اکس: کمانچر بلوچ
نبشتانک: زُبان دوستی ءُ راجدوستی
نبشتہ کار: آئیشہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
مارا تچک منّگ لوٹ ایت کہ بلوچ راج ءِ مُلک بلوچستان بلوچ راج ءِ بدواھاں بازیں جاھاں بھر ءُ بانگ کُتگ چریشی ءَ شاھگانیں راجی زُبان، بلاھیں سرڈگار ءَ ھوار تیوگیں راج زورگِرانی گُلام بیتگ پمیشکا بلوچ راج گیدی ءِ ھر وڑیں چاگِردی آسراتی ءُ دیمروئیاں زبھر اِنت۔ گِند ئے اے یک بلاھیں راستی یے کہ ماں دُنیا ءَ گُلامیں راج ءِ پدریچاں آئی جند ءِ زُبان ماں وانگجاھاں وانینگ نہ بنت۔ زورگِر گُلامیں راج ءِ زھگاں یکشل ءَ رَد دنت، اول چہ گُلامیں راج ءَ آئی ءِ راجی زُبان ءَ پُل ایت، پد ءَ کم کم ءَ آئی ءِ رواج، دود ءُ ربیدگاں مَٹ کنائین ایت چریشی ءَ سرجمیں راج ءَ مجگی گلام کنت۔
چوناھا منّگ لوٹ ایت بلوچ راج ھم یک بھر ءُ بانگیں راجے، زورگراں راج ءِ سرڈگار، چاگِرد ءُ آئی ءِ زُبان ھم گُلام داشتگ چمیشکا بلوچ راج ءِ زُبان ھم ھر ساھت ءُ دمان پُشت ءَ روان اَنت چی ءَ بلوچ راج ءِ زھگاں وتی جِند ءِ راجی زُبان ماں وانگجاھاں وانینگ نہ بیت کہ اِے آئی ءِ اولی مستریں بنی آدمی ھَکّ اِنت چمیشکا بلوچ راج ءِ ھستیں وھد ءِ پدریچ وتی جِند ءِ راجی زُبان ءِ وانگ ءُ نبشتہ ھیل نہ اِنت۔ یک نیمگے ءَ بلوچ راج ایران ءِ زیردستیں بلوچستان ءَ پارسی ءِ وانگ ءَ لاچار اِنت گُڑا دومی نیمگ ءَ پاکستان ءِ زیردستی ءَ ھندی ءُ سندھی ءِ وانگ ءَ بے وس اِنت پمیشکا بلوچ راج وتی جِند ءِ راجی پجّار، راجی ءُ ماتی زُبان ءِ ارزِشت ءُ بِستار ءَ ھم بے ھال اِنت کہ زُبان زِندگیں راجانی پجّار اِنت۔
بلوچ راج ءِ سر ءَ یک بلاھیں مسکرائی یے ھم بوگ ءَ اِنت ءُ گِند ئے ما دْراہ راج چَہ ھمے
مسکرائی ءَ بے ھال اِیں!!! آ ایش اِنت کہ بلوچ راج ءَ ماں وانگجاھاں جِند ءِ راجی زُبان بلوچی وانینگ نہ بیت ءُ ماں وانگجاھاں زور پارسی، ھندی ءُ سندھی وانینگ بنت بلے اگاں کسے لوٹ ایت گُڑا ماں زانشجاھاں (یونیورسٹیاں) کہ اود ءَ بلوچ ورناہ بیست سال ءِ بنت اگاں اود ءَ کسے وانگ لوٹ ایت گُڑا کاگداں پُر کنت، پیِس دنت ءُ رَدیں سیاھگ ءَ ونت کنت چی ءَ کہ بلوچی وَ مئیگ اِنت بلے بلوچی نبشتہ رھبند ءِ اڈ کنوگ گجر ءُ پنجابی ءِ سرکار اَنت۔
چوناھیگا زُبان ماں وانگجاھاں وانینگ بنت وھدیکہ نودربر کسان اَنت ءُ آیاں دربرگ ءِ ابرمی ھاٹیگ ھم ھست ءُ ناں کہ زانشجاھاں زُبان وانینگ بنت چی ءَ کہ زانشجاھاں وَ کارزانش(ٹیکنولوجی) وانینگ بنت۔ پد ءَ ھر نودربرے ماں زانشجاھاں باسکی نہ زِیر ایت ءُ بلوچی نہ وان ایت انچوشکہ ماں وانگجاھاں نودربر زُباناں وان اَنت ءُ ھیل گِر اَنت۔ شُما کسے زان اِت کہ ماں پاکستان ءَ بلوچی زُبان ماں یک ھاسیں پندلے ءَ بازیں رَدیں سْیاھگاں وانینگ بوگ ءَ انت۔ بلوچستان زانشجاہ ءَ دگریں رھبند ءُ پنجاب ءِ زیردستیں ڈیرہ گازی ھان ءِ زانشجاہ ءَ دگہ ڈولیں رھبندے ءَ وانیگ بوگ ءَ اِنت ءُ راجی زُبان ءَ بازیں رنگ دیگ بوگ ءَ اَنت پمیشکا ما گْوش اِیں کہ بلوچ راجی زُبان ءِ ھزمتکاراں پہ راجی زُبان ءِ دیمروئی ءَ سک باز جُھد کنگ لوٹ ایت کہ دژمن ءِ ساز کُتگیں ھر پندل بے سوب کنگ بہ بیت ءُ سرجمیں راج وتی راجی زُبان ءَ ماں یکیں نبشتہ رھبند ءِ رِد ءَ نبیسّ ایت۔
انچوشکہ راجی رھشُون واجہ ڈاکٹر اللہ نزر ءَ گوں راج ءَ دزبندی کنان ءَ ماں بلوچی ءُ براھوئی ءَ وتی ٹویٹے ءَ گْوشت ات “من گوں بلوچ وانندگیں مردماں ھاس بلوچ ورناھاں گوں دزبندی کن آں کہ بیست ءُ چار ادار ءِ تہ ءَ چار ادار الّم بلوچ راج ءَ بدے اِت”
واجو ٹویٹ ءِ مول ءُ مُراد ھمیش اِنت ما ھر کسے وتی وس ءُ واک ءِ ھساب ءَ پہ راج ءِ ھزمت ءَ جُھدے بہ کن ایں۔ بزاں اگاں مارا راجدوستی ءِ مارشتے ھست ءُ ما وت ءَ راجدوست لیکھ ایں گُڑا ما بازیں چیزے کُت کن ایں۔اگاں ما پیسبُک، ٹیلی گرام ءُ وٹس ایپی گلاں اڈ کنین ءُ وتی دمگ ءِ راج ءَ راجی زُباناں ھم بہ وانین ایں گُڑا بزاں ما پہ راج ءَ چیزے کنگ ءَ ایں چی ءَ کہ اگاں یک راجے زُبان دوست ءُ راجدوست بیتگ گُڑا آ راج وتی گلامی ءُ زیردستی ءَ مار ایت۔ زُبان دوست ءُ راجدوستیں مھلوک وتی راج ءِ گلامی ءَ نہ منّ اَنت انچوشکہ بنگلہ دیش مئے دیم ءَ اِنت پمیشکا ما گْوشت کن ایں کہ راجدوستی گوں زُبان دوستی ءَ ھمگرنچ اِنت۔ اگاں ما لوٹ ایں کہ بلوچ راجی آجوئی ءِ جُھد ءُ گھگری ءِ جُنز سوبین بہ بیت گُڑا اول مارا راج ءِ تہ ءَ زُبان دوستی ءِ آشوبے ودی کنگ لوٹ ایت۔
ماں اِے پِڑ ءَ مارا چَہ نودربر، بلوچ راجی زُبان ءِ جُھدکار ءُ ھزمتکاراں لھتیں اجب ءُ وڑ وڑیں جُست گِندگ ءَ کا اَنت انچوشکہ لھتیں بلوچ تچک پارسی ءُ ھندی ءَ نبیسّ اَنت ءُ گْوش اَنت “من بلوچی نبیسّگ ءَ نزور آں پمیشکا من بلوچی نبشتہ کُت نہ کن آں تو من ءَ بہ گْوش کہ تو بلوچی چَہ کُج ءَ دربُرتگ؟” لھتیں گْوش ایت “من ماں وانگجاھاں بلوچی نہ ونتگ پمیشکا من بلوچی وانگ ءَ ھیل نہ آں، من ءَ ھندی ءَ سرپد کن کہ بلوچی چون وانگ بیت؟ من بلوچی دربرگ لوٹ آں”
گُڑا ما اِے وڑیں واجہ ءُ بانُکاں سرپد کنگ لوٹ ایں کہ ما ھچ کس ءَ ماں وانگجاھاں بلوچی نہ ونتگ ءُ ناں کہ ما بلوچاں ماں وانگجاھاں مئے جِند ءِ راجی زُبان وانینگ بیت۔ ما ایردستیں راج وتی راجی زُبان ءَ وتی دزھُورکی ءِ وھد ءَ وت وانگ ءُ دربرگ ءَ ایں۔ شمئے ڈول ءَ ما ھم پیش ءَ راجی زُبان ءِ وانگ ءُ نبشتہ نزور اِت ایں بلے ما وتی جُھد برجاہ داشتگ ءُ وتی راجی زُبان دربُرتگ پمیشکا ما گوں سرجمیں راج دزبندی کن ایں کہ بلوچی بزانت بلد (ڈِکشنری) ءُ بلوچی کیبورڈ ءَ ماں وتی گْوانکواں ایرگیج بہ کن اِت کہ اِے دْراہ شُمارا چہ گوگل ءَ رس اَنت۔ ماں پیسبُک ءَ بلوچی لینگویج ءُ بلوچی لرنِنگ ءِ گلاں ھوار بِہ اِت ءُ وتی سْیاد ءُ سنگتاں ھم اِنوائیٹ بہ کن اِت۔
باید اِنت ما دْراہ وتی راج ءَ بزانت بلد ءُ بلوچی کیبورڈ ءِ ایرگیجگ ءُ کارمرزی ءِ بابت ءَ سرپدی بہ دے ایں۔ اگاں کسے نہ زانت گُڑا جُست بہ کنت ما سرپدی ھم دے ایں۔ اگاں کسے بلوچی وانگ ءَ ھیل نہ اِنت گُڑا پیسر بلوچی درونتاں وان ایت ءُ بلوچی وانگ ءَ ھیل بہ کنت۔ وھدیکہ کہ تو بلوچی درونت سرجمی ءَ ونتگ اَنت گُڑا تو بلوچی نبشتانک ءُ آزمانکاں بہ وان ءُ پد ءَ کم کم ءَ وت نبشتہ ھیل کن۔ ما نہ گْوش ایں کہ شُما یکپارگی بلوچی درونتاں وان اِت ءُ نبیسّگ ءَ بندات بہ کن اِت۔ باید اِنت شُما پیسر بلوچی بُنگیجی درونتاں بہ وان اِت ءُ پد ءَ نبشتہ ھیل بہ کن اِت۔ نبیسّگ ءِ وھد ءَ ھچبر اشتاپ مہ بہ اِت بلکیں ھر وڑیں گالرِدے نبیسّ اِت گُڑا ھمے گالرِد ءَ دو سے رَند ءَ وت چمشانک بہ دے اِت ءُ راست ئِے بہ کن اِت۔ وھدے کہ شُما بلوچی درونت سرجمی ءَ ونتگ اَنت گُڑا شُما باید اِنت وتی رَدیِاں وت راست بہ کن اِت۔
چوناھیگا تو وَ بلوچے ئے ءُ بلوچی تئی ماتی زُبان اِنت پمیشکا بلوچی ءَ تو ابرمی سرپد بَہ ئے اگاں تو پہ راجی زُبان ءِ وانگ ءُ نبشتہ دربرگ ءَ جُھد بہ کن ئے گُڑا وت زوت راجی زُبان ءِ وانگ ءُ نبشتہ بَلد بہ ئے بس راجی زُبان ءَ وانان کن ءُ ھجبر اوشت ءِ آماچ مہ بَہ ئے، اگاں جُنزان بہ ئے گُڑا تو وت دربر ئے ءُ دیم ءَ ھم وانین ئے چی ءَ کہ تو بلوچے ئے ءُ راجی زُبان ءِ ھزمت تئی سر ءَ اِنت۔
اگاں ما دْراہ ھمے داب ءَ جُنزان بہ این ءُ وتی بزگیں بلوچ راج ءَ ماں راجی زُبان ءِ وانگ ءُ زانگ ءَ سرپدی دیان ءَ کُمک بہ کن ایں گُڑا مئے بلوچ راج ءِ راجی زُبان پُشت ءَ نہ روت بلکیں دگریں راجانی زُبان ءِ وڑ ءَ دیمروئی کنت۔ باید انت ما ھر یکے گوں پھر ءُ ناز ءَ وت ءَ راجی زُبان ءِ جُھدکار ءُ ھزمتکار بہ منّ ایں گُڑا ما راجدوست بَہ ایں۔ بلوچی شالا دیمروئی کنات ءُ بلوچستان آجو بات۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔