بُہ گش گوں ۔ واجہ وتی چمّانی ارساں ساپ کنت ءُ پسّو دنت۔ شُما نہ زان اِت کہ چہ شُمے اِے کار ءَ مئے سر ءَ چِینچو بلاھیں ازابے اَتکگ؟ شُما گوں اِے ورنا ءَ شر نہ کُتگ، ھاوند وت من ءَ بہ بکش اِیت من زاناں نُوں پہ ما ھِچ پشت نہ کپتگ، آ ھِر اِے جناور مارا اوں یک دپ کنت، بیا اِت بہ نِند اِت وتی کُتگیں رَدیانی پلگار کنَگ ءِ دُوا ءَ کنین ءُ چہ ھاوند ءَ ھمے لوٹیں کہ اِے اَزاب ءَ مئے سر ءَ دُور بہ کنت، دِگہ چُشیں راہ نیست اَبید ء دُوا کنَگ ءَ۔ نُوں گُڑا دُرست مردُم ھوش کن اَنت کہ ھرچیز بوتگ چہ ھمے واجہ ءَ بوتگ ، بِگند ئے آ ورنا ساپ دِلے بوتگ ءُ واجہ ءَ پہ زور مئے دست ءَ گُنایے کنائینتگ۔ رَند ءَ مردُم واجہ ءَ چہ مسیت ءَ در کن اَنت، دست ءُ پادان بند اَنت ھما جناور ءِ کش گْوراں راہ ءِ سرا ایر ئِے کن اَنت۔ اَنچش کہ جناور ھمے راہ ءِ کش ءُ گْوراں کیت ھمے واجہ ءَ گِند اِیت ءُ یک دپ ئِے کنت، پَد ءَ واتر روت ھما درَچک ءِ بُن ءَ اُوشت اِیت۔ دُرستیں مردُم گوں ھیسکارَگاں تَچان بنت ءُ دوبَر مسیت ءَ روَ اَنت، دستاں چِست کن اَنت ءُ وتی ردیانی پلگارگ ءِ دوا ءَ کن اَنت۔ بِگند ئے ھاوند ءَ بکش داتگ یا نداتگ اَنت بَلے چہ ایشانی بازیں دُوایاں گوں ھمے جناور پَد ءَ ھما ڈوکانی چیر ءَ روت، داں روچ ء مروچی ھمے گُشگ بیت کہ آ جناور ھست ءُ زِندگ اِنت، ھمے ڈوک ءِ تہ ءَ اِنت- شھر شھرے نہ بُوت، گْوستگیں دیوان، کندگ ،مزاک دُرست گار بوت اَنت چہ اِے اَزاب ءَ رَند۔ مھلوک در کاینت اِے بازار ھم ویران بیت ناں مال ءُ دِلوت پہ آیاں پشت کپ اِیت ناں کہ دِگہ لوگ ءُ جاگھے۔ چما روچ ءَ رَند اِے شھر ھمے وڑ ءَ ویرانگ اِنت۔ دوستین ءَ گوں کِسّہ ءِ ھلاسی ءَ گُشت۔زُبیر ءَ وتی چم دْرنگ داتگ اِت اَنت ءُ گوں ھاموشی ءَ گوشدارگ ءَ اَت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی ءِ درشانی انت-