نبشتانک: چاریگ
کیمبرج پنچ
نبشتہ کار: حاجی خان بلوچ
اولی بھر
دی بلوچستان پوسٹ
کیمبرج زانتجاہ ءِ پنچ مکتبی کہ آ سوویت یونین ءِ جاسوس جوڑ بُوتگ اَنت۔ اے ھما اسکینڈل بوتگ کہ ایشاں برطانیہ ءَ ھوار امریکہ ءِ انٹیلیجنس کمیونٹی ھبکّہ کُتگ ءُ چٹ شنگینتگ انت۔ اے پنچیں مکتبیانی نام بلنٹ، کیرن کراس، میکلین، فلبی ءُ برگس انت۔ اے برطانیہ ءِ وانندگیں ءُ مالداریں واجکارانی مردم ات انت۔ 1940 ءُ 1951 ءِ نیام ءَ اے برطانیہ ءِ درستاں چہ ارزشتریں، چیریں ءُ سیاسی ادارھانی مزنیں اگدوھانی سر ءَ بوتگ اَنت۔ آیاں مُشک ءُ پشّی ءِ یک چیریں لیبے کُت پرچا کہ آیاں بادشاہ ءِ سکیں ھساسیں راز پٹ اِت اَنت ءُ ایشاں آوار آیاں برطانیہ ءُ امریکہ ءِ سُر ءُ پُرانی بابت ءَ سکیں ارزشداریں ھال سوویت یونین ءِ دست ءَ دات اَنت۔ اے پنچیں مکتبی کمیونزم ءِ لیکہ ءَ گوں بندوک ات انت۔ داں 1937 ءَ ھر یکے ءَ کیمبرج زانتجاہ ءَ چہ گریجویشن کُتگ اَت۔ فلبی ءَ اسپین ءِ ھالکارے ئِے رنگ ءَ کار کُت ءُ برگس ریڈیو ءَ نوکر بوت، اُود ءَ آئی ءَ را زوراکیں ءُ مزن دزرسیں سیاسی رھشوناں گوں ھال ءُ اھوال ھست اَت۔ آئی ءَ بی بی سی ءِ واستا سیاسی رھشونانی گلگدار ءُ آیاں گوں ھال ءُ اھوال کنگ ءِ کار کُت۔ میکلین برطانیہ ءِ سرکار ءِ سفارتی مرکز ءِ ھساب ءَ دفتر خارجہ ءِ تہ ءَ شُت میکلین ءَ سکیں چیریں سیاسی منسوبھانی اوں رسد ھست اَت ءُ برگس ءَ برطانیہ ءِ چیریں سروس ءِ تہ ءَ رسد ھست اَت۔ آ چیریں انٹیلیجنس سروس ءُ پروپیگنڈا کنوک ءِ ھساب ءَ بھرتی کنگ بوتگ اَت پرچا کہ آئی ءَ را ریڈیو ءِ زانت ھست اَت۔ فلبی چہ برگس ءِ سفارش ءَ برطانیہ ءِ درستاں چہ مزنیں چیریں چاریگ ایم آئی 6 ءَ بھرتی کنگ بوت۔ برطانیہ ءِ چیریں سروس ءَ فلبی ءِ اولی زمہ واری سکشن ڈی ءَ ات کہ یک نوکیں ڈویژنے اَت، کہ اے چیریں مشنانی بودشت ءَ جرمنانی شکست دیگ ءُ کمک کنگ ءِ واستا ڈیزائن کنگ بوتگ اَت۔ فلبی ءَ روچ ءَ بھرتی بوتگیناں پروپیگنڈا ءِ کارمرز کنگ ءِ تربیت دات ءُ شپ ءَ ایم آئی 6 ءِ فائلانی تہ ءِ چیریں ھالاں چہ رسگ ءِ کمک ءَ کنگ ءَ اَت۔ آئی ءَ ھر اھوال نوٹ کت ءُ ھر پائل اُرت چاری ءَ واناں کت ءُ کے جی بی ءَ سر کت انت۔ کے جی بی چہ فلبی ءِ وجہ ءَ یورپ ءِ توک ءَ ایم آئی 6 ءِ گیستر ایجنٹانی بابت ءَ سرپد ات۔
دومی جنگ ء عظیم ءِ وھد ءَ برگس، فلبی ءُ بلنٹ ءَ برطانیہ ءِ چیریں سروساں چہ انٹیلیجنس کنان کت ءُ کیرن کراس ءَ سوویت یونین ءَ را جنگ ءِ لھتے ھژدریئیں راز دات انت۔ کیرن کراس داں جنگ ءِ آسر ءَ سوویت یونین ءِ چہ درستاں ارزشتی ئیں ایجنٹ ات۔ کیرن کراس ءَ 1941 ءَ ایم آئی 6 ءِ چیریں ڈویژن ءَ کار کنگ بندات کت ھمے بچلے پارک ( Bichley park ) ءِ نام ءَ زانگ بیت، کہ الٹرا نامیں جرمن کوڈ ءِ پروشگ ءِ واستا انگریزاں جوڑ کتگ ات ءُ جنگ ءِ درستاں چہ نزیکیں راز ھمدا ات انت۔ کیرن کراس ءَ ھر روچ سکیں ارزشداریں انٹیلیجنس ءِ رسد ھست ات ءُ آئی ءَ ایشاناں وتی سوویت یونین ءِ ھینڈلراناں سر کت انت۔ آ سکیں چیریں گپ ءُ رازانی سرکنگ ءِ لائک ات کہ رودرتکی جنگ ءَ جرمن لشکر ءِ کمک ءَ تر ءُ گرد ءِ بابت ءَ بوتگ انت ءُ آئی ءَ را شریں رنگے ءَ کریڈٹ دیگ بوتگ پرچا کہ کرسک ءِ جنگ ءَ آئی ءِ سکیں مزنیں کردارے بوتگ۔ کرسک دومی جنگ ءِ عظیم ءَ ٹینکانی مزنیں مڑگ ءَ زانگ بیت۔ کیرن کراس ءِ روان داتگیں جرمن دزمانجھی ءِ ھال ءَ روسیاناں اے سرپدی دات کہ رودراتکی جنگ ءَ جرمنانی بالی پٹ کجا انت ۔ اے ھالانی کمک ءَ روسیاں جنگ ءَ چہ پیسر ایشانی سر ءَ بمباری کت۔ کیرن کراس ءَ ھر انٹیلی جنس روسیاناں سر کت انت، آ جدید جنگ ءِ دپتر ءَ وتی ھساب ءِ جوانتریں ھال بوتگ انت۔
فلبی ءَ مدام ارزشتی ئیں فائل لوگ ءَ برت انت ءُ ایشاناں کاپی اش کت انت ءُ پد ءَ ھمے کاپیاں چیریں جاہ ءَ سر کت ات انت ئِے۔ ایشانی گپ ءُ رپ ءِ یک دابے ڈیڈ ڈراپ ( Dead drop ) بوتگ، ھر وھد ءَ ایجنٹ ءَ کے۔جی۔بی ءِ واستا سامان ایر کتگ گڑا دومی ءِ سامان ءِ زورگ ءَ پیسر ایجنٹ چہ اے الاکہ ءَ ڈن بوتگ ، وھدے کہ اشاناں گند ءُ نند کنگی بوتگ گڑا آ مردمانی مچّیانی تہ ءَ شتگ انت داں زانگ مہ بنت ۔ کیمبرج ءِ پنچیں جاسوسانی کمک ءَ روسیاں برطانیہ ءِ ایٹمی پروگرام ءِ ھالانی ھم رسد بوتگ۔ 1948 ءِ گڈسر ءَ کیرن کراس ، میکلین ءُ برگس سرکاری ایجنسیانی مزنیں اگدوھانی سر ءَ اَت انت ءُ فلبی ھما یکیں ایجنٹ ات کہ آ برطانیہ خفیہ سروس ءِ تہ ءَ ات 1946 ءَ فلبی ایم۔آئ۔6 ءِ یک نوکیں ڈویژن سکشن 9 ءِ سروک کنگ بوتگ اَت ، اے ھما ڈویژن ات کہ کے۔جی۔بی ءُ سویت یونین ءِ ھلاپ ءَ جوڑ کنگ بوتگ ءُ فلبی ھمیشانی واستا جاسوسی کنگ ءَ ات ، اے ھما وھد ات کہ انگریزاں کے۔جی۔بی ءِ ھلاپ ءَ ھرچی آپریشن کت درست بے سوب بوت انت فلبی جنگ ءَ پد ھم ایم۔آئ۔6 ءِ تہ ءَ ات۔ میکلن ءُ برگس ءَ برطانیہ ءِ سرد جنگ ءِ ھِکمت املیانی ارزشتی ئیں رازانی دزّگ ءِ واستا دفترِخارجہ ءَ کار کت ۔میکلن دفتر خارجہ ءِ ھما اگدو ءِ سر ءَ بوتگ کہ جنگ ءِ وھد ءَ واشنگٹن ڈی سی ءَ ھم دیم دیگ بوتگ۔ وھدے جنگ ھلاس بوت گڑا برطانیہ ءُ امریکہ ءَ سویت یونین ءِ مکابلہ کنگ ءِ واستا وتی ھکمت املی ءِ منسوبہ بندی کنگ بندات کت ، سویت ءَ گوں مزاکرات ، ھنگامی منسوبہ بندی ، جتاجتائیں ملکانی سر ءَ آیانی ردِ امل ، اے درستاں سویت یونین ءِ واستا سک باز سیاسی ارزشت داشتگ ات ، میکلن ءَ ھر وھد ءَ وتی ھینڈلر ءَ گوں پہ گند ءُ نند ءَ نیویارک ءَ شتگ ءُ سرد جنگ ءِ بابت ءَ ارزشتی ئیں ھال آیاناں داتگ ئِے ، ءُ وتی پردہ دیگ ءِ ھاتر ءَ وتی زال ءِ چارگ ءِ نیمون ءَ نیویارک ءَ شتگ کہ آ وتی مات ءِ لوگ ءَ نندوکیں امریکی یے ات۔ برگس ءَ ایم ۔آئ ۔6 یل کت ءُ لندن ءَ دفتر خارجہ ءِ ھساب ءَ کار کنگ بندات کت ۔ بلنٹ چیریں سروس ءَ چہ ڈنّ ات بلے انگت وتی سنگت برگس ءِ کمک ئِے کت ، آیاں یک جوڑی یے ءِ ھساب ءَ کار کت ، بلنٹ ءَ برگس ءِ زور ءَ سویت یونین ءَ را ھال ءُ انٹیلی جنس مواد سر کت انت ۔ کیرن کراس ءَ 1940 ءَ لارڈ ھینکی ءِ پرائیوٹ سکیٹری ھساب ءَ کار کتگ ، آئی ءَ سائنسی مشاورتی کمیٹی ءِ سربرائی کتگ کہ اے آ دگہ چیزاں ابید اولی ایٹم بمب جوڑ کنگ ءِ کار ءَ ات انت ، کیرن کراس اولی ایٹمی جاسوس جوڑ بوت ، وزارتِ سپلائی ءَ کار ءَ ات کہ اے وھد ءِ آئی ءِ مزنیں رسدے ات ، آیانی تہ ءَ برطانیہ ءِ ایٹمی سلاھانی ءُ سلاہ کارانی ھرچ ءُ درچ ءِ تیوگیں سر ءُ پر ھوار ات انت ،سویت یونین ءَ پہ اے سکیں ارزشی ئیں ھال ات انت ۔ کیمبرج پنچ ءَ برطانیہ ءُ امریکہ ءِ انٹیلی جنس سروسانی جاسوسی کتگ ءُ سویت یونین ءَ سر کتگ اش ، داں دہ سال ءَ اے زانگ نہ بوتگ ات انت بلے ایشانی ایمنی ءَ اشاناں مدان مدان ءَ پدر کت
میکلین ءَ دو نیمگی زند سگّ ات نہ کت ، آئی ءَ را واشنگٹن ءَ چہ کائیرو ءَ برطانیہ ءِ سفارتی اگدو یے سر ءَ را دیگ بوت اود ءَ آ زھنی بیمار بوت ءُ آ الاج ءَ اسپتال ءَ برگ بوت ءُ الاج کنگ بوت ، الاج ءَ پد آ لندن ءَ دیم دیگ بوت ۔ 1940 ءِ گڈسر ءَ فلبی ایم۔آئی۔6 ءِ جاگیر ءِ ھساب ءَ واشنگٹن ءَ دیم دیگ بوت اود ءَ آ یک ھترناکیں ءُ چیریں منسوبھے ءِ بابت ءَ سرپد بوت کہ آ تاریخ ءِ مستریں انٹیلیجنس رِنگ ءِ ھتم کنگ ءِ واستہ ات ، 1950 ءَ برگس ھم واشنگٹن ءَ دیم دیگ بوت کہ اود ءَ آئی ءَ را برطانیہ ءُ امریکہ ءِ نیمگ ءَ چہ سرد جنگ ءِ منسوبہ بندی ءِ بابت ءَ ارزشتی ئیں ڈاکومنٹانی دزرس بوت ۔ واشنگٹن ءَ برگس ءُ فلبی یکیں لوگ ءَ بوتگ انت ، اے جاسوسی ءِ اولی رھبند ءِ پروشگ انت ۔ کیمبرج پنچ ءِ زوال 1950 ءِ بندات ءَ بندات بوت ، امریکہ ءَ سویت یونین ءِ انٹیلی جنس کوڈانی پروشگ بندات کت ءُ اے کوڈانی پروش ءِ نام ونونا ایر کنگ بوت۔ واشنگٹن ءَ برطانیہ ءِ سفارت خانہ ءِ لھتیں راز ءِ پدر بوگ ءِ ھال رس ات ، اے کوڈانی پروشگ ءَ دمانے پد لھتیں راز پدر بوت ھمیشاں چہ یکے میکلن ءِ کوڈ نام ،، ھومر ،، ات ایشی ءَ پد برگس ءُ میکلین پیرس ءَ شت انت ءُ دنیا ءِ چمّاں چیر بوت انت ، داں روچِ مرچی بس ایوک ءَ کے ۔جی ۔بی زانت کہ کجام راہ ءَ ءُ چون شت انت ۔ برگس ءِ روگ ءَ پد ، کہ آ گوں فلبی ءَ واشنگٹن ءَ یکیں لوگ ءِ نندگ وجہ ءَ فلبی ءِ ھم جاسوسی کارزند ھلاس بوت ۔ فلبی دزگیر بوگ ءِ ترس ءَ وتی جاسوسی ءِ درستیں شواھد ھتم کت انت کہ آئی ءِ جاسوسی کارزند ءِ پدر کنگ ءِ واستا بوتگ ات انت ۔ برگس ءِ لوگ ءِ پٹ ءُ لوٹ ءِ واستا ایم۔آئ۔6 ءِ دوئیں افسراں برگس ءِ نزیکیں سنگت بلنٹ گوں وت ھوار برت اش گوں، اود ءَ بلنٹ ءَ را برگس ءِ ٹیبل ءِ سر ءَ لھتے ڈاکومنٹس دست کپت ءُ آئی ءَ ھما وھد ءَ چیر دات انت کہ دوئیں افسر برگس ءِ بیڈروم ءَ پٹ ءُ لوٹ کنگ ءَ ات انت ، بلے بلنٹ ءَ ھما ارزشتداریں ڈامنٹس دست نہ کپت انت کہ آ برگس ءِ نہ بلکں کیرن کراس ءِ دسترند ات انت ، اے وھد ءَ کیرن کراس ءِ جاسوسی ءِ کارزند اوں ھلاس بوت ۔ داں 1952 ءَ امریکہ ءَ میکلین ، برگس ءُ کیرن کراس ءِ جاسوسی ءِ کارزند ءِ بابت ءَ سرپدی رس اتگ ات ۔ دسمبر 1962 ءَ ایم آئی 5 ءَ را فلبی ءِ جاسوسی کارزند ءُ آئی ءِ آ دگہ ھمراھانی بابت ءَ لھتیں سبوت دست کپتگ ات ۔ وھدے ایم۔آئی۔5 ءُ ایم ۔آئی۔6 ءَ بیروٹ ءَ فلبی ءَ گوں ھال کت گڑا فلبی ءَ سویت یونین ءِ واستا جاسوسی کنگ ءِ منّ ات ، جعمہ ءِ روچ ءَ آ جست ءُ پرس کنگ بوت ءُ شمبے ءِ روچ ءَ فلبی اوں دنیا ءِ چمّاں گار بوت ءُ اُوڈیسا ءِ نیمگ ءَ در کپت ءُ 1963 ءَ آ ماسکو ءَ شت ۔
بلنٹ ھما یکیں مردم ات کہ آئی ءِ بابت ءَ ھچ سبوت دست نہ کپت کیرن کراس کہ آ وھدءَ فرانس ءِ توک ءَ زند گوازینگ ءَ ات آکری مردم ھما ات کہ پدر بوت ۔ کیرن کراس دنیا ءِ تہ ءَ ایٹم بمب ءِ اولی جاسوس زانگ بیت ۔ کیمبرج پنچ بیستمی کرن ءِ جوانتریں جاسوس ءِ گروہ زانگ بیت۔
کے جی بی سوویت یونین/ روس ءِ انٹیلیجنس آرگنائزیشن اِنت۔ ایم آئی 6 ءُ ایم آئی 5 برطانیہ ءِ انٹیلیجنس آرگنائزیشن اَنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔