نبشتانک: ابیتکی موسمے
نبشتہ کار: زھیر مراد
دی بلوچستان پوسٹ
ارواہ شناسی زندمانی ءَ ابد کنت؟ نَمر بوگ چے یے؟ تو باریں من ءَ سرپد بُوَگ ءَ ئے؟ من ءَ گُوشدارگ ءَ ئے؟ من انوں اِے آزمان ءِ بے کچیں ساھگ ءَ ایوک ءَ میلانک آں ءُ ودارِیگ آں کہ اِستالے بِہ سد اِیت ءُ من ترا سھی بِہ کن آں کہ مرچی من ءَ پہ ابیتکی ءَ لبز پکار اِنت ءُ لھتیں نِدارگ گوں یاتاں کہ من اِے بے موسمیں شپ ءَ ایوک ءَ آزمان ءَ پہ اِستالے ءِ سِدگ ءِ ودار ءَ آں بس یات اَنت کہ ابیتکی ءِ کوار ءَ اَنت چو آزمان ءِ بزّیں سْیاھی ءَ منی اندر ءَ ایر نندان اَنت شپ اِنت، بلے اِے شپ ایوکیں شپے، ناکہ استارے سِد اِیت ناکہ کسے ڈنّ ءَ سرکشّ اِیت من ایوک ءَ اُوشتوک آں! اگاں کسے سر بِہ کشّ اِیت ھم پہ چے۔
مرچی ناکہ موسمے مان اِیت ناکہ چاڑے، بس ایوکیں شپے تو زان ئے چی ءَ ؟ ، زان ئے مرچی ریاز ءَ من ءَ گیش ایوک کُتہ ءُ ابد واب اِنت نوں بِھ آزمان ءَ نہ چار اِیت ءُ پہ استالے ءِ سِدگ ءَ ودار نہ کنت بلے یار ریاز ءِ واب کپگ ءَ مرچی توامیں شپ واب ءُ بے زید اِنت۔من اگاں گوں تو کِسّہ بہ کن آں دراہ بے زید بَہ اَنت ناکہ اِے وھدی ریاز ءِ ھما جُست ءِ پسّہ ءَ دات کن آں کہ انوں منی اندر ءَ چِست اِنت کہ مُژداں جُست کُتگ اَت ئِے “تئی نام ءَ” کہ اِے کے اِنت؟”
ھرچ ھبر ءِ بندات ءَ منی زُبان ءَ اِنت”۔ءُ منی ھبر بس ھمے بوتہ منی ھُدا ءُ ریاز ءِ کندگ ءُ ھبر کنگ ءَ گوں منی ءُ آئی مْیان ءَ ابیتکی یے ودّ اِتگ من نہ زانتگ کہ اے چونیں ابیتکی یے بلے دمانے ءَ پد ریاز ءَ وتی کِسّھے کُتگ ءُ من وتی، من وتی کِسّہ گوں ریاز ءَ گیش ھبر کنگ ءَ پہ آؤرتگ اَنت کہ بے کارست بوتگ اَنت ناکہ انوں ریاز ءَ گوں بندوکیں وھد ءُ پاسے ءِ موسمے سھرا کُت کن آں۔
بلے! زان ئے زِندمانی ءِ وتی دْروشمے ءُ سپر ءِ وتی دابے لبزاں گوں ھمے وھد ءُ پاساں آژنا کنگ، زندمانی ءِ اسل دْروشم بہ گِند ئے نہ اِنت، بلے گوں وت آژنائی یے وَ ھست اِنت من ھمے آژنائی ءِ اندیم ءَ گوں تو مُدام ھبر کن آں ءُ وتی ماسیت ءُ اھوالاں کن آں ،بلے ھبر ءَ پیش مئے سپر بنا بیت ءُ زندمانی گامینگ بیت کہ من وتی تو ءُ وتی اندر ءَ منزلے ءِ مساپر ئے منزل ءِ شوھاز ءَ سپر ءِ اسلیں رنگ ءَ سھرا کنت یاکہ بس جُنزگ ءُ رھادگ بُوَگ گْوشت نہ کن آں چی ءَ کہ برے برے ھمے گُمان بیت کہ سپر چہ منزل ءَ زیباتر اِنت۔ بہ گِند ئے منی ھمے اندر ءِ سپر ءِ وھد ءَ اگاں ابیتکی یے ءَ ماں شانتگ، گُڑا لبزاں لھم لھم ءَ ماں منی ارواہ سماراں کُتگ کہ ھمدا زھیر ءُ ترانگانی اِمروزے ءَ وت ءَ ساز اِتگ ھمے دمان ءَ رنگ ءُ جلواھاں سر کشّ اِتگ، بلے انوں زھیر مان اِیت ناکہ رنگے بس تئی گُمان اِنت ءُ ریاز۔
بلے مرچی ریاز ھمے رنگ ءُ لبزانی بریکٹاں گوں پیوند اِنت۔ھمے جلواھانی مْیان ءَ اِنت کہ زی ریاز ءِ ھیال ءَ بوتگ اَنت یار نہ زان آں مرچی پرچی ءَ ھمے “ھوار اِیں” جیڑگ ءَ پہ لاچار کنگ ءَ اِنت کہ ھرچ سنگت رَوَگ ءَ پیش ھمے گالاں گوں ارواہ ءِ سر ءَ دست ءَ ایرمرزیت اسل ءَ اِے گُڈّی دْروتے نہ اِنت، ھاٹی ءُ توانے۔ من ھرچ وھد ھمے ھبر گوں ریاز کُتہ یا گوں دِگراں کہ مارا ایوک ءَ جُنزگی اِنت، اِے دگ اوراہ شُناسیں دگے اد ءِ ھِچّ تاب ءُ ریس پہ رھگوزاں بے توکل ءُ بے ھاٹی نہ اَنت اگاں منی اندر ءَ پہ ھِچّ ھمسپر ءَ موسمے نہ ساچ اِیت اِے بہ گند ئے ھمے ایوکی ءِ سان اِنت یا اِے راہ ءِ دودے اَنچیں کہ من ناآژنا آں۔چوناھا سپر ءِ ساچ ءُ زیبائی اِنت کہ کِشک ءُ جاگھاں گیش جلواناک کن اَنت ھرچ ھمراہ توانگر ءُ دیرمانیں ترانگاں گوں گندگ بیت سپر ءِ ھمے زیبائی اِنت، ءُ ھمے ھاک اوبادگی ءِ ایمان اِنت اِے بود ءَ گیش توانگر کنت کہ اِے ھبر ءَ پد پرما یک سنگتے ءِ نیمگ ءَ چِہ جُنزگ ءُ زمین پھازی ءِ ڈُبّھے کُوپگاں دَیگ بوتگ کہ اِے ڈُبّہ ھما پیم ءَ نوں من ءَ پیلو کنگی اِنت،ھما ڈُبّہ کہ کرناں چہ دَیگ بُوھان ءُ داں پرما سر اِنت اَچ ما پد اُوں اِے ھمے پیم روان کنت زمین پھازی ءِ ڈُبّہ، ھما بیرک ءِ ڈُبّہ کہ آئی چیر ءَ ھمُک مردُم پہ ایمنی نِشت کنت۔
سنگتی ءِ ڈُبّہ، ھما اھد ءُ اکرار ءِ ڈُبّہ کہ سنگتے ءِ چمّانی تہ ءَ گندگ بیت پہ گُڈّی ارمانے ءَ ءُ ھمے راستی ءِ پد ءَ زندمانی کنگ کہ مرچی وتی ڈوبر ءَ دِگہ لھتیں یات ءُ ترانگ جاگہ دَیگی اِنت دِگہ ھمراھے ءِ اُوست مُھکم ءُ جوزگ زندگ دارگی اِنت ءُ من ءَ ھمے ایوک ءَ جُنزگ ءِ ھیال گیش ھاٹیگ دنت بلے زان ئے مرچی پورا ھما سپر ءِ شپ اِنت کہ ھور ءِ سَوب ءَ بید ء رَوَگ ءَ دِگہ وڑ نیست اَت ھما ویرانیں شپ کہ وت ءَ جمبرانی پُشت ءَ اندیم داتگ اَت ئےِ ھور ءِ ڈلگ ڈلگیں ترمپ مئے جان ءَ میسینان ءُ زمین ءِ سر ءَ کپان ءُ چہ زمین ءَ ھاک ءِ سارتیں بوھے چست بُوھان اَت کہ جبین ءَ دِگہ چاڑے بکشگ ءَ اَت، بلے ھور ءِ وھد ءَ ھرکس بے گُمان اَت کہ اِے چاڑ ءِ کیپ چے اِنت یازدہ کلاک ءِ پند ءِ مْیان ءَ نیم کلاک یا کمّو گیش ھَور ءِ کِسّہ بس ریاز اِے دِگہ سُھب ءَ آؤرت ءُ ھمے ھاک ءِ بوہ ساڑات کہ ما ریاز ءِ ھبرانی پلہ مرز بوت اِیں بلے آ سپر ءَ ریاز ءِ پادانی تراول ءُ مئے ژندی کہ شپ ءِ روچ کنگ ابید بس ساسارگ ءَ پہ گْونڈیں آسراتی یے ءَ مھتل اَت اِیں ، ھمیشیءِ گُڈّی توجیل بس پہ رھادگ بُوَگ ءَ اَت چوناھا رھگوزے ءَ پہ شپ ءِ سُھب کنگ ءَ زمین وت پُرگنجیں آسراتی یے،بلے آ پدی ھَور ءِ سَوب ءَ بید ء رَوَگ ءَ دِگہ ھِچّ راہ ءُ در نیست اَت۔ چوناھا ما زانت کہ مارا راہ ءَ ھور گِپت، بلے بُنجل ءَ سر بُوَگ ءَ پیش ھَور ءَ ایر دات ءُ چُوشیں نا دریں ھندے گَت ءَ نہ اَت۔
مئے گام پہ ناگیگی زمین ءِ سر ءَ ایر بوھان اِت اَنت، انچو گُش ئے ما نوکیں زمینے ءِ چکّا وتی پاداں ایر کنگ ءَ اِیں۔گِروک ءِ شھم ءُ تھاری چمّاں سُمبان اِت اَنت چمّاں پہ تکانسری ءِ نااُمیتیں ھاٹی ءِ پولگ ءَ ھبّر کنگ ءَ اِت اَنت کہ بید ء اڑان ءُ رَوَگ ءَ دِگہ ھِچّ توجیل نہ منتگ اَت بلے اِے کراماتیں شپ ءِ کِسّہ بس گوں لبزاں مان اِیت کہ اِیشی وتی بیوانک ءُ ویرانی آزمان ءَ جمبرانی پُشت ءَ اندیم داتگ اَت ءُ بے وانکی مارا یکے دومی ءَ چہ درامد کنگ ءِ جھد ءَ اَت اِے نیم کلاک ءِ مْیان ءَ کس ءَ ھبر نہ کُت ، انچو پورا ما ناآژنائیں مردُم اِت اِیں بس آ سپر لبزاں سمبرینت کنت، آ موسم سھرا نہ بیت۔
باریں اِے پیمیں چُنت شپ گوں ھَور، پند ءُ گُژنی ءِ کِسّھاں گوں سرکیل اَنت، بلے ریاز ءِ کِسّہ کولواہ ءِ بھارگائی موسمانی شیر ءُ روگن ءِ کِسّہ اِت اَنت، یا سید ءُ آھوگانی شکار ءِ ، یاکہ رسانکدر ءَ نِندوکیں لھتیں پوچکیں مردُمانی کسّہ ءُ کارپد بلے چے کن ئے کِسّہ وَ کِسّہ اِنت، پر وت ءَ زُبان ءُ دیوانے الم پولیت بلے مرچی ناکہ پرمنی کِسّہ ءَ دیوان مان اِیت ناکہ زُبان ءُ لبزے،بس تئی بودِشت ءُ لبز وارسیں ریاز ءِ پدمنتگیں گُمان اِنت۔
ریاز گوں من اولی سنگت اَت کہ منی اندر ءِ موسماں آژناہ بُوَگ ءَ سرگردان اَت چوناھا من ریاز 2014ء ءَ دیستگ اَت، بلے 14 ءَ پد من ءُ ریاز کُجام وھد ڈیک وارت منی گِندگ ءِ موسم ھما بوت کہ اولی وار اَت۔ انچو گُمان بوت کہ گُش ئے بھ نہ دیستگ، بلے منی ھمے تب گوں ھرکس ءَ اَنچوش اِنت برے برے کہ ما دُچار کپت اِیں، گُڑا بی بی سی ءِ گُوشداگ ءَ پد یا چونائیں وھدے ءَ شُرّے ءِ چکّا نشت اِیں ءُ چمّ آزمان ءَ سک دات اَنت پہ استالے ءِ سدگ ءَ ریاز ھمودا اتک ریاز ءِ نندگ ءُ ھبر کنگ ءَ من ءَ پہ الم اَت کہ من وتی موبائل ءِ سَوت ءَ بند بہ کن آں ، اگاں ما دوئیناں ھبر کُت گُڑا مئے بنگپ جنگ ءُ وتی ھمراھانی بیرگیں گِسر کپگ ءُ آیانی بارو ءَ یا لبزانک اَت۔ بہ گِندئے ما ھردُکاں زانت کہ ما وت ءَ ھالیگ کنگ ءَ پہ ھبر ءَ اِیں۔گُڈّی ءَ ما پہ لاچاری یاکہ وتی دلجم کنگ ءَ اِے ھبر ءِ آسر ءَ زُرت کہ شھیدی ءِ راہ اِنت ءُ بیرانی بیت۔
بلے! ریاز ءِ وتی جتائیں تبے اَت۔کندگ ءُ مسکرا، سرپٹی، بلے آئی اندر ءِ ھما لبز وارسیں مردُم آئی گیش ڈنّ ءَ نہ کُت ھردیں ما ھبر کُت من ءَ ھمے سما بوت ما دو جتائیں منزلانی سربتگیں راھی اِیں کہ ما یکیں ساھگ ءَ پہ ادارُکی نشتگ اِیں ءُ نوک یکے دومی ءَ گوں آژناہ بُوَگ ءَ اِیں شھر ءِ درامدیں دمکانی گولگ بیت یا گورپام ءُ رُنگانی گردگ، آئی ءِ ھبر بس ھمیش اَنت ھما کے اِنت؟ منی پسّہ بس یکین اَت، منی ھُدا۔
نہ زان آں پرچی ءَ ریاز انوگیں وھد ءَ من ءَ وار وار ھمے یکیں جُست ءَ کنگ ءَ اَت من ابرم ءِ ھمک جلواناکیں شے ءِ نیمگ ءَ دست ترّینت ءُ آئی پسّہ ھمے دات کہ آئی اندر ءَ بِہ چار ترا منی ھُدا چمّاں کیت، بلے من زانت منی پسّہ ءَ چِہ دلجم نہ اِنت بلے من کہ جُست کُت داں آئی ھبر ھمیش اَت کہ تو گوں ایشی ءَ من ءَ نوکیں رنگ پیشدارگ ءَ ئے چوناھا مئے داب ءُ پیم ھمیش اِنت۔منیگ ءُ تئی مْیان ءَ ھُدائی ءُ نہ ھلوکیں دُروی یے، اِے مْیان ءَ باریں چُنت موسم سرکشّ اِیت، چُنت باریگ ودّ اِیت ءُ چُنت سپر بنا بیت۔
“من چار اِتگ منی اندر ءَ دلے نوائیں ھست “
“من جیڑ اِتگ تئی ھدائی اِنت یا دیوانگی”
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ءِ جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔