فرانز کافکا ءِ کتاب ”میٹامورفوسز“ ءِ سر ءَ یک چمشانکے – ساجد بلوچ

فرانز کافکا ءِ کتاب ”میٹامورفوسز“ ءِ سر ءَ یک چمشانکے

چمشانک: ساجد بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

اے کتاب یا آزمانک ءِ نبشتہ کار فرانز کافکا اِنت، اے کتاب ءِ اولی چاپ مارچ 2011 ءَ بوتگ، ءُ اے کتاب ءِ اولی چاپ ءِ شنگکار ”کلکشان پبلشرز دی اوئیس اسکول گوادر“ بوتگ۔ اے کتاب ءِ دومی چاپ جنوری 2025 ءَ بوتگ ءُ اے کتاب ءِ دومی چاپ ءِ شنگکار ”مُلا اسمائیل لبزانکی گل پُلاباد” بوتگ۔ شھید زاھد آسکانی ءَ اے کتاب بلوچی زبان ءَ ترّینتگ۔ فرانز کافکا ءِ آزمانک ”میٹامورفوسز” لھتے ارزشتداریں بھراں پوش ایت انچشکہ فرانز کافکا ءِ زند، چاگر ءِ تہ ءَ آئی ءِ لبزانکی بَھرِشت، کافکا ءِ کسہ، ءُ کافکا ءِ آزمانک ”میٹامورفوسز” ءِ سے ئیں دَر۔

کتاب ” میٹامورفوسز” مارا فرانز کافکا ءِ زند ءِ بابت ءَ لھتے بنیاتی سرپدی دنت کہ کافکا بُندر ءَ کُج ئیگ اِنت ءُ کدی ودی بوت ءُ چہ کجا وتی وانگ دربرتگ، آئی ءِ پِت ”ھرمن کافکا” ءِ سیادی گوں چُک ءَ بزاں ”فرانز کافکا”چون اِنت، ءُ آئی ءِ مات ءُ گوھارانی بارہ ءَ اوں مارا آگاھی دنت۔ فرانز کافکا 3 جولائی 1883 ءَ پراگ ءَ ودی بوت، انّو چِک ریپبلک ءِ یک شَھرے ءُ پیسر ءَ اے شَھر آسٹریا ءِ بھرے بوتگ۔ آئی ءِ پت ھرمن کافکا یک مزنیں کارجاھے ءِ مالک بوتگ بلے نوں چُک ءِ چمدار اِنت ءُ آئی ءِ مات جولی کافکا ءَ یک سیریں ءُ وشھالیں یھودی کھولے ءَ گوں سیادی بوتگ۔ فرانز کافکا ءِ ماتی زبان جرمن بوتگ۔ آئی ءِ سے گوھار بوتگ اَنت بلے بد بھتی ءَ آئی ءِ سے ئیں گوھار جنگ ءِ وھد ءَ نازی کیپ ءَ کُشگ بوتگ اَنت۔ اے کتاب ءَ آئی ءِ وانگی زند ھم سَھرا کُت کہ آئی ءَ وتی بِنداتی وانگ چہ جرمن نیشنل اینڈ سِوِک ایلیمنٹری اسکول ءَ ونت ءُ رند ءَ 1906 ءَ چہ فرڈیننڈ کارل شاھدربرجاہ ءَ کانود ونت ءُ سرجم کُت۔ ھمے وھد ءَ فرانز کافکا زانتکارانی یک ٹولی یے ءِ بھرے جوڑ بوت ءُ ھمے ٹولی ءِ تہ ءَ فرانز ورفل، اوسکر بوم، ءُ براڈ میکسن ھوار ات اَنت۔

اے کتاب فرانز کافکا ءِ لبزانکی بَھرِشت ءَ اوں زاھِر کنت ءُ مارا سرپدی دنت کہ چیتو کافکا ءَ وتی پِت ءَ را گُشت کہ آئی ءِ دْراھیں نبشتانک آئی ءِ پِت ءِ بابت ءَ اَنت ءُ چیتو وتی سر پت ءِ دلبند ءَ ایر کنگ ءَ پد ھچ گُشت ئے نہ کُت۔ چوناھا ھرمن کافکا ءِ سیادی گوں آئی ءِ چُک فرانز کافکا ءَ وش وش نہ اِنت بزاں یک نیزوریں زھگے ءُ یک زوراکیں پِتے ءِ سیادی ءَ مئے دیم ءَ سَھرا کنت۔ ایشی ءَ ابید چہ آئی ءِ لبزانکی بَھرِشت ءِ تہ ءَ آئی ءِ گیشتریں نبشتگیں مواد اگزسٹینشلزم ءُ مڈرنزم پیشدار اَنت۔ گڈی ءَ فرانز کافکا 3 جون 1924 ءَ اے دگنیا یلہ کنت ءُ دائمی لبزانکی پِڑ ءَ نمیران بوت۔ فرانز کافکا وتی راجمانی زِبھری ءُ بے ستکّی ءِ سر ءَ وش وش نہ ات، آئی ءَ وتی دوستیگیں سنگت براڈ میکسن ءَ مدام گشت کہ منی مرگ ءَ چہ پد منی دْراھیں نبشتہ کُتگیں مواداں دیم ءَ میار بلے آئی ءِ سنگت ءَ اے پیم نہ کُت بلکیں میکسن ءَ آئی ءِ نبشتہ کُتگیں دْراھیں مواد دیم ءَ آؤرت اَنت۔ فرانز کافکا ءِ دیم ءَ آؤرتگیں نمدی، آزمانک، ءُ کتاب جَھل ءَ یک یک ءَ داتگ اَنت۔

1۔ 1912 ءَ آئی ءَ وتی آزمانک ”میٹامورفوسز“ ھلاس کُت۔
2۔ 1913 ءَ آئی ءَ وتی کتاب “میڈیٹیشن“ نبشتہ کُت۔
3۔ 1916 ءَ کافکا ءَ وتی کتاب ”ججمنٹ” نبشتہ کُت۔
4۔ 1919 ءَ آئی ءَ وتی پِت ءِ سر ءَ نمدی یے نبشتہ کُت۔
5۔ 1919 ءَ کافکا ءَ In the Panel Colony ءُ Country Doctor نبشتہ کُت اَنت۔6۔ 1924 ءَ آئی ءَ وتی آزمانک “A Hunger Artist” نبشتہ کُت۔اے کتاب ءِ تہ ءَ واجہ اے آر داد کافکا ءِ کسھی داب ءَ اے پیم ءَ بیان کنت کہ فرانز کافکا وتی کسھانی وسیلہ ءَ نوکیں کسھی لبزانک (فکشن) ءِ اولی رند ءَ بُنھِشت ءَ ایر کنت ءُ کافکا ءِ میٹامورفوسز دگنیا ءِ تہ ءَ ھما بے مٹّیں ساچشت اِنت کہ آئی ءِ جاگہ تنی گت ءَ ھچ آزمانک نویساں نہ گپتگ۔ اے نبشتگیں آزمانک بنی آدم ءِ ناسرجمیں زند ءَ سَھرا کنت کہ ” زند یک ازابے ءُ مردم ھما وھد ءَ آسودگ بنت وھدیکہ آ وتی چماں نز کن اَنت ءُ چرے دگنیا ءَ رُکست بنت۔”

ایشی ءَ چہ ابید آزمانک ”میٹامورفورسز” ءِ اولی دَر وانوکاں ھمے آشنا کنت کہ وھدیکہ گریگر سمسا سُھب ءَ چہ واب ءَ پاد کیت گڑا آئی ءِ جِسم سرجمی ءَ یک مزنیں لُلّکے ءِ تہ ءَ بدل بوتگ گڑا چمدا چہ گریگر سمسا ءِ گمیگیں کسہ بندات بیت۔ چوناھا اولی در گیشتر گریگر ءِ دوئیں کھول ءُ کارجاہ ءِ بیگانگی ءِ لیکہ theme of alienation، کھول ءِ جُنزانک Family Dynamics، ءُ آئی ءِ مارِشتِ کمتری ءِ اَسَر Dehumanizing Effects ءَ وانوکاناں پیشدار ایت۔ پیسر ءَ من ھمے جیڑ اتگ کہ ھر راجمانے ءِ تہ ءَ اگاں کسّے ھاسکر بچکے یا مردینے بے روزگار بہ بیت گڑا آئی ءِ چوناھا ءَ چاگردی بستار اوں ھلاس بیت بزاں مالی بستار ءِ زِبَھری چاگردی بستار ءِ زِبَھری ءَ ودی کنت بلے اے کتاب ءِ وانگ ءَ چہ پد من ھمے سرپد بوت آں کہ کھول ءُ کارجاہ ءِ نیمگ ءَ سمسا ءِ چاگردی زِبَھری، تھنائی، ءُ مارِشتِ کمتری ءِ سبب تھنا مالی بستار ءِ نہ بوگ نہ ات بلکیں دوئیں روزگار ءِ یلہ کنگ بزاں کارجاہ ءِ نہ روگ ءُ انسانی جِسمے یک لُلّکے ءِ تہ ءَ بدل بوگ ات۔ نو شما بگش ات کہ یک لُلکّے ءِ سر ءَ گڑا چے اُومیت دارگ بیت۔ بلّے تُرے کافکا ءِ کسہ یک فِکشنے ات بلے اے آزمانک آئی ءِ راستیں زند ءَ زاھِر کنگ ءَ اِنت۔ بلے دْراھیں چاگردی ڈالچاریاں ابید گریگر ءِ بُنیاتی وِھم آئی ءِ نوکری ءُ کھول ءِ مالی ھالت ءِ سر ءَ ات۔ یکے وَ ھمے جیڑگاں تکانسر کُتگ ات کہ آئی ءَ چہ نوکری ءَ کارجاہ ءِ منیجر مہ کَش ایت پرچاکہ یکے آ کارجاہ ءِ وھد ءِ ھساب ءَ پش کپتگ ات ءُ دومی آئی ءَ چیپ کلرک ءِ دروازگ ءِ بازیں ٹُکّگاں دروازگ پچ کُت نہ کُت پرچاکہ لُلُکیں گریگر ءِ تہ ءَ اِنچو آٹیگ نیست ات کہ آ پَلنگ ءِ سر ءَ پاد بئیت ءُ بروت دروازگ ءَ پچ بکنت۔ گریگر ءَ دیر ات اے کارجاہ ءَ از ءَ سیلزمین کار کُتگ ءُ بھ نادْراہ ھم نہ بوتگ گریگر ھمے گپ ءَ پُر اومیت ات کہ ھر چیز بہ بیت منیجر آئی ءَ چہ کار ءَ نہ کش ایت بلے دومی نیمگ ءَ منیجر ءَ مدام ھمے جیڑ ات کہ کارجاہ ءِ سرجمیں مردم جانبڑ انت ءُ آ مدام نادْراھی ءِ نام ءَ کارجاہ ءَ وھد ءِ سر ءَ موجود نہ بنت۔ اولی در مارا ھمے سرپدی دنت کہ اولسر ءَ گریگر سمسا ءِ مات، پِت، ءُ گوھار گریگر ءِ ھالت ءِ گندگ ءَ باز تکانسر بنت بلے لھتے وھد ءَ پد آیاں سمسا ڈامیچ reject کُت۔ متلب گریگر چاگرد ءِ تہ ءَ اَنچو بے کار ءُ جانبَڑ ات آ یک لُلّکے ءِ ڈول ءَ چارگ بوت انچوشکہ یک لوگے ءِ تہ ءَ گِندے مارے، زُمے، ءُ یاکہ دگہ لُلّکے بئیت آئی ءَ لَٹ بہ جن اَنت ءُ بہ گَلّین اَنت گریگر ءِ زندگی ھمے ڈول ءَ ات۔ دیراں تک کس ءَ نہ زانتگ کہ گریگر یک لُلکّے ءِ تہ ءَ بدل بوتگ ایشی ءِ سبب ایش ات کہ آئی کمیونیکیشن گوں کھول ءُ چیپ کلرک ءَ شریں وڑے ءَ بوگ ءَ نہ ات پرچاکہ انسانی ءُ لُلُکی کمیونیکیشن من پیسر ءَ بھ اِش نہ کُتگ چمیشکا آیانی کمیونیکیشن نہ بوت ھالانکہ گریگر ھر گپ ءِ پسّہ ءَ دیگ ءَ ات بلے کھول ءُ چیپ کلرک ءَ آئی ءِ توار ءِ ھچ برمش نہ مار ات۔ چمیشکا بزگیں گریگر وتی کمرہ ءَ چو زندان ءَ زندانیگ ات، تھنا ات، ءُ وتی گوستگیں ءُ نوکیں زند ءِ تپاوت ءَ کنگ ءَ ات۔

میٹامورفوسز ءِ دومی دَر گریگر ءِ ھالتِ زندگی ءَ ھمے پیشدار ایت کہ اَنچو کہ سمسا یک لُلُکّے ءِ تہ ءَ بدل بیت گڑا آئی ءِ کھول آئی ءَ کبول کنت ھاسکر آئی ءِ گوھار ”گریٹ” آئی ءِ باز ھیالداری ءَ کنت بلے رند ءَ آ چہ گریگر ءَ دور بوان بیت پرچاکہ کھول ءِ مالی ھالت سک ھراب بیت آئی ءِ کھول ءِ تہ ءَ کس کار ءَ نہ بیت ءُ گریٹ مجبور بیت کہ کار بہ کنت ھمے سبب ءَ گریٹ چہ وتی برات ءَ گِستا بیت۔ چوناھا آئی ءِ پت ءِ سیادی گوں وتی چُک ءَ شر شر نہ ات ءُ آئی ءِ مات ءَ وتی زھگ چار ات کُت نہ کُت چمیشکا گریگر کمرہ ءَ تھنا کپتگ ات بس ھما کہ یکے کیت چو جیلیانی وڑ ءَ ایشی ءَ سُھب ءُ شپ ءَ ورگ دنت ءُ روت۔ لوگ ءِ مالی ھالت ءِ ھرابی ءُ گریگر ءِ بے کاری گیشتر دوری پیداک کنگ ءَ ات۔ پیسر ءَ وَ کھول گریگر ءِ چمدار بوتگ ات پرچاکہ آ کار ءَ بوتگ بلے نوں گریگر وَ چُش ات ءُ نوں گریٹ ءُ ھرمن کافکا وتی مالی بستار ءِ گِھتر کنگ ءِ ھاتر ءَ وت جھد کنگ ءَ ات اَنت۔ اے کتاب ءِ وشتریں چیز ایش اِنت کہ گریگر جَسدی ھساب ءَ وَ سواسو یا کاکروچے ات بلے آئی ءِ مجگ انسانی مجگے ات آ جیڑگ ءَ ات مارگ ءَ ات چمیشکا گریگر چاگردی زِبَھری، مارِشتِ کمتری، ءُ تھنائی ءَ مارگ ءَ ات۔ کھول ءَ گریگر ءِ کمرہ ءِ کالین ءُ آ دگہ دْراھیں چیز کش ات اَنت ابیدے آئی ءِ اکس ءَ کہ پریم ءِ تہ ءَ دی وال ءَ ٹَنگ اتگ ات گڑا کمرہ ءِ سَپائی ءِ وھد ءَ گریگر ءَ جَھل ءَ سِٹے بست بُرز ءَ شُت دی وَال ءَ وتی اکس ءِ کرّ ءَ لِچ ات ءُ گریگر ءَ وھدے وتی اکس چار ات گڑا آئی ءَ پد ءَ وتی پیسریگیں زند ءُ انوگیں زند ءِ بابت ءَ جیڑ ات۔ کھول گریگر ءِ موجودگی ءَ ھچ مارگ ءَ ات چمیشکا گریگر چاگردی زِبَھری ءُ تھنائی ءَ مارگ ءَ ات۔ دومی دَر ءِ تہ ءَ پِت ”ھرمن کافکا” ءَ کار ءِ گُد مدام لوگ ءَ گورا ات اَنت ءُ ھمے زاھر کنگ لوٹگ ءَ ات کہ نوں کھول ءَ من وت چلائینگ ءَ آں ءُ گریگر چہ پِت ءِ کِرد ءَ گیشتر دلپروش ات ءُ وت ءَ ملامَت کنگ ءَ ات۔

آزمانک ”میٹامورفوسز” ءِ سیمی دَر ءِ تہ ءَ گریگر ءِ مارِشتِ تھنائی ءُ کھول ءِ ڈالچاری گیش بیت، گریگر چرے زند ءَ بیزار بیت، ءُ گریگر بازیں تکانسری ءُ جَسدی نزوریاں سَگ ات نہ کنت ءُ چرے زند ءَ رُکست بیت۔ سیمی دَر ءِ رِد ءَ گریگر ءِ کمرہ چہ گند ءُ گَسڑاں پُر کنگ بیت ءُ گریگر ءِ کمرہ ءِ تہ ءَ زندگی کنگ گران بیت۔ آئی ءِ زندگی سرجمی ءَ تباہ بیت، آئی ءَ ڈالچار کن اَنت، ءُ گڈی ءَ آئی ءِ ورگ اوں بند کنگ بیت۔ آئی ءَ زندگی کنگ ءِ اوپار ھست ات ءُ ورگ ءِ شوھاز ءَ بازیں سُر ءُ پُرے کُت، بلے شُد ءَ بے وار کُتگ ات۔ ابیدے گریگر ءِ کمک ءُ ورگ دیگ ءَ آیاں وتی مالی گِھتری ءِ بابت ءَ جیڑ ات۔ کھول ءَ گڈی ءَ گریگر ءِ یلہ دیگ ءِ پیسلہ کُتگ ات ءُ آئی ءِ گوھار ”گریٹ” ءَ آئی ءِ تاچینگ ءِ ھاتر ءَ آئی ءَ سمسا ءِ کمرہ ءَ کوھنیں ءُ بے سریں سوت چالو کُت، سوت 16th کَرن ءِ سوت ات اَنت۔ گریٹ ءَ سوت کمرہ ءِ تہ ءَ چالو کُت ءُ وت شُت۔ گڈی ءَ گریگر چہ بازیں شُد، چاگردی زِبَھری، ءُ تھنائی ءَ لوگ ءَ یلہ کنت ءُ رند ءَ اے کوڑاھیں دگنیا ءَ یلہ کنت۔

آسر

فرانز کافکا ءِ کسہ دگنیا ءَ چُشیں راجمانے نیست کہ آئی ءِ بابت ءَ مہ بیت، اے کسہ گندگ ءَ یا وانگ ءَ یک مردمی کسھے بلے سرجمیں چاگرد ءَ سَھرا کنت منی نزاں اے یک یونیورسل کتابے۔ اے کتاب ھمے سرپدی دنت کہ اگاں یک کھولے ءِ تہ ءَ کسّے کار ءَ اِنت گڑا آئی ءَ چاگردی بستار ھست اگاں کموکے جَھل ءُ بُرزی یے بئیت یاکہ آ بے کار بہ بیت گڑا بزاں آ مردم ناں تھنا بیگانگی بلکیں مارِشتِ کمتری، تھنائی ءُ بے شرپی ءِ دیمپان بیت، آئی ءِ زندگی چو سواسو ءُ یاکہ کاکروچے ءِ وڑ ءَ بیت مردم پہ لَٹ تاچین اَنت ئے انچشکہ فرانز کافکا ءِ زندگی بوتگ۔ چوناھا کس نہ لوٹ ایت کہ آئی ءَ راجمان ءِ تہ ءَ چاگردی بستار دیگ مہ بیت ھر کس ازت ءُ چاگردی بستار لوٹ ایت، کس پہ وشّی وتی کار ءَ یلہ اوں نہ کنت لھتے جیڑھانی بنیات ءَ برے برے چیز یلہ کنگ بنت بلے ایشی ءِ بزانت بھ اے نہ اِنت کہ راجمان ءِ تہ ءَ کھول وتی زھگاں پہ زرّ ءُ مال یلہ بہ کن اَنت۔ اے کتاب ءِ وانگ ءَ چہ پد من ھمے جیڑ آں کہ دگنیا ءِ تہ ءَ توری بلے لھتے راجماناں وانگی، مھاشی، آدگہ پِڑاں دیمروئی کُتگ بلے آ انگت مجگی گلام اَنت انچشکہ کہ کافکا ءِ کھول ءِ درور ءَ بزور ایں ما۔ وتپرستی ءُ زرّپرستی شر شریں راجماناں تباہ کن اَنت۔ گڈی ءَ کھول ءِ بھ بزانت اے نہ اِنت کہ چُک مِری دّری زّر ءُ مال بیار ات بلکیں کھول سکّی ءِ وھد ءَ پروشتگیں مردماں ءُ زھگاں پادگ بہ دنت، ساھگ بہ دنت، ءُ ازت بہ دنت۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی ءِ درشانی انت-