زانت ءِ گواڑگ -عباس حسن

زانت ءِ گواڑگ 

نبشتہ کار : عباس حسن

دی بلوچستان پوسٹ

ھر ھَند ءَ کہ ڈُکّال ءُ تاھاپی یے سر کش ایت یا کہ ھُشکسالی ءُ ویرندانے زمین ءَ مانپوشان کنت گڑا اے جاوراں بِلّ کہ سُرند ءُ پَرند، درچک ءُ دار، کلکت ءُ مھلوکاں بگر سرجمیں ھند ءِ ابرم دْرگون دْرگان بوان ءَ ھَزاراں ساھدار ارواہ ء زمین ءَ چہ گستا بوان بنت ءُ سداں کلکت سَرسَریں ھلاھوشی ءِ سبب ءَ سر پہ گنوکی کشّ اَنت، ھونڈانی شگال، ناھار سر چگل بوان بنت پرچا کہ ڈکالی ءُ تاھاپی گوں وت ھزاراں نادراھی ءُ بیماریانی پیداک بوگ ءِ سبب بنت۔ اگاں سالے ءَ داں ھور ءِ تْرمپے زمین ءِ دلبند ءَ مہ کپ ایت گڑا نہ تھنا درچک ءُ دار سُتک ءُ سوچ بنت بلکیں دنیا ءِ سرجمیں جلواھَناکی زمین ءَ چہ بال کنان ءَ پسّند بیت۔ بلے ھمے ویرندانی، ڈکّالی ءُ ھُشکسالی ءِ میان ءَ چہ ابرم ءَ ھستیں یک انچیں اڑ ءُ جنجالے موجود اِنت۔ گڑا اے وشھالی ءِ اڑ اِنت، بھارگہ ءُ آبادانی ءِ اڑ اِنت پمیشکہ کائنات بیدے اڑ ءُ جنجال ءَ ناسرجم ءُ نیمبندگ اِنت۔

ھمے ھُشکسالی ءُ ڈُکّالی ءِ میان ءَ تْرمپے کپ ایت کہ ڈُکال ءِ سینگ ءَ چاک چاک کنت ءُ دگہ نیمگے تاھاپی ءِ میان ءَ گواڑگ ء‍ تُرک ایت گڑا تاھاپی ءِ پولنگ ءَ شودان ءَ آئی ءِ دلبند ءَ براہ دار کنت۔ گواڈگ پد ءَ ھما پُل اِنت کہ بے آپ ءَ زندگ مان ایت ءُ بے آپی ءِ میان ءَ سْرپ اِیت۔ ڈَڈ ءُ کلّریں، کوہ ءُ تلاریں، سیاہ ڈل ءُ گاڈوکیں سنگانی میان ءَ وّردویں گواڈگ انچیں پُلے کہ انسان ءِ اندر ءَ امیت ءُ اوست ءِ ڈیوا ءَ رژنا کنت۔ ھمے گواڈگ ءِ بے وھدیں، نا اُمیتیں ءُ ڈکالیں موسمے ءَ تُرکگ ءَ چہ بھار ءِ کوش زمین ءَ وتی امبازاں گر اَنت۔ پرند، چرند، کلکت، سرھدار، درچک ءُ داراں بگر داں بنیادم ءِ دل ءَ امیت ءِ جلشکے پیداک بیت۔ یک ھب ءُ واھگے ودی بیت۔ نوکیں جوزگے سھرا بیت۔ اے جوزگ، امیت، ھب ءُ واھگ، اوست ءُ سکین زندگ بوگ ءِ دلبڈی ءَ گام پہ گام ودی کنان بنت۔ پد ءَ انچیں ڈکال جتیں موسمے ءَ کہ کس ءَ سما ھم نہ کرتگ کہ ڈڈّ ءُ کلریں، تاھاپ ءُ ویرندانیں ڈاک ءُ کوھانی دلبند ءَ گواڑگ ءِ چُک جنت۔ گواڈگے وتی چمّاں پچ کنت ءُ گیمرتگیں چم ءُ دلاں رژنا کنت۔

گلامی ءُ ایردستی ءِ درور ھمے ڈکال ءُ ویرندانی ءِ درور ءَ اِنت۔ ایردستی نادراھی ءُ ناجوڑیانی اَمبارے۔ سلگت ءُ شومکیں نادراھی یے۔ ایردست ءِ ھمک ھیال ءِ اندر ءَ کوٹے مان بیت، گلامیں راج وتی جند ءِ مردمانی بدی ءِ واھگ دار بیت۔ گلام ھژم گپت، باھند کنت؛ الگاش ءُ کوکار کنت، جنگ ءُ چوپ ءَ ھم مھتل نہ بیت بلے نہ تھنا مھلوک ءِ گُٹ ءِ ھونان بیت بلکیں اے ھیال ءَ چہ شموشکار اِنت کہ اے نادراھی ءُ بیماریانی توم کَے ءَ چنڈ اتگ؟ اے ناجوڑی کَے ءَ آئی ءِ سَر ءَ مُشتگ اَنت؟ پرچا آئی ءَ اے پیمیں بدواھگی ءِ دیمپان ئِے کرتگ؟ پرچا آ وتی مھلوک، وتی جند ءِ مردمانی گٹ ءِ ھونان اِنت؟ اگاں چار ءُ تپاس کنگ بہ بیت گڑا کوھن ءُ کدیم ءَ ھم آئی ءِ پت ءُ پیرکاں زندگی کرتگ باریں انچوش بوتگ اَنت کہ ھستیں وھد ءَ ھمے جاورانی دیمپان اَنت؟ چاگرد انچو موچ ءُ لنگ بوتگ کہ انوں انچوش اِنت؟ اے موچ ءُ لنگی ءِ ھُنڈال ایردستی ءِ بدنمائیں سورت ءِ دلبند ءَ کل اِنت۔ اے بدسورتیں بُت ھما وھد ءَ ریزگ ریزگ بوت کت کنت وھدے کہ امیت ءِ چراگ ءِ رژنا بہ بیت۔ اے بدنمائیں بُت ھما دمان ءَ ٹکر ٹکر بیت وھدے کہ ایردست ھما اڑ ءِ سنچ ءُ سما ءَ وتی اندر ءَ ودی کت بہ کنت۔  اے بدجلواھناکیں بُت ھما سھت ءَ پرش ایت وھدے کہ “The first should be the last and the last man should be the first”۔ بزانکہ ھما زورگیر کہ آئی ءَ تئی زمین ایردست کرتگ ءُ ترا باگچین ءُ بدکاریں جانورے ءِ بستارے داتگ۔ ءُ آئی ءَ مدام ترا گڈی مردم گچین کرتگ ءُ دومی تو ھما اولی مردم بہ بو کہ آئی ءَ وتی سرڈگار ءَ نہ تھنا بہ گلین بلکیں آئی ءَ وتی تَشدد ءِ وسیلہ ءَ انسانے ءِ کالب ءَ رجینگ ءِ جُھد ءَ بہ کن۔ پرچا کہ بد دودمان تو نہ ئے  نیکہ بدکاریں انسان تو ئے بلکیں بد دودمان ھما اِنت کہ گوں تو بدکرداری کنگ ءَ چک ءُ پد نہ بیت۔ رستریں مھلوک ھما زورگیر ءِ جند اِنت کہ آئی ءَ ترا آکوٹ ءِ سر ءَ لُلک ءُ سُرندھے لیک اتگ۔ پمیشکا آ مدام لوٹ ایت کہ ترا لگتمال کنان ءَ بہ روت انت۔ ترا بہ شِرین ایت۔ تئی زبان ءَ چہ تو پچ بہ گِپت۔ تئی دود ءُ ربیدگ ءَ پدلپاشان کنان ءَ بہ روت اِنت۔  ءُ تئی زمین ءِ مادن ءُ مڈیاں لٹ ءُ پُل کنان بہ کنت۔ بلے اے کلیں چیز ھما وھد ءَ ولگوج بنت وھدے ایردست زورگیر ءِ مکن کرتگیں شھراں دور کنان ءَ آئی ءِ ھلاپ ءَ وتی گھگیریں جد ءُ جھد ءَ بندات کنت۔ گھگیری ءِ میان ءَ باسمائیں رھشون وتی مھلوک ءِ سرپد کنگ ءُ آیاں راجی سنچ ءُ سما ءِ پیداک کنگ ءِ ھمبرائی ءَ زوراک ءِ ناروائیانی ولگوج کنگ ءَ لیکھے ءِ بنیاد ءَ یکجاہ کن اَنت۔

دنیا ءِ ھمک جُنزانی دیمروی دیوکیں مردم لھتیں گچینی بنت، اے ھما مُردم اَنت کہ آوانی گور ءَ رھشونی کنگ ءِ سنچ ءُ سما بیت۔ اے ھما در چتگیں مُردم اَنت کہ آ نہ تھنا وتی راجی جھد ءَ منزلے ءَ سر کن اَنت بلکیں آوانی لیکہ ءُ پاد کرتگیں آشوب ءِ سان دنیا ءِ ایدگہ استاناں سانمند کن اَنت۔ آشوب ءَ بگر داں دنیا ءِ سیاست ءَ بیا گڑا چندے تاکتوریں فردانی مزنیں کردے بوتگ۔ آشوب ءِ پڑ ءَ ولادیمیر لینن ھما نپر اِنت کہ روس ءِ سرجمیں مھلوک ءَ نہ تھنا جنز ءِ پتر ءَ یکجاہ کنگ ءِ تاکت ءَ داریت بلکیں درستیں کسان مزنیں گل ءُ ادارگاں وتی پارٹی ءِ ھوار گیجگ ءِ ھمراھی ءَ زار ءِ تھت ءُ تاج ءَ چپیگ کنت۔ آئی ءِ آشوب دنیا ءِ ایدگہ ایردستیں استاناں سکین رس اِیت ءُ دنیا پد ءَ ھمائی ءِ لیکہ ءِ بنیاد ءَ وتی راجی جنز ءِ بیرک ءَ بُرز دار بنت۔ اے داب ءَ آشوبی جنزانی جنگی ماڈلانی اندر ءَ جنرل گیاپ ہما تاکتوریں مردم بیت کہ آ نہ تھنا فرانس ءُ جاپان ءِ وڑیں تاکتاں چکپروش کنت بلکیں امریکہ وڑیں زوراکتریں تاکتے ءَ را نزور کنان ءَ آئی ءَ چہ وتی استان ءَ کشگ ءُ تچگ ءَ پہ لاچار کنت۔ پرچا کہ جنرل گیاپ ءِ ھما تاکتوریں ھیال ءُ لیکہ بیت کہ آئی ءِ سبب ءَ یکیں روچءَ ھشت ھزار مردم دیم پہ دیمی جنگ ءَ پوجی بنجلانی گرگ ءَ لانکبند بنت۔ اے ھشت ھزارانی دیم پہ دیم گوں دچار کپگ ءِ فلسفہ جند ندری اِنت۔ بزانکہ دژمن ءِ سرجمیں وجود ءَ ھلاس کن یا کہ تو دژمن ءِ دست ءَ بہ مر، بلے پشت ءَ چک ءُ پد بوگ نیست۔ اے ھشت ھزار جند ندریگانی سبب ءَ جنرل گیاپ جنگ ءَ باج بارت۔ ھمے داب ءَ دنیا ءِ سیاست ءِ پڑ ءَ ھنری کسنیجر ھما مردم اِنت کہ آ لوٹ اِیت ماں دنیا ءَ جنگ پاد کت کنت ءُ آ لوٹ اِیت ھما ساھت ءَ جنگاں ھلاس کت کنت۔ ھما ملک کہ امریکہ ءِ ھلاپ ءَ دنتان گدروش اَنت بلے ھنری کسینجر کجام وھد ءَ آئی ءِ دل لوٹ ایت چائنا ءَ روت سُھل ءُ تران ءِ گپاں دیم ءَ بارت ءُ یکیں دمان ءَ توجیلے ءِ نیمگ ءَ برگ ءِ تاکت ءَ دار ایت۔

نوں وھدے کہ ما بلوچ ءِ ھستیں وھد ءِ جھد ءَ چار ایں کہ دو ھزار ءِ دھک ءَ وتی گوستگیں درچ ءِ کڑیاں زوران ءَ چست بیت۔ ھستیں جُنز ءِ مستریں تاکتوری ھمیش اِنت کہ ایشی ءَ گوں زالبولانی مزنیں رھشونی یے گندگ ءَ کیت اِنت۔ زالبولانی رھشونی وتسر ءُ دیم ءَ نہ یتکگ بلکیں یک مردمے ءِ عظیمیں پیسلہ ءِ سبب بیت۔ اے ھما پیسلہ اِنت کہ ایشی ءِ برورد ءَ زورگیر ءِ ھپتادیں سالانی پندل، آئی ءِ جتگیں مال ءُ متاہ، آئی ءِ گپتمان، آئی ءِ ربیدگی چُکچینی ءُ وتگڑیں مذھب گر ءُ بند یک زانت ءِ گواڈگے ءِ سرپگ ءَ گوں زلم ءِ سینگ چاک چاک بیت۔ نارواھی ءِ سر چگل بیت، زنگ گپتگیں چاگرد، موچ ءُ ناسلامتیں راجمان؛ بزاں ھما راجما کہ اود ءَ جنین لوگانی چلوپگ ءُ کاراں ابید زند ءِ ایدگہ سرپاں مردماں گوں ھمکوپگ بوگ ءِ سوالے چست کت نہ کن اَنت۔ بلے ھمے زانت ءِ گواڈگ لمہ کریمہ بیت کہ آ وھدے بی ایس او (آزاد) ءِ آشوبی پتر ءَ وتی کدماں ایر کنت گڑا نہ تھنا بی ایس او ءِ دپتر ءَ مٹینّ اِیت بلکیں بلوچ ءِ سیاست ءِ تب ءَ ھم مٹ ءُ بدل کنگ ءِ تاکت ءَ داران ءَ لس مھلوک ءِ سر ءَ بگر داں زالبولانی سر ءَ مزنیں سانے دور اَنت۔ مروچی کہ ھر زالبولے دگانی سر ءَ ، سیاست ءِ قیادت ءِ پاسداری ءَ کنگ ءَ اِنت گڑا ھمے زانت ءِ گواڈگ ات کہ آئی ءَ ڈکال جتیں زمانگے ءَ وتی اھدسازیں کردے پیلو کنان ءَ وتی زانت ءِ وشبوہ سرجمیں بلوچ ءِ ھند ھند ءُ کوچگ کوچگ ءَ سر کنان ءَ داں ھستیں وھد ءِ بلوچ زالبولیں قیادت ءِ میان ءَ تالان کت۔

اگاں ھورت چارگ بہ بیت گڑا ھچ پدکردے وتی گوستگیں کڑی ءَ چہ نہ سستگ۔ لمہ کریمہ ءِ بلوچ سیاست ءَ آھگ ءُ مزنیں جنزے چست کنگ یک نوکیں ویلے نہ بیت بلکیں اے ویل وتی گوستگیں کڑی ءِ بھرے۔ بزانکہ اے ربیدگی endorsement ءِ ھیالے کہ دیم ءَ کیت گڑا اشی ءِ کڑی بانڑی ءِ ویل ءَ ھمگرنچ اِنت۔ اگاں چوش گشگ بہ بیت کہ بلوچ راجمان ءَ بانڑی ءِ وڑیں کردار ودی مہ بوتیں گڑا بوت کنت کہ لمہ کریمہ ودی نہ بوتگ ات۔ اے اسل ءَ ھما درچ اِنت کہ اشی ءَ پرانسیسی شھزانت مشل پوکو بندپتر ءِ ویل ءُ واکیاتانی درچے سرپد بیت۔ پمیشکہ آئی ءِ نز ءَ ھچ واکیہ وتی ناگمانی ءُ اناگتی بوت نہ کنت۔ بلکیں کڑی بندپتر ءِ یک ویلے ءَ گوں الم بندوک بیت۔ ھما بُن ءُ بیھ ءِ ویل ءِ بنیاد ءَ بلوچ ھر نوکیں پیسلہ زور اِیت گڑا اشی ءِ کڑی بلوچ ءِ گوست ءَ بوتگیں ویل ءِ کڑیاں گوں ھمگرنچ اَنت۔ اے کڑی ءَ وتی ھمزیلی نسیب ءَ بوت، بلے جُست اِش اِنت کہ اے پدکرد ءِ میان ءَ آشوبی ترندی چون کیت؟ آشوب زاناں ترند ءُ گشادیں پدکردے؟ بلے یک گپے پدر اِنت آشوب ءِ ھر پدکرد سُبک سُبک ءَ کیت، مدان مدان ءَ مٹی آیان بیت۔ وھدے کہ آشوب ءِ میان ءَ سنچ ءُ سما ءِ پدکرد ترندتر بیت گڑا آشوب وتی گردانک ءَ سرجم کنت۔ زانت ءِ گواڈگ ءَ ھما راجی سنچ ءُ سما ءِ توم مھلوک ءِ مجگانی اندر ءَ چنڈ ات ءُ نوں اے توم ءَ چُنک جتگ، روچ پہ روچ ودّان اِنت بلے شرت ھمیش اِنت کہ ہستیں زانت ءِ گواڈگ وتی پیسریگیں ویل(لمہ ءِ سیاست ءَ آھگ) ءَ چہ مستریں کچ ءُ کساسے ءَ داں وت ءَ سر کنگ ءِ ھاٹیگ ءَ بہ دار ایت اگاں دیمتر ءُ برزتریں مکامے ءِ ھاٹیگ ئِے نہ داشت گڑا اے ابرمی کانود اِنت کہ آئی ءَ ابرم سر چگل کنت۔ بلے پمیشکا ما گند ایں اے زانت ءِ گواڑگ وتی گوستگیں ویل ءَ دستے دیم ءَ اِنت۔ اے وت ماں وتی میان ءَ گو یے (ریسے) نہ اِنت بلکیں ابرم ءِ پدکرد ءِ وت گو یے۔ گڑا ابرم ءِ میان ءَ زندگیں ھر شے ہمے گو ءِ پشت ءَ جنزگ ءَ اَنت ھر کس کہ اے گو ءَ ھوار نہ کپت گڑا آئی ءَ ابرم سرچنڈ کنت۔ “اے زیند مرادانی گُو یے”