TBP Balochi

صباء توارئے بلبل

شاد بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ : بلوچی کالم

مروچی ہما مردم کہ آھاں ہفت سال پیش استاد واجہ صباءِ نند ءُ گندانیءِ سرا ایرد گپتگ اَت، آ ھم پُرسیگ انت ءُ اشکنگءَ آ ھم مروچی وتی گندءُ نندانی تہا صباءِ کرد ءُ کمٹمنٹءِ سرا پہر بستگ ءُ پدا اے عہد کتگ کہ آھاںءَ ہم چوں صباءِ رنگءَ وتی زندءِ ہمک رنگیں متاہ یک کَش کنگی اَنت ءُ زبانءِ بانداتءَ پہ جُہد کنگی اِنت۔

زیکیں روچءَ ایشاں صباء ءَ ہمے گشتگ ات ءُ ایر جتگ ات کہ واجہ صباء تو آجوہ پسندیں مہلوکءَ گوں ہمگرنچی مکن، ہمراہ داری مکن ءُ ایشانی سرکل ءُ دیوانانی رژن جوڑ مہ بو، اگں آھانی ہمراہ بئے گڈا ما تئی سنگتی ءَ کت نہ کناں۔ بلے صباء راستیءِ منوگریں مردم ات ءُ وتی ہمک رنگیں پیسلہ ءِ وت زُرتگ ات، پمشکہ ایشاناں ہمے پسوءِ داتگ ات کہ اگں اِستان منا پہ راجءِ جوانانی ھمراہی ءُ آھانی وانینگءِ پدا کُشیت گڑا چوشیں سد صباء دشتیاریءِ سر ندر بیت۔

صبا یک انچیں بامردے ات کہ آھی ءَ ہمک وھدءَ راستیءَ گوں سنگتی کتگ ءُ آئیءَ کدی چہ کسءَ تشءِ اوست ہم نہ داشتگ ۔ ھر کارءِ گوں وتی وسءَ کُتءَ ءُ کدی ہم کسءَ چہ کلدار ءِ تلب نہ کتگ کہ یک وانگیءِ پہ چاپءُ شنگءَ مہتل انت۔

صبا یک مہروانءِ مرد ءِ ات، صباءِ مہر گوں ہمک تبکءِ نودربر، گوں ہمک پڈءِ مردمءَ است ات۔ آئی ءَ کدی کدی بازیں مردمان گوں وشیں تبیں دورشمءَ مزاک ہم کتگ ات بلے کسءَ کدی اوں اے نہ جیڑاتگ کہ واجہءَ مروچی منی سرا کَلاگ گپتگ، نی من آئی مراگش ءُ دیوان ءَ نہ روان۔

یونیورسٹی آف بلوچستان ءِ میانجی ءِ کنٹین ببت یا دگہ چوشیں جاہءِ، واجہ ءِ کِرءُ کشءَ مدامی وھدا سنگت ساڈی بوتگ انت ءُ گستا گستایں سرھالانی سرءَ گوں ھُبءَ گپ ءُ ترانءِ مجلس برجم بوتگ انت۔ مروچی ہمک ہما جاہ پُرسیگ انت کہ اودا واجہ ءِ دایون برجم بوتگ انت۔
سیاسی چستءُ ایر، لبزانکی مراگش، وانگی ءُ نبشتہ کنگ ءِ زنڈیں سرھال واجہ صبا دشتیاری ءِ مجلسانی بہر بوتگ انت۔

مروچی ہما مردماں کہ واجہ بیھار داتگ اتنت آ سوشل میڈیاءَ وھدءِ گندانت کہ مروچی یکم جون ءَ واجہ صباء ءِ نمیرانی ءِ ہفتمی سال روچ دارگ بوھگ انت گڈا ھما ساھتءَ وتی ھیالءَ ٹگلین انت۔ بلے صباء ءِ نظریہ تنیگت ءِ ابد مانیت۔

صبا ءَ وتی راہ وت گچین کتگ ءُ مروچی راجدپترءَ پمشکہ آھیءَ نامءِ کٹ اتگ کہ یک نترسیں استاد ءُ زانتکارءِ بوتگ۔ آئی ءَ را اے علم ات کہ اے ریاست راستیءِ راہ ءَ برداشت نہ کنت بلے ترساں ہما کہ آ پہ وتءَ زندگ انت ءُ پہ وتءَ آسراتیءِ جُہدءَ پٹل انت ۔ آ کہ چیر دستیں راجءِ دیمرویءِاُوستءَ داران آھاناں مرگءِ بیھار کدی اوُشتءِ آماچ نہ کنت ءُ کدی اوُشتءِ نام اش ہم نہ گپتگ، صباء بلوچستانءِ ہمک دمگاں شتگ ءُ ہمک رنگیں مہلوکءَ گوں نشتگ، آئیءِ جُہد ہمش ات کہ آ ہر ہمک رنگیں سماجی چست ءُ ایراں بہر بزورات ۔

صبا مروچی ہم ہمک مردمءِ باتنءَ زندگ انت۔صبا مروچی ہم ہمک رنگیں سیاسی ءُ لبزانکی سرھالانی بہر انت ۔
آ کسءِ کہ زندءَ یکرندے گوں صباء ءَ نشتگ، آئیءَ صباء جوانیں رنگءَ پہمیتگ ءُ ہر رندءَ صباء ءِ مجلسانی بہر بوھگءِ جُہد کتگ۔ صباء ہرکسءَ کہ نہ پہمیتگ گڈا آھاں اے نام داتگ کہ واجہ صباء ءَ ھُدا نہ منیتگ ءُ atheist بوتگ۔

کدی کدی چوشیں ہم کسہ باز بوتگ کہ واجہ صباء را بہتام جتگ مردماں کہ اے کاپر اِنت ءُ دوزاہیءِ بلے مروچی کہ سرجمیں بلوچءِ سینگءَ آسءِ روک انت کہ دگہ صباء ءِ نوں مشکلیں ودی بہ بیت گڑا ہما مردم کہ آھاں واجہ صباء وتی زندءَ دیم ءَ نہ کپتگ انت، مروچی وتی پروفائل ءُ گوانگواں واجہ ءِ عکس اش ایر کتگ انت۔

المءَ آ سرءِ کہ پہ راستی ءُ راجی جُہدءَ شہید بیت آ زندگ انت ءُ آئی پگرءُ فلسفہ تا دگنیا است انت مانیت، صباء دشتیاری ءَ راجدپترءَ وتی نام نکش کتگ ءُ تاں بلوچ مانیت صباء زندگ انت۔

اُستاد سبا دشتیاری ۔… نمیرانیں کارِست

مجیب ولیؔ

دی بلوچستان پوسٹ : بلوچی کالم

راجانی زندگیں مردُم مُدام پہ راج ءِ گھبودی ءُُ دیمروی ءَ جُھد کن اَنت۔ منی مُراد اد ءَ زندگیناں چہ ھما اَنت کہ آ راجی مردم اَنت۔ برے برے ھما مردُمانی بارہ ءَ مردم کہ جیڑ اِیت گُڑا ھمے مار اِیت کہ آ ربّال بیتگ اَنت۔ انّاں پریشتگ بیتگ اَنت۔۔۔۔ ناں ۔۔۔ ناں ۔۔۔۔ آ انسان بیتگ اَنت۔ پرچے کہ مستریں انسانیت ھما اِنت کہ آ پہ انسان ءَ بہ بیت۔ ھمے وڑیں مارشتاں گوں برے برے مردم سر چیر بیت۔ البت زندگیں مردُمانی کرد، زندگیں ربّالانی پگر ءُُ بنی آدم دْروشمیں پرشتگانی مارگ ، جیڑگ پرما اَنت۔ من ءَ یات اِنت کہ آ وھد ءَ من تربت ءَ دربرجاہ ءَ وانگ ءَ اِت آں گُڑا من ءَ یک لبزانکی سنگتے ءَ گْوشت کہ گُلرنگ ھوٹل ءَ مرچی گوں سباؔ ءَ گند ءُُ نندے ھست اگاں تو کائے گُڑا من ترا بر آں۔ من سبا دشتیاریؔ ونتگ اَت بلے نزّیک ءَ نہ دیستگ اَت۔ آ روچ ءَ من نزّیک ءَ دیست۔ ھما روچ ءَ آئی ءَ منی دل ءَ جاگہ کُتگ اَت۔ نزاناں آ کُجام سوب اِت اَنت کہ آئی ءِ اولی گند ءُُ نند ءَ من آئی ءِ منّوکے بوت آں۔ البت آئی ءَ زُبان ءِ بستار ءِ سر ءَ آ روچی باز گپ جت۔ آئی ءَ ’’سید ھاشمی سرشون کتابجاہ‘‘ ءِ بارہ ءَ گپ جت۔ بلے آ وھد ءَ منی لبزانکی سرپدی انچو نہ اَت کہ من آئی ءَ داں وتی ھلک ءَ ھمراہ بہ بہ آں۔ سبا اَت۔ کندیل آئی ءِ دست ءَ اَت لوگ ءَ لوگ ءَ رُژن ءِ بھر کنگ ءَ لانک بند اَت۔ آئی ءَ پہ وتی اے کار ءَ سرجمیں بلوچستان گول اِت۔ مرچی آئی ءِ جُھدانی برورد اِنت کہ ما دْرست اد ءَ یکجاہ ایں ءُُ زُبان ءِ بارہ ءَ جیڑگ ءَ ایں۔ زیکّیں روچ ءَ اگاں یکّے پٹّءُُ پول ءَ درآتکگ داں آئی ءَ نزانتگ کہ من کُج ءَ بروآں بلے سبا ؔ ءَ اے در پچ کُت۔

سبا دشتیاری ءِ ھزمت پہ ماتیں زُبان ءَ باز اَنت۔ آھانی بیان کنگ ءَ شپ روچ بہ اَنت بلے کسّہ ھلاس نہ بیت۔ ھما جاہ ءَ کہ تو سما کن ئے کہ کسّہ سرجم بیگ ءَ اِنت بلے پد ءَ سما بیت کہ ناں کسّہ نوکی بُندات اِنت۔ آ یک ایمّانداریں جُھدکارے اَت۔ پہ زُبان ءَ ، پہ راج ءَ ، پہ راجی زُبان ءَ، آئی ءِ مڈّیانی پھازگ ءَ مُدام جیڑگ ءَ اَت، کَنڈگ بُرّان اَت، راہ ءَ پچ کنان اَت۔ سبا ؔ یک سرجمیں انسانے اَت۔ ءُُ بلوچے اَت ھم۔ بلوچ ءِ زُبان ءُُ بلوچ ءِ جند ءِ گم مُدام آئی ءَ ڈنگ جنگ ءَ اِت اَنت۔ آ مُدام راہ شوھازگ ءَ اَت۔ انچو سما بوت کہ آئی ءَ پہ دل زانتگ اَت کہ من یک سپرے ءِ مساپر آں۔ آ مساپر اَت ، سپر آئی ءِ واب اِت اَنت۔ سباؔ ءِ وڑیں مردم راجانی تہ ءَ بلکیں کرناں پد ودی بہ بیت بلے بلوچ ءِ وڑیں نا زانتیں راجے تہ ءَ دو کرن ھم بہ گْوز اِیت سباؔ ودی نہ بیت۔ اے گپّ ءَ چہ منی مُراد نا اُمیتی نہ اِنت بلے راستی ھمیش اِنت کہ من وتی چاگرد ءَ گندگ ءَ آں، وتی زانتکار ءُُ وانتکاراں گندگ ءَ آں، ھمے مارگ ءَ آں کہ دنیگا سباؔ ءَ مزنیں پندے بُرّگی اَت۔ دنیگا باز کار پشکپتگ۔ دنیگا واباں مانا نہ بیتگ، دنیگا واب نیم توام اَنت۔ مرگ ءُُ زند انچو گْوش اَنت کہ دگہ زورآورے دست ءَ اَنت بلے من گْوش آں آ زورآور ءَ سباؔ ءِ چہ راج ءَ پُلَگ یک بلاھیں نا انساپے ءَ اَت۔ پہ وتیگاں وَ ابابیل ھم یزید کُت اَنت پہ مارا یک سبا ؔ یے ھم نہ اِشت۔ ھَیر کسّہ اد ءَ نہ کُٹّ اِیت۔ کسّہ روان کنت، کارست مٹ بیان بہ اَنت، ندارگ اوں مٹ بہ اَنت بلے کسّہ ھما اِنت۔

سبا ءِ بیران بیگ پہ بلوچ ءُُ زُبان ءَ اے جاوراں سکّیں مزنیں تاوانے۔ پرچے کہ سبا ؔ سیدؔ ءَ پد دومی مردم اَت کہ آئی ءَ گوں وتی راج ءُُ زُبان ء گوں جنونی مھر اَت۔ ھمے مھر ءِ آس اَت کہ سید ؔ ءُُ سبا ؔ دوئیں یکّیں راہ ءَ سپر کنان اِت اَنت۔ انگت سپر روگ ءَ اِنت۔ اُمیت ھمیش اِنت کہ اے کاروان سباؔ ءِ دیستگیں واباں مانا دنت ءُُ ھمائی ءِ سوجانی پد ءَ روان کنت داں منزل ءَ سر بہ بیت۔ سبا دشتیاری ءِ بارہ ءَ من گیشتر بس ھمے

گْوشاں کہ آ کندیلے اَت، رُژنے اَت پہ تھار شپیں راھاں۔ سبا نمیران اِنت۔

شہید قندیل

کریاب بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ : بلوچی کالم

“میں بولونگا میں بولونگا مجھے سچ بولنے سے کوئی روک نہیں سکتا” شہید قندیل ئے پہ راستیءَ پہ بلوچ راج ءُ سرزمینءَ گُشتگیں اے گالاں کئے شموشت کنت.

کراچی پریس کلب ءِ اسٹیج سرا شہید قندیلءَ وھدے اے چاریں دانک گُشت انت پریس کلب ئے کش ءُ کِرا اوشتوکیں پاکستانیانی سرے توکءَ توار کُت آہاں زانت اے نہ تُرسیں مرد پاکستانءَ برانگ کنت یلا دنت۔شہید قندیل در کسانی انچیں مردمانی تہا بوتگ کہ آئیءِ مہر پہ بلوچستان ءُ بلوچءَ روچ بہ روچ گیش بوتگ. آئیءِ کسانی بانل دشتیاریءِ گؤرا گؤستگ، بانل دشتیاریءَ ما شُماں درُست زان ایں کہ بلوچی آزمانکاری ءُ شاعری ئے تہا یک نامداریں زالبول ئے ات.بانل دشتیاری ئے بلوچی زبان دوستیءُ بلوچی مہرءَ شہید صباء دشتیاریءِ دل بلوچی ئے نیمگءَ تّرینت.

شہید قندیلءَ گُشتگ ات “من اسکولءَ اردو ءُ انگریزی ونتگ ات بلے لوگءَ بانل دشتیاری ءِ گوں سید ھاشمیءَ لبزانکے بابتءَ تران بوتگ انت اشاں منی سرا باز اثر کُتگ ات ” شہید قندیل ئے گُشگ ءِ پدا لھتیں مردماں شہید قندیل ئے زندگیءَ باز مزنیں بدلی آورتگ آہانی تہا یکے نمیرانیں عبداللہ جان جمالدینی انت. ھدا مرزی بابا عبداللہ جان جمالدینی ءَ شہید قندیلءَ را بلوچی وانگءُ بلوچی نبشتہ کنگے سکین داتگ،
اے ہمے وھد انت کہ شہید قندیل شالءَ استادی ئے سیٹ ئے گِپت آودا بابا عبدللہ جان جمالدینیءَ گوں دُچار کپیت، شہید قندیلءَ بابا عبدللہ جان جمالدینی وتی استاد گُشتگ شہیدءَ گُشتگ بابا جمالدینی بلوچانی تہا یک اکیڈمک مردمے چُشیں مردم من ندیستگ.

شہید قندیل ءَ اولی شھر بلوچی ئے نامدارے گُشندہ جاڑوک بلوچ ئے بیرانی ئے سرا پِربستگ ات. شہیدءَ وھدءِ بلوچی ادب ءِ سرا چمشانک دات تا مارِت بلوچی زبان ءَ یک ادارہ ءِ ھوں نیست کہ آ پہ زبان ءُ بلوچ راجے بانداتءَ کار بکنت اے بابتءَ شہید قندیلءَ گوں وتی دوزواہ ڈاکٹر حمید بلوچءَ ھال اھوال کُت کہ آئیءَ شہیدءَ را سکین دات کہ یک کتابجاہ ءِ پچ کن ہمے سکینءَ شہیدءَ سید ھاشمی کتابجاہ ءِ جُہد بنا کُت.

1996 ءَ شہید قندیلءَ پہ سید کتابجاہءَ دوست ءُ دوزواہاں بِگر تا درملکی بلوچاں دزبندی کاگد نبشتہ کُت کہ کُمکءَ دیما بیا اِت کہ اے راجی کار بیدے شُمے کُمکءَ سرجم نبیت. پارلیمانی وزیر ھوں شہیدءَ کاگد ءُ دزبندی کُت انت بلے ہچ کسءَ پہ بلوچ راجی زبان یا راجے بانداتءَ کُمک نکُت اے نیکیں کاراں تہنا لھتیں بلوچانی نام دیما اتکگ کہ آہانی کُمک ستاہ کرزیت۔

شہید قندیلءَ گُشت کہ منی ھاتر ہما وھدءَ وش بوت کہ چہ ڈنمارک ءَ واحد دیھانی کہ منی پجاروک ھم نہ ات ہچ شناسائی نیست ات بلے آ مردءَ منا ہما دؤرءَ 10000 کلدار ءُ کاگدے دیم دات ءُ گُشتی پہ بلوچ راج ءُ بلوچ زبان ترا اے نیکیں کار سرجم کنگی انت چہ ہمے کُمک ءُ راج دوستیءَ منا ہمت ءُ سکین دات کہ بلوچ راج تہا چُشیں مردم ہست کہ پہ ایمانداری گوں بلوچستان ءُ بلوچ راجءَ بندوک انت۔
دومی سکین شہید قندیلءَ بلوچ زالبولےءَ چہ رست، اے زالءَ شہیدءَ را یک کاگدے انگریزیءَ نبشتہ کُتگ اَت کہ پہ بلوچ راج ءُ زبان ءِ بانداتءَاے کتابجاہ المی انت۔

شہید قندیل ئے گُشگ ات کہ ملیرءِ واجہ عظیم دِھکان وتی نامے پیما عظیمءِ انسان اِنت اے واجہءَ وتی زمیناں چہ یک ٹُکریں زمین پہ سید ھاشمی کتابجاہءَ داد کُت، واجہ عظیم دِھکانے اے کُمکءَ بلوچ راج ءُ بلوچ پُسگ ءُ بلوچ تاریخ بے شموشت نکنت. مروچی چُشیں کُمک کئے پہ راج ءَ کنت؟ڈاکٹر حمید بلوچ کہ کینیڈاءَ جاہ مِنند ات آ وھدی آئیءَ ھوں شہید قندیل ئے اے نیکیں واہگ پیلو کنّگءَ زری کُمک کُت کہ چہ ہمے زراں شہیدءَ کتابجاہ ئے ماڑی بست ءُ کتاب زُرت۔

دگہ لھتیں راج دوستیں مردم ہست کہ اے نیکیں کاراں گون بوتگ انت ءُ روچ مروچی گون انت آہانی تہا، واجہ کامریڈ عبدل واحد بلوچ، کماش رحیم بخش آزاد، پروفیسر رمضان بامری، کماش لال بخش رند کہ آ ہچ پجار ئے محتاج نہ انت آئیءِ راج دوستی ءُ چاگردی کارانی سرا کتاب نبشتہ بہ بنت ھم کم انت، “واجہ سید کتابجاہ ئے کارمستر انت”۔

شہید قندیل کساس شش سال بزاں 1996 وھدے آئیءَ اے ادراہءَ لانک بست سفر بندات کُت ءُ وتی بلوچاں چہ کُمک لوٹ ات بلوچستانءَ بِگر تا یوروپی مُلکاں واز کُت دزبندی کُت پہ بلوچی زبان ءُ بلوچ بانداتءَ وھدے واتر بوت یوروپی بلوچانی کُمک پاکستانی 25000 ہزار اِت اَنت۔ شہید قندیلءَ گُشت بلوچ راج کُمکءَ سک نِزوریں، چُشیں راجے تہا ادارہانی بستار چے بیت شُما وت سرپدے۔ ہزار مشکلانی دیمپانیں شہید قندیلءَ وتی فرض پہ بلوچ راجے بانداتءَ پیلو کُت ءُ سید ھاشمی کتابجاہ جوڑ بوت۔

شہزانتیں مردم ئے پگر ھوں مزنیں بنت شہید ئے دلءَ ات کہ اے کتابجاہءَ یک پٹ پولی ادارہ ءِ تہا بدل کنا کہ اِدا بلوچی زبان ئے سرا پٹ پولی کار بہ بیت ءُ اشیءِ نامءَ بدل کنا ءُ بلوچیولوجی ریسرچ سنٹر کناں. دگہ یک مزنیں گامگیج ئے اِش ات کہ شہیدءَ بلوچی زبانے انسائیکلوپیڈیا جوڑ کنگی ات” بلوچی انسائیکلوپیڈیا ئے سرا کار انگت جاری انت”۔

چُش ہم نہ انت کہ اے عظیمیں انسانءَ کتابجاہءِ جوڑ کنّگءَ پد نِشت ءُ ایمنی زِند ءِ گؤازینت. شہید ءَ شالءَ بِگر تا مکران ءُ کراچیءَ بلوچ استاداں سکین دات کہ وتی ماتی زبان الم وانین ات ریاستی اسکولاں وئیل کن ات ءُ وت اسکول اڈ کن ات ءُ بلوچ راجے آوکیں نسلءَ شریں بانداتے بدی ات۔ آئیءَ مُدام ہمے گپ گشتگ ات کہ پاکستانے تعلیم وا تعلیم ئے نہ اِنت رسوائی اِنت اشیءَ چہ بہتر ئے مئے چُک بے تعلیم ببنت اگہ نا وت وانینگ بہ بنت۔شہید قندیلءَ کراچیءَ بگر تا شال ءُ مکرانءَ بازیں تعلیم دوستیں ءُ راجدوستیں سنگت ءُ دگہ مردماں گوں رابطہ بنا کُت ءُ بلوچ چاگردءَ بلوچی وانینگ ءُ اسکول پچ کنگے سکین دات۔

اے کاراں گلاھشی وتی جاہءَ شہید قندیلءَ راجی جُہدے نودربراں سک سکین دات آئیءِ سرشونیءَ بی ایس او آزاد ئے سنگتاں باز کُمک رست۔ شہید قندیل ورناہانی ہرچ پیمے کُمکءَ ساڑی ات آہانی سیاسی اڑ ءُ جنجالانی گیشینگ ءُ آہاں سیاسی پیچ ءُ تاباں سرپد کنّگءَ ہرچ وھدءَ ساڑی ءُ ہمراہ ات۔ وھدے رستریں ریاستءَ بلوچ راجی جُہدکارانی بیگواہ کنّگ بندات کُت شہید کنّگ بندات کُت شہید قندیل یک ءُ تہناھیں بامرد ات کہ بلوچ ورناہاں سکین دیان ءُ پہ آہاں یک امیتءِ صورتءَ دیما اتک کہ شُماں ایوک نہ ات من انگت ہست ءُ زِندگ آں ءُ شُمے ہمراہ آں۔

شہید واجہ غلام مھمد بلوچ، شہید لالا منیر بلوچ، شہید شیر مھمد بلوچ کہ بیگواہ بیت انت ءُ لھتیں روچاں پد شہید کنّگ بیت انت. اشانی شہادتءَ پد ریاستءَ سک زوراکی کُت بازیں بلوچ نودربر ءُ سیاسی جُہدکار بیگواہ ءُ شہید کنگ ءُ راہسرا چگل دیّگ بیت اَنت اے وھدءَ بازیں نودربر ءُ سیاسی سنگتے چیر بوت۔ شہید قندیل ءَ یک ءُ تھنا ریاستءِ سرجمیں سیاہ کاریاں بلوچ راج ءُ دنیائے دیما آورت انت ءُ ہرکجاں کہ نودربراں شہید قندیل توار جت آ ساڑی ات۔

باز سنگتاں ہمے اعتراز ات کہ واجہ قندیل پرچہ وتی تعلیمی پِڑا یا کتابجاہءَ سر چیر نبیت پرچہ بلوچ راجی سیاست تہا دؤر کنت؟ اگہ راست بگُش آں منی جِند ھم شہید قندیل ئے ہمے وھدءَ جلسہ ءُ جلوسانی تہا گُشتانک دیّگ ءُ ریفرینسانی تہا گُشتانک دیّگ ئے حق ءَ نہ ات بلے لھتیں وھدءَ پد من جیڑ ات اگں شہید قندیلءَ اے کار مکُتیں مروچی بی ایس او آزاد ہست بیتگ ات؟ اے ورنا کہ بے سروک ات اَنت کئے ءَ سر سوج کُتگ اِت اَنت ؟ اشانی ہمت ءُ اوست کئے بیتگ ات؟

نودربرانی اے گّل ہرچ پیم دارگی ات نودربراں ہرچ پیما شہید قندیل وڑیں یک کماشیں مردمے درکار ات کہ آہاں ہمے سکین ءُ اوستءَ بدنت کہ شُماں تھنا نہ ات ماں پیریں شُمے ہمراہ انت۔ بی ایس او آزاد بگندے مروچی ہست انت آئیءِ سبب شہید قندیل انت پرچہ کہ شہیدءَ نودربرانی ہمے گّل انچیں وھدءَ رہنمائی کُت کہ آہانی وتی سروک زِندانءَ ات اَنت۔ اگں شہید قندیل دیما مئیتک ئے بلکیں مروچی بی ایس او ہما کوھنیں بی ایس او آنی وڑا گار ءُ گمسار ات۔ ریاست ئے پندل ھوں ہمے بوتگ کہ سیاسی جُہدکارانی گّل بی این ایم ءُ بی ایس او ءَ پروش دیّگ ئے راہ ہمیش انت کہ اشانی سروکاں چہ اشانی جُہدکاراں بیگواہ کن۔
بلے شہید قندیلءَ وتی بامردی ءُ راج دوستیءَ گوں سرزمینءِ شہدائی جزبگءَ ریاستی پندل تا یک مدتی ءَ بےسوب کُت۔

شہید قندیل ءَ 12 سال پیش گُشتگ ات، بلوچ راجی سروکاں یکجاہ بئیت تپاک بئیت پہ وشیں روچاں۔ آئیءِ دو گپ باز پُرمعنا ئے گُشتگ ات. یکے ہمے کہ بلوچ تب اکیڈمک نہ انت ءُ اے مارا سک نِزور کنّگءَ انت دُژمن ئے دیما، دُژمن اے جنگءَ گیش ءَ چہ گیش ہمے نِزوریءَ فائدگ زیرّگءَ انت۔ دومی گپ آئیءِ اِش ات کہ ماں بلوچ چاگرد ءُ سیاست ئے بدلیانی ہمراداری کنّگءَ نہ انت اے ماراں سک تاوان دنت اے انچیں پِڑ انت کہ اشانی تہا وھدے سرا بدلی پیداک بیت اگہ راجے وتی چاگردی، سیاسی رہبندانی تہا بدلی میاریت گُڑا
آ پشت کپیت رُنگراہاں کپیت۔

رستریں ریاست گّل اِنت کہ آئیءَ بلوچ راجے قندیل کُشتگ بلے آ نزانت کہ بلوچے شہید قندیلءَ دگہ چُنت ہزار قندیلءِ وٹ روک کُتگ انت ہر یک قندیل ءِ دگہ قندیلءِ روک کنان اِنت۔

نمیرانیں استاد صباء

اکیل مراد

دی بلوچستان پوسٹ : بلوچی کالم

کندیل روک انت چراگانی
تاں منزل ءَ مھروانانی کسھاں آران کنت

دنیا ءِ چاگردانی تہ ءَ ھنچشیں انسان ودی بنت آیانی پِکر مدام زندگ مان اَنت ءُ راجی بامردانی رھشونی ءَ کن اَنت آ چراگ اَنت کہ آ رژناہ بنت آیانی کِشتگیں پُل مدام سبزان بنت ءُ آیانی ھون ءِ مَلیتگیں ھار ھمے پُلاں سِیراپ کن اَنت ءُ آیاں سبزین اَنت۔

ھمے پِکر ءُ نامانی تہ ءَ یکے صباء دشتیاری ءِ نام انت کہ ھمے نامانی تہ ءَ ھوار انت اے بلوچ ءِ وشبھتی انت کہ صباء ءِ وڑیں استاد ءُ رھشون واجہ ھدا بلوچ چاگرد ءِ بھر کرتگ اَنت۔

صباء کتاب ءِ نام اِنت صباہ زندمان ءِ نام اِنت صباء ھما استاد ءُ شاھزانت ءَ کہ مروچی ھپت سال ءِ گوزگ ءَ پد ھم صباء ءِ ھون شال ءِ پراھیں دگ ءِ سر ءَ تالان اَنت ءُ بلوچ راج ءَ ھمے سکین ءَ دیان اَنت کہ تو گلام ءِ تو گلامءِ۔

صباء دشتیاری بلوچ چاگرد ءِ مھکمیں دیوالے ءَ اَت پرے ھاتر ءَ ریاستی ادارھاں چہ صباء ءِ بیم ءَ ترسیتگ اَت ھمے ھاتر ءَ ھپت سال ءَ پیسر بدنامیں ملک پاکستان ءِ چیریں ادارھانی کارندھاں شال ءَ تیرگواری کرت ءُ آ شھید کرت ۔صباء دشتیاری وتی زندمانی ءِ تہ ءَ جاھے ءَ وت گوش اِت کہ “اے اھمکیں ریاست ءَ کئے سرپد بہ کنت کہ پہ کُشگ ءُ برگ ءُ جنگ ءَ کجام راجی جنز ھلاس بیتگ انت ”

نی ریاستی ناپھتویں پکر ءُ مجگ ءَ ھمے پُتریتگ اَت کہ صباء ءِ مرگ ءَ پد مھلوک بے توار بیت ءُ صباء ھروھدی ءَ بے تواری ءَ واب کپ اِت بلے صباء ءِ مرگ ءَ پد ھم صباء انگت ءَ زندگ اِنت ءُ آئی ءِ توار بلوچستان ءِ کُنڈ کُنڈ ءَ سر بیتگ۔

مروچی نمیرانیں صباء دشتیاری ءَ ھوار بلوچ پدریچ ءَ شھیدانی سرشاریں لڑے جاڑیگ انت شھید نواب اکبر ھان شھید بالاچ مری شھید گلام مھمد،شھید ڈاکٹر منان جان ءَ ھوار ھزاراں ماتانی تاسُپیں بچاں وتی سر اے مادنیں کِشک ءَ داتگ انت ءُ انگت ءَ اے پدریچ چہ سراں ھالیگ نہ انت ۔

بہ کَول استاد صباء ئیگ ءَ اے اھمکیں ریاست روچ پہ روچ وتی زوراکیانی تہ ءَ گیشی آرگ ءَ ایں بلوچ مات ءُ گھاراں بیگواہ کنگ ءَ ایں، بلوچ سیاسی باسکانی مردم ءُ کَہولاں آوار جنت ءُ آیاں ترس آماچ کنت ءُ آیاں چہ سیاسی کرد ءَ دزکشی ءِ بے سوبیں کوشست ءَ کنگ ءَ ایں بلے بے پھتویں ریاست ءِ بے ایمانیں کارندھانی چَٹیں دروگ ءُ پندلاں چہ بلوچ راج درکپتگ ءُ آ منزل ءِ سر کنگ ءِ شوھاز ءَ انت۔

بلے صباء دشتیاری ءِ وڑیں سرانی رھشونی انت کہ بلوچ سیاسی باسک ریاستی زُلمانی دیم ءَ کوہ ءَ مِک اَنت کہ آ ھچ وڑیں پروشی ءِ نام ءَ نزانگ ءَ انت ھمک روچ ھالتاکاں ھمے ھال شنگ اَنت۔

کہ پلاں میتگ ءَ یک آجوئی دوستیں سنگت ءِ آوار جنگ بیتگ یا بیگواہ کنگ بیتگ ھمے سرانی دیمھونی انت کہ مروچی بلوچ راجی جنز ءَ وتی گام ماں میان اُستمانی مھتراں رسینتگ اَنت۔

شھید صباء ھما زانشت ءُ پلکاریں انسان ءُ استاد اَت کہ آئی ءَ ایوک ءَ بلوچ راج ءِ راجدپتر ناں آ جھان ءِ راجانی ءُ آیانی گوستانک شناسی ءَ بلد ءُ یک پھتویں انسانے اَت ۔

الم صباء ءِ وڑیں سرانی روگ گران انت ءُ چشیں رھشونانی کَنڈ ھچ پُر کنگ نہ بنت بلوچ آئی ءِ ریتکگیں ھون، آئی گشتگیں سکین مروچی بلوچ راج ءُ بلوچ راجی بامردانی رھشونی ءَ کنگ ءَ انت۔

شھید صباء دشتیاری ءَ ھوار جون ءِ ماہ ءِ سرجمیں شھیداں سھر چکیں دروت۔