نبشتانک: اگل ءِ کارمرزی
نبشتہ کار: ڈاکٹر شائستہ نورین بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
یک جُستے ھست کہ زاناں ما پہ وتی راجی زُبان ءَ چے کُت کن ایں؟
چوناھا بلوچ راج گُلامی ءِ آسر ءَ زِند ءِ ھمُک تک ءُ پھناتاں بے کساس بے آسراتی اِنت۔ پہ بلوچ ءَ ناں شریں دگ، ورگی آپ، پہ درمانی ءَ شریں نادْراھجاہ، گیس ءُ لائین ءِ آسراتی یے ھست ءُ ناں کہ بلوچ راج ءَ وانگ ءُ دربرگ ءَ شریں کالج ءُ یونیورسٹی یے ھست۔ گِند ئے مرچیگیں دیمروئی کُتگیں دُنیا ءَ اِے دْراہ بنی آدمی بُنکی آسراتی اَنت کہ ما بلوچ چہ اِے وڑیں بُنکی آسراتیاں زبھر ایں۔ دومی بلوچ راج ءِ زھگاں جِند ءِ زُبان ماں وانگجاھاں وانینگ نہ بیت چریشی ءَ مئے راجی زُبان ءَ ھم نزیکیں پارسی، سندھی ءُ ھندی ءِ وڑیں زُباناں بے کساس تاوان داتگ ءُ ھمے بے زُبانی ءِ وانگ ءِ آسر ءَ مرچی ھر بلوچے ءِ دپ ءَ بلوچی ءِ زگریں گال کم ءُ دری زبانانی گال باز اَنت۔ بزاں ھر روچ مئے راجی زُبان سک باز ڈالچار بیگ ءَ اِنت، وتی راجی زُبان ءِ کْوھن ءُ زگریں لبزاں ھر روچ شموشان ءُ ڈالچار کنان ءَ ھندی، پارسی ءُ سندھی ءِ گالاں زُوران ایں، گِند ئے پہ اِے راجی زُبان ءَ یک بلاھیں تاوانے پرچا کہ زُبان بھر ءُ بانگیں راجاں یکجاہ کنت، یک گُلامیں چاگِردے ءِ تہ ءَ زُبان راجدوستی ودی کنت انچوشکہ بلوچ زانتکار واجہ ڈاکٹر ناگُمان گْوش ایت ’داں وھدے کہ کسے زبان دوست مہ بیت آ راجدوست بیت نہ کنت‘-
نی ما بلوچ راج ءِ وانِندہ کمیں بہ جیڑھ ایں کہ اے گلامی ءِ جاوراں ما پہ وتی راجی زُبان ءَ چے کُت کن ایں۔ ما چون وتی راجی زبان ءَ چہ گار ءُ بیگواھی ءَ رکینت کن ایں؟ اگاں ما وت ءَ زُبان دوست ءُ راجدوست گْوش ایں گُڑا ما بازیں چیزے کُت کن ایں کہ آیانی کنگ بلاھیں جُھدے وَ نہ لوٹ ایت۔
1: اول ما ھمے سرپد بِہ بَہ ایں ما ھچ کس ءَ ماں وانگجاھاں وتی راجی زُبان نہ ونتگ پمیشکا ما دْراہ پیش ءَ راجی زُبان ءِ وانگ ءُ راست نبیسّگ ءَ نزور ات ایں۔ گِند ئے ما ھرکس مرچیگیں شوشل میڈیا ءِ برکت ءَ وت ماں وت وانان ءَ وتی راجی زُبان ءَ وانگ ءُ دربرگ ءَ ایں۔ وتی موبائلانی توک ءَ بلوچی ڈکشنری ءُ کیبورڈ ءَ ایرگیج بکن ایں، وتی پجّاروکیں بلوچاں ھم بلوچی کیبورڈ ءِ سرپدی ءَ بدے ایں۔
2: باید اِنت ما دلپروش مہ بَہ ایں، ھچبر اشتاپ ھم مہ کن ایں، گِند ئے شُمارا وَ کس نہ گْوش ایت کہ شُما یکپارگی بلوچی نبیسّگ ءَ بلد ءُ زبر بِہ بَہ اِت ءُ ناں کہ یک روچ ءَ پکیر مُلا جوڑ بیت۔ گُڑا باید اِنت ما اول بلوچی درونتاں وانان بہ کن ایں کہ بنی آدم ءَ مُدام چہ درونتانی وانگ ءَ دربُرتگ۔ وھدے کہ ما درونتاں رِد ءِ سر ءَ (بزاں گوں ترتیب ءَ) وانان کن ایں گُڑا ما بازیں چیزاں وت سرپد بہ ایں پرچا کہ سرپدی مُدام چہ وانگ ءَ رس ایت۔
3: وت ءَ مُدام بلوچی وٹس ایپی ءُ پیسبوکی وانگجاھاں ساڑی بکن ایں، مُدام بلوچی درونت ءُ شریں چیزاں ھورت بوان ایں ءُ دیم ءَ ھم روان بکن ایں۔ اُستادانی نبشتانکاں دلگوشی ءَ وان ایں ءُ پد ءَ وت ھم کم کم ءَ نبشتہ ھیل بکن ایں۔ باید اِنت ما بنداتی روچاں وت ءَ مُدام وانوک بہ لیکھ ایں پد ءَ نبشتاری بندات بکن ایں۔ دی بلوچستان پوسٹ، ریڈیو زرمبش ءُ ھمگام ءِ وڑیں ھالکاری تندجاہ ھم بلوچی دربرگی سیکشنے پچ بدار اَنت کہ اود ءَ بلوچاں درونت بہ رس اَنت۔
4: وھدے کہ بلوچی وانگ ءُ نبیسّگ ءَ کمیں ھیل کُتگ گُڑا وتی لوگ ءِ مردماں ھم وٹس ایپی ءُ پیسبوکی میسنجر ءَ بِوانین ایں۔ ھرکس پیسبوک، میسنجر ءُ بلوچی وٹس ایپی وانگجاہ اڈ کنان ءَ نودربراں بوانین ایت، بزاں مارا ھر یکے ءَ پیسبوک ءُ وٹس ایپی وانگجاہ اڈ کنگ ءُ راج وانینگی اِنت۔ ما گوں وتی لوگ ءِ مردم ءُ سْیاداں مُدام بلوچی ءَ چیٹنگ بہ کن ایں ناں کہ دری زُباناں کارمرز بکن ایں۔
چوناھا ما بلوچ راج ءَ دری زُبانے وانیگ ءَ نہ ایں، بلوچی پہ بلوچ ءَ سک آسان اِنت، بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءَ تھنا اگل، زُبان دوستی ءُ راجدوستی لوٹ ایت۔ اگاں ما وتی اگل ءَ کارمرز کنان ءَ اے کاراں بکن ایں گُڑا مئے راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ بلوچ چاگِرد ءِ تہ ءَ البار بیت ءُ مئے زُبان ھم بے کساس دیمروئی کنت۔
بلوچ شالا یکجاہ ءُ یکمُشت بات اَنت، بلوچی شالا دیمروئی بکنات، سلامت بات اِت ءُ راجی زُبان ءِ جھدکار جوڑ بات اِت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔