نَمدی یے استاد منیر مومن ءِ نام ءَ – سراج ساگر

نَمدی یے استاد منیر مومن ءِ نام ء‌َ

نبشتہ کار: سراج ساگر

اچ خضدار
15 مئی 2020

دی بلوچستان پوسٹ

استاد منیر مومن

دْروت ءُ دْراه بات ئے

من نوں زان آں کہ کِشک ءِ – مٹائیت
همسپر کلّی یے رجان اِنت پد ءَ…

هما وھد ءَ- کِہ ترا دیم پہ دیم نہ دیستگ اَت، ءُ نہ کہ چہ لبزانک ءُ بلوچی لبزانک ءَ- سرپد اِتیں، منی مستریں برات ءَ مُدام گُشتگ اَت کہ منیر مومن بلوچی زبان ءِ مستریں شائرانی رد ءَ دیم ءَ اوشتوک اِنت،
آئی ء- مُدام سید زھور شاہ هاشمی، اتا شاد ءُ تئی نام گِپتگ اَت کہ بلوچی شائری چہ ایشاں پجّارگ بیت تئی شَیرانی یک ءُ دو کتاب آئی ءِ گْور ءَ هست اَت، بلوچی تاک ءُ ماهتاک هر وھد ءَ آئی پہ وت لوٹائیتگ اَت..
ما کسان اَتیں، شَیر ءُ ازم ءَ- چہ سرپد نہ اَت ایں هما سرپدی انگت همراہ انت.
منی برات ءَ مدام نِشت تئی شیر ونت اَنت ءُ مارا پد ءَ سرپد ئِے کُرت کہ منیر مومن اد ءَ چے گُشگ ءَ اِنت..
ما بس تهنا نِشت سر چنڈینت. هچ پوہ نہ بوت ایں ءُ اے اوں باور نہ اَت کہ آ هر چی کہ مارا تئی شیراں چے سرپد کنگ ءَ اِنت، همے پیم اَنت کہ نا..
من برے برے جیڑاں ءُ هِیراناں کِہ آئی ءَ لبزانک هچ نَہ ونتگ اَت، نہ اپلاتون، ارستو ، ایلیٹ، کولرج، میتھو آرنلڈ، شمس الرهمان پاروکی، نہ دِگہ کسے ءِ چَہ آشنا اَت ءُ نہ کہ شَیر ءِ لوٹاں چَہ سرپد اَت کِہ شَریں شیر ءِ واستا چَهر، ءُ شُبین، چِیدگ، ابهام، ھیال ءِ ناُزرکی، یا گْونڈگری المی اِنت، بَلے آ انگت سرپد اَت کہ منیر مومن بلوچی زبان ءِ مستریں شائراں گوں شمار اِنت،

مَنی برات ءَ مدام گُشتگ اَت کہ منیر مومن ءِ شَیر سک گران انَت هر کس سرپد بوت نہ کنت.. منیر مومن ءِ سرپد بُوَگ ءِ واستا وانوک ءَ را دو کدم دیم ءَ روگی انِت . راستی اوں همیش اِنت کہ کُجام اوں اِزمکار بِہ بیت آئی ءِ ازم ءِ کَچ ءُ کساس ما هما وھد گْوں ایمانداری ءَ کُت کنیں وھدے ما چہ آئی ءِ زانت شَّری ءَ سر پد بِہ بہ ایں .
مَن ءَ یات اِنت کہ یک رندے آ چو مُدامی ئیں وڑ ءَ تئی توسیپ ءَ اَت ، گُڑا مَن جُست کُت تو چوں گُش ئے منیر مومن بلوچی زبان ءِ مستریں شائر اِنت؟
منیر مومن ءَ چَہ مَستریں دگہ بازیں شائر هست اِنت، منیر مومن بس تهنا گَرانیں لَبز کارمرد کنت کہ بِلے مَردم آر ءَ مزنیں شائر سرپد بِہ بنت..
همے ساھت ءَ دُور سوتے مئے گوشاں کپت،

مهپراں شِنگ کاں گوات ءَ- مدے
موسمی زھیر ءُ یات ءَ مدے

مَن گُشت کہ برو بزگر ءُ شپانکے را جُست کن آ ترا اے شائر ءِ نام ءَ گشیت بَلے منیر مومن ءَ وَ کس نَزانت اگاں زانت گڑا آئی ءِ شَیراں سَرپد نَہ بیت.
آئی ءَ دیرتاں جیڑ اِت ءُ گُشت ئِے کہ شائری آ نہ انت کِہ تَچک بِہ بیت، آئی بزانت لُک بِہ بیت یا جمالیاتی رنگ ءَ چَہ زبهر بِہ بیت ءُ یا هما روایتی رنگ کِہ چہ پیسر ءَ گُشگ ءُ پِیداک انَت،
شئر ءِ تہ ءَ وتی تجربہ، چیزے وت ءَ چَہ ھوار کنگ کِہ مہ بیت گڑا شَئر پرچا نبشتہ کنگ بِہ بیت.
اے پیمیں شَئر وَ هر کس گُشت کُت کنت گُڑا پد ءَ چوں زانگ بیت کہ کُجام شئر شّریں شَئرے؟
پد ءَ آئی ءَ- تئی اے شَئر ونت ءُ گُشت ئِے ..

کهچراں چَرت انَت اُمیتانی رَمگ
چے بری زهریچک باز انِت ماں لداں..

شَئر کِہ مردم ءَ گوں وتی جند ءَ گپ کنگ مہ پرمائیت یا شئر ءُ گپ ءِ تہ ءَ تپاوت مہ بیت ، شَئر شَئر نہ بیت.
هرکس کِہ چیزے نبشتہ کنت آ پہ همے وتی چاگرد ءَ نبشتہ کنت نہ کہ پہ پرشتھاں.

پد ءَ آئی ءَ سرپد کُت کِہ اِے الّم نہ اِنت کہ یکے شائرے ءَ هرکس بِزانت گڑا آ مزنیں شائرے..
لهتیں انچیں شائر بنت کہ آ وتی ساچشتاں انچو تچک کن اَنت کِہ ساچشت روانت لس مهلوکے کر ءَ سر بنت ءُ لس مهلوک یَک دم ءَ سرپد بِیت کہ شائر اد ءَ چے گُشگ ءَ انِت. چُشیں شائر بہ گند ئے چندے روچ نامدار بِہ بنت بَلے لبزانک ءُ راجدپتر آیاں زُوت شموش ایت ، دِگہ لهتیں شائر وتی ساچشتانی اسٹینڈر ءَ- انچو مَزن کن انَت کہ وانوکاں لاچار کن اَنت کہ آ بیا اَنت..
منیر مومن همے تب ءِ شائرے.. منیر مومن وتی ساچشتاں ھما اسٹینڈر کہ آئی ءَ پہ وت ءَ داشتگ چَہ آ اسٹینڈر ء جهل روگ ءَ کمو اوں تیار نہ اِنت.
آ وانوک ءَ را لاچار کنت کِہ من ءَ سرپد بوگ ءَ پیسر شئر ءُ ازم ءَ چَہ آشنا بِہ بو، لبزانک، لبزانک ءِ جُنزان چَہ اگاہ بہ بو ، شائری ءِ رویتانی چِست ءُ ایراں بزان ئے، کمو بہ جیڑ، منی نیمگ ءَ بیا من ءَ آ پیم سرپد مبُو کہ همے پیم مَن گُشتگ، من ءَ وتی وڑ ءَ بزانت کن همے منی ازم ءَ گوں انساپی بیت..
مستریں شایرانی کمال همیش انِت کہ آ نہ تهنا لبز ءِ جند ءَ باز مانا دیاں بلکہ شئر ءِ یک انچیں کِشکے ءِ سپر پرماینت کہ اُود ءَ مانا ءِ منزل باز بوان بنت.
دگہ بازیں شائر هست اَنت کہ آ سَاچشتے وھد ءَ شئر ءِ اسٹکچر ءِ دست ءَ بندیگ بنت، شئر ءِ هیّیت، ِبِھر، وزن، رِد ءُ پیش رِد وتی تب ءِ سر ءَ نویسگ ءَ لاچار کن انت بَلے منیر مومن چہ اے کید ءُ بنداں آزات انِت ،،

دانکہ گوانزگ اگاہ انَت دانکہ ارمان تران کن انت،
زرّ ءُ تلاهیں لیلواں پاسے شنگیں پاسے پیچ .

اُستاد .. آ وھد ءَ من هچ نہ پهم اتاں کہ اے چے گپ اَنت
پد ءَ من هر دیں کہ تئی شئر ونتگ اَنت همے مار اِتگ کہ انچو کہ تئی شئر چہ هر کس ءَ جتا ءُ الگ اَنت، من همے زانتگ بلکیں تئی جند اوں همے رنگ ءَ اِنت کِہ گوں کسِے ترا گپ کنگ ءُ سنگتی کنگ تهمبل نہ بیت تئی بلکہ وتی یک جتائیں دنیایے ءُ اے دنیا ءِ تہ ءَ تو تهنا چندے نزیکیں مردماں جاگہ دے ئے بَلے وهدے ما کہ اے آر داد ساهب ءِ نودربری بِنا کُت گُڑا داد ساهب ءَ بازیں چیزے گیش ءُ گیوار کُت. مارا سرپد کُت کہ کئی شئر، انت ءُ کئی شئر‌ ‌، شئرے ءِ نام ءَ گپ ءُ بٹاک انَت.
داد ساهب ءَ چَہ ما مُدام تئی جند ءُ تئی شائری ءِ جست ءُ پرس کُتگ اَت، ءُ آئی ءِ مارا مِئے پسو داتگ ءُ دلجم کتگ ِات ئِے.
داد ساهب ءِ نودربری ءَ هما گپ گیش ءُ گیوار بوت اَنت کہ منی برات ءَ مدام گُشتگ اَت اَنت.
ما وهدے تئی شئرانی تہ ءَ پُترگ ءُ آیاناں سرپد بوگ ءِ جُهد کُتگ گُڑا دل ءَ مدام اے ھیال اَتکگ کہ کد گْوں ترا ڈِیک وریں، کدیں ترا گند ایں گوں تو گپ ءُ تران کن ایں. من زانتگ اَت کہ منی اے واهش کدی سرجم نہ بیت، جاھُو ءِ نِشتگیں مردمے کُجا پسنی ءَ شُت کنت کِہ ترا بِہ گندیت کہ اُود ءَ پہ من کسّے نیست ءُ نہ کہ تو جُاھو ءَ کائے..
استاد، بَلے من وھدے دو ھزار سینزدہ ءَ تربت ء- کہ شُتاں، ھمے وھد ءَ امیر دوست ءِ شئرانی اولی کتاب اَتکگ اَت، امیر دوست ءَ ما انِچو تاکاں نہ ونتگ اَت بَلے سادک سبا ءَ من ءَ یک روچے اے مِستاگ دات کہ یار امیر دوست ءِ کتاب اَتکگ بِہ گر ئِے سک شوکیں شئر گوشیت.. سادک آ وهد ءَ وت تربت مزن شهدربرجاه ءَ مزنیں رهشون اوں نہ اَت..
پد ءَ منی ءُ سادک ءِ هر وھد ءَ کہ گپ ءُ تران بوتگ اَت ما امیر ءَ باز ڈسکس کُت، وتی کم اِلمی ءِ درگت ءَ ما سرپد بوتیں کہ امیر دوست ءِ تہ ءَ شیریں شئر ءِ گُشگ ءِ سنچ مان اِنت.
من گیشتر کوئٹہ ءَ اَتاں.. داد ساهب ءَ گوں مدام هال ءُ اهوال اَت ، مئے سنگتانی یک هلکھے اَت،
ما اے دُراہ تئی شئرانی دیوانگ ات ایں ما مُدام ترا ونت ءُ یک ءُ دومی ءَ گوں ڈسکس کُت ، ترا پهمگے ءِ جُهد کُتگ ءُ اے جیڑ اِتگ کہ شئر نویسگ ءِ وھد ءَ تو کجام تب ء- بہ ئِے.
همے وهدے گْوں اَمیر دوست ءَ ماں چاگردی رسانکدار ءَ هال اهوال بوت.. پد ءَ کہ چاردہ مَئی دو هزار چاردہ ءَ ماں کوئٹہ ءَ مزنیں مشائرہ ءَ شما اَتکگ اَت ، پد ءَ همود ءَ تراَ اولی رند ءَ دیم پہ دیم دیست گوں تو گپ ءُ تران بوت، بازیں جست ءُ پسو بوت .. هما روچ ءَ منی هما اندازہ رد بوت کہ تو بلکہ چو وتی شئرانی وڑ ءَ مگرور تب ئے.
(منی نِز ء- تی شئر سک گروناک اَنت کہ جهل آیگ ءَ کمو اوں تیار نہ اَنت) بلے من هما روچ ءَ مار اِت کہ اَنچو کہ تئی ساچشتی ءِ کد مزن اِنت تئی جند اوں همے رنگ ءَ اِنت
.
پد ءَ گوں نزیکی بُواں بُوت،
ترا چَہ آشنا بوان بوتاں، پد ءَ زانت کہ تئی ازم ءِ مستری ءِ کمال چی انت؟
استاد.. مَن نزان آں مئے چاگرد ءَ پرچا اے تب گیش بوتگ کِہ ما انگت سَاچشت، ءُ ازم ءَ را سنگتی، براتی، الاکائی ءِ چماں چاریں.
همے سوب اِنت کہ مرچی بلوچ چاگرد، بلوچی لبزانک بهر ءُ بانگ اِنت..
من برے برے جیڑاں کہ اگاں کسّے ئے ساچشت ازم ءِ شاھیم ءَ سرکیل اَنت گُڑا پرچا ما انچو دل ءَ مزن نہ کنیں آئی ء- هما کدر ءَ نہ دئیں کہ آ اسل ء- هکدار اِنت..
من ءَ یات بیت مَن دو هزار سینزدہ کہ تربت ءَ شُتگ اَتاں، یکے روچے من ءَ سنگتے ءَ زُرت جاھے ءَ بُرت کہ اُود ءَ تربت ءِ نامداریں لبزانکار نِشتگ اَت اَنت.. گپ گپ ءَ یکے ءَ همے گُشت کہ اے آر داد مُپت ء ھُدا منیر مومن ءَ اِنچو مزن ءُ آپاکی جوڑ کُتگ. بژّن ءِ گپ اِش انِت کہ آئی وتی گپ پدر نہ کُت کہ چوں؟
مَن اوں دِگہ هچ نہ گُشت تهنا همے پسو دات کہ شما هما گپاں نبشتہ بِہ کن ات اگاں شما سرپد اِت کہ داد ساهب رَد اِنت ، دانکہ شریں اِلمی باوستے بندات بِہ بیت، پد ءَ دُرست ھاموش بوت اَنت کس ءَ هچ نہ گُشت ءُ نہ کہ پد ءَ اے بُنگپے رِد ءَ چشیں نبشتانکے منی چماں کپت.
ما تب ءَ مرچاں انچشاں کہ ما وتی دوستی ءُ نادوستی دوئیں رنگ ءَ گوں اِلم ءُ دلیلاں پدّر کُت نہ کنیں.
نوں من ءَ یات پیداک انِت کہ آ وھد ءَ داد ساهبِ ءِ نبشتگیں تاک اوں نہ اَتکگ اَت..
من مرچی اوں جیڑاں کہ داد ساهب ءَ را همنچو تاگت هست کہ کسّے ءَ را مزن ءُ کسان کُت کنت. کسے ءَ را مزن کنگ کہ آئی تہ ءَ هچ بودشت نیست یا هما کِہ آئی ساچشت هر رنگ ءَ بے مٹ انَت، اے اکتیار کَے ءَ را دست ءَ انِت کہ مزن ءُ کسان بہ کنت؟
چشیں دگہ بازیں جیڑه بُوتگ کہ اُود ءَ تئی شئرانی دوست دارگ ءَ ما بازیں گپ ءُ شگان وارتگ.
استاد.. مئے کر ءَ اِنچو زمیر پرچا نیست کہ ما کسے ءِ ساچشتانی ساڑہ ءَ بہ کن ایں کہ آ اسل ءَ هکدار اِنت..
مئے تہ ءَ برداشت نہ کنگ ءِ جراسیم اِنچو گیش پرچا بوتگ؟
چندے وھد اِنت کہ ما گند ایں کہ برے یکے پاد کیت تئی زات ءِ سر ءَ بے سریں گپ کنت ءُ روت اگاں کسے تئی ساچشتانی سرا گپ کنت بسم اللہ.. انا اے مردمانی ٹارگٹ تئی ساچشتانی بدل ءَ تئی زات انِت. من انگت ءَ سرپد نہ یاں کہ ایشانی مول مراد چے ِانت.. باید اِنت ما نوں روایت ءَ بدل بِہ کن ایں.. زات ءِ بدل ءَ ما ساچشتانی سر ءَ گپ بہ کن ایں.. زاتی پسند ءُ ناپسند ءِ بدل ءَ ما گوں اِلمی رنگ ءَ ساچشتانی سر ءَ ایراد بِگر ایں.. بَلے اے وڑ نہ ِانت.
تو چے گُش ئے اے روایت چوں بدل بوت کرت کنت؟ اے پیم کنگ ءِ مواد چے اِنت ءُ چہ ایشاں زبان ءُ لبزانک ءَ را چنچو تاوان بهر رسگ ءَ اِنت…!؟
وھدے کہ ترا دگہ هچ مکسدے نیست تئی هر ساچشت توری آ شئر ءِ دروشم ءَ بِہ بیت، آزمانک، نبشتانک، گدار تاکبند یا اوتاک وڑیں یک ادارهے کہ بہ گندئے اولی رند ءَ زگریں لبزانکی سرھال ءُ جیڑهاں گوں بلوچی لبزانک ءَ بلوچ نبشتکاراناں جیڑگ ءُ نبشتہ کنگ پرمائیت اگاں نا چِد ءُ پیسر مردماں تهنا ڑنی تاک ءُ ماھتاک کَش اِتگ ، یا چندے مردمانی بوتن روچ ءُ سالروچ داشتگ زرّ کماتگ..
استاد .. گپے زان ئے تو شئر ازم ءُ اسٹینڈر ءِ ھساب ءَ سک گراں کُرتگ، ءُ تو اے تَچک کُرتگ کہ شَیر چے چیز ءِ نام انِت. اگاں نہ تئی چشیں ارزانیں شئر اوں اِنچو مانادار ءُ گِران نہ بوت اَنت.
یک وھدے بوتگ ما تهنا همے جیڑ اِتگ کہ گرانیں لبز ِءِ کارمرد کنگ شریں شئر ءِ نشانی انِت بَلے ما رَد بوتگیں.
ارزانی ءِ تہ ءَ گرانی ودی کنگ اے رپک ءَ تو سک بلد ئے

اَنچو کوهن اِنت کہ ترا دات نہ بیت
وهد دزمالے کیسگ ءَ اِنت من ءَ….

چِنچو پولنگ اِنت وپا ءِ دامن
چم چراگانی نچاراں مارا..

بس دُوا انِت پہ زبان ءُ لبزانک ءَ تئی کار گیشر بُوان بات اَنت آمین
سلامت بات ئے

تئی یک وانوکے
تئی لوٹوکے

سراج ساگر

دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔