بلوچ زالبول ءِ ارزشت- اندلیپ گچکی

نبشتانک: بلوچ زالبول ءِ ارزشت

نبشتہ کار:اندلیب گچکی

دی بلوچستان پوسٹ

دنیا ءِ تہ ءَ مدام زوراور ءُ نزور ءِ نیام ءَ کش ءُ چیل بوتگ ، ءُ اے کش ءُ چیل انگت برجاہ اِنت جتا جتائیں دروشم ءَ ، ءُ ھمے کش ءُ چیلانی سوَب ءَ انساناں پہ وت سیاسی ءُ چاگردی گَل جوڑ کتگ اَنت داں کہ آیانی ھک پھازگ بہ بنت ءُ کسے آیانی ھک جنی ءَ کُت مہ کنت ءُ اگاں کنت ھم گڑا آ اشی ءِ سزا ءَ بہ گند ایت ، پہ وتی لھتیں ھکانی پھازگ ءِ ھاتر ءَ انسان وتی لھتیں ابرمی آزاتیاں چہ دست کش بوتگ، بَلے زور ءُ نزوری ءِ میانجی ءَ کش ءُ چیل برجاہ، پہ ادارھانی جوڑ بوگ ءَ پد ھم ھلاس نہ بوتگ ، بلکیں پد ءَ سنپ ءِ (صنف) ءِ ھساب ءَ کہ مردین جسمانی سورت ءَ زوراتر بوتگ اچ زالبول ءَ گڑا آئی ءَ دراھیں آسراتی پہ وت ءَ زرتگ، پہ زالبول ءَ بزگی ءُ گلامی اشتگ ، ھژدھمی کرنءَ چہ بگش کہ دنیا ءِ تہ ءَ زالبولاں وتی ھکانی پچ گرگ ءُ مردین آدمانی برابری ءَ آیگ ءِ جھد بنا کت ، نیوزی لینڈ اولی استان بیت کہ آ زالبولاں سیاست ءِ تہ ءَ آیگ ءِ بزاں اوٹ دیگ ءِ ھک ءَ دنت ، اشی ءَ پد برتانیا ءِ تہ ءَ زالبول وتی ھکانی پھازگ ءِ ھاتر ءَ چست بنت بلکیں آ اے درگت ءَ بازیں سکی ءُ بزگی ءِ آماچ ھم بنت ، ما گند ایں کہ ارب وت ءَ دگنیا ءِ تہ ءَ درستاں گیش تھزیب یاپتہ گُش اَنت بَلے اسلام ءَ چہ پیش آیانی کر ءَ زالبول ناں ایوک ءَ شرم ءُ لج ءِ گپ بوتگ بلکیں آیانی تہ ءَ گیشتر ءَ زالبول کسان اُمری ءَ زندگ ءَ کشتگ ءُ کل کتگ اَنت ، ھندوانی کر ءَ زالبول ءَ وت ءَ جتائیں بستار نہ بوتگ ءُ انگت ھم اے چیز ھست باز جاگھاں ، زالبول ءِ وھدے کہ مرد مرتگ گڑا آ زالبول ءِ درور یک زندگیں مردگے ءِ بوتگ ، مرد ءِ مرگ ءَ گوں اچ آئی ءَ دراھیں وشی پچ گرگ بوتگ اَنت ، ءُ انگت ھم گیشتر راجانی تہ ءَ جھیز یک انچیں نالتے کہ اچ اشی ءِ سوب ءَ یک لوگے ءَ زالبول ءِ ودی بوگ یک کیامتے ءَ کم نہ اِنت ، گپ بلوچ زالبول ءِ وھدے ارزشت ءُ شرپ ءِ کیت گڑا ما پہ پھر گشت کنیں کہ دگنیا ءِ تہ ءَ تکریباً اولی راج بلوچ اِنت کہ آئی ءِ تہ ءَ زالبولاں پہ وت ھک پچ نہ گپتگ – چی ءَ کہ پچ گرگ ئِے الّمی نہ بوتگ ، لوٹ ھما چیز ءِ کنگ بیت کہ آ چیز دزرسءَ مہ بیت ، آ چیز ءِ لوٹ کنگ نہ بیت کہ آ دست ءَ بہ بیت ، ( بَلے اے ھم راستے کہ سدی سد ھک بلوچ زالبول ءَ ھم نہ رس اِتگ بَلے اے دگہ راجانی ھساب ءَ بلوچ زالبول باز پیسر ءُ گیشتر ھکانی واھند بوتگ ) بلوچ راج ءِ تہ ءَ راستے کہ مردین آدم لوگ ءِ مستر ءُ کماش بوتگ ءُ انگت ھم کماش اَنت ، بزاں چہ پدرسری اے رھبند بلوچ راج ءِ تہ ءَ ھم ھست ، بَلے اے پدرسری رھبند یک ترندیں رھبندے نہ اِنت بلکیں زالبول ءِ رزا ءُ منشا ءَ اچ مردین ءَ مستر ءُ کماش کتگ ھاں اے گپ ھم نہ اِنت کہ سدی سد بلوچ زالبول آزات بوتگ اَنت بلکیں بلوچ جنین چک ھم لہتیں جاھاں آزاتی دیگ نہ بوتگ اَنت ، مستریں درور آئی ءِ سانگ ئیگ اِنت کہ جنین چک ءَ وتی سور ءِ کہ زند ءِ مستریں پیسلہ اِنت اشی ءِ مستری آئی ءَ نہ بوتگ ءُ انگت ھم باز جاھاں نیست اے وڑیں دودانی تہ ءَ بدلی آرگ ءُ جھد پکار اِنت ، گپور شاد وتی بلوچی وانگی کتاب شھدیں بلوچی تاکدیم 73 ءَ یک شیرے ءِ نبشتہ کنت ءُ اے شیر ءِ پژدر ءَ ما گشت کنیں اگاں مئے دودانی بھرے بوتیں گڑا سازین ءَ پہ چاکر ءِ ھاتر ءَ ھانی دگہ چون گشت کہ جنک تو منی سوجاناں بگر شری ءِ سر ءَ بل مرید ءَ تو بگر میریں چاکر ءَ راج ءِ سردار ءُ چل ھزار پوج ءِ کنگر اَت اچ اشی ءَ ھم اے زانگ بیت کہ سجھیں بلوچ جنک اچ اے ھک ءَ زبھر نہ بوتگ اَنت ۔

یک پگرے کہ بلوچ زالبول ءِ کار پیسر ءَ پس چارینی ءُ چک ءِ رودینگ بوتگ ، مرچی ءُ باندا بلوچ زالبول وانندہ اِنت ، بَلے مرچی ھم دُرست وانندہ نہ اَنت ءُ آ وھد ءَ کہ بلوچ زالبول وانندہ نہ بوتگ آ وھداں وانگی آسراتی ھم نہ بوتگ ، اسکول ، کالج ، یونیورسٹی آ وھداں بلوچ ءَ کجا بوتگ ؟ اے وَ راستے کہ بلوچانی مستریں کار ءُ روزگار دلوت ءِ دارگ بوتگ ، چی ءَ کہ آ وھداں کٹّ ءُ کمائی ھمے بوتگ ، ءُ ھرکسءَ کہ گیش ءَ گیش دلوت بوتگ آ مالدار زانگ بوتگ ، ءُ چک ءِ رودینگ ناں ایوک ءَ آ وھد ءَ یک بلوچ زالبولے ءِ کار بوتگ بلکیں انوں ھم بلوچ زالبول وتی چکاں رودین ایت ءُ یک بلوچ ماتے وتی چکانی رودینگ ءَ چِہ وشتریں ءُ شرتریں وشی دگہ ھچ وشی ءِ تہ ءَ نہ مار ایت ، لیلو مئے لبزانک ءِ یک بھرے ، اے بلوچ زالبول وتی چکاں واپینگ ءُ تاھیر بکشگ ءِ ھاتر ءَ گُش اَنت اِش ، بلوچ زالبول ءَ مدام پیش داشتگ کہ ھر تھر ءِ تہ ءَ دیمروی کتگ بلوچ راج ءِ تہ ءَ اِزت، شرپ ، ھکانی ھچ وڑیں تپاوتے مردین بوگ ءُ جنین بوگ ءِ واستا نیست ، دگہ گپے اے ودی بوتگ کہ بلوچ وتی زالبولاں چیر دے اَنت پردگ ءِ تہ ءَ کن اَنت ، چوناھا بلوچ زالبول ءِ پوشاک ءِ وڑ ءُ پیم انچیں وڑے ءَ اِنت کہ آ وت یک پردگے ءُ اشی ءِ سر ءَ دگہ پردگے الّمی بیگ نہ اِنت ، بلے انچوش کہ کسے بلوچ پوشاک ءَ بہ بیت ، ھمل کلمتی وتی زالبولانی ستا ءَ اے وڑ ءَ کنت من ءَ وتی کاڑ ھُمار چمیں دوست بنت پشک ءُ شلوار ءُ سریگ ءُ سرچادر اَنت اے انو کسے اگاں نکاب ءَ بیت اے ملاازم یا بگش اسلام ءِ سوب ءَ ، نانکہ بلوچ دودانی سوب ءَ ، اگاں بلوچ ءَ وتی زالبول چیر داتیں گڑا داد شاہ گوں سپاہ ءَ وتی گھار ءَ چوں گوں وت جنگ ءَ برت؟ ءُ زالبول کہ سد نکاب ءِ تہ ءَ بوتیں گڑا مست توکلی آشک نہ بوتگ اَت وتی دوستار ءِ ھُسن ءِ بندیگ نہ بوتگ اَت ، اے نہ انت کہ من یک بلوچے آں یا کسے بلوچے گڑا آ زالبول ءَ ھچ وڑیں جنجال پر نیست ، بَلے اے جنجال بلوچ بوگ ءِ سوَب ءَ نہ اَنت نہ کہ اے جنجال منی دود ءُ رسمانی سوَب ءَ اَنت ، انو اگاں یک مردینے یک زالبولے ءَ بد ءُ رد کنت یا آئی ءِ راہ ءَ اڑاند پیداک کنت گڑا چے آ اے بگش ایت کہ بلوچ راج منی گوما اے وڑ کنگ ءَ اِنت ؟ انا بلکیں آ زانت کہ راج ناں ایوک ءَ یک پردے یا چندے مردم ، پناہ بلوچ ءُ مھمد اپزل بلوچ زالبول ءِ ارزشت ءِ سر ءَ وتی ریسرچ پیپر ءِ تہ ءَ اے وڑیں بازیں شیرزالانی ناماں دیم ءَ کار اَنت کہ آیاں سیاست لبزانک بلکیں زند ءِ ھمک پڑ ءَ وتی کرد پیلو کتگ ، اگاں بلوچ ءَ زالبول اچ وت کمتر بزانتیں گڑا ھان آپ کلات ءَ بازیں جنگے ءَ پروش ورگ ءَ پد وتی گھار ءَ کمان ءَ نہ دنت ، بلوچ زالبول ءِ کار بس پس چارینی بوتگ گڑا بی بی مریم کے بوتگ ؟ بی بی روزاتون حاکم مکران ملک دینار گچکی ءِ لوگ بانک ءِ کار چے بوتگ ؟ آ بازیں ٹکانی جنگانی سروکی ءَ کنت ءُ وتی لوگ واجہ ءِ ھمکوپگی ءَ کنت ، بی بو کے بوتگ ؟ بی بی بانو کے بوتگ ؟ چاگولی کے بوتگ ءُ اشانی کار چے بوتگ ؟ میر چاکر ء آزم ءِ گھار بی بی بانڑی ءِ کرد ءَ سرپدئے ؟ آ بلوچانی نیمگ ءَ دھلی ءِ جنگ ءِ سربراھی ءَ کنت ءُ سوبین بیت ، من گشاں مئے کار ایوک ءَ پس چارینی نہ بوتگ ، ءُ ھاں راستے کہ یک راجے ءِ سجھیں مردم سیاستکار یا لبزانکار وَ نہ بنت ، انسانی سوچ ءُ پگر ءُ تربیت انچوش کہ انوں کاردار ایت آ وھد ءَ ھم ھمے وڑ ءَ کار ئِے داشتگ ، ادب بیت کہ سیاست بلوچ زالبول ھچبر ءُ ھچ وڑ ءَ پشت ءَ نہ بوتگ-

بانل دشتیاری ، رابیہ ھُزداری ، سیمک ، ھانی ، دگہ بازیں نامے اے کَے بوتگ اَنت ؟ءُ ادب ءِ تہ ءَ آ جاگہ ءُ ارزشتے کہ اشاں پہ وت ایر کتگ وتی بود ءِ سوب ءَ ، ءُ یکے ءَ جست کتگ اَت کہ وھدے تو گْوش ئے مالی جاور ءِ نہ گیگی ءِ سوب ءَ پرچا پت وتی بچکیں چک ءَ دیم ءَ بارت پہ وانینگ ءِ ھاتر ءَ جنک ءَ نہ بارت ، گڑا اے گپ ءِ پسو ءَ ھم من گشاں کہ اے انوگیں جاورانی پیداک کتگین اَنت اے چیز ءِ سوب ھم بلوچ زالبول بوگ نہ اِنت ، اگاں یک جاگھے مالی جیڑہ مہ بیت ھم الاکائی سوچ ، جاورال بازیں چیزے ھست کہ بازیں مردمے اچ اے جیڑھانی سوَب ءَ وتی جنکاں نہ وانین اَنت ، بلے گپ پد ءَ ھما کیت کہ اشانی اے جیڑہ اے اڑ بلوچ زالبول بوگ ءِ سوب ءَ نہ اِنت ، ءُ پد ءَ یک چیزے گیشنگی اِنت کہ بلوچ راج ءِ تہ ءَ ھم لھتیں انچیں کھول ھست راستے کہ آ وتی زالبولانی وانینگ ءَ ایبے زان اَنت ، بَلے اے ھم جاورانی سوَب ءَ وتی جند ءِ سوچ ءُ پگر ءِ سوب ءَ بلوچ بوگ ءِ سوب ءَ اناں ، ءُ اگاں یک کھولے ءَ یا لھتیں کھولاں اے پہ وت دود جوڑ کتگ اَنت گڑا اشانی تہ ءَ ھم بدلی آرگ پکار اِنت ، ءُ من نہ گشاں کہ من ءَ اگاں وتی ھک رس اِتگ اَنت گڑا پہ اے وڑیں زالبولاں کہ مرچی ءُ باندا آیاں وتی ھک رسگ ءَ نہ اَنت کس کار مکنت ، کار کنگی اِنت ، بَلے گپ ایش اِنت کہ اے جیڑہ راجی جیڑہ جوڑ کنگی نہ اَنت ، ھر کس ھر وڑ ءَ گھتر زانت کہ من کار کت کناں آ کار بکنت ، بَلے اے نہ اِنت کہ وت ءَ برز بہ لیک ایت ءُ وتی راجدپتر ءَ ایر بہ جنت-

جست ودی بیت کہ پیمینزم مئے راج ءِ تہ ءَ چے ھد ءَ داں ھست ؟ گڑا منی پسو ایش اِنت کہ پیمنزم ھما وھد ءَ یک چاگردے ءَ ودی بیت وھدے آ چاگرد ءِ تہ ءَ زالبول ءِ واستا دگہ رھبند ءُ پہ مردینے ءَ دگہ رھبند بہ بیت بزاں کہ مردم ءَ دراھیں ھک دیگ بہ بنت ءُ جنین آدم چہ ھکاں زبھر بہ بیت گڑا آ چاگرد ءِ تہ ءَ زالبول مردین ءِ برابری ءَ اوشتگ ءِ ھاتر ءَ پیمنزم ءِ لیکہ ءَ گوں دیم ءَ کیت ، ءُ یک چاگردے ءَ اگاں جنیناں وتی ھک مہ رس اَنت یا آ اچ مردیناں کم ھک دیگ بہ بنت گڑا اود ءَ پیمنزم الم چست بیت ءُ ھاں مئے بلوچانی تہ ءَ ھم اے نہ اِنت کہ سرجم ءُ ھر جاگہ ءَ ھر زالبولے ءَ وتی سرجمیں ھک رس اِتگ اَنت –

من یک برے پد ءَ گشاں کہ لھتیں تبکہ ھست کہ زالبول اِش دُراھیں ھک نہ داتگ اَنت ، بِلے گپ پد ءَ ھما بیت کہ اے اشانی وتی سوچ یا جاورانی سوب ءَ ، یا بگندئے لھتیں جاگھاں مئے دود ھم ھمے وڑ بوتگ اَنت کہ اود ءَ مردین اچ جنین ءَ گیش ارزشت دار بوتگ ءُ یک گپے دگہ یاد کنگی اِنت کہ ھر وھد ءَ دور دیم ءَ روان بنت چاگرد ءِ تہ ءَ بدلی آیان بیت ءُ اے بدلیانی واستا المی اِنت کہ ھر ھما دود اگاں تئی راجی دیمروی یا جندءِ دیمروی ءِ دیم ءَ اڑند بوت آ یلہ دیگی اِنت بچار وھدے وانگی مزنیں ادارھانی تہ ءَ اگاں زالبول ءِ بلیک میلنگ ءِ وڑیں اسکینڈل دیم ءَ کیت گڑا اگاں یک پتے یا براتے اے جاوراں چہ ترس ایت ءُ زالبول ءَ نیل ایت گڑا اے نیلگ بلوچ بوگ ءِ سوب بوت کہ جاور بوت اَنت ؟گُڈی ءَ من ھمے گشاں کہ بلوچ ءِ دودانی تہ ءَ زالبولانی واستا ایدگہ راجانی دودانی نسبت ءَ گیشتر ازت ، ھک ءُ شرپ ھست ۔

زالبول ءِ مستریں شرپ ءِ درور کجام بہ بیت ؟ یک بلوچ سردارے بزاں نواب اکبر ھان بگٹی یک زالبولے ءَ انساپ دیگ ءِ ھاتر ءَ ریاست ءِ گوما جنگ ءِ جار ءَ جنت ءُ وتی جان ءَ داں کہ ندر کنت –

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہ ءَ درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کارے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔