سمّی ءِ گُشان – شیخ ایاز نور تگرانی

سمّی ءِ گُشان

نبشتہ کار: شیخ ایاز نور تگرانی

دی بلوچستان پوسٹ

گُشان یک مقدس ءُ پاکیں ازّتے، شرپداریں چیزے،گُشان ءِ بانک مدام شرپدار، ززت دار، گران ءُ سنگین ءُ ھیادار بیت۔

گُشان اللہ پاک ءَ انچش دوست بیت کہ دنیا ءِ بھترین ءُ شرتریں انسان واجہ رسول اللہﷺ ءِ لوگبانک ءُ جنین چُکاں کہ امت ءِ بھتر ءُ پاکتریں جنین اَنت، آیاں ھُکم دنت کہ گُشان (گِرد چادر) ءَ مانپوش اِت، سر ءَ بکن اِت بزاں پردہ کن ات، گُشان ءُ چادرانی سر ءَ کنگ ءَ آ گیشتر وت ءَ پھازنت ءُ ازتدار بنت۔

سورۃ الاحزاب ءَ اللہ پاک گْوش اِیت:
”یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِّأَزْوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیْبِهِنَّ“

رجانک: اَے نبی ! تو وتی لوگی، جنین چُک ءُ مسلمانانی جنین آدماں بگْوش وتی چادراں، گُشاناں مانپوش اِت۔
دگہ آیتے سورۃ النور ءَ اللہ پاک گْوش اِیت:
(وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‌ جُيُوبِهِنَّ)
بزاں: ءُ مانپوش اَنت وتی گُشاناں وتی دلبندانی سر ءَ۔

اے دوئیں آیتانی تہ ءَ گُشان ءِ مان پوشگ ءَ گشگ بوتگ، پردہ ءُ سر ءِ چیر دیگ ءِ ھُکم دیگ بوتگ- ھمے وڑ ءَ بخاری ءُ مسلم ءِ تہ ءَ یک ھدیثے ھست، عطاء ابن ابی رباح گْوش اِیت، من ءَ عبداللہ ابن عباس ءَ گْوشت: اَے عطا من ترا جنتی جنین آدمے پیش مہ دار آں؟ من گْوشت: بلے، گڑا گْوشت ئِے: ”ھٰذہ المراۃُ السوداء“ اے سیاہ رنگیں ماتی آتک واجہ رسول اللہ ﷺ ءِ گْور ءَ گْوشت ئِے: واجہ من یک جنین آدمے آں، من ءَ یک نادْراھی یے گیپت من بیھوش باں، من وتی سُدّ ءَ نہ باں کپاں، تو دعا بکن کہ منی اے نادْراھی ھلاس بہ بیت۔ گڑا واجہﷺ ءَ پسو دات کہ اگاں تو لوٹ ئے من پتّو دعا کناں بلے اگاں تو سبر کن ئے ”فَلَکِ الجنّۃ“ گڑا پتّو جنت اِنت۔

گڑا ھمے ماتی ءَ گْوشت: نادْراھی ءِ دعا ءَ مکن بس ھمے دعا ءَ بکن کہ من بیھوش باں منی چادر دور مئیت من بے پردہ مباں-

اد ءَ بچار کہ ماتی وتی پکر ءَ نہ اِنت بلے وتی گُشان، چادر ءُ پردہ ءِ ھیال ءَ کنگ ءَ اِنت۔ گُشان یک انچیں مزنیں چیزے کہ جنت ءَ پردہ ءِ ھکم نیست، جنتی ھُورانی گپ بیت، آیانی لھتے سِپتانی نام گرگ بیت، ھما شریں ڈولداریں چیزانی تہ ءَ آیانی سر ءِ گُشان ھم ھور اِنت گوں، بخاری ءِ حدیث:
”ولنصیفھا خیرٌ من الدنیا وما فیھا“
بزاں: جنتی جنینانی گُشان دنیا ءُ ھرچیز کہ دنیا ءَ ھست اِنت، انگت آئی ءِ گُشان کہ آئی ءِ سر ءَ اِنت بھتر ءُ شرتر اِنت۔

انچش کہ اسلام ءَ جنین گوں گُشان ءَ یک شرپے داتگ، بلوچ راج ءَ ھمے وڑ ءَ جنین آدم ءِ گُشان ءِ شرپ ءِ توک ءَ ھچ وڑیں کمی نہ کتگ۔ ءُ بلوچانی شیرزالیں چُک بھادری، ھیا ءُ گیرت ءُ وتی ززت ءِ دفاع ءَ پُشت ءَ نہ کِنز اِتگ اَنت۔

اے ززت ءِ پھازگ ، گُشان ءِ پھازگ بانڑی رند ءِ دْروشم ءَ گوں 200 سپاھیگ ءَ 1555 ءَ ھمایون شیرشاہ سوری ءَ مقابلہ ءِ دروشم ءَ بہ بیت۔

یا بانک گل بی بی ءِ دْروشم ءَ 1916 ءَ روبرکتی بلوچستان ءَ برطانیہ ءِ جنرل ڈائر ءِ ھلاپ ءَ بہ بیت، یا ھاتون بی بی 1950ءَ دادشاہ ءِ گُھار، رضا شاہ ءِ مقابلہ ءَ بہ بیت یا تُرک ءِ مقابلہ ءَ شاھو ءِ دوئیں بانکیں جنین چُک مریم شاھو ءُ زرُک شاھو ءِ دْروشم ءَ بہ بنت۔

بلوچ ءِ گْور ءَ گُشان ءِ بستار انچش باز اِنت کہ اگاں یک مردمے ءَ یکے ءِ پت کُشتگ یا بْرات کُشتگ، یک جنین آدمے در بئیت وتی گُشان ءَ سر بہ چِنت کہ کُشندہ ءَ پھل بکن اِت گڑا کُشتگیں مردم ءِ وارس ءُ پُشپد کُشندہ ءَ بکش اَنت کہ یک جنین آدمے ءَ وتی سریگ، گُشان سر چِتگ وتی گُٹ ءَ لوپ کتگ۔

ءُ ھمے وڑ ءَ انچیں جیڑھے کہ آئی ءِ سُھل ممکن نہ اِنت دو ٹولیانی میان ءَ، ھمے وھد ءَ یک بلوچ جنین آدمے در بئیت وتی گُشان ءِ نام ءَ بگیپت گڑا اے پیسلہ بلکل بیت، دوئیں ٹولی رازیگ بنت کہ یک جنین آدمے ءَ وتی گُشان گُٹ ءَ لوپ کتگ۔

ھمے وڑ ءَ دشت زرین بگ ءَ واجہ حاجی علی اکبر ءِ کماش واجہ میر مزار میتگ ءِ مستر بیتگ، سلاہ توسیں مردمے بیتگ، آئی ءِ بارہ ءَ کسھے مشھور اِنت کہ راست اِنت، گْوش اَنت کہ واجہ میر مزار یک روچے میتگ ءِ کش ءُ کِرّاں در کیت گڑا اچانگ ءَ گند اِیت یک جنین آدمے لوٹ اِیت وتی اُشتر ءِ ھِرّ ءَ بہ گیپت تچگ ءِ سوب ءَ ھمے جنین آدم ءِ گُشان چہ سر ءَ کپ اِیت گڑا گْوش اَنت کہ واجہ ءَ گریتگ ءُ گْوشتگ کہ نی دنیا تباہ اِنت کہ مئے بلوچ زھگانی سر ڈن ءَ اَنت، ھالانکہ اے جنگل ءَ مجبوری ءَ کپ اِیت بلے واجہ ایشی ءَ مزنیں مسلھے سرپد بیت۔

انچش کہ میرجان میرل ءَ گوشتگ:

“بہ پوش دود ءِ بُرکہ ءَ چو شدری ئیں چو شلی”
“بچار بلوچ ءِ زھگے ئے ترا پہ ایب اِنت سردری”

ھمے پیم ءَ بلوچ راجدپتر ءَ گشان ءَ یک مزنیں بستار ءُ ارزشتے بوتگ بلوچ راجدپتر ءِ نامداریں زرپھاز ءُ نمیرانیں سر حمل جیھند ءَ وھدیکہ پرنگی بندیگ کن انت ءُ آئی ءَ گش انت کہ گوں پرنگی زالاں سانگ ءُ آروس بکن حمل جیند آیاں چوش پسہ دنت:
“جن پرنگانی حمل ءَ پسند نہ بنت
پشک اِش لُکّ انت ءُ ناپگانی کنڈ اش در اَنت”

“ناھی چانگلاں گوں مکسکاں ھور ور انت”
“حمل ءَ ملک ءِ کاڑ کُمار چمیں دوست بنت”
“پشک ءُ شلوار ءُ سریگ ءُ سرچادر اَنت”

چہ بلوچ شیرزالاں یکے بانک سمّی دین محمد اِنت کہ باز مردم گْوش اَنت کہ سردر اِنت! تو ھجبر نگندئے کہ گُشان آئی ءِ سر ءَ مہ بیت بلے یک ءُ دو اکس ءُ تامُر شنگ اِنت کہ آئی ءَ سر ءَ گُشان نیست، منی بانکیں گھار ھم اے سردری ءَ وش نہ بیت، من گْوشاں سمی سردر نہ اِنت بلکیں سمی ءِ گُشان بدواهاں دَور داتگ، سمّی جھد کنت کہ منی سریگ محفوظ بہ بیت بلے اینچک رستر ءُ درندہ ءِ توک ءَ کہ آ سریگ ءَ کشّ اَنت۔ سمّی ءِ گُشان نہ کپتگ بلکیں دَور دیگ بوتگ۔ اے گُشان بس سمّی ءِ گُشان نہ اِنت بلکیں ھمک ازت داریں بلوچ ءِ ازت اِنت۔ بلکیں 6 کروڑ بلوچانی سر ءَ فرض اِنت کہ وتی گُھار ءِ گُشان ءِ حفاظت ءَ بکن اَنت۔ اے سمّی تھنا ڈاکٹر دین محمد ءِ چُک نہ اِنت بلکیں سرجمیں بلوچ راج ءِ شیر زالیں زھگ اِنت۔پمیشکا یک شائرے گْوش اِیت:

“لجّ تئی سلامت بات، مرگ بئیت پہ وش آتکی”
“من سلاہ ءَ ایر بکناں تئی گشان بے مانا”

یک جنین چُکے ءِ ازت، گُشان سرجمیں بلوچ راج ءِ ازت اِنت۔ نی مئے ھیا ءُ گیرت ءَ کار دار اِیت ما سمّی ءِ گُشان ءَ سر ءَ دات کنیں یا اناں؟ ما کت کنیں یا نہ کنیں بلے آئی ءَ وت ءَ بانڑی، گل بی بی، ھاتون بی بی، مریم شاھو ءُ زرُک شاھو ءِ سْرپ ءِ تہ ءَ جاگہ دات، راجدپتر گواہءُ شاھد اِنت۔

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی ءِ درشانی انت-