زبان، نکان ءُ “اسپر” – میراس بلوچ

زبان، نکان ءُ “اسپر”

نبشتہ کار: میراس بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

دسمبر 2024 ءَ بی ایل ایف ءِ ماھی اھوالتاک چاپ ءُ شنگ بوتگ۔ اے اسپر ءِ سیمی تاک اِنت، چہ گوستگیں تاکاں اسپر سیمی تاک جوانتر ءُ پُر ارزشتدارتر اِنت۔ سیمی تاک ءِ ادارہ ءَ “اسپر” ءِ ارزشت، مکسد ءُ مراد گیش ءُ گیوار کنگ بوتگ اَنت۔ شونگال ءَ نبشتہ اِنت کہ اے تاک ءِ بُنکی مکسد ھمیش اِنت کہ بلوچستان ءِ گَھگیری لبزانک ءُ لیکھی دروشم تچک ءُ پدر کنگ بیت۔

انچوشکہ سرمچارانی جنگی سرگْوست ءُ داستان، جد ءُ جھد ءِ فلسفیاناں رَھبند، گوریلا شوربندی ءُ بلوچ گھگیری ءِ لیکھی ءُ پکری تک ءُ پھناتانی دیم آرگ ءِ وسیلہ اِنت۔ دومی اے تاک ءَ ھر وھد ءَ بی ایل ایف ءِ سپریم کمانڈر اللہ نزر بلوچ ءِ کلوھے ھم ھوار اِنت۔ اے کلوہ سک باز ارزشت دار ایت پرچا کہ چریشی ءِ وسیلہ ءَ بلوچ راج سرپد بوت کنت کہ آئی ءِ رھشون چی جیڑگ ءَ اَنت؟ بلوچ سیاسی منظرنامہ ءَ بگر داں جھان ءِ مٹ بوکیں سیاسی جاوراں چون چارگ ءَ اَنت ءُ وتی جنگی شوربندیانی مٹ ءُ سٹ کنگ ءَ چونیں گامگیج زورگ ءَ اَنت؟ اے دْرچ ءِ برجاہ دارگ منی نز ءَ “اسپر”ءِ مستریں سوبمندی اِنت پرچا کہ آ رھشون ءُ زانتکارانی ھیال ءُ لیکھاں وتی راج ءَ گوں نوکیں گپ ءُ ترانانی وسیلگ ءَ چہ کلوھاں سر کنگ ءَ اَنت۔ اے رندی اسپر ءِ نوکیں گیشی مارا کہ گندگ ءَ اَتک کہ آ بلوچی زبان ءَ ھوار گیتکگیں نبشتانک اَنت۔ من سرپد باں اے سکیں مزنیں گامگیجے۔ پرچا کہ بلوچ جنز ءَ بازیں کسان مزنیں نزوریاں چہ یکے زبان ءِ باگچین اِنت کہ تنی وھد ءَ بلوچ سیاسی رھشوناں یک ھمتپاکیں پیسلھے ءِ بنیاد ءَ سیاسی زبانے گیشّ ءُ گیوار نہ کرتگ۔ اے پہ بلوچ جنز ءَ مزنیں نزوریاں چہ یکے۔ پرچا کہ ما اگاں اردو زبان زرتگ گڑا اے جُست اسٹیک آولڈرانی دیم ءَ ایر بہ بیت کہ اے نکان ءُ مواداں ما کہ اردو ءَ نبشتہ کنگ ءَ ایں گڑا مئے وانوک آیاں بلوچ اَنت یا کہ دری مھلوک اَنت؟ اگاں درکوم ءِ واست ءَ ما اردو گچین کرتگ گڑا سک جْوان اِنت بلے اگاں بلوچانی واست ءَ ما زورگیر ءِ زبان ءَ زورگ ءَ ایں گڑا بگندئے ما ھما پیمیں ردیانی آماچ بوگ ءَ ایں چوشکہ گنیا بساؤ ءِ اسٹیک آولڈرانی جیڑ اِتگ اَت کہ “مئے زبان باز اَنت گڑا ھستیں وھد ءَ وتی کلوہ ءِ سر کنگ ءَ پرتگیزی زبان زورگی اِنت۔” بلے وھدے کہ گنیا بساؤ آجو بوت گڑا آیاں وتی زبان یلہ کت پرتگیزی ءُ انگریزی زبان وتی سرکاری زبان گچین کت۔ اگاں اے گپ ءَ بُگشاں کہ اپریکہ ءِ گیشتریں ملکاں زمینی آجوئی گپتگ بلے مجگی آشوب ءِ آرگ ءَ بے سوب بوتگ اَنت پرچا کہ مجگی آشوب ءِ بنھشت زبان ءَ گوں بندوک اِنت۔ پرچا کہ زبان ءِ اندر ءَ یک راجے ءِ یاتگیر ھوار اَنت، آ یاتگیر راجدپتر ءِ بامردانی دروشم ءَ بہ بنت یا کہ ربیدگ ءُ دودمانی بہ بنت گڑا اے سرجمیں زبانے ءِ اندر ءَ اَنت۔ وھدے کہ زبان یک راجے ءَ وتی بِستارانی بھر نہ کرتگ ءُ تھنا مادی دود ءِ زور دات گڑا آ راج بگندئے وتی زمینی آجوئی ءَ گپت بہ کنت بلے مجگی آشوب ءُ آجوئی ءِ آرگ ءَ سوبمند نہ بیت۔ بلوچ جنز ءِ مستریں نزوری ھمیش اِنت کہ وتی سیاسی زبانے ءِ گچین کنگ ءَ انگت بے سوب بوتگ اَنت۔ اگاں بلوچ جُنز ءِ ھستیں گلاں چمیشاں گچین کنگ ءُ لبزانک ءِ دیم ءَ آرگ ءَ بے سوب بوت اَنت گڑا اے جھد ءِ درور چو اپریکہ ءِ پیم ءَ بیت کہ آ زمین ءُ سرڈگارے ءِ مالک اَنت بلے آیانی آجوئی ھچ درد ءِ دوا نہ اِنت۔ چوناھا سیاسی زبان ءِ گچین نہ کنگ ءِ گپ ءُ تران سکیں کوھنینے بلے بنداتی زمانگ ءَ چہ پیداک اِنت، اگاں چوش بگوش ئے کہ بلوچ ءِ سری ءُ بزرگ تریں رھشون، زانتکار ءُ سیاسی مھلوکاں بگر داں ھستیں وھد ءَ اے تران یکشل ءَ برجاہ اِنت بزاں ما ھپتاد سال ءَ گیش جتگ بلے انگت یک آسرے ءُ سوڑگے ءِ زورگ ءَ لپرزگ ءَ اِیں کہ آیاں سیاسی زبانے بہ زور اِیں یا ناں؟ اے لپرزگی ءَ آسر ھمے در کیت کہ سیاسی رھشونانی دور چاری نہ بوگ ءِ سبب اِنت۔ پرچا کہ ھستیں وھد ءَ بلوچ جُنز یک سوڑگ بوھوکیں کشکے ءَ سر بوتگ بلے انگت ءَ داں بلوچ راجی بادگیری ءِ نشانی دگ، یا کہ مٹ ءُ سٹ استانی اداراھانی نیمگ ءَ نہ روگ اے کلیں مزنیں دزمانجنی ءُ نزوریانی نہ شونی ءَ کنگ ءَ اَنت کہ ما چنچو دورچاری کنگ ءَ ایں، یا مئے ھستیں جُنز چنچو سما ءِ بودناکی ءِ تک ءُ پَھنات ءَ چہ گوزگ ءَ اِنت۔ دومی نیمگ ءَ اسپر ءِ وتی زبان ءِ گچین ءُ گامگیج ءَ گوں ھورک چاری اِنت ءُ ھورک کلیں راجی گلاں بوگی اِنت۔

چہ ایشی ءَ ابید اسپر ءِ سیمی تاک ءِ وھدے ما نکانانی بابت ءَ تران کنیں گڑا اے تاک ءَ یک نوکیں چیزے گندگ ءَ کیت کہ آ رپک ءُ ھُنر ءِ بابت ءَ توسیپیں نبشتانک اِنت۔ انٹلی جنسءِ باریکی ءُ نازرکیاں بگر داں آئی ءِ لوٹ ءُ گزرانی سر ءَ بے دروریں نبشتانکے۔ اے پیمیں سرھالانی سر ءَ نبشتہ کنگ ھستیں وھد ءِ مستریں زلورت اَنت ءُ اسپر تاک ھمے کار ءُ پروگراماں شریں رنگے ءَ دیم ءَ بُرت کنت۔ گلانی آرگن، ھیلکاری کتاب ءُ تاکبند نہ تھنا باسک ءُ وانوکانی ھاتر ءَ جوانیں اَملے بلکیں اے لبزانک آوکیں وھد ءَ بلوچ راجدپتر ءِ مستریں مڈی اَنت پرچا کہ ھمے لبزانکانی وسیلہ ءَ باندا بلوچ ءِ راجدپتر نبشتہ کنگ بیت۔ پمیشکہ اے دْرچ ھمنچو گیشتر ءُ شرتریں برجاہ دارگ بہ بیت گڑا اے پہ بلوچ جھدکاراں بگر داں آوکیں پدریچ ءُ راجدپتر ءَ مزنیں مڈی ءُ چیدگے بیت۔